Artisoft ko'rsatmalar
- Dori shakli
- Farmakokinetikasi
- Maxsus shartlar
- Homiladorlik va laktatsiya davrida qullanishi
- Tarkibi
- Dozirovkasi
- Nojo'ya samaralari
- Dori vositalarining o'zaro ta'siri
- Tarkibi va ishlab chiqarilish shakli
- Farmakodinamikasi
- Sotish shartlari
- Maxsus saqlash sharoitlari
- Ta'rifi
- Dozani oshirib yuborilishi
Dori shakli
4% li in’eksiya uchun eritma.
Farmakokinetikasi
Artikain to‘qimalar va qondagi nospetsifik plazma esterazalari bilan (gidroliz orqali) yuborilgandan keyin tez va deyarli darhol metabolizmga uchraydi (90%); qolgan 10% artikain jigar mikrosomal fermentlari bilan metabolizmga uchraydi. Bunda hosil bo‘ladigan artikainning asosiy metaboliti – artikain kislotasi – mahalliy og‘riq qoldiruvchi faollikka va tizimli toksiklikka ega emas, bu preparatning takroriy yuborilishlarini amalga oshirish imkonini beradi. Shilliq ostiga yuborilgandan keyin yarim chiqarilish davri taxminan 25 minutni tashkil etadi. Artikainni qon plazma oqsillari bilan bog‘lanishi taxminan 95%ni tashkil etadi. Artikain, asosan, buyraklar orqali artikain kislotasi (64,2±14,4 %), artikain kislotasining glyukuronidi (13,4±5%) va o‘zgarmagan artikain (1,45±0,77%) shaklida chiqariladi. Artikain yo‘ldosh to‘sig‘i orqali o‘tadi, ona suti bilan deyarli chiqarilmaydi. Kichik miqdorda gematoensefalitik to‘siqdan o‘tadi. Bolalarda vestibulyar infiltratsion anesteziyadan keyin umumiy samarasi katta yoshdagilardagi samara bilan teng, biroq qon zardobidagi maksimal konsentratsiyaga tezroq erishiladi.
Maxsus shartlar
Preparat uzoq vaqt (20 minutdan ko‘proq) yuborilish uchun mo‘ljallanmagan. Kasallik (shu jumladan, gepatit virusi) inqeksiyalanishini oldini olish uchun ampuladan eritmani chiqarishda har doim yangi shpritslar va ignalardan foydalanilishiga e’tibor berish kerak. Shikastlangan kartridjdan in’eksiyalar uchun foydalanish mumkin emas. Regionar va mahalliy anesteziya yurak faoliyati monitoringini va reanimatsion tadbirlarni o‘tkazish uchun kerakli preparatlar va uskunalardan darhol foydalanish imkoniyati yaratilgan tegishli ravishda jihozlangan xonada tajribali mutaxassislar tomonidan o‘tkazilishi kerak. Anesteziyani bajaradigan xodim malakali bo‘lishi va anesteziyani bajarish texnikasini o‘zlashtirgan bo‘lishi, tizimli toksik reaksiyalar, noxush holatlar va reaksiyalarni hamda boshqa asoratlarni tashxislash va davolash bilan tanishgan bo‘lishi kerak. Patsiyentlarning yurak-qon tomir tizimi, nafas tizimi, markaziy nerv tizimining holatini kuzatish talab qilinadi. Stenokardiya, ateroskleroz, qon quyulishini buzilishlari, og‘ir darajali jigar yoki buyraklar funksiyalarini buzilishlari, anamnezida tutqanoq bo‘lgan patsiyentlarga preparat qo‘llanilishida ehtiyotkorlikka rioya etilishi kerak. Nojo‘ya reaksiyalar rivojlanish xavfiga yo‘l qo‘ymaslik uchun preparatning minimal samarali dozalaridan foydalanish va uni yuborishdan oldin ikki bosqichli aspiratsion tekshiruvni amalga oshirish kerak. 1 ml preparat o‘zida 1 mmol (23 mg)dan kamroq natriy saqlashini e’tiborga olish kerak. Mahalliy anesteziya ta’siri to‘xtagandan (sezuvchanlik tiklangandan) keyin ovqatlanish mumkin. Bolalar va ularning ota-onalari preparat ta’siri oqibatida to‘qimalar sezuvchanligi pasayishi tufayli yumshoq to‘qimalarning tishlar bilan tasodifan shikastlanishi (tishlab olinishi) xavfi to‘g‘risida ogohlantirilishi kerak. Vena ichiga yuborish mumkin emas! Yallig‘langan sohada in’eksiya qilish mumkin emas. Mahalliy anestetiklarni yuborishdan 10 kun oldin MAO ingibitorlarini bekor qilish kerak. Homiladorlik va emizish davrida qo‘llanishi Artikain yo‘ldosh to‘sig‘i orqali o‘tadi. Yangi tug‘ilgan chaqaloqlarda qon zardobidagi artikain konsentratsiyasi (onaga preparat yuborilgandan keyin) ona qon zardobidagi artikain konsentratsiyasining taxminan 30% ni tashkil etadi. Klinik ma’lumotlar yetarli emasligi tufayli stomatolog-shifokor tomonidan preparatning qo‘llanishi to‘g‘risidagi qaror preparatning qo‘llanilishidan ona uchun potensial foyda homila uchun potensial xavfdan yuqori bo‘lgan holatdagina qabul qilish mumkin. Emizish davrida emizishni to‘xtatish talab qilinmaydi, chunki ona sutida artikainning klinik ahamiyatli konsentratsiyalari aniqlanmaydi, biroq extiyotkorlik maqsadida emizishni artikainning ohirgi yuborilgan dozasidan keyin 4 soatga to‘xtatish kerak. Transport vositalarini boshqarish va boshqa potensial xavfli faoliyat turlari bilan shug‘ullanish qobiliyatiga ta’siri Stomatologik aralashuvdan keyin patsiyent transport vositalarini boshqarishga yoki diqqat-e’tibor yuqori jamlanishini va psixomotor reaksiyalar tezligini talab qiluvchi boshqa potensial xavfli faoliyat turlari bilan shug‘ullanishga qachon qaytishi mumkinligi to‘g‘risida qaror shifokor tomonidan qabul qilinishi kerak.
Homiladorlik va laktatsiya davrida qullanishi
Artikain yo‘ldosh to‘sig‘i orqali o‘tadi. Yangi tug‘ilgan chaqaloqlarda qon zardobidagi artikain konsentratsiyasi (onaga preparat yuborilgandan keyin) ona qon zardobidagi artikain konsentratsiyasining taxminan 30% ni tashkil etadi.
Klinik ma’lumotlar yetarli emasligi tufayli stomatolog-shifokor tomonidan preparatning qo‘llanishi to‘g‘risidagi qaror preparatning qo‘llanilishidan ona uchun potensial foyda homila uchun potensial xavfdan yuqori bo‘lgan holatdagina qabul qilish mumkin.
Emizish davrida emizishni to‘xtatish talab qilinmaydi, chunki ona sutida artikainning klinik ahamiyatli konsentratsiyalari aniqlanmaydi, biroq extiyotkorlik maqsadida emizishni artikainning ohirgi yuborilgan dozasidan keyin 4 soatga to‘xtatish kerak.
Tarkibi
faol modda: artikain gidroxloridi – 40 mg; yordamchi moddalar: natriy xloridi, in’eksiya uchun suv 1 ml gacha.
Dozirovkasi
Preparat og‘iz bo‘shlig‘ida qo‘llanilishi uchun mo‘ljallangan va faqat yallig‘lanish mavjud bo‘lmagan to‘qimalarga yuborilishi mumkin. Yallig‘langan to‘qimalarga in’eksiya o‘tkazish mumkin emas! Preparat vena ichiga yuborilishi mumkin emas. Preparatning qon tomirlariga tasodifan tushishi oldini olish maqsadida uni yuborishdan oldin har doim ignani 90º va 180º ga burish orqali ikki bosqichli aspiratsion tekshiruvni amalga oshirish kerak. Preparat qon tomirlari ichiga tasodifan yuborilishi natijasida rivojlanishi mumkin bo‘lgan asosiy tizimli reaksiyalarga in’eksiya texnikasiga rioya qilish orqali yo‘l qo‘ymaslik mumkin: aspiratsion tekshiruv amalga oshirilgandan keyin 0,1-0,2 ml preparat sekin yuboriladi, keyinchalik eng kamida 20-30 sekunddan keyin preparatning qolgan dozasi sekin yuboriladi. In’eksiya bosimi to‘qimalar sezuvchanligiga muvofiq bo‘lishi kerak. Ovqatni qabul qilish faqat sezuvchanlik tiklangandan keyin ruhsat beriladi Infiltratsion anesteziyada yallig‘lanish bo‘lmagan holatda, Artisoft eritmani odatda, tishlarga yoki ikkita qo‘sh tishga 1,7 ml yuboriladi. Quyi alveolyar nervning o‘tkazuvchi anesteziyasida taxminan 1-1,7 ml preparat talab qilinadi. Qo‘shimcha in’eksiyalar uchun dozaning yarmi yoki to‘liq doza qo‘llanilishi kerak. Katta yoshdagi odamlar uchun maksimal doza 1 kg tana vazniga 4 mg ni tashkil etadi. Bolalarda qo‘llanishi 4 yoshgacha bo‘lgan bolalarda qo‘llash mumkin emastaqiqlanadi.
Nojo'ya samaralari
Preparat odatda patsiyentlar tomonidan yaxshi o‘zlashtiriladi, biroq quyidagi nojo‘ya holatlar rivojlanishi mumkin: Markaziy va periferik nerv tizimi tomonidan: dozaga bog‘liq reaksiyalar – ba’zan hushini yo‘qotgungacha avj oluvchi stupor, ba’zan nafas to‘xtagungacha kuchayib boruvchi nafas buzilishlari, mushak tremori, ba’zan yoyilgan tirishishgacha kuchayib boruvchi mushak tirishishlari. Bosh aylanishi, paresteziyalar, gipesteziyalar kuzatilishi mumkin. Ba’zan stomatologik amaliyotda mahalliy og‘riq qoldiruvchi vosita yuborilganda in’eksiyaning to‘g‘ri texnikasi buzilganda nerv shikastlanishi mumkin, xususan yuz nervi falajligi rivojlanishiga olib kelishi mumkin bo‘lgan, yuz nervining shikastlanishi. Ko‘rish a’zosi tomonidan: mahalliy og‘riq qoldiruvchi vosita in’eksiya vaqtida yoki in’eksiyadan qisqa vaqtdan keyin paydo bo‘ladigan o‘tib ketuvchi ko‘rish qobiliyati buzilishlari (ko‘rishni idrokini noaniqligi, ko‘rlik, ko‘zga ikkita bo‘lib ko‘rinish). Yurak - qon tomir tizimi tomonidan: arterial bosimni pasayishi, yurak yetishmovchiligi va shok. Ovqat hazm qilish tizimi tomonidan: ko‘ngil aynishi, qusish. Allergik reaksiyalar: teri qoplamalari giperemiyasi, kon’yunktivit, rinit va angionevrotik shish kuzatilishi mumkin Angionevrotik shish ustki va/yoki pastki lablar, lunj, “tomoqda tosh” va yutinishga qiynalish hissi bilan tovush naychalari shishishi, eshakemi va nafas qiynalish bilan namoyon bo‘lishi mumkin. Har qanday ushbu belgilar anafilaktik shokka qadar kuchayishi mumkin. Mahalliy rayeksiyalar: in’eksiya joyida shish yoki shilliq qavatning yallig‘lanishi.
Dori vositalarining o'zaro ta'siri
Markaziy nerv tizimini susaytiruvchi vositalar bilan. Mahalliy og‘riq qoldiruvchi vositalar markaziy nerv tizimini susaytiruvchi vositalarning ta’sirini kuchaytiradi. Narkotik analgetiklar mahalliy og‘riq qoldiruvchi vositalarning ta’sirini kuchaytiradi va nafas siqilish xavfini oshiradi. Monoaminoksidaza (MAO) ingibitorlari bilan. MAO ingibitorlari bilan qo‘llash AB tushish xavfini oshiradi; MAO ingibitorlarini anestetiklarni yuborishdan 10 kun oldin bekor qilish kerak. Antikoagulyantlar va qon quyulishini kamaytiradigan boshqa preparatlar bilan. Masalan, geparin yoki atsetilsalitsil kislotasini qabul qilayotgan patsiyentlarga Artikain preparati in’eksiyasi o‘tkazilganda, qon ketish va qon quyilishi rivojlanish xavfi oshadi. Xolinesteraza ingibitorlari bilan. Xolinesteraza ingibitorlari mahalliy og‘riq qoldiruvchi dori vositalar metabolizmini sekinlashtiradi, natijada artikain ta’siri uzayishi va yaqqol kuchayishi mumkin. Qon tomirlarni toraytiruvchi vositalar bilan. Qon tomir toraytiruvchi vositalar artikainning mahalliy og‘riq qoldiruvchi ta’sirini kuchaytiradi va uzaytiradi. Miorelaksantlar bilan. Artikain mushak bo‘shashtiruvchi vositalarning ta’sirini kuchaytiradi va uzaytiradi. Antimiastenik vositalar bilan. Artikain miasteniyani davolovchi preparatlar bilan skelet mushaklarga ta’sir qilishda antagonizmni namoyon qiladi, shuning uchun uni miasteniyani davolashda qo‘llaganda, ayniqsa yuqori dozalarda, davolashga qo‘shimcha tuzatish kiritish talab qilinadi. Og‘ir metallar saqlovchi dezinfitsiya qiluvchi eritmalar bilan. Og‘ir metallar saqlovchi dezinfitsiya qiluvchi mahalliy anestetik eritmasi bilan in’eksiya joyiga ishlov berilganda, og‘riq, shish ko‘rinishidagi mahalliy reaksiyalar rivojlanish xavfi oshadi.
Tarkibi va ishlab chiqarilish shakli
Tarkibi:
faol modda: artikain gidroxloridi – 40 mg;yordamchi moddalar: natriy xloridi, in’eksiya uchun suv 1 ml gacha.
Chiqarilish shakli
Shishadan tayyorlangan ampulalarda 2 ml dan preparat. Ampulalar qo‘llanilishiga doir yo‘riqnomasi bilan birga karton qutiga joylanadi.
Farmakodinamikasi
Artikain stomatologiyada infiltratsion va o‘tkazuvchi anesteziya uchun qo‘llaniladigan amid turidagi mahalliy og‘riq qoldiruvchi vosita hisoblanadi. Artikain neyronlarning hujayra membranasida natriy kanallariga potensial bog‘liq blokadasi hisobiga mahalliy og‘riq qoldiruvchi ta’sir etadi, bu nerv tolasi orqali impulslar o‘tkazuvchanligining qaytar susayishiga va sezuvchanlikning qaytar yo‘qotilishiga olib keladi. Preparat ta’siri tez, 1-3 minut davomida boshlanadi. Anesteziya davomiyligi taxminan 20 minutni tashkil etadi. Artisoft preparati tarkibida epinefrin saqlamaydi va mahalliy og‘riq qoldiruvchi vositaga epinefrin qo‘shilishi shart emas yoki epinefrin qo‘llash mumkin emas.
Sotish shartlari
Shifokor retsepti bo‘yicha.
Maxsus saqlash sharoitlari
2 yil. O‘ramda ko‘rsatilgan yaroqlilik muddati tugagandan keyin qo‘llanilmasin. Saqlash sharoiti Quruq, yorug‘likdan himoyalangan joyda, 25°C dan yuqori bo‘lmagan haroratda saqlansin, muzlatilishiga yo‘l qo‘yilmasin. Bolalar ololmaydigan joyda saqlansin.
Ta'rifi
Tiniq, rangsiz yoki sarg‘ish tusli eritma.
Dozani oshirib yuborilishi
Dozaning oshirib yuborilishi simptomlari
Markaziy nerv tizimi tomonidan:
Markaziy nerv tizimini qo‘zg‘alishi: xavotirlik, qo‘rqish hissi, ong xiralashishi, giperpnoe, taxikardiya, yuz qizarishi bilan arterial bosimni oshishi, ko‘ngil aynishi, qusish, tremor, tirishishlar, tonik-klonik tirishishlar.
Markaziy nerv tizimini susayishi: bosh aylanishi, eshitish qobiliyati buzilishi, so‘zlash qobiliyati yo‘qotilishi, stupor, behushlik holati, atoniya, qon tomirlarini harakatlantiruvchi nervlar falajligi (holsizlik, rangparlik), nafas siqilishi, nafas yo‘llari falajligidan o‘lim holati.
Yurak qon-tomir tizimi tomonidan: bradikardiya, aritmiya, qorinchalar xilpirlashi, arterial bosimni pasayishi, sianoz, yurak urishini to‘xtab qolishi.
Davolash. Preparatni yuborish vaqtida bosh aylanishi, motor qo‘zg‘alishi yoki stupor kabi intoksikatsiya yoki preparat nojo‘ya ta’sirining birinchi belgilarida preparatni yuborilishini to‘xtatish va patsiyentni oyoqlari ko‘tarilgan gorizontal holatga o‘tkazish kerak. Nafas yo‘llari o‘tkazuvchanligini ta’minlash va gemodinamika ko‘rsatkichlarini (yurak qisqarishlari soni va arterial bosimni) monitoring qilish kerak. Har doim, intoksikatsiya simptomlari og‘ir darajali emasdek tuyulganida ham, zarur hollarda, darhol kerakli preparatlarning vena ichiga yuborilishini amalga oshirish imkoniyatiga ega bo‘lish uchun venaga yo‘llarni bo‘shatib qo‘yish tavsiya etiladi.
Og‘irlik darajasiga qarab nafas buzilishlarida kislorod uzatilishi, sun’iy nafas berish ko‘rsatmalari paydo bo‘lgan holatda esa – o‘pkaning endotraxeal intubatsiyasi va sun’iy ventilyatsiyasini o‘tkazish tavsiya etiladi.
Mushak tortishishlari va yoyilgan tirishishlar miorelaksatsiya qiluvchi va tuqanoqqa qarshi ta’sirga ega (masalan, diazepam, suksametoniy xlorid) kabi tez ta’sir etuvchi preparatlarni vena ichiga yuborish orqali bartaraf qilish mumkin. Shuningdek, o‘pkalarning sun’iy ventilyatsiyasini o‘tkazish (kislorod uzatilishi) tavsiya etiladi.
Arterial bosimning keskin pasayishini, bradikardiya yoki taxikardiyani ko‘pincha patsiyentni oyoqlari oddiy ko‘tarilgan gorizontal holatga o‘tkazish orqali bartaraf qilish mumkin.
Og‘ir darajadagi qon aylanishni buzilishlari va shok holatlarida, sababidan qa’tiy nazar, preparat yuborilishi to‘xtatilishi va patsiyent oyoqlari ko‘tarilgan gorizontal holatga o‘tkazish kerak. Kislorod uzatilishi, elektrolit eritmalar, glyukokortikosteroidlarning vena ichiga yuborilishi (masalan, 250-1000 mg prednizolon yoki uning hosilasiga, masalan, metilprednizolonga ekvivalent miqdorda), o‘rin bosuvchi infuzion davolash (zarur hollarda, qo‘shimcha ravishda, plazma o‘rnini bosuvchilar) amalga oshirish kerak.
Chiqarish shakllari
Alifbo bo'yicha dori vositalar ro'yxati 