QO‘LLASH BO‘YICHAYO‘RIQNOMA
NIRLIV
NIRLIV
Preparatning savdo nomi: Nirliv
Ta‘sir etuvchi modda (XPN): levofloksasin
Dori shakli: infuziya uchun eritma
Tarkibi:
Bir flakon quyidagilarni saqlaydi:
faol modda: 500 mg levofloksasinga ekvivalent levofloksasin gemididrati;
yordamchi moddalar: dinatriy editati, natriy xloridi, xlorid kislotasi, in‘eksiya uchun suv.
Ta‘rifi: yashil-sariq rangli tiniq suyuqlik.
Farmakoterapevtik guruhi: antibakterial sintetik vosita (ftorxinolonlar guruhi)
ATX kodi: J01MA12
Farmakologik xususiyatlari
Farmakodinamikasi
Levofloksasin – ftorxinolonlar guruhiga mansub bo‘lgan keng ta‘sir doirasiga ega sintetik antibakterial preparat, faol modda sifatida ofloksasinning chapga aylanuvchi izomeri – levofloksasin saqlaydi.
Levofloksasin DNK – girazani (topoizomeraza II) va topoizomeraza IV ni bloklaydi, DNK ning superspirilizasiyasi va uzilishlarining tikilishini buzadi, DNK sintezini ingibisiya qilishi, sitoplazma, xujayra devori va membranalarida chuqur morfologik o‘zgarishlar chaqiradi.
Levofloksasin ham in vitro, ham in vivo sharoitlarda mikroorganizmlarning ko‘pchilik shtammlariga nisbatan faol.
Sezgir mikroorganizmlar (MPK£2 mg/ml)
Aerob grammusbat mikroorganizmlar: Corynebacterium diphtheriae, Enterococcus faecalis, Enterococcus spp., Listeria monocytogenes, Staphylococcus coagulase-negative metilsillinga-sezgirlar/metisillinga o‘rtacha sezgirlar, Staphylococcus aureus metilsillinga-sezgirlar, Staphylococcus epidermidis metilsillinga-sezgirlar, Stapylococcus spp (CNS), Streptococci C va G guruhlari, Streptococci agallactiae, Streptococcus pneumoniae (penisillinga sezgirlar/ – o‘rtacha sezgirlar/ – rezistentlar), Streptococcus pyogenes, Viridans streptococci peniisillinga – sezgirlar/ – rezistentlar.
Aerob grammanfiy mikroorganizmlar: Acinetobacter baumannil, Acinetobacter spp., Citrobacter freundii, Eikenella corrodens, Enterobacter aerogenes, Enterobacter agglomerans, Enterobacter cloacae, Enterobacter spp., Escherichia coli, Gardnerella vaginalis, Haemophilus ducreyi, Haemophilus influenzae (ampisillinga – sezgirlar/ – rezistentlar), Haemophilus parainfluenzae, Helicobacter pylori, Klebsiella oxytoca, Klebsiella pneumoniae, Klebsiella spp., Moraxela catarrhalis b+/b-, Morganella morganii, Neisseria gonorrhoeae (shu jumladan penisillinaza ishlab chiqaruvchilari), Neisseria meningitides, Pasteurella conis, Pasreurella dagmatis, Pasteurella multocida, Pasteurella spp., Proteus mirabilis, Proteus vulgaris, Providencia rettgeri, Providencia stuartii, Providencia spp., Pseudomonas aeruginosa, Pseudomonas spp., Salmonella spp., Serratia marcescens, Serratia spp.
Anaerob mikroorganizmlar: Bacteroides fragilis, Bifidobacterium spp., Clostridium perfringens, Fusobacterium spp., Peptostreptococcus, Propionibacterum spp., Veilonella spp.
Boshqa mikroorganizmlar: Bartonella spp., Chlamydia pneumoniae, Chlamydia psittaci, Chlamydia trachomatis, Legionella pneumophila, Legionella spp., Mycobacterium spp., Mycobacterium leprae, Micopbacterium tuberculosis, Mycoplasma hominis, Mycoplasma pneumoniae, Ricketsia spp., Ureaplasma urealyticum.
O‘rtacha sezgirlar (MPK³4 mg/l):
Aerob grammusbat mikroorganizmlar: Corynebacterium urealitium, Corynebacterium xerosis, Enterococcus faecium, Staphylococcus epidermidis metisillinga rezistentlari, Stapylococcus haemolyticus metisillinga rezistentlari.
Aerob grammanfiy mikroorganizmlar: Burkholderia cepacia, Campilobacter jejuni/coli.
Anaerob mikroorganizmlar: Bacteroides thetaiotaomicron, Bacteroides vulgatus, Bacteroides ovaius, Prevoitella spp., Porphyromonas spp.
Chidamlilar (MPK³8mg/l):
Aerob grammusbat mikroorganizmlar: Corynebacterium jeikeium, Staphylococcus aureus metisillinga rezistentlar, Staphylococcus coagulase-negative metisillinga rezistentlari.
Aerob grammanfiy mikroorganizmlar: Alcaligenes xylosaxidans.
Boshqa mikroorganizmlar: Mycobacterium avium
Farmakokinetikasi
So‘rilishi
Peroral va vena ichiga yuborilganda qon plazmasidagi maksimal konsentrasiyasiga bir soat davomida erishiladi. Biokiraolishligi 100% ni tashkil qiladi.
Taqsimlanishi
Levofloksasinning 30-40% qon oqsillari bilan bog‘lanadi.
Levofloksasinni 500 mg dozada kuniga ikki marta yuborilganda ahamiyatsiz to‘planishi kuzatiladi.
500 mg ni vena ichiga yuborilgandan so‘ng levofloksasinning maksimal konsentrasiyasiga:
Metabolizmi
Preparat desmetillevofloksasin va levofloksasin –N- oksidni hosil bo‘lishi bilan metabolizmga uchraydi. Ulardan 5% siydik bilan chiqariladi.
Eliminasiyasi
Levofloksasin qondan nisbatan sekin chiqariladi (t= 6-8 soat).
Preparatning yuborilgan dozasining 85% siydik bilan chiqariladi.
Preparatni peroral va vena ichiga yuborilganida uning organizmdan chiqarilishida ahamiyatli farq yo‘q.
Qo‘llanilishi
Nirlivga sezgir mikroorganizmlar chaqirgan infeksion–yallig‘lanish kasalliklari:
Qo‘llash usuli va dozalari
Nirlivning infuzion eritmasi kuniga bir yoki ikki marta yuboriladi. Dozalar
infeksiyaning xarakteri va og‘irligiga, shuningdek taxmini qilinayotgan qo‘zg‘atuvchining sezgirligiga qarab belgilanadi. Preparatning navbatdagi yuborilishi 48-72 soatdan so‘ng o‘tkazilishi lozim.
Dozalash va davolash davomiyligi:
Bakteremiyaga gumon qilinganda – 500 mg kuniga 1 marta peroral yoki v/i 7-14 kun.
O‘tkir sinusit: 500 mg peroral 7-14 kun.
Surunkali bronxitning zo‘rayishi: 500 mg peroral 7 kun.
Surunkali prostatit: 500 mg peroral 28 kun davomida.
Siydik chiqarish yo‘llarining aralash infeksiyalari: 250 mg peroral 3 kun davomida.
Teri va yumshoq to‘qimalarning bakterial infeksiyalari: 750 mg 10-14 kun.
Nirliv asosan buyrak orqali chiqariladi, shuning uchun buyrak funksiyasi buzilishi bo‘lgan bemorlarni davolashda preparat dozasini kamaytirish talab qilinadi:
Kreatinin klirensi | minutiga 50-80 ml | minutiga 20-49 ml | minutiga 10-19 ml |
– | birinchi doza: 500 mg, so‘ngra: 250 mg
har 24 soatda |
birinchi doza: 500 mg, so‘ngra: 250 mg
har 24 soatda |
Klirensni hisoblash: vazn (kg) x (140-yosh)
Erkaklarda = 72 x zardobdagi kreatinin (mg/ml).
Ayollarda = 0,85 x erkaklarning raqamli ko‘rsatkichi.
Jigar funksiyasi buzilganida dozalash tartibini o‘zgartirish talab qilinmaydi, chunki levofloksasin jigarda juda kam darajada metabolizmga uchraydi.
Nirlivning infuzion eritmasi vena ichiga asta-sekin tomchilab yuboriladi. Nirlivning 100 ml eritmasining (1 flakon) infuziyasini davomiyligi 60 minutdan kam bo‘lmasligi kerak («Maxsus ko‘rsatmalar» ga qarang). Bemorning holatiga qarab bir necha kun davolangandan keyin vena ichiga tomchilab yuborishdan preparatni shu dozadagi ichga qabul qilish uchun mo‘ljallangan shaklini qabul qilishga o‘tish mumkin.
Nirliv infuziya uchun eritmasi quyidagi infuzion eritmalar bilan mutanosib keladi: natriy xloridining 0,9% li eritmasi, dekstrozaning 5% li eritmasi, 2,5% li Ringer eritmasi dekstroza bilan, parenteral oziqlanish uchun majmuaviy eritmalar (aminokislotalar, uglevodlar, elektrolitlar).
Nirliv 500 mg/100 ml eritmasini geparin bilan yoki ishqoriy reaksiyaga ega bo‘lgan eritmalar bilan (masalan, natriy bikarbonati eritmasi bilan) aralashtirish mumkin emas.
Davolash davomiyligi ko‘pi bilan 14 kunni tashkil qilishi lozim. Boshqa antibiotiklarni qo‘llashdagi kabi, preparat bilan davolashni tana harorati normallashganidan keyin yoki qo‘zg‘atuvchi ishonchli yo‘qotilganidan keyin minimum 48-78 soat davomida davom ettirish tavsiya qilinadi.
Nojo‘ya ta‘sirlari
Tez-tezligi | Nojo‘ya samaralarining paydo bo‘lishi |
tez-tez: | 100 bemordan 1-10 nafarida |
ba‘zida: | 100 bemordan 1 nafaridan kamida |
kam hollarda: | 1000 bemordan 1 nafardan kamida |
juda kam hollarda: | 10000 bemordan 1 nafaridan kamida |
alohida hollarda: | 10000 ortiq bemordan 1 nafaridan kamida |
Teri reaksiyalari va o‘ta yuqori sezuvchanlikning umumiy reaksiyalari
Ba‘zida: qichishish va terini qizarishi.
Kam hollarda: eshakemi, bronxospazm va laringospazm kabi simptomlar bilan kechuvchi o‘ta yuqori sezuvchanlikning umumiy reaksiyalari (anafilaktik va anafilaktoid reaksiyalar).
Juda kam hollarda: teri va shilliq qavatlarning shishlari (masalan, yuz va tomoq sohasida), arterial bosimni birdan tushishi va shok; quyosh va ultrabinafsha nurlanishga yuqori sezuvchanlik (“Maxsus ko‘rsatmalar”ga qarang); allergik pnevmonit; vaskulit.
Alohida hollarda: pufaklar hosil bo‘lishi bilan birga terida og‘ir toshmalar toshishi, masalan, Stivens-Djonson sindromi, toksik epidermal nekroliz (Layell sindromi) va ekssudativ ko‘p shaklli eritema. O‘ta yuqori sezuvchanlikning umumiy reaksiyalaridan oldin ba‘zida yengilroq teri reaksiyalari bo‘lishi mumkin. Yuqorida tarqalgan reaksiyalar preparatni birinchi dozasi yuborilganidan bir necha minut yoki soat o‘tganidan keyinoq rivojlanishi mumkin.
Me‘da-ichak yo‘llari va moddalar almashinuviga ta‘siri
Tez-tez: ko‘ngil aynishi, diareya.
Ba‘zida: ishtahani yo‘qolishi, qusish, qorinda og‘riqlar, ovqat hazm bo‘lishini buzilishi.
Kam hollarda: diareya (shu jumladan qon bilan), u juda kam hollarda ichakning yallig‘lanishi va hatto soxtamembranoz kolitning belgisi ham bo‘lishi mumkin (“Maxsus ko‘rsatmalar”ga qarang).
Juda kam hollarda: qandli diabeti bo‘lgan bemorlar uchun muhim ahamiyatga ega bo‘lgan qondagi qand miqdorini kamayishi (gipoglikemiya); gipoglikemiyaning mumkin bo‘lgan belgilari: «bo‘ri» ishtahasi, asabiylik, terlash, qaltirash.
Boshqa xinolonlarni qo‘llash tajribasi, ularni porfiriyaning (moddalar almashinuvini juda kam hollarda uchraydigan kasalligi) zo‘rayishini, shu kasal bilan kasallangan bemorlarda chaqirishi mumkinligidan guvohlik beradi. Bunday samarani Nirliv preparati qo‘llanganida ham istisno qilib bo‘lmaydi.
Nerv tizimiga ta‘siri
Ba‘zida: bosh og‘rig‘i, bosh aylanishi va/yoki stupor, uyquchanlik, uyquni buzilishi.
Kam hollarda: depressiya, bezovtalik, psixotik reaksiyalar (masalan, gallyusinasiyalar bilan) noxush tuyg‘ular (masalan qo‘llarning panjalarida parasteziyalar), qaltirash, qo‘zg‘algan holat, tirishishlar va ongni chalkashishi.
Juda kam hollarda: eshitish va ko‘rishni buzilishi, ta‘m va hid sezishni buzilishi, taktil sezuvchanlikni pasayishi.
Yurak-qon tomir tizimiga ta‘siri
Kam hollarda: kuchli yurak urishi, arterial bosimni pasayishi.
Juda kam hollarda: (shoksimon) tomir kollapsi.
Alohida hollarda: QT intervalini uzayishi.
Mushaklar, paylar va suyaklarga ta‘siri
Kam hollarda: paylarni shikastlanishi (shu jumladan tendinit), bo‘g‘im va mushak og‘riqlari.
Juda kam hollarda: paylarni uzilishi (masalan, axillov payini) davolash boshlanganidan keyin 48 soat davomida ikki tomondan rivojlanishi mumkin (shuningdek “Maxsus ko‘rsatmalar” ga qarang); astenik bulbar falaj bilan kasallangan bemorlar uchun maxsus ahamiyatga ega bo‘lgan mushak kuchsizligi.
Alohida hollarda: mushaklarning shikastlanishi (rabdomioliz).
Jigar va buyrakka ta‘siri
Tez-tez: jigar fermentlari (masalan, alaninaminotransferaza va aspartataminotransferazaning) faolligini oshishi.
Kam hollarda: qon zardobida bilirubin va kreatinin miqdorini oshishi (jigar va buyrak funksiyasini susayish belgilari).
Juda kam hollarda: jigar reaksiyalari (masalan, gepatit); masalan, allergik reaksiyalar oqibatidagi hatto buyrak yetishmovchiligigacha bo‘lgan buyrak funksiyasini yomonlashishi (interstisial nefrit).
Qonga ta‘siri
Ba‘zida: eozinofillar sonini oshishi, leykositlar sonini kamayishi.
Kam hollarda: neytropeniya, trombositopeniya, bu qonashni kuchayishi bilan birga kechishi mumkin.
Juda kam hollarda: agranulositoz va og‘ir infeksiyalarni rivojlanishi (tana haroratini turg‘un yoki qaytalanuvchi oshishi, tomoqni yallig‘lanishi va holatni turg‘un yomonlashishi).
Alohida hollarda: gemolitik anemiya; pansitopeniya,.
Boshqa nojo‘ya ta‘sirlari
Tez-tez: yuborilgan joyda og‘riqlar, qizarish va flebit.
Ba‘zida: umumiy holsizlik (asteniya).
Juda kam hollarda: isitma.
Har qanday antibiotik bilan davolash odamda normal holatda bo‘ladigan mikrofloraning o‘zgarishini chaqirishi mumkin (bakteriyalar va zamburug‘lar). Shu sababga ko‘ra ikkilamchi infeksiya va superinfeksiya rivojlanishi mumkin, ular qo‘shimcha davolashni talab qlishi mumkin.
Qo‘llash mumkin bo‘lmagan holatlar
Buyrak funksiyasini yondosh pasayishi bo‘lishini yuqori ehtimoli munosabati bilan, keksa yoshdagi shaxslarda, glyukoza-6-fosfatdegidrogenaza tanqisligida preparatni ehtiyotkorlik bilan qo‘llash kerak.
Dorilarning o‘zaro ta‘siri
Levofloksasin va teofillin o‘rtasida hech qanday farmakokinetik o‘zaro ta‘sirlar aniqlanmagan. Lekin xinolonlarni teofillin, NYAQP va tirishishga tayyorgarlik bo‘sag‘asini pasaytiruvchi boshqa preparatlar bilan bir vaqtda qo‘llanilganda tirishishlar rivojlanishi xavfi oshishi mumkin.
Fenbuten mavjudligida levofloksasinning konsentrasiyasi taxminan 13% ga oshadi.
Simetidin va probenesid kanalchalar sekresiyasini bloklashi oqibatida levofloksasinning buyrak klirensini muvofiq ravishda 24% va 34% ga pasaytiradi, shuning uchun levofloksasinni kanalchalar sekresiyasiga ta‘sir qiluvchi preparatlar bilan bir vaqtda ehtiyotkorlik bilan qo‘llash kerak, ayniqsa buyrak funksiyasini buzilishi bo‘lgan pasientlarda.
Kalsiy karbonati, glibenklamid, ranitidin, digoksinni birga qo‘llash levofloksasinning farmakokinetikasiga klinik ahamiyatli ta‘sir ko‘rsatmagan.
Levofloksasinni yondosh qo‘llaganda siklosporinning T1/2 33% ga oshadi.
Bilvosita antikoagulyantlar, kumarin hosilalari (varfarin) bilan bir vaqtda qo‘llaganda qon ivishi ko‘rsatkichlarini (protrombin vaqti/halqaro normallashtirilgan nisbat (XNN)) oshishi kuzatiladi, qon ketishi (shu jumladan og‘ir darajadagi) rivojlanishi mumkin. Shuning uchun K vitaminini qabul qilayotgan pasientlarda levofloksasin bilan davolash vaqtida qon ivishi ko‘rsatkichlarini ayniqsa sinchkovlik bilan nazorat qilish kerak.
Levofloksasin QT intervalini uzaytirishi mumkin, shuning uchun IA va III sinf antiaritmik preparatlar, trisiklik antidepressantlar, makrolidlar va neyroleptiklar bilan birga qo‘llanilganda ehtiyotkorlikka rioya qilish kerak.
Glyukokortikosteroidlar bilan birga qabul qilish paylarni uzilishi xavfini oshiradi.
Maxsus ko‘rsatmalar
Bo‘g‘im tog‘aylarini shikastlanish ehtimoli tufayli, Nirlivni bolalar va o‘smirlarni davolash uchun qo‘llash mumkin emas.
Keksa yoshdagi bemorlarni davolashda, bu guruh bemorlarda buyrak funksiyasining buzilishlari ko‘proq kuzatilishini nazarda tutish kerak (“Qo‘llash usuli va dozalari” bo‘limiga qarang).
Og‘ir pnevmoniyada Nirliv optimal terapevtik samara bermasligi mumkin. Ayrim qo‘zg‘atuvchilar (P.aeruginosa) chaqirgan gospital infeksiyalarda, majmuaviy davolash talab qilnishi mumkin.
Yuborishning tavsiya qilingan davomiyligiga qat‘iy rioya qilish kerak, u kamida 60 minutni (100 ml infuzion eritma) tashkil etishi kerak. Levofloksasin qo‘llashni tajribasi, infuziya vaqtida kuchli yurak urishi va arterial bosimni tranzitor tushishi kuzatilishi mumkinligini ko‘rsatadi. Kam hollarda arterial bosimni yaqqol pasayishi tomirli kollapsning sababi bo‘lishi mumkin. Agar levofloksasinni (ofloksasinning L-izomeri) yuborish vaqtida arterial bosimni yaqqol tushishi kuzatilsa, yuborishni darhol to‘xtatiladi.
Nirliv preparati bilan davolanish vaqtida, bosh miyani oldingi shikastlanishi bilan bog‘liq bo‘lgan, masalan, insult yoki og‘ir jarohat bilan, bemorlarda tirishish xurujlari rivojlanishi mumkin. Tirishishga tayyorlik fenbufen, unga o‘xshash nosteroid yallig‘lanishga qarshi vositalar yoki teofillin bilan bir vaqtda qo‘llanganida oshishi mumkin (“Dorilarning o‘zaro ta‘siri”ga qarang).
Levofloksasin qo‘llanganida fotosensibilizasiya juda kam holllarda aniqlanishiga qaramasdan, undan saqlanish uchun, bemorlarga quyosh yoki sun‘iy ultrabinafsha nurlanishga duchor bo‘lish tavsiya qilinmaydi.
Soxtamembranoz kolitga gumon qlinganida Nirlivni darhol bekor qilish va mos keluvchi davolashni boshlash kerak. Bunday hollarda, ichak motorikasini susaytiruvchi dori vositalarini qo‘llash mumkin emas.
Preparat qo‘llanganida juda kam holllarda kuzatiladigan tendinit (avvalambor axillov payini yallig‘lanishi) paylarning uzilishiga olib kelishi mumkin. Keksa yoshdagi bemorlar tendinitga ko‘proq moyil bo‘ladilar. Kortikosteroidlar bilan davolash paylarning uzilishi xavfini oshiradi. Tendinitga gumon qilinganida Nirliv preparati bilan davolashni darhol to‘xtatish va shikastlangan payni mos keluvchi davolashni boshlash, masalan, unga tinchlik holatini ta‘minlash kerak (“Qo‘llash mumkin bo‘lmagan holatlar” va “Nojo‘ya ta‘sirlari”ga qarang).
Glyukoza-6-fosfatdegidrogenaza yetishmovchiligi bo‘lgan bemorlar ftorxinolonlarga eritrositlarning parchalanishi (gemoliz) bilan reaksiya berishlari mumkin. Shuning uchun bunday bemorlarni Nirliv preparati bilan davolashni katta ehtiyotkorlik bilan o‘tkazish kerak.
Nirliv preparatining bosh aylanishi yoki stupor, uyquchanlik va ko‘rishni buzilishi (“Nojo‘ya ta‘sirlari” ga qarang) kabi nojo‘ya ta‘sirlari, reaksiya tezligi va diqqatni jamlash qobiliyatini yomonlashtirishi mumkin, bu qobiliyatlar muhim ahamiyatga ega bo‘lgan vaziyatlarda (masalan, avtomobil boshqarishda, mashina va mexanizmlarga xizmat ko‘rsatishda, turg‘un bo‘lmagan holatda ishlarni bajarishda) ma‘lum xavf tug‘dirishi mumkin.
Preparat bolalar ololmaydigan joyda saqlansin va yaroqlilik muddati o‘tgach qo‘llanilmasin.
Dozani oshirib yuborilishi
Simptomlari: markaziy nerv tizimi tomonidan namoyon bo‘ladi (ongni chalkashishi, bosh aylanishi, ongni buzilishi va tutqanoq xurujlari turidagi tirishish xurujlari). Bundan tashqari, me‘da-ichak buzilishlari (masalan, ko‘ngil aynishi) va shilliq qavatlarning eroziv shikastlanishlari, QT intervalini uzayishi bo‘lishi mumkin.
Davolash: simptomatik. Levofloksasin dializ (gemodializ, peritoneal dializ va doimiy peritoneal dializ) yordamida chiqarilmaydi. Maxsus antidoti mavjud emas.
Chiqarilish shakli
100 ml infuziya uchun eritma tiniq shisha flakonlarda II tip FSSHA. Bir flakon qo‘llash bo‘yicha yo‘riqnomasi bilan karton qutida.
Saqlash sharoiti
Quruq, yorug‘likdan himoyalangan joyda, +30oS dan yuqori bo‘lmagan haroratda saqlansin. Muzlatilmasin.
Yaroqlilik muddati
2 yil.
Dorixonalardan berish tartibi
Shifokor resepti bo‘yicha.