Gemsitabin
Gemsitabin chiqarish shakllari

Gemsitabin qo'llanmasi
Taqsimlanishi: gemtsitabin infuziyasining davomiyligi va patsiyentning jinsi taqsimlanish hajmiga sezilarli ta'sir ko'rsatadi. Qisqa muddatli infuziyada (<70 minut) taqsimlanish hajmi 50 l/m2 ni tashkil qiladi, bu gemtsitabinni to'qimalarda faol taqsimlanmasligidan dalolat beradi. Davomli infuziyada (70-285 minut) taqsimlanish xajmi 370 l/m2 ni tashkil qiladi, bu to'qima kompartmentida kontsentratsiyani sekin tenglashishidan dalolat beradi.
Oqsillar bilan bog'lanishi: juda past (<10%).
Biotransformatsiyasi: nukleozidkinazalar ishtirokida gemtsitabin ikkita faol metabolitlarni (gematsitabin difosfati va gemtsitabin trifosfati) hosil qilib hujayra ichi metabolizmiga uchraydi; bundan tashqari, preparat faol bo'lmagan metabolit – uratsilni hosil qilib, dezaminizatsiyaga uchraydi.
Yarim chiqarilish davri:
Qisqa muddatli infuziyalar (<70 minut):
Ayollar: 29 yosh – 49 minut; 45 yosh – 57 minut; 65 yosh – 73 minut; 79 yosh – 94 minut.
Erkaklar: 29 yosh -42 minut, 45 yosh – 48 minut; 65 yosh – 61 minut; 79 yosh – 79 minut.
Davomli infuziyalar (70-285 minut): jins va yoshga bog'liq holda 245–638 minutni tashkil etadi.
Gemtsitabin trifosfati metaboliti – terminal chiqarilishi (qonning periferik mononuklearidan): 1,7-1,9 soatni tashkil etadi.
Chiqarilishi: buyrak orqali – radioaktiv izotop bilan nishonlangan (tana yuzasini maydoni 1000 mg/m2, 30 minut davomida besh nafar patsiyentga yuborilgan) gemtsitabinni bir martalik dozasining 92% dan 98% gachasi asosan faol bo'lmagan metabolit – uratsil ko'rinishida (chiqariladigan dozaning taxminan 89%) va ikkilamchi o'zgarmagan gemtsitabin ko'rinishida (chiqariladigan dozaning 10% dan kamrog'i) bir hafta davomida chiqariladi.
Klirensi jins va yoshga quyidagi tarzda bog'liq:
Ayollar: 29 yosh: tana yuzasining har metr kvadratiga soatiga 69,4 litr (l/soat/m2); 45 yosh: 57 l/soat/m2; 65 yosh: 41,5 l/soat/m2; 79 yosh: 30,7 l/soat/m2 .
Erkaklar: 29 yosh: 92,2 l/soat/m2; 45 yosh: 75,7 l/soat/m2; 65 yosh: 55,1 l/soat/m2; 79 yosh:
40,7 l/soat/m2 .
Gemtsitabin pirimidin analoglari guruhiga mansub antimetabolit hisoblanadi. U hujayra siklining S-fazasiga va hujayrani bo'linishini G1/S-fazasiga nisbatan spetsifik ta'sirga ega. Preparatning faolligi hujayra ichida ikkita faol metabolit -gemtsitabin difosfati va gemtsitabin trifosfatiga aylanishi bilan bog'liq. Gemtsitabin difosfati DNK sintezi uchun zarur bo'lgan dezoksinukleozid-trifosfatlarning katalitik sinteziga javob beruvchi fermentini susaytiradi. Gemtsitabin trifosfati DNK ga kiritilishda endogen dezoksinukleozid-trifosfatlar bilan raqobatlashadi. Gemtsitabin difosfatining ta'siri ostida dezoksinukleozid-trifosfatlarning hujayra ichidagi kontsentratsiyasini pasayishi DNK ga kiritiladigan gemtsitabin trifosfatini miqdorini oshishiga, shu tariqa DNK sintezini susayishiga olib keladi. DNK-polimeraza-epsilon kiritilgan gemtsitabin trifosfatini chiqarib tashlashga va DNK zanjirining reparatsiyasini chaqirish qobiliyatiga ega emas.
Gemtsitabin kuchli radiosensibilizator hisoblanadi. In virto sharoitda o'tkazilgan tadqiqotlarda u sitotoksik kontsentratsiyadan past bo'lgan kontsentratsiyada yaqqol radiosensibilizatsiyani chaqirgan.
Gemtsitabinni vena ichiga tomchilab 30 minut davomida yuboriladi.
O'pkaning mayda bo'lmagan hujayrali raki
Monoterapiya. Preparatning tavsiya qilingan dozasi - har 28 kunlik siklning 1, 8 va 15 kunlari 1000 mg/m2 ni tashkil etadi.
Sisplatin bilan majmuaviy davolash. Preparatning tavsiya qilingan dozasi har 2-kunlik siklning 1 yoki 8 kunlari 1250 mg/m2 yoki 28 kunlik siklning 1, 8 va 15 kunlari 1000 mg/m2 ni tashkil etadi. Sisplatinni siklning 1 kuni gemtsitabin infuziyasidan keyin suvli yuklama fonida 70 mg/m2 dozada yuboriladi.
Karboplatin bilan majmuaviy davolash: Preparatning tavsiya qilingan dozasi har 21 kunlik siklning 1 va 8 kunlari 1000 mg/m2 yoki 1200 mg/m2 ni tashkil etadi. Karboplatinni gemtsitabin infuziyasidan keyin siklning 1 kuni AUC minutiga
5,0 mg/ml bo'lgan dozada yuboriladi.
Sut bezini raki
Majmuaviy davolash. Antratsiklinlarni o'z ichiga olgan noad'yuvant davolashdan keyin kasallikni avj olib borishida birinchi tartibli davolash sifatida qo'llanadi. Preparatning tavsiya qilingan dozasi har 21 kunlik siklning 1 kuni, gemtsitabinni
175 mg/m2 dozada yuborilgandan keyin, paklitaksel bilan birga 1 va 8 kunlari 1250 mg/m2 bo'lib, uni vena ichiga tomchilab 3 soat davomida yuboriladi.
Urotelial rak
Monoterapiya. Preparatning tavsiya qilingan dozasi har 28 kunlik siklning 1, 8 va 15 kunlari 1250 mg/m2 ni tashkil etadi.
Majmuaviy davolash. Preparatning tavsiya qilingan dozasi 1, 8 va 15 kunlari sisplatin bilan birga 1000 mg/m2 bo'lib, uni har 28 kunlik siklning 1 yoki 2 kunlari gemtsitabin infuziyasidan keyin darhol 70 mg/m2 dozada yuboriladi.
Qovuq raki, qovuq ichi ximioterapiyasi
Preparatning tavsiya qilingan dozasi – 2000 mg ni tashkil etadi. Instillyatsiya uchun eritmani tayyorlash uchun preparatni 100 yoki 50 ml 0,9% li natriy xloridi eritmasida 20 dan 40 mg/ml gacha bo'lgan kontsentratsiyalargacha eritiladi. Preparatning ekspozitsiyasi 60 minutni tashkil qiladi. Haftada 1 marta, 6 hafta davomida yuboriladi. Eritmaning kontsentratsiyasi 40 mg/ml dan oshmasligi kerak.
Tuxumdonlarning raki
Monoterapiya. Preparatning tavsiya qilingan dozasi har 28 kunlik siklning 1, 8 va 15 kunlari 800-1250 mg/ml ni tashkil etadi.
Majmuaviy davolash. Preparatning tavsiya qilingan dozasi – 1000 mg/m2 bo'lib, 1 va 8 kunlari, karboplatin bilan birga AUC (“kontsentratsiya–vaqt”egri chiziq ostidagi maydoni) minutiga 40 mg/ml bo'lgan dozada, uni har 21 kunlik siklning 1 kuni gemtsitabin infuziyasidan keyin darhol yuboriladi.
Me'da osti bezining raki
Monoterapiya. Preparatning tavsiya qilingan dozasi –7 hafta davomida, haftada bir marta 1000 mg/m2 ni tashkil etadi, keyinchalik bir haftalik tanaffus qilinadi. Keyin preparatni har 28 kunlik siklning 1, 8 va 15 kunlari yuboriladi.
Bachadon bo'yni raki (mahalliy tarqalgan yoki metastatik)
Majmuaviy davolash: mahalliy tarqalgan rakda (neoad'yuvant) va metastazalangan rakda gemtsitabinni 1250 mg/m2 dozada har 2 kunlik siklning 1 va 8 kunlari yuboriladi. Sisplatinni gemtsitabinni yuborilgandan keyin siklning 1 kuni 70 mg/m2 dozada, gipergidratatsiya fonida yuboriladi. Mahalliy tarqalgan rakda nur bilan davolash bilan bir vaqtda gemtsitabinni 125 mg/m2 dozada haftada 1 marta 6 hafta davomida yuboriladi, keyinchalik (bevosita gemtsitabinni yuborilgandan keyin), sisplatinni nur bilan davolash boshlashdan 1-2 soat oldin 40 mg/m2 dozada yuboriladi. Nur bilan davolash 28 fraktsiyada, bir martalik 1,8 Gr o'choqli dozada, haftada 5 kun, 50,4 Gr ga teng yig'indi o'choqli dozagacha o'tkaziladi.
O't chiqarish yo'llari raki
Monoterapiya: Preparatning tavsiya qilingan dozasi– 3 hafta davomida, haftada bir marta 1000 mg/m2 ni tashkil etadi, keyinchalik 1 haftalik tanaffus qilinadi. Keyinchalik bu to'rt haftalik sikl takrorlanadi. Patsiyent duch kelishi mumkin bo'lgan toksiklik darajasiga qarab, har bir siklda yoki biron bir sikl davomida dozani kamayishi yuz berishi mumkin.
Sisplatin bilan majmuaviy davolash: sisplatinni 70 mg/m2 dozada siklning 1 kuni gipergidratatsiya fonida yuboriladi, keyinchalik Gemtsitabinni yuboriladi.
Gemtsitabinni 1250 mg/m2 dozada har 21 kunlik siklning 1 va 8 kunlari yuboriladi. Keyinchalik bu to'rt haftalik sikl takrorlanadi. Patsiyent duch kelishi mumkin bo'lgan toksiklik darajasiga qarab har siklda yoki biron bir sikl davomida dozalarni kamayishi yuz berishi mumkin.
Gematologik toksiklik holati bilan bog'liq preparat dozasini o'zgarishi:
Davolash siklini boshida
Ko'rsatmalardan qa'tiy nazar preparatni har bir yuborishdan oldin trombotsitlar va granulotsitlarning kontsentratsiyasini baholash zarur. Neyrofillarni mutloq miqdorini kamida 500/1 mkl va trombotsitlarni miqdorini kamida 100000/1 mkl bo'lishi davolashni boshlash mumkinligini sharti hisoblanadi.
Davolash siklini o'tkazish vaqtida gematologik toksiklik rivojlangan hollarda gemtsitabin dozasini kamaytirish yoki uning yuborilishi quyidagi tavsiyalarga muvofiq qoldirishi mumkin:
Qovuq rakini, o'pkaning mayda bo'lmagan hujayrali rakini va me'da osti bezini rakida gemtsitabinni monoterapiyada yoki sisplatin bilan majmuada qo'llanadigan dozalarining modifikatsiyasi.
|
Нейтрофилларнинг мутлоқ сони (1 мкл да) |
Тромбоцитлар сони (1 мкл да) |
Стандарт дозадан % |
|
|
> 1000 |
и |
> 100000 |
100 |
|
500 – 1000 |
или |
50000 – 100000 |
75 |
|
< 500 |
или |
< 50000 |
Юборишни қолдириш* |
|
*Нейрофиллар сони 500/мкл гача ва тромбоцитлар 50000/мкл гача ошганида гемцитабинни цикл доирасида юборишни давом эттириш мумкин. |
|||
Sut bezining rakini paklitaksel bilan majmuaviy davolashda gemtsitabinni qo'llanadigan dozalarini modifikatsiyasi.
|
Нейтрофилларнинг мутлоқ сони (1 мкл да) |
Тромбоцитлар сони (1 мкл да) |
Стандарт дозадан % |
|
|
≥ 1200 |
и |
> 75000 |
100 |
|
1000 – <1200 |
или |
50000 – 75000 |
75 |
|
700 – <1000 |
и |
≥50000 |
50 |
|
< 700 |
или |
< 50000 |
Юборишни қолдириш* |
|
*Цикл доирасида даволаш тикланмайди. Гемцитабинни навбатдаги юборишни нейтрофиллар сони камида 1500/мкл га ва тробоцитлар 100000/мкл га эришганда навбатдаги циклнинг 1 куни ўтказилади. |
|||
Tuxumdonlar rakini davolashda gemtsitabinni karboplatin bilan majmuada qo'llanadigan dozalarining modifikatsiyasi.
|
Нейтрофилларнинг мутлоқ сони (1 мкл да) |
Тромбоцитлар сони (1 мкл да) |
Стандарт дозадан % |
|
|
> 1500 |
и |
≥ 100000 |
100 |
|
1000 – <1500 |
или |
75000 – 100000 |
50 |
|
< 1000 |
или |
< 75000 |
Юборишни қолдириш* |
|
*TSikl doirasida davolash tiklanmaydi. Gemtsitabinni navbatdagi yuborishni neytrofillar soni kamida 1500/mkl ga va trobotsitlar 100000/mkl ga erishganda navbatdagi siklning 1 kuni o'tka |
|||
Gemtsitabinni navbatdagi sikldagi dozasi hamma ko'rsatmalarda, agar oldingi siklda quyidagi holatlar kuzatilgan bo'lsa 25% ga kamaytirilish kerak:
neytrofillarni mutloq sonini 5 kundan ko'p davom etadigan <500 mkl ga kamayishi,
neytrofillarni mutloq sonini 3 kundan ko'p davom etadigan <100 mkl ga kamayishi
febril neytropeniya
trombotsitlar sonini <25000/mkl ga kamayishi
gematologik toksikligi tufayli sikl 1 haftadan ko'proqqa qoldirilgan bo'lsa.
Yuborish usuli
Patsiyentlar odatda gemtsitabinni infuzion yuborishni yaxshi o'zlashtiradilar va uni ambulator sharoitda o'tkazish mumkin. Ekstravazatsiya hollarida infuziya to'xtatiladi va preparatni boshqa venaga yuboriladi. Gemtsitabinni yuborilgandan keyin patsiyent ayrim vaqtgacha kuzatilishi lozim.
Alohida guruh patsiyentlar
Jigar va buyrak funktsiyasini buzilishi bo'lgan patsiyentlar: jigar yetishmovchiligi yoki buyrak funktsiyasini buzilishi bo'lgan patsiyentlarda gemtsitabinni ehtiyotkorlik bilan qo'llash lozim, chunki bu toifa patsiyentlarda preparatni qo'llash bo'yicha yetarli ma'lumotlar yo'q. O'rtacha yoki o'rta og'irlikdagi buyrak yetishmovchiligi (kalavalar filьtratsiya tezligi minutiga 30 dan 80 ml gacha), gemtsitabinning farmakokinetikasiga sezilarli ta'sir ko'rsatmaydi.
Keksa patsiyentlar (>65 yosh): 65 yoshdan katta patsiyentlar gemtsitabinni yaxshi o'zlashtiradilar. Ushbu populyatsiya uchun preparat dozasini o'zgartirish bo'yicha maxsus tavsiyalar yo'q.
Bolalar (<18 yosh): gemtsitabinni 18 yoshgacha bo'lgan bolalarga, preparatni ushbu populyatsiyada xavfsizligi va samaradorligi bo'yicha yetarli ma'lumotlarni yo'qligi sababli buyurish tavsiya qilinmaydi.
Infuziya uchun eritmani tayyorlash bo'yicha tavsiyalar
Erituvchi sifatida faqat konservantsiz 0,9% li natriy xloridi eritmasi ishlatiladi.
Infuziya uchun eritmani tayyorlash uchun flakon ichidagi 200 mg ni kamida 5 ml va 1 g ni – kamida 25 ml 0,9% li natriy xloridning in'ektsiya uchun eritmasida eritiladi. Har bir flakonni liofilizat to'liq erigunicha yaxshilab chayqatiladi. Tayyorlangan eritma tiniq bo'lishi kerak.
Gemtsitabinni maksimal kontsentratsiyasi 40 mg/ml dan oshmasligi kerak. 40 mg/ml dan yuqori kontsentratsiyada tayyorlangan eritmalar to'liq erimagan bo'lishi mumkin. Preparatning kerakli dozasini saqlagan gemtsitabinni tayyorlagan eritmalarini yuborishdan oldin 0,9% li natriy xloridni izotonik eritmasida 30 minutlik vena ichiga infuziyasi uchun yetarli miqdorda suyultiriladi. Parenteral yuborishdan avval tayyorlangan eritma mexanik kiritmalarni va rangini o'zgarganligiga nisbatan vizual nazorat qilish kerak.
Gemtsitabin uchun antidot noma'lum. Gemtsitabinni 5700 mg/m2 gacha bo'lgan dozalarda vena ichiga tomchilab 30 minut davomida yuborilganda har ikki haftada davolashda toksiklik qabul qilish mumkin darajasida qolgan. Gemtsitabin dozasini oshirib yuborilishiga shubha bo'lganda sitopeniya darajasini nazorat qilish va zarurati bo'lganida samarani bir maromda saqlab turuvchi davolashni buyurish lozim.
Gemtsitabin bilan davolashni faqat o'smaga qarshi ximioterapiyani qo'llash tajribasiga ega bo'lgan shifokorni kuzatuvi ostida o'tkazish mumkin.
Gemtsitabinni har bir yuborishdan oldin qonda trombotsitlar, leykotsitlar va granulotsitlar miqdorini nazorat qilish zarur. Preparat chaqirgan suyak ko'migi faoliyatini susayishi belgilarida davolashni to'xtatish yoki dozaga tuzatish kiritish kerak.
Bemorni muntazam tekshirish va buyrak va jigar faoliyatini baholashni o'tkazish zarur.
Gemtsitabinni jigar metastazlarida, gepatitda va anamnezida alkogolizm bo'lganda, shuningdek jigar sirrozida yuborish jigar yetishmovchiligini rivojlanish xavfi oshiradi.
Nafas tizimi tomonidan (masalan, o'pka shishi, interstitsial pnevmonit yoki kattalarda respirator distress – sindromi) noxush ko'rinishlar rivojlanishi belgilari paydo bo'lganda gemtsitabin bilan davolash fonida davolashni to'xtatish va muvofiq davolashni buyurish lozim.
Trombotsitopeniya bilan kechuvchi gemoglobin kontsentratsiyasini tez pasayishi, bilirubinni, kreatininni, mochevina azotini zardobdagi kontsentratsiyasini oshishi yoki laktatdegidrogenaza (LDG) faolligini oshishi kabi mikroangiopatik gemolitik anemiya belgilari paydo bo'lganida gemtsitabinni bekor qilish kerak.
Infuziya davomiyligini va yuborishlar tez-tezligini oshishi toksiklikni oshishiga olib keladi.
Toksiklik darajasiga qarab dozani har bir siklda yoki yangi siklni boshlashda bosqichma-bosqich kamaytirishi mumkin. Davolash vaqtida va gemtsitabin bilan davolash tugagandan keyin 6 oy davomida kontratseptsiyani ishonchli usullarini ishlatish lozim.
Gemtsitabin qabul qilayotgan erkaklarga davolanishni boshlashdan avval ushbu preparatni qo'llash bilan bog'liq bepushtlik xavfi tufayli, spermani kriokonservatsiya qilish tavsiya qilinadi.
Transport vositalarini boshqarish va mexanizmlar bilan ishlash qobiliyatiga ta'siri.
Gemtsitabin bilan davolashni transport vositalarini boshqarish va mexanizmlar bilan ishlash qobiliyatiga ta'siri to'g'risida ma'lumotlar yo'q, ammo preparatning yuqori uyquchanlik kabi ayrim nojo'ya ta'sirlari avtomobilni boshqarish va yuqori diqqatni yuqori jamlash va psixomotor reaktsiyalarning tezligini talab qiladigan potentsial xavfli faoliyat turlarini bajarish qobiliyatiga salbiy ta'sir qilishi mumkin.
Gemtsitabinni o'zaro ta'siri bo'yicha maxsus tekshirishlar o'tkazilmagan.
Nur bilan davolash
Yondosh nur bilan davolash (gemtsitabinni yuborish bilan bir vaqtda yoki davolashni boshlashdan <7 kunlik interval bilan): ushbu holatda davolashning toksikligi ko'pgina omillarga, shu jumladan gemtsitabin dozasiga va uni yuborish tez-tezligiga, nurlanish dozasiga, nur bilan davolash usuliga, nurlanadigan to'qimani xarakteriga va hajmiga bog'liq. Gemtsitabinni radiosensibilizatsiya qilish faolligiga ega ekanligi namoyish qilingan. Tadqiqotlarning birida gemtsitabinni 1000 mg/m2 dozada ko'krak qafasi sohasiga ketma-ket 6 hafta davomida terapevtik nurlanish bilan birga olgan o'pkaning yirik hujayrali raki bo'lgan, ayniqsa to'qimalarga katta hajmda nurlanish olgan (nurlanadigan to'qima hajmini medinasi 4795 sm3) patsiyentlarda og'ir va hayot uchun potentsial xavf tug'diruvchi shilliq qavatini yallig'lanishi, ko'rinishida asosan ezofagit va pnevmonit ko'rinishidagi ahamiyatli darajadagi toksiklik aniqlangan.
Keyingi tadqiqotlarda patsiyentlar gemtsitabinni yanada pastroq dozalarda va nur bilan davolashni birga qo'llashni yaxshi o'zlashtirishlari va toksiklik profilini taxmin qilish mumkinligi bilan xarakterlanishi ko'rsatilgan. II fazadagi tadqiqotlarning birida o'pkaning mayda bo'lmagan hujayralarini raki bo'lgan patsiyentlarga nur bilan davolashni 60 Gr dozada gemtsitabin (600 mg/m2 4 marta) va sisplatin (80 mg/m2 2 marta) bilan birga yuborib 6 hafta davomida o'tkazilgan.
Ketma-ket davolash (tanaffus >7 kun): mavjud ma'lumotlarga ko'ra, gemtsitabinni nur bilan davolashda 7 kun oldin yoki u tugagandan so'ng 7 kundan keyin yuborish kimyopreparati bilan bog'liq terini shikastlanishidan tashqari hollarda toksiklikni oshishi bilan kechmaydi. Gemtsitabin bilan davolashni nur bilan davolashdan 7 kundan keyin yoki barcha o'tkir nur reaktsiyalari bartaraf etilganidan keyin boshlash mumkin. Yondosh qo'llanganda ham, gemtsitabin va nur bilan davolashni ketma-ket qo'llanganda ham nurlanadigan to'qimalarni nur bilan shikastlanishlari (masalan, ezofagit, kolit va pnevmonit) bo'lishi mumkin.
O'zaro ta'sirning boshqa turlari
Tirik virus vaktsinalari bilan bir vaqtda qo'llanganda vaktsina virusini replikatsiya jarayonini jadallashishi, uning nojo'ya/noxush samaralarini kuchayishi va/yoki bemor organizmda yuborilgan vaktsinaga javob sifatida antitelalarni ishlab chiqarilishini kamayishi kuzatilishi mumkin.
Nomutanosiblik. Gemtsitabinni mutanosibligi bo'yicha tadqiqotlar o'tkazilgan. Gemtsitabinni boshqa dori preparatlari bilan aralashtirish tavsiya qilinmaydi.
QO‘LLASH BO‘YICHA YO‘RIQNOMA
GEMSITABIN
GEMCITABINYe
Preparatning savdo nomi: Gemsitabin
Ta‘sir etuvchi modda (XPN): gemsitabin
Dori shakli: infuziya uchun eritma tayyorlash uchun liofilizasiya qilingan kukun.
Tarkibi:
10 ml hajmli har bir flakon quyidagilarni saqlaydi:
faol modda: gemsitabin (gemsitabin gidroxloridi ko‘rinishida) -200 mg;
yordamchi moddalar: mannit, natriy asetati (natriy asetat trigidrati ko‘rinishida).
50 ml hajmli har bir flakon quyidagilarni saqlaydi:
faol modda: gemsitabin (gemsitabin gidroxloridi ko‘rinishida) -1000 mg;
yordamchi moddalar: mannit, natriy asetati (natriy asetat trigidrati ko‘rinishida).
Ta‘rifi: oq yoki deyarli oq rangli, qavatli yoki alohida agregatlar ko‘rinishidagi kukun yoki yengil sochiluvchan kukun.
Farmakoterapevtik guruhi: O‘smalarga qarshi vositalar. Antimetabolitlar. Pirimidin analogi.
ATX kodi: L01BC05
Farmakologik xususiyatlari
Farmakodinamikasi
Xujayralar kulturalariga nisbatan sitotoksik faollik
Gemsitabin kulturali sichqon va odamning rak xujayralariga qarshi yaqqol sitotoksik samara ko‘rsataadi. Gemsitabin bosqichli maxsus ta‘sir ko‘rsatadi, birinchi navbatda DNK sintezi (S-bosqich) bosqichida bo‘lgan xujayralarni nobud qiladi va ma‘lum sharoitlarda G 1/S bosqichi chegarasi orqali xujayralarni o‘tishini to‘xtatadi. In vitro sharoitda gemsitabinning sitotoksik samarasi konsentrasiyasi va vaqtga bog‘liq.
Klinika oldi modellarda o‘smalarga qarshi faollik
Hayvonlarda rak modelida gemsitabinni o‘smalarga qarshi faolligi uning qo‘llash tez-tezligiga bog‘liqligi aniqlangan. Preparatni har kuni buyurish o‘smalarga qarshi past faollikda hayvonlar o‘rtasida letal holatlarni yuqori tez-tezligini chaqirgan. Biroq, gemsitabinni uchinchi yoki to‘rtinchi sutkada letal dozalardan past dozalarda buyurilganida, preparat sichqonlarda keng ta‘sir doirasiga ega o‘smalarga nisbatan ahamiyatli o‘smalarga qarshi faollik namoyish qilgan.
Ta‘sir mexanizmi
Xujayra ichi metabolizmi va ta‘sir mexanizmi: gemsitabin (dFdC) pirimidinning antimetaboliti hisoblanib, nukleozidkinaza orqali xujayra ichida faol difosfat (dFdCDP) va trifosfat (dFdCTP) nukleozidlarni hosil qilib, metabolizmga uchraydi. Preparatning sitotoksik samarasiga ikkita mexanizm bo‘yicha: dFdCDP va dFdCTP yordamida DNK sintezini susaytirishi orqali erishiladi.
Birinchi holatda dFdCDP ribonukleotidreduktazani ingibisiya qiladi, bu DNK sintezi uchun zarur bo‘lgan dezoksinukleozidtrifosfat (dCTP) shakllanishida reaksiyalarning yagona katalizatori hisoblanadi. Bu umuman dezoksinukleozidlarni, xususan dCTP ni kamayishiga olib keladi. Ikkinchi holatda DNK ni shakllanishida (o‘z-o‘zini potensiya qilish) dFdCTP bilan dCTP raqobatlashadi.
Shuningdek, gemsitabinni ko‘p bo‘lmagan miqdori RNK da ham kiradi. Shunday qilib, dCTP ning xujayra ichida pasaygan konsentrasiyasi DNK da dFdCTP kirishini kuchaytiradi. DNK – polimeraza epsilon gemsitabinni chiqarib tashlash va o‘suvchi DNK ipini uzish qobiliyatiga ega emas. DNK ga gemsitabin kirganidan keyin, o‘suvchi zanjirga yana bir nukleotid kelib qo‘shiladi, bu keyinchalik DNK sintezini to‘liq ingibisiya qilinishiga (zanjirni ekranli uzilishi) va xujayrani programmalangan o‘limiga (apoptoz) olib keladi.
Klinik ma‘lumotlar
Qovuq raki
Tarqalgan yoki metastatik urotelial o‘tuvchan xujayra raki bo‘lgan pasientlarda gemsitabin/sisplatinga ta‘luqli metotreksat/vinblastin/adriamisin/sisplatin bilan davolashni (MVAC) yashash medianasi muddatlarida (12,8 va 14,8 oylar muvofiq, r=0,547), kasallikni jadallashuvigacha bo‘lgan vaqt (7,4 va 7,6 oy muvofiq, r=0,842) va javobni tez-tezligiga (49,4% va 45,7% muvofiq, r=0,512), davolash chizig‘ida har-xillikni yo‘qligini ko‘rsatdi. Biroq, gemsitabin va sisplatinni majmuasidagi toksik samara MVAC ga nisbatan yaxshi bo‘lgan.
Me‘da osti bezi raki
Me‘da osti bezining tarqalgan yoki metastatik raki bo‘lgan pasientlarni randomizasiya qilingan klinik tadqiqotlarda gemsitabin 5-ftorurasilga nisbatan ko‘proq yuqori statistik ahamiyatli javoblar tez-tezligini ko‘rsatdi (23,8 va 4,8% muvofiq, r =0,0002). Gemsitabin bilan davolangan pasientlarda 5-ftorurasil qabul qilgan pasientlarga nisbatan jadallanib borishgacha bo‘lgan vaqtni 0,9 dan 2,3 oygacha oshishi (log-rang – r<0,0002) va yashab qolish medianasini 4,4 dan 5,7 oygacha oshishi (log-rang – r<0,0024) statistik ahamiyatga ega bo‘ladi.
O‘pkaning mayda hujayrali bo‘lmagan raki
O‘pkaning mahalliy tarqalgan yoki metastatik mayda hujayrali bo‘lmagan raki (O‘MHBR) bo‘lgan pasientlarda randomizasiya qilingan klinik tadqiqotlarda gemsitabin sisplatin bilan majmuada sisplatinni monoterapiyasiga nisbatan yuqori statistik ahamiyatli javoblar tez-tezligini ko‘rsatdi (31,0% va 12% muvofiq, r<0,0001).
Gemsitabin/sisplatinni majmuaviy davolangan pasientlarda sisplatin qabul qilgan pasientlarga nisbatan jadallanib borishgacha bo‘lgan vaqtni 3,7 dan 5,6 oygacha oshishi (log-rang – r<0,0012) va yashab qolish medianasini 7,6 dan 9,1 oygacha oshishi (log-rang – r<0,004) statistik ahamiyatga ega bo‘ladi.
O‘MHBR ni III V yoki IV bosqichi bo‘lgan pasientlardagi boshqa randomizasiya qilingan klinik tadqiqotlarda gemsitabin sisplatin bilan majmuada sisplatin va etopozid majmuasiga nisbatan ko‘proq yuqori statistik ahamiyatli javoblar tez-tezligini namoyish (40,6% va 21,2% muvofiq, r=0,025). Gemsitabin/sisplatinni qabul qilgan pasientlarda etapozid/sisplatin bilan davolashga nisbatan jadallashib borgungacha bo‘lgan vaqtni 4,3 dan 6,9 oygacha statistik ahamiyatli oshishi aniqlangan. Ikkala tadqiqotlarda davolashni asosiy va nazorat chiziqli o‘zlashtirilishi bir xil bo‘lgan.
Tuxumdonlar raki
Tuxumdonlarni tarqalgan epitelial rakini platina bilan davolash tugaganidan so‘ng kamida 6 oydan keyingi qaytalanishi bo‘lgan pasientlarni randomizasiya qilingan klinik tadqiqotlarda gemsitabin va karboplatin (GKb) yoki karboplatin (Kb) bilan davolash randomizasiya qilingan.
GKb guruhi pasientlarida Kb guruhiga nisbatan jadallanib borishgacha bo‘lgan vaqtni 5,8 dan 8,6 oygacha (log-rang – r=0,0038) statistik ahamiyatli oshishi kuzatilgan.
Sut bezi raki
Ad‘yuvant/noad‘yuvant ximioterapiyadan keyin qaytalangan, operasiya qilib bo‘lmaydigan mahalliy – tarqalgan yoki metastazlanuvchi sut bezining raki bo‘lgan pasientlarda randomizasiya qilingan klinik tadqiqotlarda, gemsitabin paklitaksel bilan majmuada paklitaksel bilan monoterapiyaga nisbatan kasallikni xujjatlashtirilgan jadallashib borilgunigacha bo‘lgan vaqtni 3,98 dan 6,14 oygacha ahamiyatli yuqori statistik oshishini namoyish qilgan (log-rang r=0,0002).
Mutloq yashab qolish gemsitabin/paklitaksel guruhi pasientlarida paklitaksel guruhi pasientlariga nisbatan 15,8 oyga qarshi 18,6 oyni (log-rang r=0,0489) va javobni mutloq tez-tezligi 41,1% va 26,2% (r=0,0002) muvofiqni tashkil qiladi.
Farmakokinetikasi
Plazmadagi cho‘qqi konsentrasiyasi (infuziya tugaganidan so‘ng 5 minut davomida) 3,2-
45,5 mkg/ml ni tashkil qiladi. Dastlabki birikmaning plazmadagi konsentrasiyasi
1000 mg/m2 dozada 30 minut davomida yuborilganda, infuziya tugagandan keyin 30 minut davomida 5 mkg/ml dan ortiq bo‘lgan va keyingi bir soat davomida 0,4 mkg/ml ni tashkil qiladi.
Taqsimlanishi
Gemsitabinning markaziy kompartment uchun taqsimlanish hajmi ayollarda 12,4 l/m2 va erkaklarda 17,5 l/m2 tashkil qiladi (shaxsiy o‘zgaruvchanlik 91,9% ga teng). Periferik kompartment uchun taqsimlanish hajmi 47,41 l/m2 tashkil qiladi. Periferik kopartamentning xajmi jinsga bog‘liq emas. Gemsitabin plazma oqsillari bilan ahamiyatsiz bog‘lanadi.
Yarim chiqarilish davri pasientning yoshi va jinsiga qarab 42 minutdan 94 minutgacha o‘zgarib turadi. Tavsiya qilingan dozalash uchun gemsitabinni chiqarilishi infuziya boshlanganidan keyin 5 dan 11 soatgachani tashkil qilishi lozim. Gemsitabin haftada bir marta yuborilganida organizmda to‘planmaydi.
Metabolizmi
Organizmda gemsitabin jigarda, buyrakda, qonda va boshqa to‘qimalarda sitidindezaminazaning ta‘siri ostida tez metabolizmga uchraydi. Gemsitabinning xujayra ichi metabolizmi natijasida gemsitabin mono-, di- va trifosfatlar (dTdCMP, dTdCDP va dTdCTP) hosil bo‘ladi, ulardan dTdCDP va dTdCTP faol hisoblanadi. Ushbu xujayra ichidagi metabolitlari plazmada yoki siydikda aniqlanmaydi. Birlamchi metaboliti, 2′-dezoksi- 2′,2′-diftoruridin (dFdU) faol hisoblanmaydi va plazmada va siydikda aniqlanadi.
Chiqarilishi
Gemsitabinning tizimli klirensi, pasientning jinsi va yoshiga qarab, soatiga 29,2 l/m2 dan 92,2 l/m2 gacha o‘zgarib turadi (shaxsiy o‘zgaruvchanlik 52,2% ga teng). Preparatning klirensi erkaklarga qaraganda ayollarda taxminan 25% ga past. Gemsitabinning klirensi ayollarda ham, erkaklarda ham yosh oshishi bilan kamayadi. Gemsitabin tavsiya qilingan 1000 mg/m2 dozada 30 minut ichida yuborilganida klirensning juda kichik ko‘rsatkichi ayollar va erkaklarda preparatning dozasini pasaytirishni talab qilmaydi.
Vena ichiga yuborilgan dozaning 10% dan kamroq dozasi siydikda o‘zgarmagan ko‘rinishda aniqlanadi. Buyrak klirensi 2 l/soat/m2 dan 7 l/soat/m2 gachani tashkil qiladi. Gemsitabin yuborilganidan keyin bir hafta davomida preparat dozasining 92% dan 98% gachasi organizmdan chiqariladi: 99% siydik bilan (asosan dFdCTU shaklida) va 1% ahlat bilan chiqariladi.
dFdCTP kinetikasi
Ushbu metabolit periferik qonning mononuklearlarida aniqlanadi va quyida keltirilgan ma‘lumotlar ko‘rsatilgan xujayralarga taaluqli. Xujayra ichi konsentrasiyasi gemsitabinni yuborilgan dozasiga proporsional oshadi.
30 minutda 35 dan 350 mg/m2 gacha yuborilganida barqaror konsentrasiyasi 0,45 mkg/mg ni tashkil qiladi. Gemsitabinning plazmadagi 5 mkg/ml dan ortiq konsentrasiyasida dFdCTP ning xujayra ichi darajasi o‘sishdan to‘xtaydi, bu ushbu xujayralarda uning to‘yinishi to‘g‘risida dalolat beradi. Yarim chiqarilish davri 0,7-12 soatga teng.
dFdU kinetikasi
Plazmadagi cho‘qqi konsentrasiyasi (1000 mg/m2 dozada 30 minutli infuziya tugaganidan keyin 3-5 minut): 28–52 mkg/ml. Haftada 1 marta preparat yuborilganidan keyin minimal konsentrasiyasi: to‘planish belgilarisiz 0,07–1,12 mkg/ml.
Plazmadagi konsentrasiya-vaqt egri chizig‘iga uch bosqichlik xarakterlidir, oxirgi bosqichida o‘rtacha yarim chiqarilish davri – 65 soatni (33-84 soat diapazonida) tashkil qiladi.
Dastlabki moddadan dFdU hosil bo‘lishi: 91-98%.
Markaziy kompartmentning o‘rtacha taqsimlanish hajmi: 18 l/m2 (11-22 l/m2 diapazonida).
Muvozanatli holatda o‘rtacha ahamiyatdagi taqsimlanish hajmi (Vss): 150 l/m2 (11-22 l/m2 diapazonida).
To‘qimalarda taqsimlanishi: yuqori.
O‘rtacha klirensi: soatiga 2,5 l/m2 (soatiga 1-4 l/m2 diapazonida). Barcha metabolitlari siydik bilan chiqariladi.
Gemsitabin va paklitaksel bilan majmuaviy davolash
Majmuaviy davolash gemsitabin va paklitakselning farmakokinetikasiga ta‘sir ko‘rsatmaydi.
Gemsitabin va karboplatin bilan majmuaviy davolash
Karboplatin bilan majmuaviy davolash gemsitabinni farmakokinetikasiga ta‘sir ko‘rsatmaydi.
Buyrak yetishmovchiligi
Yengil yoki o‘rtacha darajadagi buyrak yetishmovchiligi (GFR minutiga 30 ml dan 80 ml gacha) gemsitabinning farmakokinetikasiga jiddiy ta‘sir ko‘rsatmaydi.
Qo‘llanilishi
- sisplatin bilan majmuada mahalliy – tarqalgan yoki metastazlanuvchi qovuq rakini davolash.
- mahalliy – tarqalgan yoki metastazlanuvchi me‘da osti bezi adenokarsinomasini davolash.
- sisplatin bilan majmuada mahalliy – tarqalgan yoki metastazlanuvchi o‘pkaning mayda hujayrali bo‘lmagan rakini (O‘MXBR) birinchi qator davolash. Gemsitabin monoterapiya sifatida keksa pasientlarda yoki funksional holati 2 ball bo‘lgan pasientlarda qo‘llanilishi mumkin.
- platinaning birinchi qator preparatlari bilan davolashdan keyin kamida 6 oy davomida kasallikni qaytalanishi bo‘lgan pasientlarda karboplatin bilan majmuada tuxumdonning mahalliy – tarqalgan yoki metastazlanuvchi epitelial rakini davolash uchun.
- paklitaksel bilan majmuada, ad‘yuvant/noad‘yuvant ximioterapiyadan keyin qaytalangan, operasiya qilib bo‘lmaydigan mahalliy – tarqalgan yoki metastazlanuvchi sut bezining rakini davolashda qo‘llanadi. Birlamchi davolash qarshi ko‘rsatmalar bo‘lmaganida antrasiklinlarni o‘z ichiga olishi lozim.
Qo‘llash usuli va dozalari
Gemsitabin faqat rakka qarshi davolashda tajribasi ega, ximioterapiya bo‘limi shifokori tomonidan buyurilishi mumkin.
Gemsitabin vena ichiga 30 minut davomida tomchilab yuboriladi.
Qovuq raki
Majmuaviy davolash
Tavsiya qilingan dozasi 1000 mg/m2 tomchilab 30 minut davomida. Preparat har 28 kunlik siklning 1, 8 va 15- nchi kunlari sisplatin bilan majmuada yuboriladi. Sisplatinning tavsiya qilingan dozasi 70 mg/m2 gemsitabin yuborilgandan keyin 1–nchi kuni yoki har 28-kunlik siklning 2-kuni. So‘ngra ushbu 4 haftalik sikl takrorlanadi. Har bir yangi siklda yoki pasientda preparatning toksiklik darajasiga qarab sikl vaqtida dozani pasaytirish mumkin.
Me‘da osti bezining raki
Tavsiya qilingan dozasi 1000 mg/m2 30 minut davomida. Preparat 7 hafta davomida haftada bir marta yuboriladi, shundan so‘ng bir haftalik tanaffus qilinadi. Keyingi sikllar 4-haftadan tashkil topishi kerak, bunda preparat siklning ketma-ket birinchi uch haftasi davomida har haftada yuboriladi. Har bir yangi siklda yoki pasientda preparatning toksiklik darajasiga qarab sikl vaqtida dozani pasaytirish mumkin. O‘pkaning mayda hujayrali bo‘lmagan raki
Monoterapiya
Tavsiya qilingan dozasi 1000 mg/m2 30 minut davomida. Preparat haftada bir marta 3 hafta davomida, keyinchalik bir hafta tanaffuz bilan yuboriladi. So‘ngra ushbu 4 haftalik sikl takrorlanadi. Har bir yangi siklda yoki pasientda preparatning toksiklik darajasiga qarab sikl vaqtida dozani pasaytirish mumkin.
Majmuaviy davolash
Tavsiya qilingan dozasi 1250 mg/m2 30 minut davomida. preparat har 21-kunlik siklning 1 va 8– nchi kunlari yuboriladi. Har bir yangi siklda yoki pasientda preparatning toksiklik darajasiga qarab sikl vaqtida dozani pasaytirish mumkin. Sisplatinning dozasi 75-100 mg/m2 3 hafta davomida 1 marta.
Sut bezining raki
Majmuaviy davolash
Tavsiya qilingan dozasi 1250 mg/m2 1 va 8 kunlari (21 kunlik sikl) paklitaksel bilan majmuada, bunda gemsitabingacha 175 mg/m2 dozada 21 kunlik siklning 1- nchi kuni vena ichiga taxminan 3 soat davomida tomchilab yuboriladi. Har bir yangi siklda yoki pasientda preparatning toksiklik darajasiga qarab sikl vaqtida dozani pasaytirish mumkin. Gemsitabin/paklitaksel bilan davolashni boshlashdan oldin granulositlarning mutloq miqdori kamida 1500 x 106 /l ni tashkil qilishi lozim.
Tuxumdon raki
Majmuaviy davolash
Tavsiya qilingan dozasi – 1000 mg/m2 1 va 8 kunlari (21 kunlik sikl) karbaplatin bilan majmuada, AUC minutiga 4,0 mg/ml muvofiq keladigan, bunda har 21 kunlik siklning 1-kuni gemsitabinning infuziyasidan keyin yuboriladi.
Toksik holatlarni monitoringi va toksiklikning sababi bo‘yicha dozani o‘zgartirish
Nogematologik toksiklik bilan bog‘liq preparatning dozasiga tuzatish kiritish
Nogematologik toksiklikni aniqlash uchun muntazam tibbiy ko‘rikni o‘tkazish, hamda jigar va buyrak faoliyatini nazorat qilish lozim. Har bir yangi siklda yoki pasientda preparatning toksiklik darajasiga qarab sikl vaqtida dozani pasaytirish mumkin. Nogematologik toksiklikning og‘ir (3 yoki 4 daraja) holatlari rivojlanganida, ko‘ngil aynishi/qusishdan tashqari, davolovchi shifokor davolashni to‘xtatib turish yoki preparatning dozasini pasaytirishi lozim.
Sisplatin, karboplatin va paklitakselni dozasiga tuzatish kiritish ko‘rsatilgan preparatlarning qo‘llash bo‘yicha yo‘riqnomasiga muvofiq amalga oshirilishi lozim. Gematologik toksiklik bilan bog‘liq dozaga tuzatish kiritish
Davolash siklining boshida
Ko‘rsatmalardan qat‘iy nazar, gemsitabinni har bir yuborishdan oldin pasientlarda trombositlar va granulositlarning miqdorining nazoratini o‘tkazish lozim.
Davolash siklini boshlashdan avval granulositlarning mutloq miqdori kamida 1500 x 106 /l va trombositlarning – 100000 x 106 /l ni tashkil qilishi lozim.
Siklni kechishi
Sikl davomida gemsitabinii dozasiga tuzatish kiritishni quyidagi jadvalga muvofiq o‘tkazish lozim:
| Qovuq raki, O‘MXBR va me‘da osti bezi rakida sikl davomida gemsitabinning dozasiga tuzatish kiritish, monoterapiya yoki sisplatin bilan majmuada | |||
| Granulositlarning mutloq miqdori (×106/l) | Trombositlarning miqdori (×106/l) | Gemsitabinning standart dozasidan foizi (%) | |
| > 1000 | va | > 100000 | 100 |
| 500-1000 | yoki | 50000-100000 | 75 |
| <500 | yoki | < 50000 | yuborishni to‘xtatib turish* |
* Bekor qilingan doza sikl davomida to granulositlarning mutloq miqdori kamida 500x106/l va trombositlarning esa 50000x106/l ga erishmagunigacha yuborilmasligi lozim.
| Sut bezi rakida sikl davomida gemsitabinning dozasiga tuzatish kiritish, monoterapiya yoki paklitaksel bilan majmuada | |||
| Granulositlarning mutloq miqdori (×106/l) | Trombositlarning miqdori (×106/l) | Gemsitabinning standart dozasidan foizi (%) | |
| ≥ 1200 | va | > 75000 | 100 |
| 1000-<1200 | yoki | 50000-75000 | 75 |
| 700-<1000 | va | ≥50000 | 50 |
| <700 | yoki | < 50000 | yuborishni to‘xtatib turish* |
* Bekor qilingan doza sikl davomida to granulositlarning mutloq miqdori kamida 1500x106/l va trombositlarning esa 100000x106/l ga erishmagunigacha yuborilmasligi lozim.
| Tuxumdonlar rakida sikl davomida gemsitabinning dozasiga tuzatish kiritish, monoterapiya yoki karboplatin bilan majmuada | |||
| Granulositlarning mutloq miqdori (×106/l) | Trombositlarning miqdori (×106/l) | Gemsitabinning standart dozasidan foizi (%) | |
| > 1500 | va | ≥ 100000 | 100 |
| 1000-1500 | yoki | 75000-100000 | 50 |
| <1000 | yoki | < 75000 | yuborishni to‘xtatib turish* |
* Bekor qilingan doza sikl davomida to granulositlarning mutloq miqdori kamida 1500x106/l va trombositlarning esa 100000x106/l ga erishmagunigacha yuborilmasligi lozim.
Barcha ko‘rsatmalar uchun keyingi sikllarda gematologik toksiklik sababli dozaga tuzatish kiritish.
Quyidagi turdagi gematologik toksiklik kelib chiqishi holatlarida gemsitabin dozasini siklning boshlang‘ich dozasidan 75% gacha kamaytirish lozim.
- granulositlarning mutloq miqdori < 500 × 106/l 5 kundan ortiq;
- granulositlarning mutloq miqdori < 100 × 106/l 3 kundan ortiq ;
- isitmali neytropeniya;
- trombositlar < 25000 × 106/l;
- toksiklik tufayli siklni 1 haftadan ortiq kechiktirib turish.
Qo‘llash usuli
Gemsitabin infuziya vaqtida yaxshi o‘zlashtiriladi va ambulator sharoitlarda ham buyurilishi mumkin. Qon ketishi kelib chiqishi holatlarida, odatda infuziyani darhol to‘xtatiladi va boshqa qon tomirga infuziyayani davom ettiriladi. Preparatni yuborilganidan keyin pasientni sinchkovlik bilan kuzatilishi lozim.
Pasientlarning maxsus guruhi
Buyrak yoki jigar yetishmovchiligi bo‘lgan pasientlar
Klinik tadqiqotlar vaqtida olingan ma‘lumotlar miqdorining kamligi tufayli, jigar yoki buyrak yetishmovchiligi bo‘lgan pasientlarga ehtiyotkorlik bilan qo‘llash lozim.
Keksa (>65 yosh) pasientlar
Gemsitabin 65 yoshdan oshgan pasientlar tomonidan yaxshi o‘zlashtiriladi. Keksa yoshdagi pasientlarda preparatning dozasini o‘zgartirishni zarurati bo‘yicha ma‘lumotlar yo‘q.
Bolalar (<18 yosh)
18 yoshgacha bo‘lgan bolalarga qo‘llash samaradorligi va xavfsizligi yuzasidan ma‘lumotlar yo‘qligi tufayli qo‘llash tavsiya etilmaydi.
Eritish bo‘yicha yo‘riqnoma (va keyinchalik zarurati bo‘lganida suyultirish)
Gemsitabinni steril kukuni uchun yagona erituvchi bo‘lib, in‘eksiya uchun natriy xloridining 9 mg/ml (0,9%) li eritmasi hisoblanadi (konservantlarsiz). Eruvchanligining cheklanganligi tufayli, gemsitabinni eritishda maksimal muvofiq konsentrasiya 40 mg/ml ni tashkil qiladi. Gemsitabin eritmasini 40 mg/ml dan yuqori konsentrasiyada tayyorlash uning to‘liq erimasligi tufayli mumkin emas.
- Vena ichiga yuborish uchun gemsitabinni eritish va keyingi har qanday suyultirishni aseptika sharoitida o‘tkazish lozim.
- 200 mg gemsitabinni eritish uchun flakonga in‘eksiya uchun natriy xloridining
9 mg/ml (0,9%) steril eritmasidan 5 ml ni qo‘shish lozim (konservantlarsiz). 1000 mg gemsitabinni eritish uchun flakonga in‘eksiya uchun natriy xloridining 9 mg/ml (0,9%) steril eritmasidan 25 ml ni qo‘shish lozim (konservantlarsiz). Eritishdan so‘ng yakuniy xajmi 5,26 ml (200 mg) yoki 26,3 ml (1000 mg) ni tashkil qiladi. Tayyor konsentrasiya liofilizasiya qilingan kukunning ishchi xajmini xam hisobga olib, 38 mg/ml ni tashkil qiladi. Erigungacha chayqatish lozim. Keyinchalik eritmani in‘eksiya uchun natriy xloridining 9 mg/ml (0.9%) li eritmasida suyultirish lozim (konservantlarsiz). Tayyor bo‘lgan eritma tiniq, rangsiz yoki och-sariq rangli bo‘lishi lozim. - Yuborishdan avval eritmani qattiq zarrachalar yo‘qligini va rangsizligini tekshirish lozim. Qattiq zarrachalar mavjud bo‘lganda qo‘llash mumkin emas.
Nojo‘ya ta‘sirlari
Gemsitabin bilan bog‘liq eng ko‘p uchraydigan nojo‘ya reaksiyalar haqidagi xabarlar quyidagilarni o‘z ichiga oladi: ko‘ngil aynishi, qusish bilan yoki usiz, jigar transaminazalari (AST/ALT) va ishqoriy fosfatazaning faolligini oshishi (60% pasientlarda); proteinuriya va gematuriya (taxminan 50% pasientlarda); 10-40% pasientlarda kuzatilgan hansirash (eng ko‘pi o‘pka raki bo‘lgan pasientlarda); terining allergik toshmalari (taxminan 25% pasientlarda) va 10% pasientlarda muvofiq qichishish.
Nojo‘ya reaksiyalarning rivojlanish tez-tezligi va og‘irligi gemsitabinning dozasiga, infuziya tezligiga va yuborishlar orasidagi intervalga bog‘liq.
Klinik tadqiqotlarning ma‘lumotlari
Nojo‘ya samaralarning rivojlanish tez-tezligi quyidagi gradasiya bo‘yicha belgilanadi: juda tez-tez (>1/10), tez-tez (>1/100, <1/10), tez-tez emas (>1/1000, <1/100), kam hollarda (>1/10000, <1/1000), juda kam hollarda (<1/10000), shu jumladan alohida xabarlar.
Qon yaratish tizimi tomonidan: juda tez-tez – leykopeniya (neytropeniya 3 daraja= 19,3%; 4 daraja = 6%) – suyak ko‘migini susayishi odatda yengil yoki o‘rtacha darajaga ega va asosan granulositlarning miqdoriga ta‘sir qiladi; trombositopeniya; anemiya;
tez-tez – isitmali neytropeniya; juda kam hollarda –trombositoz.
Immun tizimi tomonidan: juda kam hollarda – anafilaktoid reaksiya.
Moddalar almashinuvi tomonidan: tez-tez – anoreksiya.
Nerv tizimi tomonidan: tez-tez – bosh og‘rig‘i, uyqusizlik, uyquchanlik.
Yurak-qon tomir tizimi tomonidan: kam hollarda – miokard infarkti, arterial bosimini pasayishi.
Nafas tizimi tomonidan: juda tez-tez – hansirash (odatda yengil, davolashsiz tez o‘tadi); tez-tez – yo‘tal, rinit, tez-tez emas – interstisial pnevmoniya, bronxospazm (odatda yengil darajaga va vaqtinchalik xarakterga ega, lekin parenteral davolashni talab qilish mumkin).
Ovqat hazm qilish tizimi tomonidan: juda tez-tez – ko‘ngil aynishi, qusish; tez-tez – diareya, stomatit va og‘iz bo‘shlig‘ini yaralanishi, qabziyat.
Gepatobiliar tizimi tomonidan: juda tez-tez – AST va ALT, hamda ishqoriy fosfatazaning miqdorini oshishi, tez-tez – bilirubinni oshishi, kam hollarda – gamma–glutamiltransferaza (GGT) ning faolligini oshishi.
Teri qoplamalari tomonidan: juda tez-tez – allergik teri toshmasi, ko‘pincha qichishish bilan; alopesiya; tez-tez – qichishish, ko‘p terlash; kam hollarda – yara paydo bo‘lishi, vezikulalar va eroziyalar, qipiqlanish; juda kam hollarda – og‘ir teri reaksiyalari, shu jumladan deskvamasiya va bullyoz teri toshmalari.
Tayanch-harakat tizimi tomonidan: tez-tez – belda og‘riq, mialgiya.
Siydik-tanosil tizimi tomonidan: juda tez-tez – gematuriya, yengil darajali proteinuriya.
Boshqalar: juda tez-tez – grippsimon simptomlar (eng ko‘p simptomlar: tana haroratini oshishi, bosh og‘rig‘i, etni uvishishi, mialgiya, asteniya va anoreksiya; shuningdek yo‘tal, rinit, holsizlik, kuchli terlash va uyquni buzilishi to‘g‘risida xabar berilgan), shish/periferik shish, shu jumladan yuzni shishi (odatda davolash tugagandan keyin shishlar o‘tib ketadi); tez-tez – isitma, asteniya, etni uvishishi; kam hollarda – yuborish joyida reaksiya (odatda yengi
1 flakon quyidagilarni saqlaydi:
faol modda: 227,7 mg yoki 1138,5 mg gemtsitabin gidroxloridi (muvofiq ravishda 200 mg yoki 1000 mg va gemtsitabinga mos keladi);
yordamchi moddalar: mannitol, natriy atsetati trigidrati, natriya gidroksidi, in'ektsiya uchun suv.
200 mg dan yoki 1000 mg dan, gemtsitabin rezina tiqin bilan berkitilgan, alyumin qalpoqcha bilan yopilgan rangli plastmassa qopqoqli 15 ml li yoki 50 ml li sig'imli rangsiz shisha flakonlarga joylanadi.
1 flakon plastik yoki qog'oz poddonda tibbiyotda qo'llanilishiga doir yo'riqnomasi bilan birga karton qutida.
Yagona hollarga qaraganda ko'proq uchraydigan nojo'ya reaktsiyalar quyidagi gradatsiyaga muvofiq sanab o'tilgan: juda tez-tez (>10%); tez-tez (>1% dan <10% gacha); tez-tez emas (>0,1% dan <1% gacha); kam hollarda (>0,01% dan <0,1% gacha); juda kam hollarda (<0,01%).
Qon yaratish a'zolari tomonidan: tez-tez – leykopeniya, neytropeniya, trombotsitopeniya, anemiya; tez-tez - febril neytropeniya, juda kam hollarda – trombotsitoz.
Ovqat hazm qilish tizimi tomonidan: juda tez-tez – ko'ngil aynishi, qusish, “jigar” transaminazalari (AST, ALT) ishqoriy fosfataza faolligini oshishi; tez-tez – anoreksiya, diareya, qabziyat, stomatit, bilirubin kontsentratsiyasini oshishi; kam hollarda gamma–glutamiltransferaza faolligini oshishi.
Siydik-tanosil tizimi tomonidan: juda tez-tez yengil darajali gematuriya va proteinuriya, kam hollarda – buyrak yetishmovchiligi, gemolitik uremik sindromiga o'xshash (gemoglobin darajasini pasayishi, trombotsitopeniya, qon zardobida bilirubin, kreatinin, mochevina kontsentratsiyasini va/yoki qichishish bilan kechadigan laktatdegidrogenazani faolligini oshishi) klinik belgilar va simptomlar.
Teri va teri hosilalari tomonidan: juda tez-tez - qichishish bilan kechuvchi teri toshmalari, alopetsiya; tez-tez - terini qichishi, ko'p terlash; kam hollarda-yara paydo bo'lishi, pufakchalarni paydo bo'lishi; juda kam hollarda-yaqqol teri reaktsiyalari, shu jumladan deskvamatsiya va bullyoz toshmalar.
Nafas tizimi tomonidan: juda tez-tez – hansirash; tez-tez - yo'tal, rinit; tez-tez emas – bronxospazm, interstitsial pnevmoniya, o'pka shishi; kam hollarda o'tkir respirator distress - sindrom.
Yurak-qon tomir tizimi tomonidan: kam hollarda arterial bosimini pasayishi, miokard infarkti, yurak yetishmovchiligi, aritmiya.
Nerv tizimi tomonidan: tez-tez - bosh og'rig'i, yuqori uyquchanlik, uyqusizlik.
Boshqalar: juda tez-tez – grippsimon sindrom, periferik shishlar; tez-tez - tana haroratini oshishi, etni uvishishi, asteniya, belda og'riq, mialgiya; ba'zida – yuzni shishi; juda kam xollarda – anafilaktik reaktsiyalar. Qo'llash mumkin bo'lmagan holatlar
faol moddaga yoki yordamchi moddalarning birontasiga yuqori sezuvchanlik.
homiladorlik va emizish davri.
18 yoshgacha bo'lgan bolalarda (samaradorligi va xavfsizligi bo'yicha yetarli ma'lumotlar yo'q) qo'llash mumkin emas.
Ehtiyotkorlik bilan: jigar va/yoki buyrak faoliyatini buzilishlarida, suyak ko'migida qon yaratilishini buzilishi (shu jumladan yondosh nur bilan davolash yoki ximioterapiya fonida), yurak-qon tomir kasalliklarida, jigarni metastatik shikastlanishida, gepatitda, alkogolizmda, bir vaqtda o'tkaziladigan nur bilan davolashda, virusli, zamburug'li yoki bakterial tabiatli o'tkir infektsion kasalliklarida (shu jumladan suvchechak, o'rab oluvchi temiratkida) ehtiyotkorlik bilan qo'llanadi.
o'pkaning mahalliy tarqalgan yoki metastatik mayda bo'lmagan rakida sisplatin yoki karboplatin bilan majmuada birinchi tartibli davolash, shuningdek keksa patsiyentlarda yoki funktsional holati 2 ga teng bo'lgan patsiyentlarda monoterapiya sifatida.
sut bezining rezektsiya qilib bo'lmaydigan, mahalliy qaytalanuvchi yoki metastatik rakida antratsiklinlar bilan neoad'yuvant va/yoki ad'yuvant davolashni, ularni buyurilishga qarshi ko'rsatma bo'lmaganida o'tkazilgandan keyin paklitaksel bilan majmuaviy davolash tarkibida.
mahalliy tarqalgan yoki metastatik urotelial raki (qovuq, buyrak jomi, siydik yo'li, siydik-chiqarilish kanalining raki).
tuxumdonlarni mahalliy tarqalgan yoki metastatik epitelial rakida kasallik avj olib boruvchi patsiyentlarda platina hosilalari asosida birinchi tartibdagi davolash o'tkazilgandan keyin monoterapiya sifatida yoki karboplatin bilan majmuada.
me'da osti bezining mahalliy tarqalgan yoki metastatik raki.
bachadon bo'ynining mahalliy tarqalgan yoki metastatik raki.
o't chiqarish yo'llarining rakida qo'llanadi.
Gemtsitabin buyrak rakida monoterapiya sifatida yoki majmuaviy davolash tarkibida faollik namoyon etgan. O'pkaning tarqalgan mayda hujayrali rakida va tuxumdonni tarqalgan refrakter rakida gemtsitabinning samaradorligi ko'rsatilgan.
Gemsitabin o'xshash dorilari
Gemsitabin barcha rasmlari


Gemsitabin savollari
O'smaga qarshi
Ha, preparat O'zbekiston dori vositalari reestrida ro'yxatdan o'tgan.
Gemsitabin dori vositasi Accord Healthcare Limited tomonidan Buyuk Britaniya mamlakatida ishlab chiqarilgan.












