ErFlyuSal Forspiro astmaning o‘tkir simptomlarini bartaraf qilishga mo‘ljallanmagan, chunki bunday hollarda tez va qisqa ta’sir qiluvchi ingalyatsion bronxodilatatorni qo‘llash lozim. Patsiyentlarni ular har doim astma xurujini bartaraf etish uchun preparatni qo‘l ostida saqlab turishi haqida ogohlantirish kerak.
Kasallik zo‘raygan vaqtda yoki astma holati sezilarli ravishda rivojlanganda yoki o‘tkir yomonlashganida ErFlyuSal Forspiro preparati bilan davolashni boshlamaslik kerak.
Agar ErFlyuSal Forspiro preparatidan foydalanish boshlanganidan keyin noxush reaksiyalar yuzaga kelgan bo‘lsa, astma simptomlarini mos ravishda nazorat qilishga erishilmayotgan bo‘lsa yoki patsiyentning holati yomonlashsa, patsiyentlarni davolashni davom ettirish zarurligi, lekin shifokorga maslahatlashish uchun murojaat qilish lozimligi haqida ogohlantirish kerak.
Astma simptomlarini yengillashtirish uchun preparat (qisqa muddatga ta’sir qiluvchi bronxodilatatorlar) qo‘llanilishiga ehtiyojning oshishi yoki bunday preparat qo‘llanilishiga nisbatan past javob reaksiyasi astma nazorati yomonlashgani haqida dalolat beradi. Ushbu holatda patsiyentni shifokor ko‘rigidan o‘tkazish zarur.
Astma nazoratining to‘satdan va avj olib boruvchi yomonlashuvi hayot uchun xavfli bo‘lishi mumkin, bunday holatda patsiyentga shoshilinch tibbiy yordam zarur. Glyukokortikoidlar dozasini oshirish haqidagi masalani ko‘rib chiqish lozim.
Astma simptomlarini nazorat qilishga erishilganidan keyin ErFlyuSal Forspiro preparati dozasini bosqichma-bosqich pasaytirish zaruratini ko‘rib chiqish mumkin. Doza pasaytirilganida patsiyentni muntazam ravishda tekshiruvdan o‘tkazish muhim. ErFlyuSal Forspiro preparatining samarali minimal dozasini buyurish lozim.
O‘SOK zo‘rayganida odatda tizimli glyukokortikoidlar bilan davolash buyuriladi, shuning uchun patsiyentlar ErFlyuSal Forspiro preparati qo‘llanilishi vaqtida simptomlar yomonlashgan taqdirda shifokorga murojaat qilish zarurligi haqida ogohlantirilgan bo‘lishlari kerak.
Astmasi bo‘lgan patsiyentlar kasallik zo‘rayishi rivojlanishi xavfi tufayli, ErFlyuSal Forspiro preparati bilan davolashni keskin to‘xtatmasliklari kerak. Preparat dozasini shifokor nazorati ostida bosqichma-bosqich pasaytirish lozim. O‘SOK bo‘lgan patsiyentlarda preparatni bekor qilish dekompensatsiya simptomlari bilan kechishi mumkin va shifokor kuzatuvini talab qiladi.
Glyukokortikoidlarni saqlovchi barcha ingalyatsion dori preparatlari kabi, ErFlyuSal Forspiro preparatini faol yoki latent shaklidagi o‘pka tuberkulyozi bo‘lgan patsiyentlarga, shuningdek nafas yo‘llarining zamburug‘li, virusli yoki boshqa infeksiyalari bo‘lgan patsiyentlarga ehtiyotkorlik bilan buyurish lozim. Ko‘rsatmalar mavjud bo‘lganida tegishli davolashni kechiktirmay buyurish lozim.
Kam hollarda ErFlyuSal Forspiro yuqori terapevtik dozalarida yurak ritmi buzilishini, masalan, supraventrikulyar taxikardiya, ekstrasistoliya yoki yurak bo‘lmachalari fibrillyatsiyasini va qon zardobida kaliy darajasining yengil tranzitor pasayishini keltirib chiqarishi mumkin. ErFlyuSal Forspiro preparatini og‘ir darajadagi yurak-qon tomir kasalliklari yoki yurak ritmi buzilishlari bo‘lgan patsiyentlarda, qandli diabeti bo‘lgan, tireotoksikozli, muvofiqlashtirib bo‘lmaydigan gipokaliyemiyali patsiyentlarda yoki qon zardobida kaliy darajasi past bo‘lishiga moyil bo‘lgan patsiyentlarda ehtiyotkorlik bilan qo‘llash lozim.
Kam hollarda qonda glyukoza darajasi oshishi haqida xabar berilgan bo‘lib, buni anamnezda qandli diabeti bo‘lgan patsiyentlarga preparatni buyurishda nazarda tutish lozim.
Boshqa ingalyatsion preparatlarni qo‘llaganda bo‘lgani kabi, bevosita ingalyatsiyadan keyin hushtaksimon nafas va hansirashni kuchayishi bilan kechuvchi paradoksal bronxospazm kuzatilishi mumkin. Paradoksal bronxospazm qisqa ta’sirga ega bronxodilatatorlar bilan davolanadi, ular zudlik bilan buyurilishi kerak. ErFlyuSal Forspiro preparati qo‘llanilishi darhol to‘xtatilishi, patsiyent tekshirish va zarurat bo‘lganida muqobil davolash buyurish zarur.
β2-agonistlari bilan davolashda tremor, yurakni kuchli urishi va bosh og‘rig‘i kabi nojo‘ya farmakologik samaralar haqida xabar berilgan, biroq ular o‘tkinchi bo‘ladi va davolash davom ettirilgani sayin kuchsizlanib boradi.
Ingalyatsion glyukokortikoidlar, ayniqsa, yuqori dozalarda uzoq vaqt davomida qo‘llanilganida tizimli samaralar yuzaga kelishi mumkin. Ularning yuzaga kelishi ehtimoli peroral glyukokortikoidlar qo‘llanilganidagiga nisbatan kamroq bo‘ladi. Kuzatilishi mumkin bo‘lgan tizimli samaralar Kushing sindromini, kushingsifat tashqi ko‘rinishni, buyrak usti bezlari funksiyasining so‘ndirilishini, suyaklar mineralizatsiyasini pasayishini, kataraktani, glaukomani va kamroq darajada bir qator psixologik va xulq o‘zgarishiga oid holatlar namoyon bo‘lishini, shu jumladan psixomotor giperfaollikni, uyqu buzilishini, xavotirlik, depressiya yoki tajovuzkorlikni (ayniqsa bolalarda) o‘z ichiga oladi (bolalar va o‘smirlarda ingalyatsion kortikosteroidlarning tizimli samaralari haqidagi ma’lumot quyida «Bolalar» kichik bo‘limida keltirilgan). Shuning uchun patsiyentni muntazam ravishda tekshirib borish va ingalyatsion glyukokortikoid dozasini astmani nazorat qilishni ta’minlovchi samarali minimal dozaga qadar pasaytirish muhim.
Patsiyentlarni ingalyatsion glyukokortikoidlarning yuqori dozalari bilan uzoq vaqt davolash buyrak usti bezlari funksiyasi so‘ndirilishini va o‘tkir adrenal krizni keltirib chiqarishi mumkin. Flutikazon propionati 500–1000 mkg dozalarda qo‘llanilganida buyrak usti bezlari funksiyasi so‘ndirilishining va o‘tkir adrenal krizning juda kam uchraydigan hollari ta’riflangan. Shikastlanish, jarrohlik operatsiyasi, infeksiya yoki dozaning keskin pasayishi o‘tkir adrenal kriz rivojlanishi triggeri bo‘lishi mumkin. Ushbu holatning simptomlari odatda aniq emas va anoreksiya, qorinda og‘riq, tana vaznini kamayishi, charchoq, bosh og‘rig‘i, ko‘ngil aynishi, qusish, arterial gipotenziya, ong buzilishlari, gipokaliyemiya va tirishishlarni o‘z ichiga olishi mumkin. Rejali jarrohlik operatsiyalar o‘tkazilganida yoki stress vaziyatlarida tizimli glyukokortikoidlar qo‘shimcha qo‘llanilishini nazarda tutish lozim.
Ingalyatsion flutikazon propionati bilan davolashning afzalliklari peroral steroidlarga ehtiyojni minimallashtirishi kerak, biroq ilgari peroral steroidlarni qabul qilgan patsiyentlarda uzoq vaqt davomida buyrak usti bezlari funksiyasi zaxiralari kamayib ketishi xavfi saqlanib qoladi. Shuning uchun bunday patsiyentlarni o‘ta ehtiyotkorlik bilan davolash va ularda buyrak usti bezlari po‘stlog‘i funksiyasini muntazam ravishda nazorat qilish lozim.
Ilgari shoshilinch davolash sifatida glyukokortikoidlarning yuqori dozalarini qabul qilgan patsiyentlar ham ushbu xavfga duchor bo‘lishlari mumkin. Shoshilinch va rejali vaziyatlarda stressni keltirib chiqaradigan buyrak usti bezlari funksiyasining qoldiq buzilishi ehtimolini doimo e’tiborga olish va glyukokortikoidlar bilan tegishli davolash buyurilishini inobatga olish lozim. Buyrak usti bezlari funksiyasi buzilishi darajasiga bog‘liq holda rejali operatsiyalarni o‘tkazishdan oldin mutaxassis maslahati talab qilinishi mumkin.
Ritonavir plazmada flutikazon propionati konsentratsiyasining keskin oshishini keltirib chiqarishi mumkin. Shuning uchun flutikazon propionati va ritonavirni bir vaqtda qo‘llanilishidan saqlanish lozim, patsiyent uchun potensial foyda glyukokortikoidlarning tizimli nojo‘ya samaralari xavfidan yuqori bo‘lgan hollar bundan mustasno.
Kortikosteroidlar ham tizimli, ham mahalliy qo‘llanganda ko‘rishni buzilishlari kuzatilishi mumkin. Patsiyentda ko‘rish aniqligini pasayishi yoki ko‘rishning boshqa buzilishlari rivojlanganda ushbu buzilishlarni potensial sabablarni, ular katarakta, glaukoma yoki kam uchraydigan kasalliklar, shu jumladan tizimli va mahalliy kortikosteroidlar qo‘llanganda aniqlanadigan markaziy seroz xorioretinopatiya (CSCR) bo‘lishi mumkinligini aniqlash uchun uni oftalmologga yuborish masalasini ko‘rib chiqish kerak.
Flutikazon propionatini CYP3A ning boshqa kuchli ingibitorlari bilan birga qo‘llanilganida ham tizimli nojo‘ya samaralar rivojlanishining yuqori xavfi mavjud.
Ingalyatsion kortikosteroidlarni qabul qilgan O‘SOK bo‘lgan patsiyentlarda pnevmoniyalar, shu jumladan gospitalizatsiyani talab qilgan pnevmoniyalar tez-tez kuzatilgan. Steroidlarning dozasi oshirilganida pnevmoniyani rivojlanishining yuqori xavfi haqidagi ma’lumotlar mavjud. Davolovchi shifokor O‘SOK bo‘lgan patsiyentlarda pnevmoniya rivojlanishi ehtimolini yodda tutishi kerak, chunki mazkur infeksiya patologiyasining klinik belgilari ko‘pincha O‘SOK zo‘rayishi bilan mos keladi. O‘SOK bo‘lgan patsiyentlarda pnevmoniyaning rivojlanishi xavfi omillari chekish, keksa yosh, tana vaznining past indeksi (TVI) va O‘SOKning og‘ir kechishini o‘z ichiga oladi.
SMART yirik tadqiqot (Astmani davolash uchun salmetrol qo‘llanilishiga oid ko‘p markazli tadqiqot) ma’lumotlariga ko‘ra, nafas yo‘llarining jiddiy kasalliklari rivojlanishi xavfi va u bilan bog‘liq bo‘lgan o‘lim holati platseboga nisbatan salmetrol bilan davolanganda afroamerikaliklarda sezilarli ravishda yuqori bo‘lgan. Bu farmakogenetik yoki boshqa omil bilan bog‘liqligi noma’lum. Shu sababli kelib chiqishi afrikalik yoki afrokariblik bo‘lgan qora tanli patsiyentlarga davolashni davom ettirish tavsiya qilinishi lozim, ammo astma yetarli darajada nazorat qilinmaganida yoki ErFlyuSal Forspiro preparati qo‘llanilishi fonida ahvol yomonlashganida ular shifokor bilan maslahatlashishlari zarur.
Tizimli ketokonazolning bir vaqtda qo‘llanilishi salmeterolning tizimli ekspozitsiyasini sezilarli oshiradi. Bu tizimli samaralar (masalan, QTs intervalining uzayishi va yurakning kuchli urishi) tez-tezligi oshishiga olib kelishi mumkin. Agar salmetrol qo‘llanilishidan foyda tizimli nojo‘ya samaralarning potensial xavfidan yuqori bo‘lmasa, ketokonazol yoki CYP3A4 ning boshqa kuchli ingibitorlari bir vaqtda qo‘llanilishidan saqlanish lozim.
Bolalar
Flutikazon propionatining yuqori dozalarini (odatda sutkada ≥1000 mkg) qabul qilayotgan bolalar va 16 yoshdan kichik bo‘lgan o‘smirlar tizimli nojo‘ya samaralar rivojlanishining alohida xavfiga, xususan uzoq vaqt davomida yuqori dozalar qo‘llanilganida duchor bo‘ladilar. Kuzatilishi mumkin bo‘lgan tizimli samaralar Kushing sindromini, kushingsifat tashqi ko‘rinishni, buyrak usti bezlari funksiyasining so‘ndirilishini, bolalar va o‘smirlarda o‘tkir adrenal krizni va o‘sishning to‘xtab qolishini, kamroq holatlarda bir qator psixologik va xulq o‘zgarishiga oid holatlar namoyon bo‘lishini, shu jumladan psixomotor giperfaollikni, uyqu buzilishini, xavotirlik, depressiya yoki tajovuzkorlikni o‘z ichiga oladi.
Bolani (o‘smirni) pulmonolog tomonidan ko‘zdan kechirilishi nazarda tutilishi lozim.
Uzoq vaqt davomida ingalyatsion glyukokortikoidlar bilan davolangan bolalarda o‘sishni muntazam ravishda nazorat qilib borish tavsiya etiladi. Ingalyatsion glyukokortikoid dozasi astma simptomlarini nazorat qilishni ta’minlovchi samarali minimal dozaga qadar pasaytirilishi kerak.
Sportchilarni ushbu preparat doping testlarni ijobiy reaksiyalari chaqirishi mumkinligi haqida ogohlantirish kerak.
ErFlyuSal Forspiro bitta blisterda laktozani 12,18 mg (50 mkg/250 mkg doza uchun) yoki 11,93 mg (50 mkg/500 mkg doza uchun) miqdorda saqlaydi.