QO‘LLASH BO‘YICHA YO‘RIQNOMA
NERMONT
NERMONT
Preparatning savdo nomi: Nermont
Ta‘sir etuvchi modda (XPN): memantin
Dori shakli: plyonka qobiq bilan qoplangan tabletkalar.
Tarkibi:
Har bir tabletka quyidagilarni saqlaydi:
faol modda: 10 mg memantin gidroxloridi;
yordamchi moddalar: laktoza, mikrokristall sellyuloza, kolloid kremniy oksidi, talk, magniy stearati;
plyonka qobig‘ining tarkibi: gipromelloza, titan dioksidi, makrogol 400.
Ta‘rifi: oq rangli, uzunchoq shaklli, ikki tomonlama qavariq, bir tomonidan sindirish chizig‘i bo‘lgan tabletkalar.
Farmakoterapevtik guruhi: Glutamat NMDA-reseptorlari blokatorlari. Demensiyani davolash uchun preparat.
ATX kodi: N06DX01.
Farmakologik xususiyatlari
Memantin N-metil-D-aspartat (NMDA)-rseptorlarining raqobatsiz antagosnisti bo‘lib, glutamatergik tizimga modulyasiya qiluvchi ta‘sir ko‘rsatadi. Markaziy va periferik nerv tizimidagi degenerativ jarayonlarga patogenetik ta‘sir ko‘rsatadi. Ion tashilishini boshqaradi – kalsiy kanallarini bloklaydi. Neyroprotektiv ta‘sir ko‘rsatadi. Membrana potensialini normallashtiradi. Memantin markaziy va periferik nerv tizimida impuls shakllanishi vao‘tkazilishidagi patologik o‘zgarishlarga normallashtiruvchi ta‘sirli neyromodulyator hisoblanadi. Biogen aminlar ajralib chiqarishini oshiradi va ularni qayta so‘rilishini ingibisiya qiladi, bu nerv impulsini o‘tkazilishi jarayonini yaxshilaydi. Kognitiv jarayonlar, xotira va ta‘lim olish qobiliyatini yaxshilaydi, kundalik faollikni oshiradi.
Farmakokinetikasi
Memantin ichga qabul qilingandan keyin tez va to‘liq so‘riladi. Qon plazmasidagi Smax ga 2-6 soat davomida erishiladi. Buyrak faoliyati normal bo‘lganida preparatni to‘planishi aniqlanmagan. Chiqarilishi ikki fazada kechadi. T1/2 o‘rtacha birinchi faza – 4-9 soat, ikkichi fazada – 40-65 soatni tashkil qiladi. Asosan (75-90%) buyrak orqali chiqariladi.
Qo‘llanilishi
Demensiya (alsgeymer tipi, qon tomirli, barcha og‘irlik darajasidagi aralash demensiya); yengil va o‘rtacha og‘irlik darajasidagi markaziy nerv tizimi faoliyatini buzilishi (xotirani va diqqatni jamlashni susayishi, faoliyatga qiziqishni yo‘qolishi, tez toliqish, o‘z-o‘ziga xizmat ko‘rsatish qobiliyatini cheklanishi); serebral va spinal spastik sindrom (bosh-miya jarohati, tarqalgan skleroz, insult oqibatidagi), Parkinson kasalligi, parkinsonizm sindromi. Pediatriyada: turli xarakterdagi nutqni buzilishi (bradilaliya, nutq tempini patologik sekinlashishi, eshitish-nutq xotirasi hajmini kamayishi, oligofaziya).
Qo‘llash usuli va dozalari
Dozalash tartibi shaxsiy ravishda belgilanadi. Davolashni minimal samarali dozani buyurishdan boshlash tavsiya etiladi.
Kattalarga demensiya sindromida davolashning 1-chi haftasi davomida sutkada 5 mg dozada, 2-chi haftasi davomida – sutkada 10 mg dozada buyuriladi. 3-chi haftasi davomida – sutkada 15-20 mg dozada buyuriladi. Zarurati bo‘lganida 30 mg sutkalik dozaga erishilguncha dozani har haftada 10 mg oshirish mumkin. Markaziy nerv tizimi bilan bog‘liq harakatlanishni buzilishlarida davolashning 1-chi haftasi davomida 10 mg sutkalik dozada, 2-chi haftasi davomida – sutkada 10 mg gacha dozada, 3-chi haftasi davomida – 20-30 mg buyuriladi. Zarurati bo‘lganida 60 mg sutkalik dozaga erishilguncha dozani har haftada 10 mg oshirish mumkin.
Samarani bir maromda saqlab turuvchi dozaning taxminiy ko‘rsatkichi – sutkada 10-20 mg.
Sutkalik dozani kun davomida bir necha qabullarga teng bo‘linadi, preparatni ovqatlanish vaqtida qabul qilish kerak, oxirgi dozani kechki ovqatdan oldin qabul qilish tavsiya etiladi.
Buyrak faoliyatini buzilishi bo‘lgan pasientlar uchun dozalash tartibi klinik samaradorlikka qarab davolash vaqtida buyrak faoliyatini nazorati ostida shaxsiy ravishda belgilanadi.
Bolalarga sutkada 500 mkg/kg dozada buyuriladi.
Nojo‘ya samaralari
Markaziy va periferik nerv tizimi tomonidan: tez-tez – bosh og‘rig‘i, bosh aylanishi, yurishni qiyinlashishi, tirishishlar, uyquchanlik, bosh miya ichki bosimini oshishi; tez-tez emas – yuqori toliqish; juda kam hollarda – tutqanoq xurujlari.
Ruhiy buzilishlar: tez-tez emas – depressiya, yuqori qo‘zg‘aluvchanlik, uyquni buzilishi, ongni chalkashishi, gallyusinasiyalar, psixotik reaksiyalar.
Yurak-qon tomir tizimi tomonidan: tez-tez – gipertenziya; tez-tez emas – venoz tromboz/tromboemboliya, yurak nuqsonlari.
Ovqat hazm qilish tizimi tomonidan: tez-tez – qabziyat; tez-tez emas – ko‘ngil aynishi, qusish, pankreatit.
Nafas tizimi tomonidan: yuqori nafas yo‘llarining infeksiyalari, bronxit, grippsimon sindrom, dispnoe.
Siydik chiqarish tizimi tomonidan: siydik chiqarish yo‘llarining infeksiyalar.
Teri qoplamalari tomonidan: kam hollarda – zamburug‘li kasalliklar.
Immun tizimi tomonidan: tez-tez – preparatga yuqori sezuvchanlik.
Umumiy reaksiyalar: umumiy holsizlik.
Qo‘llash mumkin bo‘lmagan holatlar
Tireotoksikoz, tutqanog‘i bo‘lgan bemorlarga ehtiyotkorlik bilan buyuriladi.
Dorilarning o‘zaro ta‘siri
L-dopa, dopamin agonistlari, antixolinergik vositalar bilan bir vaqtda qo‘llanilganda ushbu preparatlarning ta‘siri kuchayishi mumkin.
Barbituratlar, neyroleptiklar bilan bir vaqtda qo‘llanilganda ularning ta‘siri kamayishi mumkin.
Dantrolen yoki baklofen bilan birga qo‘llanilganda ta‘sirini o‘zgartirishi (kuchaytirishi yoki kamaytirishi) mumkin, shuning uchun preparatlarning dozasini shaxsiy ravishda tanlash kerak.
Amantadin, ketamin va deksametofan bilan bir vaqtda buyurishdan saqlanish kerak. Memantin bilan bir vaqtda qabul qilinganda simetidin, prokainamid, kinidin, kinin va nikotinning plazmadagi darajasini oshirishi mumkin. Memantin bilan bir vaqtda qabul qilinganda gidroxlortiazidning darajasini pasaytirishi mumkin.
Maxsus ko‘rsatmalar
Tutqanoq, tireotoksikozi bo‘lgan bemorlarga ehtiyotkorlik bilan buyuriladi. Optimal dozaga har hafta oshirib, bosqichma-bosqich erishiladi.
Homiladorlik va laktasiya davrida qo‘llanishi
Homiladorlikda qo‘llash mumkin emas. Davolash vaqtida emizishni to‘xtatish kerak.
Avtotransportni haydash va mexanizmlarni boshqarish qobiliyatiga ta‘siri
O‘rtacha yoki og‘ir demensiya bosqichidagi Alsgeymer kasalligi bo‘lgan pasientlarda avtotransportni haydash va murakkab mexanizmlarni boshqarish qobiliyati odatda buzilgan bo‘ladi. Bundan tashqari, memantin reaksiya tezligini o‘zgarishini chaqirishi mumkin, shuning uchun ambulator sharoitda davolanayotgan pasientlar avtotransportni haydaganda yoki mexanizmlarni boshqarganda ehtiyotkorlikka rioya qilishlari kerak.
Preparat bolalar ololmaydigan joyda saqlansin va yaroqlilik muddati o‘tgach ishlatilmasin.
Dozani oshirib yuborilishi
Simptomlari: nojo‘ya samaralarning jadalligi kuchayishi mumkin.
Davolash: me‘dani yuvish, faollashtirilgan ko‘mir qabul qilish; simptomatik davolashni o‘tkazish.
Chiqarilish shakli
8 tabletka blisterda, 7 blister qo‘llash bo‘yicha yo‘riqnomasi bilan karton qutida.
Saqlash sharoiti
Original o‘ramida, 25oS dan yuqori bo‘lmagan haroratda saqlansin.
Yaroqlilik muddati
4 yil.
Dorixonalardan berish tartibi
Shifokor resepti bo‘yicha beriladi.