ESMOLAYF

QO‘LLASH BO‘YICHA YO‘RIQNOMA

ESMOLAYF

ESMOLIFE

Preparatning savdo nomi: Esmolayf

Ta‘sir etuvchi modda (XPN): esmolol gidroxloridi  

Dori shakli: in‘eksiya uchun eritma

Tarkibi:

Har 1 ml preparat quyidagilarni saqlaydi:

faol modda: esmolol gidroxloridi  – 10 mg;

yordamchi moddalar: natriy xloridi, natriy asetat digidrati, 99,8% li sirka kislotasi, natriy gidroksidi, xlorid kislotasi, in‘eksiya uchun suv.

Ta‘rifi: mexanik kiritmalardan holi bo‘lgan, rangsizdan och sariq ranggacha bo‘lgan tiniq eritma.

Farmakoterapevtik guruhi: antigipertenziv vosita (selektiv beta-adrenoblokator).

ATX kodi: C07AB09

Farmakologik hususiyatlari

Terapevtik dozalarda xususiy simpatomimetik va membranalarni barqarorlashtiruvchi faollikka ega bo‘lmagan, ta‘sirini boshlanishi tez, ta‘sir davomiyligi juda qisqa bo‘lgan b₁-adrenoreseptorlarning kardioselektiv blokatoridir. Antianginal, gipotenziv va antiaritmik ta‘sir ko‘rsatadi. ATF dan katexolaminlar tomonidan rag‘batlantirilgan siklik AMF ni hosil bo‘lishini kamaytiradi, kalsiy ionlarini hujayrani ichiga kirishini pasaytiradi, yurak qisqarishlari soni (YUQS) ni kamaytiradi, yurak o‘tkazuvchanligini sekinlashtiradi, miokardning qisqaruvchanligini pasaytiradi. Antiaritmik samarasi impulslarni AV-tugun orqali antegrad yo‘nalishda, kamroq darajada retrograd yo‘nalishlarda va qo‘shimcha yo‘llar orqali o‘tishini susaytirishi bilan aniqlanadi. Boshqa beta-adrenoblokatorlar kabi, esmolol ham manfiy ino-, xron-, batmo- va dromotrop ta‘sirlarga ega. 65 yoshdan oshgan pasientlarda gemodinamik samaralarda yoshroq pasientlarga nisbatan farqlar kuzatilmagan. Ta‘siri yuborilgan zahoti boshlanadi, to‘liq terapevtik samarasi yuborilgandan so‘ng 2 minutdan keyin rivojlanadi va infuziya to‘xtatilganidan so‘ng 10-20 minutdan keyin tugaydi.

Farmakokinetikasi

Taqsimlanishi va metabolizmi

Esmolol eritrositlardagi esterazalar tomonidan beta-adrenoreseptorlarni kuchsiz bloklovchi faollikka ega bo‘lgan (esmolol gidroxlorididan 0,1% dan kam) nordon ASL-8123 metabolitigacha metabolizmga uchraydi. Esmololni plazma oqsillari bilan bog‘lanishi 55% ni tashkil etadi (kislotali metaboliti uchun ushbu ko‘rsatkich atigi 10% ni tashkil etadi).

Chiqarilishi

Esmololni yarim chiqarilish davri (T_1/2) vena ichiga yuborilganidan so‘ng taxminan 9 minutni tashkil etadi. Kislotali metabolitini siydik bilan T_1/2 – taxminan 3,7 soatni tashkil etadi. Esmololning 2% dan kamroq qismi siydik bilan o‘zgarmagan holda chiqariladi. Surunkali buyrak yetishmovchiligida kislotali metabolitini siydik bilan T_1/2 10 marta uzayadi.

Qo‘llanilishi

Arterial gipertenziya, taxikardiya (shu jumladan sinusli), bo‘lmachalar xilpillashi va lipillashi, shu jumladan operasiyadan oldin va keyingi davrda; tireotoksik kriz, miokard infarkti, nostabil stenokardiya, feoxromositomada qo‘llanadi.

Qo‘llash usuli va dozalari

Preparat vena ichiga yuboriladi. Dozani shaxsiy ravishda tanlash va klinik javob reaksiyasiga qarab, dozasiga tuzatish kiritish kerak.

Supraventrikulyar taxiaritmiya

Supraventrikulyar taxiaritmiyani davolash uchun Esmolayf preparatining samarali dozasi minutiga 50-200 mkg/kg (minutiga 300 mkg/kg gacha) doza hisoblanadi. Ba‘zi pasientlarda minutiga 25 mkg/kg dozani qo‘llash yetarli bo‘lgan. Dozani shaxsiy ravishda titrlash yo‘li bilan tanlash kerak, bunda har bir qadam yuklama dozadan, undan keyin keladigan samarani bir maromda saqlab turuvchi dozadan iborat bo‘lishi kerak.

Davolashni boshlanish va o‘tkazish sxemasi:

1. Minutiga 500 mkg/kg bo‘lgan yuklama dozani 1 minut davomida yuborish, so‘ngra minutiga 500 mkg/kg bo‘lgan samarani bir maromda saqlab turuvchi dozani 4 minut* davomida yuborish.
2. Ijobiy natija bo‘lganida: minutiga 50 mkg/kg bo‘lgan samarani bir maromda saqlab turuvchi dozani yuborish.
3. 5 minut davomida ijobiy natija bo‘lmaganida: minutiga 500 mkg/kg bo‘lgan dozani  1 minut davomida takroran yuborish; samarani bir maromda saqlab turuvchi dozani     4 minut davomida minutiga 100 mkg/kg gacha oshirish.
4. Ijobiy natija bo‘lganida: minutiga 100 mkg/kg bo‘lgan samarani bir maromda saqlab turuvchi dozani yuborish.
5. 5 minut davomida ijobiy natija bo‘lmaganida: minutiga 500 mkg/kg bo‘lgan dozani 1 minut davomida takroran yuborish; samarani bir maromda saqlab turuvchi dozani     4 minut davomida minutiga 150 mkg/kg gacha oshirish.
6. Ijobiy natija bo‘lganida: minutiga 150 mkg/kg bo‘lgan samarani bir maromda saqlab turuvchi dozani yuborish.
7. Ijobiy natija bo‘lmaganida: minutiga 500 mkg/kg bo‘lgan dozani 1 minut davomida takroran yuborish; samarani bir maromda saqlab turuvchi dozani 200 mkg/kg/min gacha oshirish va shunday darajada qoldirish kerak.

*Agar YUQS ni kamayishi kutilgan darajaga erishilsa, ammo bunda AB pasayishi davom etsa, yuklama dozani yuborishni to‘xtatish va samarani bir maromda saqlab turuvchi dozaning tezligini minutiga 50 mkg/kg dan minutiga 25 mkg/kg gacha pasaytirish kerak. Zarurat bo‘lganida titrlash bosqichlari o‘rtasidagi vaqtni 5 minutdan 10 minutgacha uzaytirish mumkin.

Izoh: minutiga 200 mkg/kg dan yuqori bo‘lgan samarani bir maromda saqlab turuvchi doza ko‘proq terapevtik samaraga olib kelishi yuzasidan ma‘lumotlar yo‘q. Minutiga
300 mkg/kg dan yuqori bo‘lgan dozaning xavfsizligi o‘rganilmagan.

Nojo‘ya ta‘sirlari

Quyida ko‘rsatilgan reaksiyalar jarrohlik aralashuvidan oldin yoki keyin Esmolayf preparati yuborilgan, supraventrikulyar taxiaritmiyasi bo‘lgan pasientlarda kuzatilgan. Ko‘pchilik reaksiyalar o‘z-o‘zidan o‘tib ketuvchi hususiyatga ega bo‘lgan. Eng ahamiyatli noxush samara AB ni yaqqol pasayishi bo‘lgan. Qayd etilgan ayrim o‘lim holatlari Esmolayf preparati faqat yurak ritmini nazorat qilish uchun taxminan qo‘llangan murakkab klinik holatlarda preparatni qo‘llash bilan bog‘liq bo‘lgan.

Yurak-qon tomir tizimi tomonidan: AB ni yaqqol pasayishi, 12% holatlarda klinik belgilar bilan kechgan, 25% holatlarda esa – simptomsiz kechgan; 10% pasientlarda – AB yaqqol pasayganida kuchli terlash; 1% – periferik qon aylanishini buzilishi; 1% kam holatlarda – terini oqarishi, yuzni “qizib ketish hissi”, bradikardiya (YUQS minutiga 50 zarbdan kam), ko‘krakda og‘riq, xushdan ketish, o‘pka shishi, AV-blokada kuzatilgan. Supraventrikulyar taxikardiyasi bo‘lmagan, ammo yaqqol yurak yetishmovchiligi (miokard infarkti yoki nostabil stenokardiya) bo‘lgan 2 pasientda yaqqol bradikardiya va asistoliya rivojlangan, ular preparatni yuborish to‘xtatilganidan so‘ng o‘tib ketgan.

MNT (markaziy nerv tizimi) tomonidan: 3% – bosh aylanishi, uyquchanlik; taxminan 2% – ongni chalkashishi, bosh og‘rig‘i, psixomotor qo‘zg‘aluvchanlik; taxminan 1% – toliqish hissi; 1% dan kamroq – paresteziya, asteniya, depressiya, fikrlashni buzilishi, bezovtalik, yengil bosh og‘rig‘i, tirishishlar (1 o‘lim bilan tugagan tirishish holati) kuzatilgan.

Nafas tizimi tomonidan: 1% kam hollarda – bronxospazm, nafas faoliyatini qiyinlashishi, hansirash kuzatilgan.

Ovaqt hazm qilish tizimi tomonidan: 7% – ko‘ngil aynishi; taxminan 1% – qusish; 1% dan kamroq – dispepsiya, qabziyat, og‘izni qurishi, qorin sohasida diskomfort hissi, anoreksiya; ayrim hollarda – ta‘m bilishni buzilishi kuzatilgan.

Mahalliy reaksiyalar: 8% – noxush mahalliy reaksiyalar, shu jumladan in‘eksiya qilingan joyni yallig‘lanishi va zichlashishi; shish, qizarishi, teri qoplamlari rangini o‘zgarishi, tromboflebit; ekstravazasiya holatida terini mahalliy nekrozi kuzatilgan.

Boshqalar: 1% kamroq hollarda – siydikni tutilishi, nutqni buzilishi, ko‘rishni buzilishi, kuraklar o‘rtasi sohasida og‘riq, isitma kuzatilgan.

Qo‘llash mumkin bo‘lmagan holatlar

• yaqqol bradikardiya (YUQS minutiga 50 zarbdan kam);
• sinus tugunini kuchsizligi sindromi (STKS);
• AV-blokadaning II va III darajasi;
• sinoatrial blokadaning II va III darajasi;
• kardiogen shok;
• o‘tkir yurak yetishmovchiligi;
• arterial gipotenziya (sistolik AB 90 mm sm.ust. dan past, diastolik AB 50 mm sm.ust. dan past);
• gipovolemiya;
• homidorlik;
• laktasiya (emizish) davri;
• 18 yoshgacha bo‘lgan bolalar (samaradorligi va xavfsizligi aniqlanmagan);
• preparatning komponentlariga yuqori sezuvchanlikda qo‘llash mumkin emas.

Dorilarning o‘zaro ta‘siri

Esmolayf preparatini miokardning qisqaruvchanligiga va AV o‘tkazuvchanlikka susaytiruvchi ta‘sirini kuchaytirishi tufayli – sekin kalsiy kanallarining blokatorlari verapamil va kamroq darajada diltiazem bilan; AV o‘tkazuvchanlikni haddan tashqari sekinlashtirishi tufayli – yurak glikozidlari bilan; arterial gipertenziyani qaytish xavfini oshishi tufayli – klonidin bilan bir vaqtda qo‘llash tavsiya etilmaydi.

Esmolayf preparati va I sinf antiaritmik preparatlar, masalan dizopiramid, xinidin, shuningdek amiodaron bilan birga qo‘llanganida manfiy dromo- va inotrop ta‘siri kuchayishi mumkin.

Esmolayf preparati va insulin yoki qonda qand miqdorini pasaytiruvchi peroral preparatlar birga qo‘llanganida bu preparatning gipoglikemik samarasi kuchayishi mumkin. Beta-adrenergik blokada gipoglikemiyani kechishini, xususan taxikardiyani yashirishi mumkin.

Esmolayf preparati ingalyasion anesteziya uchun qo‘llanadigan vositalar bilan birga buyurilganida bu vositalarning gipotenziv ta‘siri kuchayishi mumkin. Intubasiya va narkozga kirish vaqtida aritmiyani rivojlanish xavfi pasayadi.

Esmolayf preparati digidropiridin hosilalari guruhiga mansub bo‘lgan sekin kalsiy kanallarining blokatorlari, masalan, nifedipin bilan birga buyurilganida AB haddan tashqari pasayishi mumkin.

Prostaglandin-sintetazani ingibisiya qiluvchi NYAQV Esmolayfning antigipertenziv ta‘sirini pasaytirishi mumkin.

Esmolayf preparati beta-adrenergik agonistlarning faolligiga ega bo‘lgan simpatomimetik preparatlar bilan bir vaqtda buyurilganida samaralari o‘zaro susayishi mumkin.

Esmolayf preparati va suksinolxolin bir vaqtda qo‘llanganida nerv-mushak blokadaning rivojlanish tezligi o‘zgarmaydi, ammo uning davomiyligi 5 minutdan 8 minutgacha uzayishi mumkin.

Trisiklik antidepressantlar, barbituratlar va fenotiazinlar, shuningdek boshqa antigipertenziv dori vositalarini bir vaqtda qo‘llash AB ni haddan tashqari pasayishiga olib kelishi mumkin.

Katexolaminlarning zahirasini pasaytiruvchi vositalar, masalan, rezerpin beta-adrenoblokatorlar bilan birga buyurilganida additiv ta‘sir qilishi mumkin, bu arterial gipotenziya, yaqqol bradikardiya, bosh aylanishi, xushdan ketish bilan namoyon bo‘lishi mumkin. Esmolayf preparati bilan bir vaqtda shunga o‘xshash preparatlar yuborilayotgan pasientlarda arterial gipotenziyaning belgilarini o‘z vaqtida aniqlash uchun ularni sinchiklab kuzatish kerak.

Farmakokinetik o‘zaro ta‘sirlar

Esmolayf va varfarin preparatlari bir vaqtda qo‘llanganida varfarinning qon plazmasidagi konsentrasiyasi o‘zgarmaydi.

Digoksin va Esmolayf preparati vena ichiga bir vaqtda yuborilganida qonda digoksinning konsentrasiyasini 10-20% ga oshishi kuzatiladi. Digoksin Esmolayfning farmakokinetikasiga ta‘sir qilmaydi.

Morfin va Esmolayf preparati vena ichiga bir vaqtda yuborilganida qon plazmasida morfinning konsentrasiyasini o‘zgarishi kuzatilmagan. Qonda Esmolayfning konsentrasiyasi o‘rtacha 46% ga oshgan, ayni vaqtda boshqa farmakokinetik ko‘rsatkichlar o‘zgarmasdan qolgan.

Farmasevtik nomutanosiblik

Esmolol natriy bikarbonati va furosemid eritmasi bilan nomutanosibdir.

Maxsus ko‘rsatmalar

Preparat quyidagi yondosh kasalliklar va holatlari bo‘lgan pasientlarga buyurilganida ehtiyotkorlikka rioya qilish kerak.

I darajadagi AV-blokada, bronxial astma, O‘SOK (o‘pkalarni surunkali obstruktiv kasalligi); periferik qon aylanishi buzilishi (Reyno sindromi, vaqti-vaqti bilan kuzatiladigan oqsoqlik); surunkali yurak yetishmovchiligi; surunkali buyrak yetishmovchiligi; keksalik yoshi; qandli diabet; ikkilamchi arterial gipertenziya (vazokonstriksiya bilan bog‘liq, operasiya vaqtida va operasiyadan keyin, gipotermiya fonida rivojlanadi).

Prinsmetal stenokardiyasi bo‘lgan pasientlarda beta-adrenoblokatorlar anginoz hurujlarning davomiyligi va miqdorini oshirishi mumkin, bu holat koronar arteriyalarning kompensasiya qilib bo‘lmaydigan vazokonstriksiyasi bilan bog‘liq. Bunday pasientlarda noselektiv beta-adrenoblokatorlarni qo‘llash mumkin emas, selektiv beta₁-adrenoblokatorlarni esa – maxsus ehtiyotkorlik choralariga rioya qilgan holdagina qo‘llash mumkin.

Davolanish vaqtida EKG, AB va YUQS sinchiklab va doimiy ravishda nazorat qilish kerak.

Esmolayf surunkali holatlarda qo‘llash uchun mo‘ljallanmagan.

AB ni yaqqol pasayishi rivojlanganida yuborish tezligini sekinlashtirish kerak yoki agar zarur bo‘lsa, preparatni yuborishni to‘xtatish kerak. Preparatni yuborish to‘xtatilganidan so‘ng 30 minut davomida AB dastlabki ko‘rsatkichlarga qaytadi.

Mahalliy reaksiya rivojlanganida yuborish joyini o‘zgartirish va ekstravazasiyani oldini olish uchun zarur choralarni ko‘rish kerak.

Barcha beta-adrenoblokatorlar kabi, bekor qilish sindromini istisno qilish mumkin bo‘lmaganligi sababli, YUIK bo‘lgan pasientlarga Esmolayf preparatni yuborish to‘satdan to‘xtatilganida ehtiyotkorlikka rioya qilish kerak.

Beta-adrenoblokada miokardning qisqaruvchanligini kamaytiradi va yurak yetishmovchiligini qo‘zg‘atishi va kuchaytirishi mumkin. Miokardning faoliyatini klinik ahamiyatli susayishini birinchi belgilari va simptomlari paydo bo‘lganida Esmolayf preparatining dozasini kamaytirish yoki uni yuborishni to‘xtatish kerak. Ba‘zi holatlarda qo‘shimcha davolash talab etilishi mumkin. Miokardning qisqaruvchanlik faoliyatini buzilishi bo‘lgan pasientlarga Esmolayf preparati qo‘llanganida ehtiyotkorlikka rioya qilish kerak.

Esmolayf preparati qo‘llanganida bradikardiya, shu jumladan og‘ir darajadagi va yurak urishini to‘xtashi kuzatilgan. Esmolayf preparatini davolashdan oldin YUQS past bo‘lgan pasientlarga juda ehtiyotkorlik bilan va potensial foyda xavfdan ustun deb hisoblangan holatdagina qo‘llash kerak. Og‘ir darajadagi bradikardiya rivojlanganida preparatning dozasini kamaytirish yoki uni yuborishni to‘xtatish kerak. Ba‘zi hollarda qo‘shimcha davolash talab etilishi mumkin. Esmololni b₁-adrenoreseptorlariga nisbatan selektivligi va titrlash kerakligi sababli, bronxospastik kasalliklari bo‘lgan pasientlarga uni ehtiyotkorlik bilan qo‘llash kerak. Biroq, b₁-selektivlik mutloq emasligi sababli, mumkin bo‘lgan minimal samarali dozaga erishish uchun preparatning dozasini aniq titrlash talab etiladi. Bronxospazm yoki mavjud bo‘lgan bronxospazmning kechishini yomonlashishi kuzatilganida infuziyani zudlik bilan to‘xtatish va zarurat bo‘lganida beta₂-adrenoreseptorlarni rag‘batlantiruvchi vositani buyurish kerak.

Esmolayf preparatini buyrak faoliyatini buzilishi bo‘lgan pasientlarga ehtiyotkorlik bilan yuborish kerak. Esmolayfning kislotali metaboliti buyraklar orqali asosan o‘zgarmagan holda chiqariladi. Uning chiqarilishi buyrak kasalliklari bo‘lgan pasientlarda ahamiyatli darajada pasaygan bo‘ladi.

Periferik qon aylanishini buzilishi (shu jumladan, Reyno kasalligi yoki sindromi va periferik qon-tomirlarni okklyuzion shikastlanishi) bo‘lgan pasientlarda Esmolayfni, boshqa beta-adrenoblokatorlar kabi, juda ehtiyotkorlik bilan qo‘llash kerak, chunki ushbu buzilishlar og‘irlashishi mumkin.

Allergik reaksiyalarni rivojlanish xavfi yuqori bo‘lgan pasientlarga beta-adrenoblokatorlarni qo‘llash fonida allergenning ta‘siriga yanada yaqqol ifodalangan javob reaksiyasi yoki allergenlarga yuqori sezuvchanlik bo‘lishi mumkin.

Esmolayf preparatini 24 soatdan ortiq vaqt davomida qo‘llash yetarli darajada o‘rganilmagan, shu sababli, uni juda ehtiyotkorlik bilan yuborish kerak.

Esmolayf preparatini kichik venalarga yuborishdan yoki “kapalak” ignali kateter orqali yuborishdan saqlanish kerak.

Avtotransportni haydash va mexanizmlarni boshqarish qobiliyatiga ta‘siri

Preparat avtotransportni haydash va mexanizmlarni boshqarish qobiliyatiga ta‘sir qilmaydi.

Preparat bolalar ololmaydigan joyda saqlansin va yaroqlilik muddati tugaganidan so‘ng ishlatilmasin.

Dozani oshirib yuborilishi

Simptomlari: bradikardiya, AB ni haddan tashqari pasayishi, elektromexanik dissosiasiya, xushni yo‘qolishi, yurak urishini to‘xtashi bo‘lishi mumkin. O‘lim holatlari 625 mg dan 2,5 g gacha bo‘lgan juda yuqori yuklama dozalari qo‘llanganida kuzatilgan.

Davolash: dozani oshirib yuborilishining simptomlari paydo bo‘lganida birinchi qadam bo‘lib preparatni yuborishni to‘xtatish bo‘lishi kerak.

Shifokorning ko‘rsatmasi bo‘yicha quyidagi choralar bajarilishi kerak: bradikardiyada – atropin yoki boshqa antixolinergik preparatni yuborish; bronxospazmda – vena ichiga beta2-adrenoreseptorlarni rag‘batlantiruvchi vositalar va/yoki teoflinning hosilalarini yuborish; yurak yetishmovchiligida – vena ichiga diuretiklar va/yoki yurak glikozidlarini yuborish; shokda – vena ichiga musbat inotrop ta‘sirga ega bo‘lgan preparat, masalan, dopamin, dobutamin, izoproterenolni yuborish; klinik belgilar bilan kechuvchi arterial gipotenziyada – vena ichiga suyuqliklar va/yoki dopamin yoki norepinefrin kabi vazopressor vositalarni yuborish kerak.

Chiqarilish shakli

In‘eksiya uchun eritma 10 mg/ml; 10 ml dan shisha flakonda; 25 shisha flakon tibbiyotda qo‘llash bo‘yicha yo‘riqnomasi bilan birga karton qutiga joylangan.

Saqlash sharoiti

25^oS dan yuqori bo‘lmagan haroratda saqlansin.

Yaroqlilik muddati

2 yil.

Dorixonalardan berish tartibi

Shifokor resepti bo‘yicha.