QO‘LLASH BO‘YICHA YO‘RIQNOMA
NIRZOLID®
NIRZOLID
Preparatning savdo nomi: Nirzolid®
Ta‘sir etuvchi modda (XPN): linezolid
Dori shakli: infuziya uchun eritma
Tarkibi:
1 ml eritma quyidagilarni saqlaydi:
faol modda: linezolid – 200,0 mg
yordamchi moddalar:
suvsiz glyukoza – 5000 mg
in‘eksiya uchun suv – q.s.
suvsiz limon kislotasi – 100 mg
natriy gidroksidi – q.s.
natriy sitrati – 180 mg
Ta‘rifi: och-sariq rangli tiniq eritma
Farmakoterapevtik guruhi: antibakterial sintetik vosita (oksazolidinon).
ATX kodi: J01XX08
Farmakologik xususiyatlari
Farmakodinamikasi
Nirzolid® mikroblarga qarshi preparatlarning yangi guruhi – oksazolidinlarga kiruvchi sintetik antibakterial vosita hisoblanadi. In vitro aerob grammusbat, ayrim grammanfiy bakteriyalarga va anaerob mikroorganizmlarga qarshi faol. Nirzolid® bakterial xujayralarda unikal ta‘sir mexanizmi bilan oqsillar sintezini selektiv ingibirlaydi. Xususan, u bakterial ribasomada (23S subbirlik 50S bilan) bog‘lanadi va funksional 70S inisiyalovchi kompleksni hosil bo‘lishiga to‘sqinlik qiladi, u translyasiya jarayonining muhim komponenti bo‘lib hisoblanadi.
Linezolidga quyidagi mikroorganizmlar sezgirdirlar: grammusbat aeroblar, Enterococus faecalis, Enterococus faecium*, Staphylococcus aureus*; koagulozamanfiy stafilokokklar Streptococcus agalactiae*, Streptococcus pneumoniae*, Streptococcus pyogenes*, S guruhi streptokokklari, G guruhi streptokokklari, grammusbat anaeroblar Clostridum petfringens, Peptostreptococcus anaerobius, Peptostreptococcus spp.
Rezistent mikroorganizmlar: Haemophilus influenzae, Mora[ella catarrhalis, Neisseria species Enterobacteriaeae, Pseudomonas spp.
Farmakokinetikasi
Linezolid biologik faol (S)-linezolid saqlaydi va organizmda nofaol hosilalarining hosil bo‘lishi bilan metabolizmga uchraydi. Linezolidning suvdagi eruvchanligi taxminan 3 mg/ml ni tashkil qiladi va 3-9 diapazonda rN ga bog‘liq emas. Qon plazmasidagi linezolidning maksimal (Smax) va minimal (Cmin) konsentrasiyasi (o‘rtacha qiymati va standart og‘ish) preparat vena ichiga sutkada ikki marta 600 mg dozada yuborilganidan keyin muvofiq 15,1; 2,5 ml/l va 3,68;2,68 mg/l ni tashkil qiladi. Muvozanat holatida taqsimlanish hajmi o‘rtacha 40-50 litrni tashkil viladi, bu organizmdagi suvning umumiy miqdoriga to‘g‘ri keladi. Qon plazmasi oqsillari bilan bog‘lanish darajasi taxminan 31% va preparatning qon plazmasidagi konsentrasiyasiga bog‘liq emas.
Linezolidning konsentrasiyasi organizmning turli suyuqliklarida aniqlanadi. Linezolidning so‘lak va terdagi konsentrasiyasini qon plazmasidagi konsentrasiyasiga nisbati muvofiq 1,2:1 va 0,55:1 ni tashkil qiadi. Bronxoalveolyar levaj suyuqligidagi va o‘pkaning alveolyar xujayralaridagi konsentrasiyasining qon plazmasidagi maksimal konsentrasiyasiga (Smax) nisbati muvozanat xolatida muvofiq 4,5:1 va 0,15:1 ni tashkil qiladi
Ventrikuloperitoneal shuntlari bo‘lgan bolalarda olingan farmakokinetik ma‘lumotlar, preparat bir marta va ko‘p marta yuborilganidan keyin orqa miya suyuqligidagi (OMS) lizenolidning konsentrasiyasini o‘zgaruvchanligidan dalolat beradi; OMS preparatning turg‘un terapevtik konsentrasiyasiga erishilmaaydi va tutib turilmaydi. Shuning uchun markaziy nerv tizimining (MNT) infeksiyalari bo‘lgan bolalarda Nirzolid®ni emperik mikroblarga qarshi davolash uchun qo‘llash tavsiya etilmaydi.
Metabolizmi. Linezolid asosan morfilon xalqasini oksidlanishi yo‘li bilan ochilgan xalqali karboksil kislotasining ikki nofaol xosilalarini xosil qilib metabolizmga uchraydi: aminoetoksisirka kislotasi (PNU-142300) metaboliti va gidroksietilglisin (PNU-142586) metaboliti. Gidroksietillisin (PNU-142586) metaboliti odamda predominant hisoblanadi, u ehtimol, nofermentativ jarayon yo‘li bilan hosil bo‘ladi. Aminoetilsirka kislotasi (PNU-142300) metaboliti kamroq miqdorda aniqlanadi. Shuningdek boshqa nofaol metabolitlari identifikasiyalangan.
Chiqarilishi. Buyraklar faoliyati normal bo‘lgan yoki axamiyatsiz yoki o‘rtacha ifodalangan buyrak yetishmovchiligi bo‘lgan pasientlarda linezolid muvozanat holatida asosan siydik bilan PNU-142586 metaboliti (40%), o‘zgarmagan holda (30%) va PNU-142300 metaboliti ko‘rinishida (10%) chiqariladi. O‘zgarmagan holda ahlatda preparat amalda aniqlanmaydi, har bir asosiy metabolitlaridan, PNU-142586 va PNU-142300 bir qismi muvofiq 6% va 3% ni tashkil qiladi. Linezolidning yarim chiqarilish davri (T1/2) o‘rtacha 5-7 soatni tashkil qiladi. Buyrakdan tashqari klirensi linezolidning umumiy klirensini taxminan 65% ni tashkil qiladi. Linezolidning dozasi oshirilganida klirensini noto‘g‘ri chiziqliligini ahamiyatsiz darajasi kuzatiladi. Aniq, bu linezolidning yuqori konsentrasiyalaridagi pastroq buyrak va buyrakdan tashqari klirensining oqibatidir. Lekin klirensidagi farq ahamiyatsiz va T1/2 bevosita aks etmaydi.
Alohida guruh pasientlaridagi farmakokinetikasi
Linezolidning klirensi bolalarda yuqori va yosh o‘tishi bilan pasayadi. Linezolidning farmakokinetikasi 65 yoshli va undan katta bemorlar guruhida ahamiyatli tarzda o‘zgarmaydi. Ayollarda biroz farmakokinetik farqlar aniqlanadi, ular taqsimlanishni biroz kam hajmi, klirensini taxminan 20% ga pasayishi, ba‘zida plazmadagi yuqoriroq konsentrasiyalari bilan ifodalanadi.
Ayollar va erkaklarda linezolidning yarim chiqarilish davri axamiyatli tarzda farq qilmasligi tufayli, preparatning dozasiga tuzatish kiritish zarurati paydo bo‘lmaydi.
O‘rtacha, o‘rtacha og‘ir yoki og‘ir buyrak yetishmovchiligi bo‘lgan pasientlarda dozaga tuzatish kiritish kerak emas, chunki kreatinin klirensi va preparatni buyraklar orqali chiqarilishi orasida bog‘liqlik yo‘q.
Gemodializda 3 soat davomida preparatning dozasini 30% chiqarilishi tufayli, linezolidni dializdan keyin buyurish kerak. O‘rtacha yoki o‘rtacha og‘irlikdagi buyrak yetishmovchiligi bo‘lgan bemorlarda linezolidning farmakokinetikasi o‘zgarmaydi, shuning uchun preparatning dozasiga tuzatish kiritishning zarurati yo‘q. Og‘ir buyrak yetishmovchiligi bo‘lgan bemorlarda linezolidning farmakokinetikasi o‘rganilmagan, lekin linezolid nofermentativ jarayon oqibatida metabolizmga uchrashi tufayli, jigar faoliyati preparatning metabolizmiga ahamiyatli ta‘sir ko‘rsatmasligi kerak.
Qo‘llanilishi
Anaerob yoki aerob grammusbat mikroorganizmlarning sezgir shtammlari chaqirgan infeksiyalarni davolash, shu jumladan bakteriemiya bilan birga kechuvchi quyidagi infeksiyalarni:
Agar infeksiyaning qo‘zg‘atuvchilari grammanfiy mikroorganizmlarni o‘z ichiga oladigan bo‘lsa, klinik majmuaviy davolashni va spesifik davolashni buyurish ko‘rsatilgan.
Qo‘llash usuli va dozalari
Chala tug‘ilgan yangi tug‘ilgan chaqaloqlar (< 34 hafta): 10 mg/kg har 12 soatda; yetarli bo‘lmagan optimal klinik javobli yangi tug‘ilgan chaqaloqlarga 10 mg/kg dan har 8 soatda yuborish mumkin. Hamma yangi tug‘ilgan chaqaloqlar hayotining 7 kuni 10 mg/kg dan har 8 soatda olishlari kerak.
Go‘daklar (1 haftalikkacha yangi tug‘ilgan chaqaloqlardan tashqari) va 11 yoshgacha bo‘lgan bolalar: 10 mg/kg dan har 8 soatda 14-28 kun davomida.
12 yoshdan boshlab bolalar va kattalar: 600 mg har 12 soatda 14-28 kun davomida.
Kasalxona ichki pnevmoniya, teri va teri tuzilmalarining murakkab infeksiyalari, kasalxonadan tashqari pnevmoniya, shu jumladan parallel bakteriemiya: peroral, vena ichiga:
Go‘daklar (1 haftalikkacha yangi tug‘ilgan chaqaloqlardan tashqari) va 11 yoshgacha bo‘lgan bolalar: 10 mg/kg dan har 8 soatda 10-14 kun davomida
12 yoshdan boshlab bolalar va kattalar: 600 mg har 12 soatda 10-14 kun davomida.
Asoratlarsiz teri va teri tuzilmalarining infeksiyalari:
Go‘daklar (1 haftalikkacha yangi tug‘ilgan chaqaloqlardan tashqari) va 5 yoshgacha bo‘lgan bolalar: 10 mg/kg dan har 8 soatda 10-14 kun davomida.
5-11 yoshli bolalar: 10 mg/kg har 12 soatda 10-14 kun davomida.
12-18 yoshli bolalar: 600 mg har 12 soatda 10-14 kun davomida.
Kattalar: 400 mg har 12 soatda 10-14 kun davomida.
Keksalar: dozaga tuzatish kiritish talab etilmaydi.
Yuborish usuli: parenteral (vena ichiga).
Nojo‘ya ta‘sirlari
Nojo‘ya samaralari diareya, bosh og‘rig‘i, ko‘ngil aynishi, toshma, ishtaxani yo‘qolishi, qabziyat va isitmani o‘z ichiga oladi. Pasientlarning katta bo‘lmagan miqdorida og‘ir allergik reaksiyalar, tinnit, soxtamembranoz kolit kuzatilgan. Linezolidni 14 kun davomida (ishlab chiqaruvchining tavsiyalari bo‘yicha) qabul qilayotgan pasientlarda uncha tez-tez bo‘lmagan trombositopeniya kuzatiladi, lekin davomliroq kursdagi pasientlarda yoki buyrak yetishmovchiligi bo‘lgan pasientlarda bunday reaksiyalarning tez-tezligi yuqori. Linezolid chaqirgan anemiya va trombositemiyani kuniga 125 mg dozada piridoksinni qabul qilish bilan oldi olinmaydi.
Linezolid mitoxondriyalarga nisbatan toksik (mumkin mitoxondrial va bakterial ribosomalarning o‘xshashligi oqibatida). Mitoxondrial toksiklikning belgilari laktoasidoz va neytropeniyani o‘z ichiga oladi.
Qo‘llash mumkin bo‘lmagan holatlar
Linezolidga yoki preparatning har qanday boshqa komponentiga ma‘lum bo‘lgan o‘ta yuqori sezuvchanlik.
Monoaminooksidaza (MAO) ingibitorlari
MAO A va V ni susaytiruvchi preparatlarni (masalan, fenelzin, izokarboksazid, selegilin, moklobemid) qabul qilayotgan pasientlarda yoki bunday preparatlarni qabul qilgandan keyin 2 hafta davomida Nirzolid®ni qo‘llash mumkin emas.
Dorilarning o‘zaro ta‘sirlar
Arterial bosimni sinchiklab kuzatish va monitoring qilish imkoniyati bo‘lgan hollardan tashqari, quyidagi klinik holatlari yoki quyidagi preparatlarni birga qabul qilganda, Nirzolid®ni buyurish mumkin emas:
Maxsus ko‘rsatmalar
Nirzolid® MAO ingibitorlarining qaytar, noselektiv ingibitori hisoblanadi, lekin antibakterial davolash uchun qo‘llanadigan dozalarda, preparat antidepressiv samara namoyon qilmaydi. Yondosh kasalliklari bo‘lgan pasientlarga yoki MAO ning susayishini chaqirishi mumkin bo‘lgan preparatlarni birga qabul qilayotgan pasientlarga buyurilgan sharoitda, Nirzolid® preparatining o‘zaro ta‘siri va xavfsizligi haqida ma‘lumotlar cheklangan. Shuning uchun bunday vaziyatlarda, pasientni sinchiklab kuzatish va monitoringi imkoniyati bo‘lmagan hollardan tashqari hollarda, Nirzolid®ni qo‘llash tavsiya etilmaydi. Pasientlar katta miqdorda tiramin saqlovchi ovqat qabul qilishdan saqlanishlari kerakligi haqida ogohlantirilgan bo‘lishlari kerak. Preparatning tarkibiga glyukoza kiradi. Buni qandli diabeti yoki glyukozaga buzilgan tolerantlik bilan xarakterlanuvchi boshqa holatlari bo‘lgan pasientlarni davolashda e‘tibor berish kerak. Linezolid qo‘llanganda qaytuvchi mielosupressiya (anemiya, trombositopeniya, leykopeniya va pansitopeniya) hollari bo‘lishi mumkn, uning yaqqolligi preparatning dozasi va davolashning davomiyligiga bog‘liq. Ma‘lum bo‘lgan asoratlari holida, linezolid bekor qilinganidan keyin, gematologik ko‘rsatgichlar, davolash boshlanganigacha kuzatilgan darajaga qaytgan. Bu samaralarni rivojlanish xavfi davolash davomiyligi bilan bog‘liq bo‘lishi mumkin. Trombositopeniya ko‘proq og‘ir buyrak yetishmovchiligi bo‘lgan pasientlarda, pasient dializdami yo‘qmi, bundan qat‘iy nazar paydo bo‘lishi mumkin. Shuning uchun mavjud anemiyasi, granulositopeniyasi, trombositopeniyasi bo‘lgan, periferik qonda gemoglobin darajasini yoki trombositlar miqdorini pasaytirish yoki ularning faoliyatini susaytirish qobiliyatiga ega bo‘lgan preparatlarni qabul qilayotgan pasientlarda, og‘ir buyrak yetishmovchiligi; qon ketishini paydo bo‘lishini yuqori xavfi, ilgari aniqlangan mielosupressiyasi bo‘lgan pasientlarda yoki antibiotiklar bilan davolash olayotgan pasientlarda, qonning kengaytirilgan klinik tahlilini amalga oshirish kerak.
Soxtamembranoz kolit turli og‘irlik darajasidagi, deyarli barcha antibakterial preparatlar, shu jumladan linezolidni qo‘llash fonida rivojlanishi mumkin, va og‘irlik darajasi bo‘yicha o‘rtacha ifodalangandan to pasientning hayotiga xavf soluvchigacha bo‘lishi mumkin, buni antibiotiklar bilan davolanayotgan pasientda diareya rivojlanganda hisobga olish kerak.. Clostridium difficile bilan assosiasiyalangan diareya hollari amalda barcha antibakterial preparatlar, shu jumladan linezolid qo‘llanganida qayd etilgan. Og‘irlik darajasi darajasi bo‘yicha diareya o‘rtacha ifodalangan diareyadan to o‘limga olib keluvchi kolitgacha bo‘lishi mumkin. Antibakterial vositalarni qo‘llash bilan davolash chambar ichak normal florasiningo‘zgartiradi, bu C. difficile ni haddan ziyod o‘sishiga olib keladi.
Homiladorlik
Nirzolid® fertillikni qaytar pasaytiradi va odamdagiga taxminan teng ekspozisiya darajalarida katta erkak kalamushlarda spermaning anormal morfologiyasini belgilaydi. Preparatni odamning reproduktiv tizimiga mumkin bo‘lgan samaralari noma‘lum.
Homiladorlikning S kategoriyasi
Linezolid eksperimentlarda odam uchun hisoblangan AUCs ga asoslangan (sichqonlarda), ekvivalent (kalamushlarda), yoki 0,06 barobar (quyonlarda) dozadan 6,5 marta yuqori dozalarda sichqonlar, kalamushlar va quyonlarga yuborilganda teratogen bo‘lmagan. Lekin embrional toksiklik aniqlangan (Noteratogen samaralariga qarang). Homiladorlarda linezolidni qo‘llash bo‘yicha adekvat va yaxshi nazoratli tekshirishlar o‘tkazilmagan, shuning uchun Nirzolid® preparatini homiladorlik davrida faqat agar ayol uchun davolashdan kutilayotgan foyda, homila uchun potensial xavfdan yuqori bo‘lgan holdagina buyurish mumkin.
Noteratogen samaralar
Sichqonlarda embrional toksiklik faqat onada toksiklik chaqiradigan dozalarda kuzatilgan (klinik belgilari, vaznni qo‘shilishini pasayishi). Kuniga 450 mg/kg doza (AUCs ga asoslangan odam organizmiga taxmin qilingan ta‘sir darajasidan 6,5 barobar) embrionni postimplantasion o‘limi darajasi tez-tezligini oshishiga, shu jumladan uning to‘liq yo‘qolishini, embrional massani kamayishiga va tog‘ayni qovurg‘a birikmasi darajasini oshishiga olib kelgan. Kalamushlarda o‘rtacha embrional toksiklik sutkada 15 va 50 mg/kg dozalarda kuzatilgan (AUCs ga asoslangan odam organizmiga taxmin qilingan ta‘siriga taxminan ekvivalent 0,22 barobar darajalar). Samaralar embrional massani kamayishidan va umurtqa pog‘onasini suyaklanishini pasayishidan, ko‘pincha majmuada, tashkil topgan. Vazn qo‘shilishini pasayishi shaklidagi onaga eng katta toksiklik, sutkada 50 mg/kg doza yuborilganida kuzatilgan. Quyonlarda embrional massani pasayishi faqat onada toksiklik chaqiruvchi dozalarda (klinik belgilar, vazn qo‘shilishini va ovqat iste‘mol qilishni pasayishi), sutkada 15 mg/kg doza yuborilganda kuzatilgan (AUCs ga asoslangan odam organizmiga taxmin qilingan ta‘siriga 0,06 barobar). Linezolid urg‘ochi kalamushlarga homiladorlik va emizish vaqtida sutkada 50 mg/kg dozalarda yuborilganda (AUCs ga asoslangan odam organizmiga taxmin qilingan ta‘siriga taxminan ekvivalent) avlodning yashab qolishi tug‘ruqdan keyingi 1-4 kunda pasaygan. Reproduktiv yoshga yetgan urg‘ochi jinsli va erkak jinsli kalamushchalarda, preimplantasion bola tashlashlar tez-tezligini oshishi kuzatilgan.
Laktasiya
Linezolid va uning metabolitlari laktasiyalovchi kalamushlarning ko‘krak sutiga o‘tadi. Linezolidni odam ko‘krak sutiga chiqarilishi noma‘lum, shuning uchun Nirzolid® preparatini emizish davrida ehtiyotkorlik bilan buyurish kerak.
Pediatriyada ishlatilishi
Nirzolid® preparatini bolalarni davolash uchun xavfsizligi va samaradorligi, katta pasientlarda muvofiq va yaxshi o‘tkazilgan tekshirishlar bilan quyidagi infeksiyalarda, bolalarda qo‘llangandagi farmakokinetik ma‘lumotlar, va preparatni qiyosiy tekshirishlarni qo‘shimcha ma‘lumotlari, bolalardagi tug‘ilgandan boshlab bo‘lgan grammusbat infeksiyalarni davolash bilan isbot qilingan.
Mexanizmlarni haydash va boshqarishga ta‘siri
Linezolidni vena ichiga yuborishning mexanizmlarni haydash va boshqarishga ta‘sirini o‘rganish bo‘yicha tekshirishlar o‘tkazilmagan. Shuning uchun linezolid bilan davolanish davrida mashina haydash yki mexanizmlarni boshqarish tavsiya etilmaydi.
Preparat bolalar ololmaydigan joyda saqlansin va yaroqlilik muddati o‘tgach ishlatilmasin.
Preparatni ishlatish bo‘yicha yo‘riqnoma
Preparat saqlanganda yoki muomalada kontaminasiya yuz berishi mumkin. Agar bosilganda suyuqlikni oqishi kuzatilsa yoki eritma tiniq bo‘lmasa, preparatni ishlatmang. Ko‘rinadigan qattiq zarrachalar bo‘lgan eritmani ishlatish mumkin emas. Vena ichiga yuborish uchun aseptika texnikasini ishlatish kerak. Preparat faqat vena ichiga yuborish uchun mo‘ljallangan.
Dozani oshirib yuborilishi
Hech qanday maxsus antidotlar ma‘lum emas.
Dozani oshirib yuborish holatlarining birontasi kelib tushmagan. Shunga qaramay, quyidagi ma‘lumot foydali bo‘lishi mumkin. Tutib turuvchi davolash kalavalar filtrasiyasini tutib turish bilan birga tavsiya etiladi. Taxminan linezolidning 30% dozasi gemodializning 3 soati davomida chiqariladi, ammo peritoneal dializ va gemoperfuziya yo‘li orqali linezolidni chiqarilishi bo‘yicha ma‘lumotlar yo‘q. Linezolidni birlamchi ikki metaboliti shuningdek ma‘lum darajada gemodializ yordamida chiqariladi.
Chiqarilish shakli
100 ml, 300 ml tiniq plastik flakonda. Paketga joylangan 1 flakon qo‘llash bo‘yicha yo‘riqnomasi bilan birga karton qutida.
Saqlash sharoiti
30oS dan yuqori bo‘lmagan xaroratda saqlansin. Yorug‘lik ta‘siridan himoyalansin. Muzlatilmasin.
Yaroqlilik muddati
2 yil.
Dorixonalardan berish tartibi
Resept bo‘yicha.