Цитостик воситалари билан даволанаётган беморларни, шунингдек 5 ёшгача бўлган болаларга метамизол натрийни фақат шифокор кузатуви остида олиб борилиши лозим.
Препаратни юборилиш қоидалари
Анафилактик ва анафилактоид реакцияларни ривожланишида артериал босимни кескин пасайтиришда хавфини минимумгача олиб келиш ва препартни юборишни ўз вақтида тўхтатишни таъминлашга ёрдам бериш учун, вена ичига жуда секин минутига 1 мл дан кўп бўлмаган тезликда (метамизол натийни минутига 500 мг га мувофиқ равишда) юборишни таъминлаш тавсия этилади.
Мушак ичига юборилганда, мушак ичига юбориш учун қўлланиладиган узун игнадан фойдаланиш лозим.
Анафилактик/анафилактоид реакциялари
Метамизол натрийга ўта юқори cезувчанлик реакцияларини ривожланиш хавфини ошиши қуйидаги тарзда таърифланган:
- анальгетик бронхиал астма, айниқса полипозли риносунусит билан боғлиқ бўлган;
- сурункали эшакеми;
- алкоголни ўзлаштираолмаслик (алкоголга юқори сезувчанлик) хаттоки алкоголли ичимликларни аҳамиятсиз миқдорда қабул қилиш фонида, аксиришни пайдо бўлиши, кўз ёшини оқиши ва юзни яққол қизириши пайдо бўлади. Алкоголни ўзлаштираолмаслик илгари аниқланмаган аспиринли астма синдроми шундан далолат беради;
- бўёвчиларни ўзлаштираолмаслик ёки юқори сезувчанлик (масалан тартразинга) ёки консервантларга (масалан бензоатга).
Метамизол натрийни қўллашдан олдина анамнестик маълумотларни аниқлаш мақсадида мунтазам текширув олиб бориш зарур.
Анафилактик реакцияларни ривожланиш хавфини аниқлашда препаратни қабул қилишда кутиладиган фойда, мумкин бўлган хафдан устун турсагина мунтазам бахоланиши лозим. Бундай пациентларда метамизол натрийни қўллашда анафилактик/анафилактоид реакциялар ривожланиш холатларини олдини олиш учун шошилинч ёрдам кўрсатиш учун қатъий тиббий назоратини олиб бориш ва зарурий воситалар бўлиши керак. Мойиллиги бўлган пациентларда анафилактик шок пайдо бўлиши мумкин, шунинг учун астмаси ёки атопияли пациентларга метамизол натрийни эхтиёткорлик билан буюриш лозим. Метамизол натрийни қўллаганда пациентларда анафилактик реакциялар пайдо бўлишига жавобан, шунингдек бошқа нонаркотик анальгетик/НЯҚВ қўллашда бўладиган ривожланиш хавфига жавобан тасдиқланган.
Метамизол натрийни қўллаганда пайдо бўладиган анафилактик ёки иммуно-воситачилик реакцияларига (масалан агранулоцитоз), шунингдек бошқа пиразолон ва пиразолидинни қўллаганда ривожланиш хавфига жавобан тасдиқдланган.
Оғир тери реакциялари
Метамизол натрийни қўллаш фонида ҳаёт учун хавфли тери реакциялари булар, Стивенс-Джонсон (ССД) ва токсик эпидермал некролиз (ТЭН) таърифланган. ССД ва ТЭН симптомлари пайдо бўлганида, шу жумладан жадаллашиб борувчи тери тошмалари, тез-тез холарда пуфакчали ёки тери қаватини шикастланиши, метамизол натрий билан даволашни дархол тўхтатиб, ва кейинчалик ушбу тоифали пациентларда даволашни олиб борилмасин. Ушбу касаллик симптомлари ҳақида пациентлар огохлантирилган бўлиши лозим. Уларни тери реакцияларини мунтазам назорат қилиш лозим, асосан даволашни биринчи кунида.
Агранулоцитоз
Узоқ муддат қўлланилганда (7 суткадан кўп) периферик қон манзарасини назорат қилиш зарур. Метамизол натрийни қўллаш фонида агранулоцитоз ривожланиши мумкин. У жуда кам холларда пайдо бўлади, дозадан қатъий назар бир ҳафтадан кам давом этади, оғир бўлиши мумкин, ҳаёт учун хавфли ва айрим холларада ўлим билан якунланиши мумкин. Ҳароратни кўтарилишидан келиб чиқмаган, эт увишиши, томоқ оғриғи, ютишни қийинлашиши, стоматит, оғиз бўшлиғини эрозив-ярали шикастланиши, вагинит ёки проктит, периферик қонда 1500/мм3 дан камроқ нейтрофиллар миқдорини камайиши билан боғлиқ симптомлар пайдо бўлганида препаратни бекор қилинг ва дархол шифокорга мурожаат этинг.
Панцитопения
Панцитопения ривожланишида даволашни дархол тўхтатиб ёйилган қон анализ кўрсаткичларини уларни нормаллашгунига қадар назорат қилиш зарур.
Барча пациентлар бундай симптомлар метамизол натрий қабул қилиш билан боғлиқ қон томонидан патологик ўзгаришлар, умумий холсизлик, инфекция, иситма, гематома ҳосил бўлиши, қон кетиши, рангсизлик, пайдо бўлиши ҳақида огохлантирилган бўлишлари лозим, бу шифокорга дархол мурожаат қилишни талаб этади.
Изоляцияланган гипотензив реакциялар
Метамизол натрий изолияциланган гипотензив реакцияларни чақириши мумкин. Бу реакциялар дозага боғлиқ бўлган характерга эга бўлиши мумкин. Бундай реакциялар хафини ошиши: илгари бўлган артериал гипотензия, қон айланиш хажмини пасайиши ёки дегидратация, турғун бўлмаган гемодинамика ёки ўткир қон айланиши бузилиши (масалан, инфаркт миокард ёки жарохатли пациентларда), иситмаси бўлган пациентларда бўлиши мумкин. Шу билан боғлиқ пациентларда батафсил диагностик текширувларни ва аниқланган мунтазам кузатувларни олиб борилиши лозим. Гипотензив реакцияларни хавфини пасайтириш мақсадида олдини олувчи чоралар (гемодинамикани барқарорлаштириш) талаб этилиши мумкин. Артериал босими паст бўлган пациентларга хар қандай холатларда (масалан, оғир юрак ишемик касаллигида ёки ахамиятли церебрал артерия стенозида) сақланиш лозим, метамизол натрийни фақат гемодинамик параметрларни мунтазам кузатувидан кейин қўллаш рухсат берилади.
Қоринда оғриқ
Препаратни ўткир қорин оғриғини олдини олиш мақсадида (сабаби аниқланмагунига қадар) қўллаш мумкин эмас.
Жигар ва буйрак функциясини бузилиши
Жигар ва буйрак функцияси бузилиши бўлган пациентларга метамизол натрийни юқори дозаларда препаратни юбориш тезлигини пасайтириш мақсадида қабул қилишдан сақланиш тавсия этилади. Препарат натрий сақлайди, паст миқдордаги натрийли пархезда бўлган шахсларга буни инобатга олиш лозим.