Oritaksim

QO‘LLASH BO‘YICHA YO‘RIQNOMA

ORITAKSIM

ORITAXIM

Preparatning savdo nomi: Oritaksim

Ta‘sir etuvchi modda (XPN): sefotaksim

Dori shakli: in‘eksiya uchun eritma tayyorlash uchun kukun.

Tarkibi

Bir flakonda quyidagilar saqlanadi:

faol modda: sefotaksim natriyli tuzi – 1000 mg sefotaksimga ekvivalent

Ta‘rifi: oq yoki sarg‘ish tusli oq kukun.

Farmakoterapevtik guruhi: antibiotiklar (sefalosporinlar guruhi).

ATX kodi: J01DA10

Farmakologik xususiyatlari

Parenteral yuborish uchun III avlod sefalosporin antibiotigi. Mikroorganizmlarning hujayra devori sintezini buzib, bakterisid ta‘sir ko‘rsatadi. Keng ta‘sir doirasiga ega. Boshqa antibiotiklarga chidamli bo‘lgan grammusbat va grammanfiy mikroorganizmlarga nisbatan faol: Staphylococcus spp. (shu jumladan, Staphylococcus aureus, penisillinaza hosil qiluvchi shtammlari), Staphylococcus epidermidis, Streptococcus pneumoniae, Streptococcus pyogenes, Streptococcus agalactiae, Enterococcus species, Enterobacter spp., Escherichia coli, Haemophilus influenzae (shu jumladan, penisilinaza hosil qiluvchi shtammlari), Haemophilus parainfluenzae, Klebsiella spp. (shu jumladan, Kl. pneumoniae), Morganella morganii, Neisseria gonorrhoeae (shu jumladan, penisilinaza hosil qiluvchi shtammlari), Acinetobacter species, Corynebacterium diphtheriae, Erysipelothrix insidiosa, Eubacterium spp., Propionibacterium spp., Bacillus subtilis, Clostridium spp. (shu jumladan, Clostridium perfringens), Escherichia coli, Citrobacter spp., Proteus mirabilis, Proteus indole, Proteus vulgaris, Providencia spp. (shu jumladan, Providencia rettgeri), Serratia spp., Pseudomonas aeruginosa, Neisseria meningitidis, Bacteroides spp. (shu jumladan, Bacteroides fragilis ning ayrim shtammlari), Fusobacterium spp. (shu jumladan, Fusobacterium nucleatum), Peptococcus spp., Peptostreptococcus spp.

Grammusbat va grammanfiy mikroorganizmlarning ko‘pchilik beta-laktamazalariga, stafilokokklar, Clostridium difficile ning penisillinazasiga nisbatan chidamli.

Farmakokinetikasi

Vena ichiga (v/i) 1,0 g bir marta yuborilganidan keyin maksimal konsentrasiyaga (S_max) 5 minutdan keyin erishadi va u 100 mkg/ml ni tashkil qiladi. Mushak ichiga (m/i) 1,0 g dozada yuborilganidan keyin S_max ga 0,5 soatdan keyin erishadi va u 21 mkg/ml ni tashkil qiladi. Plazma oqsillari bilan bog‘lanishi – 25-40%.

Organizmning ko‘pchilik to‘qimalari (miokard, suyaklar, o‘t pufagi, teri, yumshoq to‘qimalar) va suyuqliklarida (sinovial, perikardial, plevral, balg‘am, o‘t-safro, siydik, orqa miya suyuqligi) terapevtik konsentrasiyalarni hosil qiladi. Taqsimlanish hajmi (Vd) 0,25-0,39 l/kg. Yarim chiqarilish davri (T_1/2) v/i yuborilganida – 1 soatni, m/i yuborilganida 1-1,5 soatni tashkil qiladi. Buyraklar orqali 60-70% o‘zgarmagan holda, qolgan qismi esa metabolitlari ko‘rinishida chiqariladi. Surunkali buyrak yetishmovchiligida va keksa yoshdagi shaxslarda T_1/2 ikki marta uzayadi. Yangi tug‘ilgan chaqaloqlarda T_1/2 – 0,75-1,5 soat, chala tug‘ilgan chaqaloqlarda 4,6 soatgacha uzayadi. Vena ichiga 1,0 g dozada har 6 soatda 14 kun davomida takroran yuborilganida kumulyasiya kuzatilmaydi. Yo‘ldosh to‘sig‘i orqali o‘tadi va ko‘krak sutiga kiradi.

Qo‘llanilishi

Preparatga sezgir mikroorganizmlar chaqirgan og‘ir kechuvchi infeksiyalar: markaziy nerv tizimining infeksiyalari (meningit), nafas yo‘llari va LOR-a‘zolari, siydik-chiqarish yo‘llari, suyaklar, bo‘g‘imlar, teri va yumshoq to‘qimalar, kichik chanoq a‘zolarining infeksiyalari (shu jumladan, xlamidioz, gonoreya), infeksiyalangan jarohatlar va kuyishlar, peritonit, septisemiya, bakteriemiya, abdominal infeksiyalari, endokardit, Layma kasalligi, tif isitmasi, immun tanqisligi fonidagi infeksiyalarni davolash, xirurgik operasiyalari (shu jumladan, urologik, akusher-ginekologik, me‘da-ichak yo‘llaridagi) dan keyingi infeksiyalarni oldini olish uchun qo‘llanadi.

Qo‘llash usuli va dozalari

Preparat m/i va v/i (oqim bilan yoki tomchilab) buyuriladi.

Kattalar va tana vazni 50 kg va undan ortiq bo‘lgan bolalarga: asoratlanmagan infeksiyalarda, shuningdek siydik-chiqarish yo‘llarining infeksiyalarida – m/i yoki v/i 1,0 g dan har 8-12 soatda; asoratlanmagan o‘tkir gonoreyada – m/i, 1,0 g bir marta, o‘rtacha og‘irlikdagi infeksiyalarda m/i yoki v/i, 1,0 g- 2,0 g dan har 12 soatda, infeksiyani og‘ir kechishida, masalan, meningitda – v/i, 2,0 g dan har 4-8 soatda, maksimal sutkalik dozasi – 12 g. Davolashning davomiyligi individual ravishda belgilanadi.

Infeksiyalarning rivojlanishini oldini olish maqsadida jarrohlik operasiyasi oldidan umumiy anesteziyaga kiritish vaqtida 1,0 g bir marta yuboriladi. Zarurati bo‘lganida 6-12 soatdan keyin takroran yuboriladi.

Keserev kesishida – qisqichlarni kindik venasiga qo‘yish vaqtida – v/i 1,0 g, so‘ngra birinchi dozadan keyin 6 va 12 soatdan keyin – qo‘shimcha 1,0 g yuboriladi.

Kreatinin klirensi (K/K) 20 ml/min/1,73 m² va undan kamroq bo‘lganida doza 2 martaga kamaytiriladi.

Chala tug‘ilgan chaqaloqlarga va 1 haftalikkacha bo‘lgan yangi tug‘ilgan chaqaloqlarga – v/i tana vazniga 50 mg/kg dan har 12 soatda, 1-4 haftalik davrida – v/i tana vazniga 50mg/kg dan har 8 soatda, tana vazni 50 kg gacha bo‘lgan bolalarga – v/i yoki m/i (2,5 yoshdan oshgan bolalarga) tana vazniga 50-180 mg/kg dan 4-6 martaga bo‘lib yuboriladi. Infeksiyani og‘ir kechishida, shu jumladan meningitda, bolalarda sutkalik doza 100-200 mg/kg gacha oshiriladi, m/i yoki v/i 4-6 martaga bo‘lib yuboriladi, maksimal sutkalik doza – 12 g.

In‘eksion eritmalarni tayyorlash: v/i in‘eksiya qilish uchun erituvchi sifatida in‘eksiya uchun suv ishlatiladi (1,0 g – 4 ml erituvchida, 2,0 g – 10 ml da eritiladi); v/i infuziya (tomchilab) qilish uchun erituvchi sifatida 0,9% natriy xloridi yoki 5% dekstroza eritmasi ishlatiladi (1,0 g – 2,0 g – 50-100 ml da erituvchida eritiladi). Infuziyaning davomiyligi 50-60 minutni tashkil qiladi. M/i yuborish uchun in‘eksiya uchun suv yoki 1% lidokain eritmasi (preparatning 0,5 g dozasi uchun – 2 ml, 1,0 g dozasi uchun – 4 ml) ishlatiladi.

Nojo‘ya ta‘sirlari

Allergik reaksiyalari: eshakemi, et uvishishi yoki isitma, toshma, qichishish, kam hollarda – bronxospazm, eozinofiliya, xavfli ekssudativ eritema (Stivens-Djonson sindromi), toksik epidermal nekroliz (Layell sindromi), angionevrotik shish, anafilaktik shok.

Nerv tizimi tomonidan: bosh og‘rig‘i, bosh aylanishi.

Siydik-chiqarish tizimi tomonidan: buyraklar faoliyatini buzilishi, oliguriya, interstisial nefrit.

Ovqat-hazm qilish tizimi tomonidan: ko‘ngil aynishi, qusish, diareya yoki qabziyat, meteorizm, qorinda og‘riq, disbakterioz, jigar faoliyatini buzilishi, kam hollarda – stomatit, glossit, soxta membranoz enterokolit.

Qon yaratish a‘zolari tomonidan: leykopeniya, neytropeniya, granulositopeniya, trombositopeniya, gemolitik anemiya, gipokoagulyasiya.

Yurak qon-tomir tizimi tomonidan: markaziy venaga bolyus holida tez yuborilganidan keyin hayot uchun potensial xavfli aritmiyalar.

Mahalliy reaksiyalar: flebit, vena yo‘li bo‘ylab og‘riqlar, m/i yuborilgan joyida og‘riq va infiltrat.

Laborator ko‘rsatkichlar: azotemiya, qondagi mochevinaning konsentrasiyasini oshishi, «jigar» transaminazalari va ishqoriy fosfatazaning faolligini oshishi, giperkreatininemiya, giperbilirubinemiya, musbat Kumbs reaksiyasi.

Boshqalar: superinfeksiya (xususan, kandidozli vaginit).

Qo‘llash mumkin bo‘lmagan holatlar

Preparatga yuqori sezuvchanlik (shu jumladan, penisillinlarga, boshqa sefalosporinlarga, karbapenemlarga, lidokainga), homiladorlik, 2,5 yoshgacha bo‘lgan bolalar (m/i yuborish), anamnezda qon ketishlar, enterokolitda qo‘llash mumkin emas.

Ehtiyotkorlik bilan – yangi tug‘ilgan chaqaloqlar, surunkali buyrak yetishmovchiligi, nospesifik yarali koliti bo‘lgan bemorlar (shu jumladan, anamnezda).

Dorilarning o‘zaro ta‘siri

Antiagregantlar, nosteroid yallig‘lanishga qarshi preparatlar bilan birga qo‘llanganida qon ketishini xavfi oshadi.

Aminoglikozidlar, polimiksin V va «halqali» diurektiklar bilan bir vaqtda qo‘llanganida buyraklarni shikastlanish ehtimoli oshadi.

Naychalar sekresiyasini bloklovchi dori vositalari, sefotaksimning plazmadagi konsentrasiyasini oshiradi va uni chiqarilishini sekinlashtiradi.

Sefotaksim va etanol bir vaqtda qo‘llanganida disulfiramga xos bo‘lgan reaksiyalar (yuzning qizarishi, me‘da sohasida spazm, ko‘ngil aynishi, qusish, bosh og‘rig‘i, arterial bosimini pasayishi, taxikardiya, hansirash) rivojlanishi mumkin.

Bir shpris yoki tomchilagichda boshqa antibiotiklarning eritmalari bilan farmasevtik jihatdan nomutanosibdir.

Maxsus ko‘rsatmalar

Davolashning birinchi haftalarida og‘ir, davomli diareya bilan namoyon bo‘luvchi soxta membranoz kolit rivojlanishi mumkin. Bunda preparatni qabul qilish to‘xtatiladi va adekvat davolash jumladan, vankomisin yoki metronidazol buyuriladi.

Anamnezida penisillinlarga allergik reaksiyalari bo‘lgan pasientlar, sefalosporin antibiotiklariga ham yuqori sezuvchanlikka ega bo‘lishlari mumkin.

Preparat bilan 10 kundan ko‘proq vaqt davolanganda, periferik qonning shaklli elementlari miqdorini nazorat qilish kerak.

Sefotaksim bilan davolanish vaqtida soxta musbat Kumbs sinamasi va siydikda glyukozani soxta musbat natijalari olinishi mumkin.

Homiladorlik va laktasiya davrida qo‘llanishi

Zarurati bo‘lganida preparatni homiladorlik davrida ona uchun kutilayotgan foyda, homila uchun potensial xavfdan ustun bo‘lgan hollardagina qo‘llash mumkin.

Sefotaksim ko‘krak suti bilan ajralib chiqadi, shuning uchun preparat laktasiya davrida buyurilganida emizishni to‘xtatish kerak.

Preparat bolalar ololmaydigan joyda saqlansin va yaroqlilik muddati tugaganidan so‘ng ishlatilmasin.

Dozani oshirib yuborilishi

Simptomlari: tirishishlar, ensefalopatiya (katta dozalar yuborilganida, ayniqsa buyrak yetishmovchiligi bo‘lgan bemorlarda), tremor, nerv-mushak qo‘zg‘aluvchanligi.

Davolash: simptomatik, maxsus antidoti yo‘q.

Chiqarilish shakli

Preparat 1,0 g dan rezina tiqinlar bilan germetik berkitilgan, qalpoqcha bilan siqilgan flakonlarda, qo‘llash bo‘yicha yo‘riqnomasi bilan birga karton qutilarga joylangan.

Saqlash sharoiti

30⁰S dan yuqori bo‘lmagan haroratda, yorug‘likdan himoyalangan joyda saqlansin.

Yaroqlilik muddati

3 yil.

Dorixonalardan berish tartibi

Resept bo‘yicha.