Дозалаш
Дозани клиник белгиларга ва препаратни артериал босимига таъсирига мувофиқ индививдуал танлаш лозим (“Махсус кўрсатмалар” бўлимига қаранг).
Артериал гипертензия
Диротонни монотерапияда ёки бошқа гипотензив синфи препаратлари билан биргаликда (“Қўллаш мумкин бўлмаган ҳолатлар”, “Дориларнинг ўзаро таъсирлари” ва “Фармакодинамика” бўлимларига қаранг) қўллаш мумкин.
Бошланғич доза
Артериал гипертензияси бўлган пациентларда тавсия қилинадиган бошланғич доза
10 мг ни ташкил қилади. Ренин-ангиотензин-альдостерон тизими яққол фаоллашган пациентларда (хусусан реноваскуляр гипертензияда, электролитлари камайган ва/ёки гиповолемияли, юрак фаолияти декомпенсацияланган ёки оғир артериал гипертензияли пациентларда) бошланғич дозадан кейин артериал босимини янада яққолроқ пасайиши бўлиши мумкин. Бундай пацентларда тавсия қилинадиган бошланғич доза 2,5-5 мг ни ташкил қилади, бунда даволашни бошланиши қаътий тиббий кузатуви остида ўтказилиши керак. Буйрак етишмовчилигида янада кичик бошланғич дозани қўллаш тавсия қилинган (жадвал 1 қаранг-пастда).
Самарани бир маромда тутиб турувчи доза
Самарали бир маромда тутиб турувчи доза 20 мгдан суткада 1 мартани ташкил қилади. Одатда агар аниқ дозани 2-4 ҳафта давомида қўлланганда ҳоҳланган дозага эришилмаса кейинги дозаларни ошириш мумкин. Узоқ муддатли назоратли клиник тадқиқотларда қўлланиладиган максимал доза суткада 80 мг ни ташкил қилади.
Диуретикларни қабул қиладиган пациентлар
Диротон препарати билан даволаш бошлангандан кейин симптоматик гипотензияни ривожланиши мумкин. Диуретикларни олган пациентларда симптоматик гипотензияни ривожланиш хавфи юқори. Шу сабабли бундай пациентларни даволашда гиповолемияда электролитларни йўқотиш хавфи сабабли эҳтиёткорликка риоя қилиш лозим. Диротон препарати билан даволашни бошлашдан олдин диуретикларни иложи борича 2-3 кун олдин бекор қилиш лозим. Диуретикларни бекор қилиш мумкин бўлмаган артериал гипертензияси бўлган пациентларда Диротон препарати билан даволашни 5 мг дозадан бошлаш лозим. Бунда буйрак функциясини ва қон зардобида калий миқдорини назорати кўрсатилган. Кейинчалик Диротон препаратини дозасини артериал босимини даражасида кўра тузатиш киритиш мумкин. Зарур бўлганда диуретиклар билан даволашни тиклаш мумкин (“Махсус кўрсатмалар” ва “Дориларнинг ўзаро таъсири” бўлимларига қаранг).
Буйрак етишмовчилигида дозага тузатиш киритиш
Буйрак функциясини бузилиши бўлган пациентларда дозани креатинин клиренсини (КК) ҳисобга олган ҳолда танланиши керак (жадвал 1 га қаранг).
Жадвал 1. Буйрак етишмовчилигида дозага тузатиш
|
Креатинин клиренси
(мл/мин)
|
Бошланғич доза
(мг/сут)
|
|
Минутига 10 млдан кам
(жумладан диализда бўлган пациентлар)
|
2,5 мг*
|
|
10-30 мл/мин
|
2,5-5 мг
|
|
31-80 мл/мин
|
5-10 мг
|
* Қабул қилиш дозасини ва/ёки тез-тезлигини артериал босимини даражасини ҳисобга олган ҳолда танлаш лозим.
Дозани артериал босимини ҳоҳланган қийматига эришгунча ёки максимал суткада 40 мг гача ошириш мумкин.
Артериал гипертензияси бўлган 6-16 ёшдаги болалар
Тана вазни 20-50 кг бўлган пациентларда тавсия қилинадиган бошланғич доза 2,5 мгдан суткада 1 мартани ва тана вазни ≥50 кг бўлган пациентларда 5 мгдан суткада 1 мартани ташкил қилади. Дозани тана вазни 20-50 кг бўлган пациентларда максимал суткада 20 мг гача ва тана вазни ≥50 кг бўлган пациентларда 40 мг гача индивидуал танлаш лозим. Педиатрик пациентлар иштирокидаги тадқиқотларда кг тана вазнига 0,61мгдан юқори (ёки 40 мг) дозалар ўрганилмаган (“Фармакокинетика” бўлимига қаранг).
Буйрак функцияси пасайган болаларда кичик бошланғич дозани буюриш ёки дозани оширишлари ўртасидаги интервалларни ошириш керак.
Юрак етишмовчилиги
Симптоматик юрак етишмовчилиги бўлган пациентларда Диротонни диуретикларга ва зарурат бўлганда ангишвонагули препаратларига ёки бета-адреноблокаторларга қўшимча даволаш терапиясининг препарати сифатида қўллаш лозим (“ Қўллаш мумкин бўлмаган ҳолатлар”, “Махсус кўрсатмалар”, “Дориларнинг ўзаро таъсирлари” ва “Фармакодинамика” бўлимларига қаранг). Бошланғич доза 2,5 мгдан суткада 1 мартани ташкил қилиши мумкин. Бунда даволашни артериал босимига бўлган самарасини аниқлаш учун синчков тиббий кузатуви остида бошлаш лозим. Дозани оширишда қуйидагиларни ҳисобга олиш лозим:
- дозани ошириш тартиби 10 мг дан ошмаслиги керак;
- дозани ошириш ўртасидаги интервал 2 ҳафтадан кам бўлмаслиги керак;
- дозани максимал ўзлаштираоладиган дозага қадар ошириш зарур, аммо 35 мг дан суткада 1 мартадан кўп эмас.
Дозани тўғрилашни клиник самарага кўра индивидуал ўтказилади. Симптоматик гипертензияни юқори хавфи бўлган пациентларда, масалан, тузларни камайиши ва/ёки гипонатриемияси бўлган пациентларда ёки кучли диуретикларни қабул қилаётган пациентларда иложи борича бундай омилларни Диротон препаратини буюришдан олдин тўғрилаш керак. Буйрак функциясини ва қон зардобида калийни миқдорини назорати кўрсатилган (“Махсус кўрсатмалар” бўлимига қаранг).
Ўткир миокард инфаркти
Пациентлар заруратга кўра тромболитиклар, аспирин ва бета-адреноблокаторлар каби стандарт тавсия қилинадиган препаратларни олишлари керак. Нитроглицеринни вена ичига ёки трансдермал Диротон препарати билан бирга қўллаш мумкин (“Қўллаш мумкин бўлмаган ҳолатлар”, “Махсус кўрсатмалар”, “Дориларнинг ўзаро таъсирлари” ва ”Фармакодинамика“ бўлимларига қаранг).
Бошланғич доза (миокард инфарктидан кейин биринчи 3 кун)
Диротон препарати билан даволашни симптомлар пайдо бўлганидан кейин 24 соат давомида бошлаш мумкин. Даволашни систолик артериал босими 100 мм. сим. уст.дан камда бошлаш керак эмас. Диротон препаратини биринчи дозаси – 5 мг дан ичга, кейин 5 мг дан 24 соатдан кейин, 10 мг дан 48 соатдан кейин ва кейин 10 мг дан суткада 1 марта. Паст систолик артериал босими бўлган пациентларда (120 мм. сим. уст. ёки ундан паст), агар даволаш бошланса ёки миокард инфарктидан кейин биринчи 3 кун давомида давом эттирилса, доза ичга 2,5мгдан паст бўлиши керак (“Махсус кўрсатмалар” бўлимига қаранг).
Буйрак етишмовчилиги бўлганда (креатинин клиренси минутига <80 мл), Диротон препаратини бошланғич дозасини КК кўра танланиши керак. (1 жадвалга қаранг).
Самарани бир маромда тутиб турувчи доза
Тутиб турувчи доза 10 мг дан суткада 1 мартани ташкил қилади. Гипотензияни ривожланиш ҳолларида (систолик артериал босими 100 мм. сим. уст. дан кам ёки тенг) суткалик бир маромда тутиб турувчи доза 5 мг ни ташкил қилиши мумкин бўлиб, ушбу дозани вақти-вақти билан зарур бўлганда 2,5 мг гача пасайтириш мумкин. Узоқ артериал гипотензия ривожланганида (1 соат давомида систолик артериал босими 90 мм. сим. уст. дан кам) Диртонни бекор қилиш зарур.
Даволашни 6 ҳафта давомида давом эттириш ва кейин қайта пациентни ҳолатини баҳолашни ўтказиш лозим. Юрак етишмовчилиги симптомлари ривожланган пациентлар Диротон препарати билан даволашни давом эттиришлари керак.
Қандли диабетни буйрак асоратлари
Артериал гипертензияли, қандли диабетни 2 турили ва нефропатияни бошланғич босқичидаги пациентларда доза 10 мг дан суткада 1 мартани ташкил қилади; ўтирган ҳолатда ўлчанганда диастолик артериал босимини 90 мм. сим. уст.га эришиш учун зарур бўлганда дозани 20 мг дан суткада 1 мартагача ошириш мумкин.
Буйрак етишмовчилиги бўлганда (креатинин клиренси минутига <80 мл) Диротон препаратини бошланғич дозаси КК кўра танланиши керак (1 жадвалга қаранг).
Педиатрик популяция
6 ёшдан катта артериал гипертензияси бўлган болаларда препаратни самарадорлиги ва хавфсизлиги бўйича маълумотлар чекланган (“Фармакодинамика” бўлимига қаранг). Лизиноприлни болаларга фақат артериал гипертензияни даволаш учун (ва бошқа кўрсатмаларда тавсия қилинмаган) қўллаш лозим. Лизиноприлни 6 ёшдан кичик ёки оғир буйрак етишмовчилиги бўлган болаларда (калавали фильтрацияни тезлиги (КФТ) минутига <30 мл/1,73 м2 тана юзаси майдони) қўллаш мумкин эмас.
Кекса пациентлар
Клиник тадқиқотларда самарадорлиги ёки хавфсизлигида ёш билан боғлиқ ўзгаришлар аниқланмаган. Агар кекса пациентларда буйрак функцияси пасайган бўлса, у ҳолда бошланғич дозани КК ҳисобга олган ҳолда танлаш лозим (жадвал 1). Кейинчалик дозани артериал босимини ўзгаришига қараб назорат қилиш керак.
Буйрак кўчириб ўтказилган пациентлар
Диротон препаратини яқинда буйраклар кўчириб ўтказилган пациентларда қўллаш тажрибаси чекланган. Шу сабабли бундай пациентларда Диротон препаратини қўллаш тавсия қилинмайди.
Қўллаш усули
Диротонни ичга суткада 1 марта қўлланади. Бошқа препаратларни қўллангандаги каби суткада 1 марта буюриладиган лизиноприлни ҳар куни бир хил вақтада қўллаш лозим. Диротон препаратини сўрилиши овқатни қабул қилинишига боғлиқ эмас.