Arikstra

QO‘LLASH BO‘YICHA YO‘RIQNOMA

ARIKSTRA

ARIXTRA

Preparatning savdo nomi: Arikstra

Ta‘sir etuvchi modda (XPN): fondaparinuks natriy

Dori shakli: vena ichiga va teri ostiga yuborish uchun eritma.

Tarkibi:

2,5 mg/0,5 ml eritma quyidagilarni saqlaydi:

faol modda: fondaparinuks natriy – 2,5 mg;

yordamchi moddalar: 4,2 mg natriy xloridi, natriy gidroksidi agarda rN<6 bo‘lsa, 0,005 M eritma 0,005 M eritma ko‘rinishida ishlatiladi, xlorid kislotasi agarda rN>6 bo‘lsa, 0,01 M eritma ko‘rinishida ishlatiladi, 0,5 ml gacha in‘eksiya uchun suv.

Ta‘rifi: tiniq yoki deyarli tiniq, rangsiz eritma.

Farmakoterapevtik guruhi: antitrombotik vosita.

ATX kodi: V01AX05

Farmakologik xususiyatlari

Fondaparinuks natriy qon ivishining faollashgan X faktorini (Xa) sintetik va selektiv ingibitori hisoblanadi. Fondaparinuks natriyning antitrombotik faolligi antitrombin (III) (AT III) yordamida Xa faktorini selektiv susayishining natijasi hisoblanadi. AT III bilan tanlab bog‘lanib, fondaparinuks natriy Xa faktorini neytrallash uchun AT III ning dastlabki xususiyatini (taxminan 30 martaga) kuchaytiradi. Xa faktorini neytrallanishi koagulyasion kaskadni to‘xtatadi va trombinni hosil bo‘lishini ham, tromblarni shakllanishini ham ingibisiya qiladi. Fondaparinuks natriy trombinni (IIa faollashgan omilni) faolsizlantirmaydi va trombositlarga ta‘sir qilish xususiyatiga ega emas.

Anti-Xa. Fondaparinuks natriyning farmakodinamikasi/farmakokinetikasi plazmada anti-Xa faktorining faolligi bilan namoyon bo‘ladigan konsentrasiyalari bilan belgilanadi. Anti-Xa faktorining faolligini kalibrovkali baholash uchun faqat fondaparinuks natriy ishlatilishi mumkin, buning uchun geparinning xalqaro standarti yoki quyimolekulyar geparinlar to‘g‘ri kelmaydi. Bunday kalibrovkaning natijasi bo‘lib, fondaparanuks natriyning konsentrasiyasini mg kalibrovkali fondaparinuks/litrda ifodalash hisoblanadi.

Farmakodinamikasi

Fondaparinuks natriy 2,5 mg dozada faollashgan qisman tromboplastin vaqti (FQTV), faollashgan ivish vaqti (FIV) yoki protrombin vaqti (PV)/plazmadagi xalqaro normallashgan nisbat (XNN) kabi odatdagi koagulyasion sinamalarning natijalariga, na qon ketish vaqtiga yoki fibrinolitik faollikka ta‘sir qilmaydi. Biroq fondaparinuks natriy 2,5 mg dozada qabul qilinganida FQTV ni uzayishi haqida kam spontan xabarlar olingan.

Fondaparinuks natriy II tur geparin induksiyalangan trombositopeniyasi bo‘lgan bemorlarning zardobi bilan kesishgan reaksiyalarni bermaydi.

Farmakokinetikasi

So‘rilishi

Fondaparinuks natriy teri ostiga yuborilganidan keyin to‘liq va tez so‘riladi (mutloq biokiraolishligi 100%). Yosh, sog‘lom ko‘ngillilarga fondaparinuks natriy 2,5 mg dozada teri ostiga bir marta yuborilganida plazmadagi maksimal konsentrasiyaga (o‘rtacha S_max = 0,34 mg/l) doza yuborilganidan keyin 2 soat o‘tgach erishilgan. Yuqorida keltirilgan maksimal konsentrasiyaning yarmini tashkil qiluvchi plazmadagi konsentrasiyaga, yuborilganidan keyin 25 minut o‘tgach erishilgan.

Keksa yoshdagi sog‘lom shaxslarda fondaparinuks natriyning farmakokinetikasi 2-8 mg doza diapazonida teri ostiga yuborilganida to‘g‘ri chiziqlidir. Sutkada bir marta yuborilganida plazmadagi muvozanatli konsentrasiyaga S_max qiymati va “konsentrasiya-vaqt” (AUC) farmakokinetik egri chizig‘i ostidagi maydon 1,3 marta oshganida 3-4 kundan keyin erishiladi. Chanoq-son bo‘g‘imida substitusion operasiyalarni o‘tkazgan va sutkada 2,5 mg dozada “Arikstra” preparatini teri ostiga olgan bemorlarda muvozanat holatida fondaparinuks natriyning o‘rtacha farmakokinetik ko‘rsatkichlari: S_max – 0,39 mg/l (31%), t_max – 2,8 soat (18%) va C_min – 0,14 mg/l (56%) bo‘lgan. Chanoq-son bo‘g‘imining sinishi bo‘yicha operasiya o‘tkazgan keksa yoshli bemorlarda fondaparinuks natriyning muvozanatli konsentrasiyalari: C_max – 0,50 mg/l (32%), C_min – 0,19 mg/l (58%) bo‘lgan.

Chuqur venalar trombozi va o‘pka arteriyasining emboliyasi bo‘lgan, fondaparinuks natriyni 5 mg (tana vazni 50 kg dan kamroq bo‘lganida), 7,5 mg (tana vazni 50 kg dan 100 kg gacha bo‘lganida) va 10 mg (tana vazni 100 mg dan ko‘proq bo‘lganida) sutkada 1 marta teri ostiga olgan bemorlarda; barcha og‘irlik toifalarida tana vazni bilan muvofiq ravishda doza tanlanganida plazmada maksimal va minimal muvozanatli konsentrasiyalarning qiymatlarini o‘xshashligi qayd qilingan. Plazmada preparatning maksimal muvozanatli konsentrasiyalari 1,20 mg/l dan 1,26 mg/l gacha o‘zgarib turgan. Bu pasientlarda plazmada o‘rtacha minimal muvozanatli konsentrasiyalari 0,46 mg/l dan 0,62 mg/l gacha o‘zgarib turgan.

Taqsimlanishi

Sog‘lom ko‘ngillilarda fondaparinuks natriy vena ichiga yoki teri ostiga yuborilganida, asosan, qonga va faqat juda oz darajada xujayralararo suyuqlikka taqsimlanadi, chunki nazariy taqsimlanish hajmi muvozanatli va noturg‘un holatda 7-11 l ni tashkil qilgan. In vitro sharoitida fondaparinuks natriy antitrombin III (AT III) bilan yuqori darajada (kamida 94%) va o‘ziga xos bog‘lanadi. Fondaparinuks natriyni plazmaning boshqa oqsillari bilan bog‘lanishi, shu jumladan trombositar omil IV yoki eritrositlar bilan juda sust bog‘lanadi.

Metabolizmi

Fondaparinuks natriyning metabolizmi in vivo sharoitida o‘rganilmagan, chunki preparatning yuborilgan dozasini katta qismi, buyraklar faoliyati normal bo‘lgan pasientlarda siydik bilan o‘zgarmagan ko‘rinishda chiqariladi.

Chiqarilishi

Fondaparinuks natriy o‘zgarmagan holda buyraklar orqali chiqariladi. Sog‘lom shaxslarda teri ostiga yoki vena ichiga yuborilgan preparatning bir dozasining 64-77% 72 soat davomida siydik bilan chiqariladi. Yarim chiqarilish davri (T_1/2) yosh sog‘lom shaxslarda taxminan 17 soatni, sog‘lom keksa shaxslarda taxminan 21 soatni tashkil qiladi. Buyrak funksiyasi normal bo‘lgan pasientlarda fondaparinuks natriyning klirensini o‘rtacha qiymati minutiga 7,82 ml ni tashkil qiladi.

Maxsus guruh bemorlari

Buyrak funksiyasini buzilishlari bo‘lgan pasientlar

Fondaparinuks natriyni chiqarilishi buyrak yetishmovchiligi bo‘lgan pasientlarda sekinroq amalga oshadi, chunki u asosan o‘zgarmagan holda buyrak orqali chiqariladi. Chanoq-son bo‘g‘imining suyaklarini sinishi bo‘yicha yoki chanoq-son bo‘g‘imini o‘zgartirish bo‘yicha o‘tkazilgan operasiyalardan keyin profilaktik maqsadlarda davolanayotgan pasientlarda fondaparinuks natriyning umumiy klirensi buyraklar funksiyasi normal bo‘lgan pasientlardagi ko‘rsatkichlar bilan solishtirganda, yengil buyrak yetishmovchiligi (kreatinin klirensi minutiga 50-80 ml) bo‘lgan pasientlardagiga qaraganda 25% ga, o‘rtacha buyrak yetishmovchiligi (kreatinin klirensi minutiga 30-50 ml) bo‘lgan pasientlardagiga qaraganda 40% ga va og‘ir buyrak yetishmovchiligi (kreatinin klirensi minutiga 30 ml dan kam) bo‘lgan pasientlardagiga qaraganda 55% ga past. Muvofiq yakuniy yarim chiqarilish davrlari buyrak yetishmovchiligining o‘rtacha shakllarida 29 soatni va og‘ir shakllarida 72 soatni tashkil qiladi. Fondaparinuks natriyning klirensi va buyrak yetishmovchiligining og‘ir darajasi orasida xuddi shunday o‘zaro bog‘liqlik chuqur venalarning trombozi bo‘lgan pasientlarni davolashda kuzatilgan.

Venoz trombombolik asoratlarni oldini olish

Farmakokinetik modellarda oyoqlarda jarrohlik aralashuvlari o‘tkazgan va fondaparinuks natriy qabul qilayotgan, kreatinin klirensi minutiga 23,5 ml dan kam bo‘lgan pasientlar haqida ma‘lumotlardan foydalanilgan. Farmakokinetik modellash natijasida kreatinin klirensi minutiga 20 dan 30 ml gacha bo‘lgan pasientlarda fondaparinuks natriyni sutkada 1,5 mg yoki kunora 2,5 mg dozada qo‘llash, sutkada 2,5 mg qabul qilayotgan, buyrak funksiyasi yengil va o‘rtacha darajada buzilgan (kreatinin klirensi minutiga 30-80 ml) pasientlarga mos kelishini ko‘rsatgan. Hozirgi vaqtda ma‘lumotlarning cheklanganligi sababli, “Arikstra” preparatini og‘ir buyrak yetishmovchiligi bo‘lgan pasientlarda qo‘llash mumkin emas.

Jigar funksiyasini buzilishi bo‘lgan pasientlar

Jigar funksiyasini yengil va o‘rtacha darajali buzilishida plazmada erkin fondaparinuks natriyning konsentrasiyasi o‘zgarmaydi deb hisoblanadi, shuning uchun farmakokinetikasi asosida dozaga tuzatish kiritish emas. Jigar funksiyasini o‘rtacha og‘ir darajali buzilishi (Chayld-Pyu tasnifi bo‘yicha funksional V sinfi) bo‘lgan pasientlarga fondaparinuks natriy teri ostiga bir marta yuborilganidan keyin, S_max va AUC jigar funksiyasi normal bo‘lgan pasientlar bilan solishtirganda 22-39% ga pasaygan. Plazmada fondaparinuks natriyning konsentrasiyasini pasayishi jigar funksiyasi buzilishi bo‘lgan pasientlarning plazmasida antitrombin III ning darajasini pasayishi tufayli, bu ferment bilan bog‘lanishini kamayishi bilan tushuntiriladi, buning natijasida buyraklar orqali fondaparinuks natriyni chiqarilishi oshadi. Og‘ir darajali jigar yetishmovchiligida fondaparinuks natriyning farmakokinetikasi o‘rganilmagan.

Bolalar

Fondaparinuks natriyning farmakokinetik ko‘rsatkichlari 24 boladan olingan qon ma‘lumotlari asosida farmakokinetik tahlilda ifodalanadi. Bolalarga teri ostiga   0,1 mg/kg dozada kuniga 1 marta buyurish, kattalarda chuqur venalarning trombozi va o‘pka arteriyasining tromboemboliyasini davolash uchun tavsiya qilingan dozalarni yuborishda kuzatiladigan fondaparinuksning o‘xshash ekspozisiyasiga asoslangan.

Keksa yoshdagi pasientlar

75 yoshdan oshgan pasientlarda fondaparinuks natriyning chiqarilishi sekinlashadi. Tadqiqotlarda chanoq-son bo‘g‘imining suyaklarini sinishi yoki chanoq-son bo‘g‘imini o‘zgartirish bo‘yicha o‘tkazilgan operasiyalardan keyin profilaktika maqsadida fondaparinuks natriy 2,5 mg dozada yuborilgan. Fondaparinuks natriyning umumiy klirensi 75 yoshdan oshgan pasientlarda 65 yoshdan kichik pasientlar bilan solishtirganda taxminan 25% ga kam bo‘lgan. Fondaparinuks natriyning klirensi va yosh orasidagi o‘xshash o‘zaro bog‘lanish chuqur venalarning trombozi bo‘lgan pasientlarni davolashda kuzatilgan.

Jins

Tana vazni bo‘yicha dozaga tuzatish kiritish jinslar orasida farq aniqlanmagan.

Irq

Farmakokinetik farqlar bo‘yicha rejalashtirilgan tadqiqotlar o‘tkazilmagan. Biroq osiyolik (Yaponiya) sog‘lom shaxslar ishtirokida o‘tkazilgan sinovlar, Yevropa irqiga mansub sog‘lom shaxslardagiga nisbatan farmakokinetik profilida farqlar aniqlanmagan. O‘xshash ortopedik operasiyalarni o‘tkazgan yevropa va xabash irqlariga mansub pasientlar orasida fondaparinuks natriyning klirensida farqlar kuzatilmagan.

Tana vazni

Tana vazni 50 kg dan kam bo‘lgan pasientlarda fondaparinuks natriyning umumiy kliresi taxminan 30% ga pasaygan.

Qo‘llanilishi

Quyidagi oyoqlarning “katta” ortopedik operasiyalariga duchor bo‘lgan bemorlarda venoz tromboembolik asoratlarni oldini olish:

• chanoq-son bo‘g‘imining suyaklarini sinishida, shu jumladan operasiyadan keyingi davrda uzoq vaqt oldini olish;
• tizza bo‘g‘imini o‘zgartirish bo‘yicha operasiyalarda;
• chanoq-son bo‘g‘imini o‘zgartirishi bo‘yicha operasiyalarda.

Trombolitik asoratlarning xavf omillari borligida qorin bo‘shlig‘ida o‘tkaziladigan operasiyalarga duchor bo‘lgan pasientlarda venoz tromboembolik asoratlarni oldini olish;

Kasallikning o‘tkir davrida harakatni cheklanishi tufayli venoz tromboembolik asoratlarning xavf omillari borligida xirurgik bo‘lmagan profildagi pasientlarda bunday asoratlarni oldini olish;

Chuqur venalar trombozini davolash.

O‘pka arteriyasining tromboemboliyasini davolash;

Quyidagilar bilan namoyon bo‘ladigan o‘tkir koronar sindromni davolash:

• yurak-qon tomir kasalliklaridan o‘lim, miokard infarkti yoki refrakter ishemiyani oldini olish maqsadida ST segmentini ko‘tarilishisiz miokard infarkti yoki nostabil stenokardiya;
• trombolitik davolanayotgan yoki avval reperfuzion davolanmagan pasientlarda takroriy miokard infarktidan kuzatiladigan o‘limni oldini olish maqsadida ST segmentini ko‘tarilishi bo‘lgan miokard infarkti.

Oyoqlarning chuqur venalarini yondosh trombozi bo‘lmagan yuza venalarning o‘tkir simptomatik trombozini davolashda qo‘llanadi.

Qo‘llash usuli va dozalari

Teri ostiga yuborish joylari qorin devorining oldingi yuzasining o‘ng va chap oldingi yon yuzasi bo‘lishi kerak. Preparatni yo‘qolishidan saqlanish uchun in‘eksiya qilishdan oldin shprisdan havo pufaklarini chiqarib tashlash kerak emas. Igna katta va ko‘rsatkich barmoqlar orasiga siqilgan teri burmasiga perpendikulyar butun uzunligi bo‘ylab kiritilishi kerak; teri burmasi yuborish davomida yozilmaydi. “Arikstra” preparati faqat shifokor nazorati ostida ishlatish uchun mo‘ljallangan. Agar shifokor keyinchalik majburiy kuzatuvi bilan va faqat teri ostiga in‘eksiya qilish texnikasiga tegishli o‘rganish o‘tkazilganidan keyin zarur deb hisoblasa, pasientga teri ostiga ixtiyoriy ravishda in‘eksiya qilishga ruxsat beriladi. Vena ichiga yuborish (birinchi dozasi faqat ST segmentini ko‘tarilishi bo‘lgan miokard infarktili pasientlarda) preparat oldindan suyultirilgan natriy xloridining 0,9% li eritmasi (25 yoki 50 ml) bo‘lgan mini konteynerlar yordamida yoki bevosita kateterga yuboriladi. Preparatni yo‘qotilishidan saqlanish uchun in‘eksiyadan oldin shprisdan havo pufakchalarini chiqarib tashlash kerak emas. In‘eksiyadan keyin preparatning barcha dozasi kirishishini ta‘minlash uchun kateterni yetarli miqdordagi fiziologik eritma bilan yuvish kerak. mini konteynerlar yordamida yuborilganida infuziya 1-2 minut davomida o‘tkazilishi kerak.

Kattalar

Venoz tromboembolik asoratlarni oldini olish. Ortopedik va bo‘shliq a‘zolar jarrohligi

“Arikstra” preparatining tavsiya qilingan dozasi operasiyadan keyin teri ostiga in‘eksiya shaklida sutkada 1 marta 2,5 mg ni tashkil qiladi.

Boshlang‘ich doza barqaror gemostaz sharoitida operasiya tugaganidan keyin kamida 6 soat o‘tgach yuboriladi.

Davolash kursi venoz tromboembolik asoratlarni rivojlanish xavfi yuqori bo‘lgan vaqt davomida, odatda pasient ambulator sharoitga o‘tkazilgunicha, kamida 5-9 kun davom ettirilishi kerak. Chanoq-son bo‘g‘imining suyaklarini sinishi bo‘yicha jarrohlik aralashuviga duchor bo‘lgan pasientlar uchun venoz tromboembolik asoratlarni rivojlanishi yuqori xavfining davomiyligi 9 kundan oshadi. Bunday pasientlar uchun 24 kungacha “Arikstra” preparatini profilaktik qo‘llashni uzaytirish haqidagi qaror qabul qilinishi kerak.

Tromboembolik asoratlarning xavf omillari bo‘lgan jarroxlik bo‘lmagan profildagi pasientlar

“Arikstra” preparatining tavsiya qilingan dozasi teri osti in‘eksiyasi shaklida sutkada 1 marta 2,5 mg ni tashkil qiladi. Bunday holda davolashning davomiyligi 6 kundan 14 kungachani tashkil qiladi.

Chuqur venalar trombozi va o‘pka arteriyasining tromboemboliyasini davolash

Teri ostiga yuborish uchun “Arikstra” preparatining tavsiya qilingan dozasi sutkada 1 martani tashkil qiladi:

• tana vazni 50 kg dan kam bo‘lgan pasientlar uchun 5 mg;
• tana vazni 50-100 kg bo‘lgan pasientlar uchun 7,5 mg;
• tana vazni 100 kg dan ortiq bo‘lgan pasientlar uchun 10 mg.

Davolash kamida 5 kun davom etishi va kamida peroral antikoagulyantlar bilan adekvat davolashga to‘liq o‘tkazish mumkin bo‘lganida, ya‘ni xalqaro normallashgan nisbat (XNN) 2 dan 3 gacha qiymatga yetganida to‘xtatish kerak.

Davolashga K vitaminining antagonistlarini imkon boricha ertaroq – odatda, ko‘pi bilan 72 soatda qo‘shish kerak. “Arikstra” preparati bilan davolash kursining davomiyligi 5 kundan 9 kungachani tashkil qiladi.

Nostabil stenokardiya/ST segmentini ko‘tarilishisiz kechuvchi miokard infarktini davolash

“Arikstra” preparatini tavsiya qilingan dozasi sutkada 1 marta teri ostiga 2,5 mg ni tashkil qiladi. Davolashni tashxis qo‘yilganidan keyin imkon boricha ertaroq boshlash va 8 kun davomida yoki agarda u 8 kundan ertaroq amalga oshgan bo‘lsa, pasientga javob berilgunicha davom ettirish kerak. Agar fondaparinuks natriy bilan davolash fonida bemorga TOKA o‘tkazish rejalashtirilayotgan bo‘lsa, TOKA davomida ushbu davolash muassasasida qabul qilingan standart amaliyotga muvofiq nofraksion geparin (NFG) yuborish kerak; bunda bemorda mavjud bo‘lgan gemorragik asoratlar xavfini va bu xavfning darajasiga, shu jumladan fondaparinuks natriyning oxirgi dozasi yuborilganidan boshlab o‘tgan vaqtning ta‘sir qilishini hisobga olish kerak.

Kateter olib tashlanganidan keyin “Arikstra” preparatini yuborishni tiklash vaqti pasientning klinik holati asosida aniqlanishi kerak. Klinik tadqoqotlarda fondaparinuks natriy bilan davolash kateter olib tashlanganidan keyin kamida 2 soat o‘tgach tiklangan.

Aortokoronar shuntlashga (AKSH) duchor bo‘lgan pasienlarda, imkoniyati boricha fondaparinuks natriy operasiyadan oldin 24 soat davomida yuborilmaydi; fondaparinuksni yuborishni AKSH dan keyin 48 soat o‘tgach qayta boshlash kerak.

ST segmentini ko‘tarilishi bo‘lgan miokard infarktini davolash

“Arikstra” preparatining tavsiya qilingan dozasi 2,5 mg ni tashkil qiladi, teri ostiga sutkada 1 marta yuboriladi. Davolashni tashxis qo‘yilganidan keyin imkoni boricha ertaroq boshlash va 8 kun davomida yoki agarda u 8 kundan ertaroq amalga oshirilgan bo‘lsa pasientga javob berilgunicha davom ettirish kerak.

Agar fondaparinuks natriy bilan davolash fonida bemorga birlamchi bo‘lmagan TOKA o‘tkazish rejalashtirilayotgan bo‘lsa, TOKA davomida ushbu davolash muassasasida qabul qilingan standart amaliyotga muvofiq NFG yuborish kerak; bunda bemorda mavjud bo‘lgan gemorragik asoratlar xavfini va bu xavfning darajasiga, shu jumladan fondaparinuks natriyning oxirgi dozasi yuborilganidan boshlab o‘tgan vaqtning ta‘sir qilishini hisobga olish kerak.

Kateter olib tashlanganidan keyin “Arikstra” preparatini yuborishni qayta boshlash vaqti pasientning klinik holati asosida aniqlanishi kerak. Klinik tadqiqotlarda fondaparinuks natriy bilan davolash kateter olib tashlanganidan keyin kamida 3 soat o‘tgach takrorlanadi.

Aortokoronar shuntlashga (AKSH) duchor bo‘lgan pasienlarda, zarurat bo‘lganida fondaparinuks natriy operasiyadan oldin 24 soat davomida yuborilmaydi; fondaparinuksni yuborishni AKSH dan keyin 48 soat o‘tgach qayta boshlash kerak.

Yuza venalar trombozini davolash

“Arikstra” preparatining tavsiya qilingan dozasi teri ostiga sutkada 2 marta 2,5 mg ni tashkil qiladi. Davolashni tashxis qo‘yilganidan keyin (chuqur venalarning yondosh trombozisiz) imkoni boricha ertaroq boshlash va 45 kun davomida davom ettirish kerak.

Alohida pasientlar guruhi

Bolalar

Fondaparinuks natriyning farmakokinetik ko‘rsatkichlari 24 boladan olingan qon ma‘lumotlari asosidagi farmakokinetik tahlillarda ifodalanadi. Bolalarda teri ostiga 0,1 mg/kg dozada kuniga 1 marta buyurish kattalarda chuqur venalarning trombozi va o‘pka arteriyasining tromboemboliyasini davolash uchun tavsiya qilingan dozalarni yuborishda kuzatiladigan fondaparinuksning o‘xshash ekspozisiyasiga asoslangan.

Keksa yoshdagi pasientlar (75 yoshdan kattalar)

“Arikstra” preparatini keksa pasientlarda ehtiyotkorlik bilan qo‘llash kerak, chunki yosh o‘tishi bilan buyraklar funksiyasi pasayishi mumkin. Jarrohlik aralashuviga duchor bo‘lgan keksa pasientlarda “Arikstra” preparatining birinchi dozasini yuborish vaqtiga qat‘iy rioya qilish kerak.

Tana vazni 50 kg dan kam bo‘lgan pasientlar

Tana vazni 50 kg dan kam bo‘lgan pasientlarda qon ketishini rivojlanish xavfi mavjud. Jarrohlik aralashuviga duchor bo‘lgan bunday pasientlarda, “Arikstra” preparatining birinchi dozasini yuborish vaqtiga qat‘iy rioya qilish kerak.

Buyrak funksiyasnii buzilishi bo‘lgan pasientlar

Venoz tromboemboliyani oldini olish

Kreatinin klirensi minutiga 30 ml dan ko‘p bo‘lgan pasientlar uchun dozaga tuzatish kiritish talab qilinmaydi. Kreatinin klirensi minutiga 20 dan 30 ml gacha bo‘lgan pasientlarda, shuningdek fondaparinuks natriyni qo‘llashdan bo‘ladigan foyda, uni qo‘llashdan bo‘ladigan xavfdan ustun bo‘lgan pasientlarda, preparatning tavsiya qilingan dozasi sutkada 1 marta 1,5 mg yoki kunora 2,5 mg ni (ya‘ni taxminan 48 soat interval bilan) tashkil qiladi.

Jarrohlik aralashuviga duchor bo‘lgan pasientlarda “Arikstra” preparatining birinchi dozasini yuborish vaqtiga qat‘iy rioya qilish kerak.

Chuqur venalar trombozi va o‘pka arteriyasining tromboemboliyasini davolash

Kreatinin klirensi minutiga 30 ml ga teng yoki ko‘p bo‘lgan pasientlar uchun “Arikstra” preparatining dozasiga tuzatish kiritish talab qilinmaydi.

Kreatinin klirensi minutiga 30 ml dan kam bo‘lgan pasientlarga fondaparinuks natriyni buyurish mumkin emas.

Nostabil stenokardiya va ST segmentini ko‘tarilishi bilan/ko‘tarilishisiz miokard infarktini davolash

Kreatinin klirensi minutiga 20 ml dan kam bo‘lgan pasientlarda “Arikstra” preparatini qo‘llash tavsiya qilinmaydi. Kreatinin klirensi minutiga 20 ml ga teng yoki ko‘p bo‘lgan pasientlarda dozasini to‘g‘rilash talab qilinmaydi.

Yuza venalar trombozini davolash

Kreatinin klirensi minutiga 30 ml dan ko‘p bo‘lgan pasientlar uchun dozaga tuzatish kiritish talab qilinmaydi. Kreatinin klirensi minutiga 30 dan 50 ml gacha bo‘lgan pasientlarda “Arikstra” preparatini ehtiyotkorlik bilan qo‘llash mumkin.

Kreatinin klirensi minutiga 30 ml dan kam bo‘lgan pasientlarga fondaparinuks natriyni buyurish mumkin emas.

Jigar funksiyasini buzilishi bo‘lgan pasientlar

Jigar funksiyasini yengil va o‘rtacha og‘irlik darajali buzilishi bo‘lgan pasientlar uchun “Arikstra” preparatining dozaga tuzatish kiritish talab qilinmaydi. Og‘ir jigar yetishmovchiligi bo‘lgan pasientlarga “Arikstra” preparatini ehtiyotkorlik bilan buyurish kerak.

Nojo‘ya ta‘sirlari

Uchrash tez-tezligiga qarab, noxush reaksiyalarning quyidagi tasnifi ishlatiladi: juda tez-tez (>1/10), tez-tez (>1/100, <1/10), tez-tez emas (>1/1000, <1/100), kam hollarda (>1/10000, <1/1000), juda kam hollarda (<1/10000).

Ushbu noxush reaksiyalarni ko‘rsatmalarga qarab, xirurgik va terapevtik yo‘nalishda qarash kerak.

Infeksiyalar va invaziyalar: kam hollarda – operasiyadan keyingi jarohatlarni infeksiyalanishi.

Qon va limfa tizimi tomonidan: tez-tez – anemiya, qon ketishi (turli lokalizasiyali, shu jumladan bosh miyaga/bosh miya qorinchalariga va qorin parda orqasiga qon quyilishlar/qon ketishi), purpura; ba‘zida – trombositopeniya, trombositemiya, trombositlarning anomaliyalari, ivishni buzilishi.

Immun tizimi tomonidan: kam hollarda – allergik reaksiyalar.

Moddalar almashinuvi tomonidan: kam hollarda – gipokaliemiya.

Nerv tizimi tomonidan: ba‘zida – bosh og‘rig‘i, kam hollarda – xavotirlik, ongni chalkashishi, bosh aylanishi, uyquchanlik.

Yurak-tomir tizimi tomonidan: kam hollarda – arterial gipotenziya.

Nafas tizimi, ko‘krak qafasi va ko‘ks oralig‘i a‘zolari: kam hollarda – hansirash, yo‘tal.

Me‘da-ichak yo‘llari tomonidan: ba‘zida – ko‘ngil aynishi, qusish; kam hollarda – qorinda og‘riq, dispepsiya, gastrit, qabziyat, diareya.

Jigar va o‘t-safro chiqarish yo‘llari tomnidan: ba‘zida – jigar sinamalarining anomal natijalari, qonda jigar fermentlarining konsentrasiyalarini oshishi; kam hollarda – qonda bilirubinning konsentrasiyasini oshishi.

Teri va teri osti yog‘ kletchatkasi tomonidan: ba‘zida – toshma, qichishish, jarohatdan ajralma ajralishi.

Umumiy va mahalliy reaksiyalar: tez-tez – shish; ba‘zida – isitma; kam hollarda – in‘eksiya qilingan joyda reaksiyalar, ko‘krak qafasida og‘riq, oyoqlarda og‘riq, charchoqlik, yuzning giperemiyasi (qon oqimini oshishi), sinkopal holatlar.

Qo‘llash mumkin bo‘lmagan holatlar

Fondaparinuks natriy yoki preparatning har qanday boshqa komponentiga yuqori sezuvchanlik

Klinik ahamiyatli faol qon ketishi

O‘tkir bakterial endokardit

Og‘ir buyrak yetishmovchiligi (kreatinin klirensi <20 ml/min) da qo‘llash mumkin emas.

Ehtiyotkorlik bilan

ST segmentini ko‘tarilishi bilan kechuvchi miokard infarkti bo‘lgan pasientlarda birlamchi teri orqali koronar aralashuvini (TOKA) bevosita o‘tkazishdan oldin va o‘tkazish vaqtida fondaparinuks natriyni qo‘llash tavsiya qilinmaydi.

Birlamchi bo‘lmagan TOKA da ST segmentini ko‘tarilishi bilan va ST segmentini ko‘tarilishisiz kechuvchi miokard infarkti bo‘lgan pasientlarda fondaparinuks natriy bilan monoterapiya o‘tkazish tavsiya qilinmaydi; nofraksion geparinlarni birga buyurish mumkinligini baholash kerak. Birlamchi bo‘lmagan TOKAda fondaparinuks natriy va nofraksion geparinlarni birga qo‘llash bo‘yicha cheklangan klinik ma‘lumotlar mavjud. Boshqa antikoagulyantlar kabi, “Arikstra” preparatini qon ketish xavfi yuqori bo‘lgan bemorlarda, ya‘ni patologiyaning qon oqishi shaklidagi qon ivish tizimini tug‘ma yoki orttirilgan buzilishi kabi turlarida, me‘da va 12 barmoq ichak yara kasalligini zo‘rayish bosqichida va yaqin vaqtda o‘tkazilgan bosh miyaga qon quyilishlari, jigar faoliyatini og‘ir buzilishlari, shu bilan birga bosh miya yoki orqa miyada o‘tkazilgan jarrohlik aralashuvi yoki oftalmologik operasiyalardan keyin ehtiyotkorlik bilan qo‘llash kerak.

Antikoagulyantlarni qo‘llash fonida qon ketish xavfi yuqori bo‘lgan guruhlariga
75 yoshdan oshgan pasientlar, tana vazni 50 kg dan kam bo‘lgan pasientlar, o‘rtacha buyrak yetishmovchiligi (kreatinin klirensi minutiga 50 ml dan kam) bo‘lgan pasientlar kiradi.

Xavf guruhlariga kirgan pasientlarga “Arikstra” preparati buyurilganida ehtiyotkorlikka rioya qilish kerak.

Nostabil stenokardiya yoki ST segmentini ko‘tarilishisiz kechuvchi miokard infarkti va ST segmentini ko‘tarilishi bo‘lgan miokard infarktini davolashda fondaparinuks natriy qon ketishi xavfini oshiradigan boshqa dori preparatlari (masalan, GPIIb/IIIa ingibitorlari yoki trombolitiklar) bilan birga qo‘llanganida ehtiyotkorlikka rioya qilish kerak.

Dorilarning o‘zaro ta‘siri

Fondaparinuks natriy in vitro sharoitida sitoxrom R450 guruhining izofermentlarini (CYP1A2, CYP2A6, CYP2C9, CYP2C19, CYP2D6, CYP2E1 yoki CYP3A4) ingibirlamaydi. Demak, in vivo sharoitida CYP tizimi orqali metabolizmni bostirilish darajasidagi boshqa dori preparatlar bilan “Arikstra” preparatining o‘zaro ta‘sirini kutish kerak emas. ATIII dan tashqari fondaparinuks natriyni plazma oqsillari bilan bog‘lanishi ahamiyatsiz ekan, plazma oqsillari bilan raqobatli bog‘lanish darajasidagi boshqa dori vositalari bilan o‘zaro ta‘sirini kutish kerak emas. Fondaparinuks natriyning klinik tadqiqotlarida, uni peroral antikoagulyantlar (varfarin bilan), antiagregantlar (asetilsalisil kislotasi bilan), nosteroid yallig‘lanishga qarshi preparatlar (piroksikam bilan) va yurak glikozidlari (digoksin bilan) bilan birga buyurish, fondaparinuks natriyning farmakokinetikasi va farmakodinamikasiga ta‘sir qilmasligi ko‘rsatilgan. Fondaparinuks natriy varfarinning faolligiga ham, asetilsalisil kislotasi yoki piroksikam bilan davolash jarayonida qon ketish vaqtiga ham, muvozanatli holatda digoksinning farmakokinetikasiga va farmakodinamikasiga ham ta‘sir qilmagan. Mutanosibligi yuzasidan ma‘lumotlarning yo‘qligi sababli “Arikstra” preparatini boshqa dori vositalari bilan aralashtirish mumkin emas.

Maxsus ko‘rsatmalar

“Arikstra” preparati faqat teri ostiga va vena ichiga qo‘llash uchun (ST segmentini ko‘tarilishi bo‘lgan miokard infarktida pasientlar uchun boshlang‘ich doza) mo‘ljallangan. Mushak ichiga qo‘llash mumkin emas!

TOKA va o‘tkazuvchi kateterlarda tromb hosil bo‘lish xavfi

ST segmentini ko‘tarilishi bo‘lgan miokard infarktida pasientlarga birlamchi TOKA ni bevosita o‘tkazishdan oldin va o‘tkazish vaqtida fondapainuks natriyni ishlatish tavsiya qilinmaydi.

Birlamchi bo‘lmagan TOKA vaqtida noturg‘un stenokardiyada va ST segmentini ko‘tarilishisiz miokard infarktida, ST segmentini ko‘tarilishi bo‘lgan miokard infarktida pasientlarga fondaparinuks natriy bilan monoterapiya o‘tkazish tavsiya qilinmaydi; nofraksion geparinlarni birga buyurish mumkinligini baholash kerak. Birlamchi bo‘lmagan TOKA o‘tkazishda fondaparinuks natriy va nofraksion geparinlarni birga qo‘llash bo‘yicha mavjud bo‘lgan klinik ma‘lumotlar cheklangan. Birlamchi bo‘lmagan teri orqali koronar aralashuvini o‘tkazishdan va nofraksion geparinlarning o‘rtacha dozasini 8000 TB buyurishdan 6-24 soat oldin fondaparinuks natriy olgan pasientlarda massiv qon ketishini rivojlanish hollarini tez-tezligi 2% ga baholanadi. Birlamchi bo‘lmagan TOKA o‘tkazishdan va nofraksion geparinlarning o‘rtacha dozasini 5000 TB buyurishdan ko‘pi bilan 6 soat oldin fondaparinuks natriyning oxirgi dozasini olgan pasientlarda massiv qon ketishlarni rivojlanish hollarini tez-tezligi 4,1% ga baholanadi.

Nazoratli tadqiqotlarda fondaparinuks natriy bilan monoterapiyada TOKA o‘tkazilganida kateterli trombozlar xavfi past, lekin faol nazorat bilan solishtirganda yuqori. Noturg‘un stenokardiyasi va ST segmentini ko‘tarilishisiz miokard infarkti bo‘lgan pasientlarda birlamchi bo‘lmagan TOKA da o‘tkazuvchi kateterlarda tromblar hosil bo‘lishining tez-tezligi 0,3% ga qarshi 1% ni tashkil qilgan (fondaparinuks natriy emoksaparin bilan solishtirganda) va ST segmentini ko‘tarilishi bilan miokard infarkti bo‘lgan pasientlarda birlamchi TOKA – 0% ga qarshi 1,2% ni tashkil qilgan (fondaparinuks natriy nazorat bilan solishtirganda).

Venoz tromboembolik asoratlarni oldini olish va venoz trombozlar va o‘pka arteriyasining tromboemboliyasini davolash

Qon ketishi xavfini oshiradigan preparatlarni “Arikstra” preparati bilan birga buyurish mumkin emas, venoz trombozlar va o‘pka arteriyasining tromboemboliyasini davolashda ishlatiladigan K vitaminining antagonistlaridan tashqari. Birga qo‘llashning zarurati bo‘lganida uni qat‘iy nazorat ostida o‘tkazish kerak.

Jarrohlik aralashuvidan venoz tromboembolik asoratlarni oldini olish keyin (fondaparinuks natriyning boshlang‘ich dozasi)

“Arikstra” preparatining birinchi dozasi yuborilgan vaqtga qat‘iy rioya qilish kerak. U faqat yakuniy gemostazdan keyin operasiya tugaganidan keyin kamida 6 soat o‘tgach yuborilishi kerak. “Arikstra” preparatini 6 soatdan ertaroq yuborish og‘ir qon ketishi rivojlanishi xavfini oshishi bilan bog‘liq bo‘lishi mumkin. Yuqori xavf guruhiga 75 yoshdan oshgan pasientlar, tana vazni 50 kg dan kam bo‘lgan pasientlar, o‘rtacha buyrak yetishmovchiligi bo‘lgan (kreatinin klirensi minutiga 50 ml dan kam) pasientlar kiradi.

Orqa miya/epidural anesteziya yoki lyumbal punksiya

Orqa miya/epidural anesteziya yoki lyumbal punksiya o‘tkazish bilan bir vaqtda “Arikstra” preparati qo‘llanganida, uzoq muddatli yoki doimiy falajga olib kelishi mumkin bo‘lgan epidural yoki spinal gematomalar paydo bo‘lishi ehtimolini inkor qilish kerak emas. Bu kam kuzatiladigan ko‘rinishlar xavfi operasiyadan keyin doimiy epidural kateterlar qo‘llanganida yoki gemostazga ta‘sir qiluvchi boshqa dori vositalari bir vaqtda yuborilganida oshishi mumkin.

Keksa pasientlar

Keksa bemorlar qolgan populyasiyalarga qaraganda qon ketishi xavfiga ko‘proq moyildirlar. Buyraklar faoliyati odatda yosh o‘tishi bilan pasayadi, keksa bemorlarda fondaparinuks natriyni chiqarilishi pasaygan bo‘lishi mumkin, demak ekspozisiyasi oshgan. Keksa pasientlarda “Arikstra” preparatini ehtiyotkorlik bilan qo‘llash kerak.

Past tana vazni

Tana vazni 50 kg dan kichik bo‘lgan bemorlar qon ketishi xavfiga duchordirlar. Fondaparinuks natriyni chiqarilishi vazn kamayishi bilan pasayadi. Bunday bemorlarda “Arikstra” preparatini ehtiyotkorlik bilan qo‘llash kerak.

Buyrak faoliyatini buzilishi

Taxminan 70% fondaparinuks natriy buyraklar orqali o‘zgarmagan holda chiqariladi. Fondaparinuks natriyni chiqarilish vaqti buyraklar faoliyatini buzilishini og‘irligi oshishi bilan oshadi va qon ketishi xavfini oshirishi mumkin. Buyraklar faoliyati buzilgan pasientlarda, ayniqsa kreatinin klirensi 30 ml/min dan kam bo‘lganida ham massiv qon ketishlar xavfi, ham venoz tromboembolik asoratlarning xavfi oshadi.

Venoz tromboembolik asoratlarni oldini olish

Kreatinin klirensi minutiga 20 ml dan kam bo‘lgan pasientlarda fondaparinuks natriyni ishlatish haqida klinik ma‘lumotlar yetarli emas, shuning uchun bunday bemorlarda venoz tromboembolik asoratlarni oldini olish uchun fondaparinuks natriyni qo‘llash tavsiya qilinmaydi.

Venoz trombozlar va o‘pka arteriyalarining tromboemboliyasini davolash

Kreatinin klirensi minutiga 30 ml dan kam bo‘lgan pasientlarda fondaparinuks natriyni ishlatish bo‘yicha klinik ma‘lumotlar yetarli emas, shuning uchun bunday pasientlarda venoz trombozlar va o‘pka arteriyasining tromboemboliyasini davolash uchun “Arikstra” preparatni qo‘llash tavsiya qilinmaydi.

Noturg‘un stenokardiya va ST segmentini ko‘tarilishi bilan/ko‘tarilishisiz miokard infarktini davolash

Noturg‘un stenokardiyada va ST segmentini ko‘tarilishisiz miokard infarktida va ST segmentini ko‘tarilishi bo‘lgan miokard infarktida va kreatinin klirensi minutiga 20-30 ml diapazonidagi pasientlarda fondaparinuks natriyni qo‘llash bo‘yicha klinik ma‘lumotlar cheklangan, shuning uchun bunday pasientlarda qo‘llash ehtimoli foyda/xavf nisbati nuqtai nazardan baholanadi. Kreatinin klirensi minutiga 20 ml dan kam bo‘lgan pasientlarga fondaparinuks natriy tavsiya qilinmaydi.

Jigar faoliyatini og‘ir buzilishlari

Jigar shikastlanishlarining og‘ir shakllari bo‘lgan bemorlarda qonning ivish tizimi omillarining tanqisligi tufayli, qon ketishi xavfi oshadi, shuning uchun “Arikstra” preparatini ehtiyotkorlik bilan qo‘llash kerak.

Geparin induksiyalagan trombositopeniya

Fondaparinuks natriyning samaralari trombositar 4-faktor bilan bog‘liq emas va geparin induksiyalagan trombositopeniyaning II turi bo‘lgan pasientlarda zardob reaksiyalariga tegmaydi. Anamnezida geparin induksiyalagan trombositopeniyasi bo‘lgan pasientlarda “Arikstra” preparatini ehtiyotkorlik bilan qo‘llash kerak. Hozirgi vaqtgacha geparin induksiyalagan trombositopeniyaning II turi bo‘lgan pasientlarda “Arikstra” preparatining samaradorligi va xavfsizligini o‘rganish bo‘yicha maxsus klinik tekshirishlar o‘tkazilmagan. Fondaparinuks natriy olgan pasientlarda geparin induksiyalagan trombositopeniya rivojlanishi haqida xabarlar kam olingan. Preparatni qabul qilish va geparin induksiyalagan trombositopeniya rivojlanishi orasida ishonchli bog‘liqlik aniqlanmagan.

Lateksga nisbatan allergiya

Tayyor graduirlangan shpris ignasining asosi quruq tabiiy lateks saqlashi mumkin, bu lateksga o‘ta yuqori sezuvchanligi bo‘lgan shaxslarda allergik reaksiyalarni chaqirishi mumkin.

Homiladorlik va laktasiyada qo‘llanishi

Hozirgi vaqtgacha homiladorlarda “Arikstra” preparatini qo‘llash bo‘yicha to‘plangan ma‘lumotlar yetarli emas, shuning uchun “Arikstra” preparatini homiladorlarga buyurish mumkin emas, kutilgan foyda homila uchun potensial xavfdan yuqori bo‘lgan hollardan tashqari. “Arikstra” preparatni qo‘llash davrida emizish tavsiya qilinmaydi.

Avtomobilni yoki boshqa mexanizmlarni boshqarish qobiliyatiga ta‘siri

Transportni boshqarish va stanoklarda ishlash qobiliyatiga preparatning ta‘sirini o‘rganish bo‘yicha tekshirishlar o‘tkazilmagan.

Preparat bolalar ololmaydigan joyda saqlansin va yaroqlilik muddati o‘tgach qo‘llanilmasin.

Dozani oshirib yuborilishi

Simptomlari

“Arikstra” preparatining tavsiya qilinganidan yuqori dozalari qon ketishi xavfini oshishiga olib kelishi mumkin.

Davolash

Qon ketishi bilan asoratlangan dozani oshirib yuborilishi, “Arikstra” preparatini bekor qilinishiga va birlamchi sababini izlashga olib kelishi kerak. Jarrohlik gemostazi, yo‘qotilgan qon o‘rnini to‘ldirish, yangi muzlatilgan plazmani quyish, plazmafarezlar kirishi mumkin bo‘lgan tegishli davolashni boshlashdan oldin, usulni tanlash haqida qaror qabul qilish kerak.

Chiqarilish shakli

Teri ostiga va vena ichiga yuborish uchun eritma 2,5 mg/0,5 ml.

0,5 ml dan preparat igna bilan biriktirilgan va avtomatik xavfsizlik tizimi bilan ta‘minlangan xlorbutil elastomerdan porshen-tiqin bilan berkitilgan 1 ml sig‘imli I tur neytral shisha shprisda.

5 shprisdan plastik taglikda. 2 taglikdan qo‘llash bo‘yicha yo‘riqnomasi bilan birga karton qutida.

Saqlash sharoiti

25^oS dan yuqori bo‘lmagan haroratda saqlansin. Muzlatilmasin.

Yaroqlilik muddati

3 yil.

Dorixonalardan berish tartibi

Resept bo‘yicha.

ISHLATISH BO‘YICHA YO‘RIQNOMA

1. Ignani himoya qiluvchi qalpoq.
2. Porshen.
3. Tutqich.
4. Homiyalovchi korpus

Teri ostiga yuborish texnikasi

1. Bemor “o‘tirgan” yoki “yotgan” holatda bo‘lishi kerak.

Qorinning pastki qismida, kindikdan kamida 5 sm pastroqdan joy tanlang.

Preparatni navbatma-navbat qorin old devorining o‘ng va chap tomoniga yuborgan afzal (bu in‘eksiya joyida diskomfortni kamayishiga yordam beradi). Songa yuborish ham mumkin.

2. Spirt bilan namlangan tampon bilan ukol joyini tozalang.
3. Shpris korpusini bir qo‘lingizga mahkam ushlab oling. Ignaning himoya g‘ilofini olib, avval burab, so‘ngra shpris korpusi yo‘nalishi bo‘ylab to‘g‘ri tortib yechib oling. Ignaning himoya g‘ilofini tashlab yubormang.

Muhim izoh:

Ignaga qo‘lingizni tekkizmang va ignani preparat yuborilgungacha hech narsaga tekkizmang. Kichkina havo pufakchasini mavjudligi normal holat hisoblanadi. Preparatning ahamiyatli qismini yo‘qotmaslik uchun ukoldan oldin kichkina havo pufakchasini olishga urinmang.

4. Terining spirt bilan tozalangan joyini ehtiyotkorlik bilan burma qilib qisib oling. Preparatni yuborish muolajasi davomida terining burma joyini katta va ko‘rsatkich barmoqlar orasida ushlab turing.
5. Barmoqlar uchun tirab shprisni mahkam ushlang. Ignaning butun uzunligini teri burmasiga perpendikulyar (90º to‘g‘ri burchak ostida) kiriting.
6. Shpris ichidagisining hammasini porshenni oxirigacha bosib yuboring. Bu xavfsizlik tizimini faollashtiradi.
7. Porshenni tushiring, va igna avtomatik ravishda teridan chiqadi va xavfsizlik g‘ilofiga tushadi, u yerda butunlay bloklanadi.
8. Shifokor tavsiyasiga muvofiq ravishda qo‘llangan shprisni yo‘qoting.