Zitroks

QO‘LLASH BO‘YICHA YO‘RIQNOMA

ZITROKS

ZITHROX

Preparatning savdo nomi: Zitroks

Ta‘sir qiluvchi modda (XPN): azitromisin (azitromicin)

Dori shakli: plyonka qobiq bilan qoplangan tabletkalar

Tarkibi:

Bir tabletka saqlaydi:

Faol modda:

262,02 mg/524,4 mg azitromisinga ekvivalent bo‘lgan 250,0 mg / 500,0 mg azitromisin digidrati

Yordamchi moddalar: kalsiy gidrofosfati, qayta jelatinlangan kraxmal, krospovidon, polisorbat 80, kremniy dioksidi, mikrokristallik sellyuloza, natriy laurilsulfati, tozalangan talk, magniy stearati, gidroksipropilmetilsellyuloza, titan dioksidi (Ye 171).

Ta‘rifi:

250 mg dozali tabletkalar: kapsula shaklidagi ikki yoqlama qavariq, plyonka qobiq bilan qoplangan, oq rangli, ikki tomoni silliq tabletkalar.

500 mg dozali tabletkalar: ikki yoqlama qavariq, plyonka qobiq bilan qoplangan, oq rangli, bir tomoni o‘yiqchali tabletkalar.

Farmakoterapevtik guruhi: makrolidlar guruhi antibiotigi.

ATX kodi: J01EA10.

Farmakologik xususiyatlari

Azitromisin ribosomalarning 50S-subbirligi bilan bog‘lanib, mikrob to‘qimasida oqsil sintezini bostiradi. Azitromisin keng antibakterial ta‘sir doirasiga ega. Grammusbat aerob mikroorganizmlarga: Streptococcus spp. (A, D, C, G guruhlari), Streptococcus pneumoniae (penisillinga sezgir), Streptococcus pyogenes, Streptococcus aureus (metisillinga sezgir); grammanfiy aerob mikroorganizmlar: Haemophilus influenzae, Haemophilus parainfluenzae, Moraxella catarrhalis, Legionella pneumophila, Neisseria gonorrhoeae, Pasteurella multocida; ayrim anaerob mikroorganizmlar: Prevotella spp., Clostridium perfringens, Fusobacterium spp., Porphyriomonas spp.; shuningdek Chlamydia trachomatis, Chlamydia pneumoniae, Chlamydia psittaci, Mycoplasma pneumoniae, Mycoplasma hominis, Borrelia burgdorferi ga nisbatan faol. Azitromisinga chidamlilik rivojlantirish qobiliyatiga ega bo‘lgan mikroorganizmlar: grammusbat aeroblar (Streptococcus pneumoniae (penisillinga chidamli)). Avvaldan chidamli mikroorganizmlar (Enterococcus faecalis, Staphylococcus spp. (metisillinga chidamli stafilokokklar makrolidlarga juda yuqori darajali chidamlilik namoyon qiladilar), eritromisinga chidamli grammusbat bakteriyalar); anaeroblar (Bacteroides fragilis).

Farmakokinetikasi

So‘rilishi

Azitromisin me‘da-ichak yo‘llaridan tez so‘riladi, bu uning kislotali muhitda chidamliligi va lipofilligi bilan bog‘liq. Ichga 500 mg dozada bir marta qabul qilinganidan keyin, qon plazmasidani azitromisinning maksimal konsentrasiyasining (S_max) qiymatiga 2,5-2,96 soat o‘tgach erishiladi va 0,4 mg/l ni tashkil qiladi. Biokiraolishligi 54%, taxminiy taqsimlanish hajmi – 31,1 l/kg ni tashkil qiladi, plazma oqsillari bilan bog‘lanish kattaligi qondagi konsentrasiyasiga teskari proporsional va 7-50% ni tashkil qiladi.

Taqsimlanishi

Azitromisin nafas yo‘llariga, urogenital yo‘llarining a‘zolari va to‘qimalariga (xususan, prostata beziga), teri va yumshoq to‘qimalarga yaxshi kiradi. To‘qimalardagi yuqori konsentrasiyasi (qon plazmasidagidan 10-50 marta yuqori) va davomli yarim chiqarilish davri (T_½) azitromisinni qon oqsillari bilan past bog‘lanishi, shuningdek uni eukariotik xujayralarga kirish qobiliyati va lizosomalarni o‘rab turuvchi muhitning rN ni past qiymati bilan bog‘liq. Bu o‘z navbatida katta taxminiy taqsimlanish hajmini va qon plazmasidagi yuqori klirensini belgilaydi. Azitromisinni asosan lizosomalarda to‘planish xususiyati, ayniqsa xujayra ichki qo‘zg‘atuvchilarning eliminasiyasi uchun muhimdir. Fagositlarni azitromisinni infeksiya joylashgan joylarga yetkazishi, u yerda uni fagositoz jarayonida ajralib chiqishi isbotlangan. Azitromisinning konsentrasiyasi infeksiya o‘choqlarida sog‘lom to‘qimalarga qaraganda ishonchli yuqori (o‘rtacha 24-34%) va yallig‘lanishli shishning og‘irlik darajasi bilan mos keladi. Fagositlardagi yuqori konsentrasiyasiga qaramasdan, azitromisin, ularning faoliyatiga ahamiyatli ta‘sir ko‘rsatmaydi. Oxirgi doza qabul qilinganidan keyin 5-7 kun davomida Azitromisin yallig‘lanish o‘chog‘ida bakterisid konsentrasiyalarda saqlanadi, bu davolashni qisqa kurslarini (3-kunlik va 5-kunlik) ishlab chiqish imkonini beradi.

Chiqarilishi

Azitromisinni qon plazmasidan chiqarilishi ikki bosqichda yuz beradi: preparat qabul qilinganidan keyin 8 soatdan 24 soatgacha intervalda yarim chiqarilish davri 14-20 soatni va 24 soatdan 78 soatgacha intervalda 41 soatni tashkil qiladi, bu preparatni sutkada 1 marta qabul qilish imkonini beradi. Azitromisin bemor organizmida metabolizmga uchramaydi; sitoxrom R450 tizimi izoenzimlarini bostirmaydi. Bemor organizmida asosan ichak va qisman buyraklar orqali (~20%) chiqariladi.

Ovqat qabul qilish azitromisinning farmakokinetikasini o‘zgartiradi (dori shakliga qarab), tabletkalar ovqat bilan qabul qilinganida maksimal konsentrasiyasi (C_max) 31% ga oshadi, “konsentrasiya-vaqt” farmakokinetik egri chiziq osti maydoni (AUC) kattaligi o‘zgarmaydi.

Azitromisin ayollar tomonidan qabul qilinganida plazmadagi maksimal konsentrasiyasining qiymati oshadi, lekin bu o‘zgarishlar ahamiyatli emas va dozani to‘g‘rilashni talab qilmaydi.

Keksa yoshli pasientlarda (65 yoshdan katta) taqsimlanish hajmi 45 yoshda kichik pasientlar bilan solishtirganda biroz yuqori (30% ga), lekin bu klinik ahamiyatli emas va dozani o‘zgartirishni talab qilmaydi.

Buyraklar faoliyatini o‘rtacha buzilishlari (kreatinin klirensi (KK) >40 ml/min) bo‘lgan pasientlar uchun dozani to‘g‘rilash talab qilanmaydi.

Qo‘llanilishi

Preparatga sezgir qo‘zg‘atuvchilar chaqirgan infeksion-yallig‘lanish kasalliklari:

• yuqori nafas yo‘llarining va LOR-a‘zolarining infeksiyalari (angina, sinusit, tonzillit, o‘rta otit);
• quyi nafas yo‘llarining infeksiyalari (o‘tkir bronxit, surunkali bronxitni zo‘rayishi, pnevmoniya, shu jumladan atipik qo‘zg‘atuvchilar chaqirgan infeksiyalar);
• teri va yumshoq to‘qimalarning infeksiyalari (saramas, impetigo, ikkilamchi infeksiyalangan dermatozlar, o‘rtacha og‘irlik darajasidagi oddiy xusnbuzar);
• urogenital yo‘llarining infeksiyalari (uretrit va/yoki servisit);
• Laym kasalligi (borelioz), boshlang‘ich bosqichini davolash (erethema migrans)/

Qo‘llash usuli va dozalari

Ichga, tabletkani maydalamasdan va chaynamasdan, sutkada 1 marta, ovqatdan 1 soat oldin yoki ovqatdan 2 soat keyin qabul qilinadi.

Kattalarga yuqori va quyi nafas yo‘llarining, LOR-a‘zolarining, teri va yumshoq to‘qimalarning infeksiyalarida – 500 mg sutkada bir marta 3 kun davomida (kurslik doza – 1,5 g). Jinsiy yo‘l bilan yuqadigan infeksiyalarda – asoratlanmagan uretrit-servisit – 1 g bir marta /servisit, Chlamydia trachomatis chaqirgan asoratlangan uzoq davom etuvchi uretrit – 1 g dan uch marta 7 kunlik intervallar bilan (1-7-14). Kurslik doza 3 g. Laym kasalligi – 1 bosqichini (erythema migrans) davolash uchun – birinchi kuni 1 g va 2-nchi kundan 5-nchi kungacha 500 mg dan har kuni kuniga bir marta (kurslik doza – 3 g) buyuriladi.

6 oylikdan 6 yoshgacha bo‘lgan bolalarga preparat faqat suspenziya ko‘rinishida buyuriladi.

Bolalarga 10 mg/kg hisobidan sutkada 1 marta 3 kun davomida yoki birinchi kuni –
10 mg/kg, so‘ngra 4 kun – sutkada 5-10 mg/kg dan 3 kun davomida buyuriladi (kurslik doza – 30 mg/kg). Bolalarda Laym kasalligining boshlang‘ich bosqichini (erythema migrans) davolashda doza 20 mg/kg birinchi kuni va 2-nchi kundan 5-nchi kunlargacha 10 mg/kg dan buyuriladi.

Nojo‘ya ta‘sirlari

Nojo‘ya reaksiyalar tez-tezligini belgilanishi: tez-tez (>1/100 va <1/10), ba‘zida (>1/1000 va <1/100), kam (>1/10000 va <1/1000), juda kam (<1/10000).

Qon yaratish tizimi tomonidan: kam – trombositopeniya, neytropeniya, eozinofiliya, limfopeniya, leykopeniya, gemolitik anemiya.

Markaziy va periferik nerv tizimi tomonidan: ba‘zida – bosh aylanishi/vertigo, bosh og‘rig‘i, uyquchanlik, tirishishlar; kam – paresteziyalar, asteniya, uyqusizlik, giperreaktivlik, tajavvuzkorlik, bezovtalik, asabiylik, xushdan ketish, miasteniya, holsizlik.

Sezgi a‘zolari tomonidan: kam – quloqlarni shang‘illashi, karlikkacha bo‘lgan eshitishni qaytuvchi buzilishlari (yuqori dozalarda uzoq vaqt davomida qabul qilishda), ta‘m va hid sezishni buzilishi, ko‘rish aniqligini buzilishi.

Yurak-tomir tizimi tomonidan: kam – lanjlik, shu jumladan ko‘krakda og‘riq, arterial bosimni pasayishi, yurak urishini xis qilish, aritmiya, qorincha taxikardiyasi, QT intervalini uzayishi, ikki tomonga yo‘nalgan qorinchalar taxikardiyasi.

Ovqat hazm qilish tizimi tomonidan: tez-tez – ko‘ngil aynishi, qusish, diareya, abdominal og‘riqlar va spazmlar; ba‘zida – meteorizm, ovqat hazm bo‘lishini buzilishi, anoreksiya; kam – qabziyat, til rangini o‘zgarishi, gastrit, pankreatit, soxtamembranoz kolit, xolestatik sariqlik, gepatit, fulminant gepatit, jigar faoliyatini laboratoriya ko‘rsatgichlarini o‘zgarishi, giperbilirubinemiya, giperglikemiya; juda kam – jigar faoliyatini buzilishi va jigar nekrozi (o‘lim bilan yakunlanishi mumkin).

Allergik reaksiyalar: ba‘zida – qichishish, teri toshmalari; kam – angionevrotik shish, eshakemi, fotosensibilizasiya, anafilaktik reaksiyalar (kam hollarda o‘lim bilan yakunlanuvchi), ko‘p shaklli eritema, Stivens-Djonson sindromi, toksik epidermal nekroliz.

Suyak-mushak tizimi tomonidan: ba‘zida – artralgiya.

Siydik chiqarish tizimi tomonidan: kam – interstisial nefrit, o‘tkir buyrak yetishmovchiligi, qon plazmasida mochevina va kreatininning konsentrasiyasini oshishi, periferik shishlar.

Boshqalar: vaginit, kandidoz, kuchli toliqish, kon‘yunktivit.

Qo‘llash mumkin bo‘lmagan holatlar

• azitromisinga, makrolidlar guruhining boshqa antibiotiklariga yoki tayyor dori shaklining tarkibiga kiruvchi ingredientlarga yuqori sezuvchanlik;
• og‘ir jigar yetishmovchiligi (Chayld-Pyu shkalasi bo‘yicha S sinfi);
• og‘ir buyrak yetishmovchiligi (KK minutiga 40 ml dan kam);
• laktasiya davri;
• 12 yoshgacha va tana vazni 45 kg dan kam bolalar 500 mg tabletkalar uchun;
• ergotamin va digidroergotamin bilan bir vaqtda qabul qilish.

Jigar yetishmovchiligida (Chayld-Pyu shkalasi bo‘yicha A va V sinfi), buyrak yetishmovchiligida (KK minutiga 40 ml dan ortiq), aritmiyalarda yoki aritmiyalar va QT intervalini uzayishiga moyillikda, terfenadin, varfarin, digoksinni birga buyurishda, miasteniyada ehtiyotkorlik bilan qo‘llanadi.

Dorilarning o‘zaro ta‘siri

Antasidlar (alyuminiy va magniy saqlovchi) biokiraolishiga ta‘sir qilmaydi, lekin azitromisinning qondagi konsentrasiyasini 30% ga kamaytiradi, shuning uchun ularni qabul qilish orasidagi interval ko‘rsatilgan preparatlar qabul qilishdan 1 soat oldin yoki 2 soat keyinni tashkil qilishi kerak.

Ergotamin va digidroergotamin hosilalari bilan bir vaqtda qo‘llanganida, oxirgilarning toksik ta‘siri (vazospasm, dizesteziya) kuchayishi mumkin.

Kumarin qatori (varfarin) bilvosita ta‘sir qiluvchi antikoagulyantlar va azitromisin (odatdagi dozalarda) birga qo‘llanganida, pasientlarda protrombin vaqtini sinchiklab nazorat qilish kerak.

Terfenadin va azitromisin birga qo‘llanganida ehtiyotkorlikka rioya qilish kerak, chunki terfenadin va makrolidlarni bir vaqtda qabul qilish aritmiya va QT intervalini uzayishini chaqiradi. Shuning uchun, terfenadin va azitromisin birga qabul qilinganida yuqorida ko‘rsatilgan asoratlarni istisno qilish mumkin emas.

Siklosporin bilan bir vaqtda qo‘llanganida, qonda siklosporinning konsentrasiyasini nazorat qilish kerak.

Digoksin bilan bir vaqtda qo‘llanganida, qonda digoksinning konsentrasiyasini nazorat qilish kerak (digoksinni ichakda so‘rilishi kuchayishi mumkin). Nelfinavir bilan bir vaqtda qo‘llanganida, azitromisinning nojo‘ya reaksiyalarini (eshitishni pasayishi, “jigar” transaminazalari faolligini oshishi) tez-tezligi oshishi mumkin.

Zidovudin bilan bir vaqtda qo‘llanganida azitromisin qon plazmasida zidovudinning farmakokinetik parametrlariga yoki buyraklar orqali uni va uning glyukuronid metabolitini chiqarilishiga ta‘sir qilmaydi, lekin periferik tomirlarning ko‘p yadroli xujayralarida fosforlangan zidovudinning faol metabolitini konsentrasiyasi oshadi. Ushbu faktning kilinik ahamiyati aniqlanmagan.

Azitromisin siklosporin, terfenadin, shoxkuya alkaloidlari, sizaprid, pimozid, xinidin, astemizol va metabolizmi shu ferment ishtirokida yuz beradigan boshqa dori vositalari bilan bir vaqtda qo‘llanganida CYP3A4 izofermentini ingibirlanishi mumkinligini hisobga olish kerak.

Azitromisin bir vaqtda qo‘llanganida karbamazepin, simetidin, didanozin, efavirenz, flukonazol, indinavir, midazolam, teofillin, triazolam, trimetoprim/sulfametoksazol, setirizin, sildenafil, atorvastatin, rifabutin va metronidazolning qondagi konsentrasiyasiga ta‘sir qilmaydi.

Maxsus ko‘rsatmalar

Preparat birinchi marta qabul qilinganda yoki u bekor qilinganida o‘ziga xos ta‘sir xususiyatlariga ega emas. Dozani qabul qilish o‘tkazib yuborilgan holda, dozani iloji boricha ertaroq, keyingilarini esa – 24 soatlik interval bilan qabul qilish kerak.

Preparatni antasid dori vositalarini qabul qilishdan 1 soat oldin yoki 2 soat keyin qabul qilish kerak.

O‘rtacha jigar yetishmovchiligi bo‘lgan pasientlarda, bunday pasientlarda fulminant gepatit va og‘ir jigar yetishmovchiligini rivojlanishi mumkinligi tufayli ehtiyotkorlik bilan qo‘llash kerak. Jigar faoliyatini buzilishi simptomlari (tez o‘sib boruvchi asteniya, sariqlik, siydik rangini to‘qlashishi, qon ketishlarga moyillik, jigar ensefalopatiyasi) bo‘lganida azitromisin bilan davolashni to‘xtatish va jigarning funksional holatini tekshirishni o‘tkazish kerak.

O‘rtacha buyrak yetishmovchiligida (KK minutiga 40 ml dan ko‘proq) azitromisin bilan davolashni buyraklar faoliyatini nazorati ostida o‘tkazish kerak.

Ergotizmni rivojlanishi mumkinligi tufayli, azitromisinni ergotamin va digidroergotamin hosilalari bilan bir vaqtda qabul qilish mumkin emas.

Preparat qo‘llanganida, qabul qilish fonida ham, davolash to‘xtatilganidan keyin 2-3 hafta o‘tgach ham Clostridium difficile chaqirgan diareya (soxtamembranoz kolit) rivojlanishi mumkin. Yengil hollarda davolashni bekor qilish va ion almashinish qatronlarni (kolestiramin, kolestipol) qo‘llash yetarli bo‘ladi, og‘ir hollarda yo‘qotilgan suyuqlikni, elektrolitlarni va oqsilni o‘rnini to‘ldirish, vankomisin, basitrasin yoki metronidazolni buyurish ko‘rsatilgan. Ichakning peristaltikasini tormozlovchi dori vositalarini buyurish mumkin emas.

Makrolidlarni, shu jumladan azitromisinni olayotgan pasientlarda QT intervalini uzayishi mumkinligi tufayli, QT intervalini uzayishini ma‘lum omillari bo‘lgan pasientlarda: keksalarda yoshi; elektrolit balansini buzilishi (gipokaliemiya, gipomagniemiya); QT intervalini tug‘ma uzayish sindromi; yurak kasalliklari (yurak yetishmovchiligi, miokard infarkti, bradikardiya); QT intervalini uzaytirish xususiyatiga ega bo‘lgan dori vositalarini (shu jumladan IA va III sinfi antiaritmik dori vositalari, trisiklik va tetrasiklik antidepressantlar, neyroleptiklar, ftorxinolonlar)  bir vaqtda qabul qilishda ehtiyotkorlikka rioya qilish kerak.

Azitromisin qo‘llanganida miastenik sindrom yoki miasteniyani zo‘rayishi rivojlanishi mumkin.

Davolanish davrida transport vositalarini boshqarishda va diqqatni yuqori jamlashni va psixomotor reaksiyalar tezligini talab qiluvchi boshqa potensial xavfli faoliyat turlari bilan shug‘ullanishda ehtiyotkorlikka rioya qilish kerak.

Homiladorlik va laktasiya

Azitromisin yo‘ldosh to‘sig‘i orqali o‘tadi. Homiladorlikda faqat ona uchun taxmin qilingan foyda, homila uchun potensial xavfdan yuqori bo‘lgan hollarda qo‘llash mumkin.

FDA bo‘yicha homilaga ta‘sir qilish kategoriyasi – V.

Laktasiya davrida azitromisinni qo‘llash zarurati bo‘lganida emizishni to‘xtatish masalasini hal qilish kerak.

Preparat bolalar olaolmaydigan joyda saqlansin va yaroqlilik muddati o‘tgach qo‘llanilmasin.

Dozani oshirib yuborilishi

Simptomlari: ko‘ngil aynishi, eshitishni vaqtinchalik yo‘qolishi, qusish, diareya.

Davolash: me‘dani yuvish, simptomatik davolash.

Chiqarilish shakli

250 mg dozali tabletkalar:

6 tabletkadan alyumin folga striplarda; 1 stripdan qo‘llash yo‘riqnomasi bilan birga karton qutida.

500 mg dozali tabletkalar:

3 tabletkadan alyumin folga striplarda; 1 stripdan qo‘llash yo‘riqnomasi bilan birga karton qutida.

Saqlash sharoiti

Quruq, yorug‘likdan himoyalangan joyda, 25 S dan yuqori bo‘lmagan haroratda saqlansin.

Yaroqlilik muddati

2 yil.

Dorixonalardan berish tartibi

Resept bo‘yicha.