Akorta ko'rsatmalar
QO‘LLASH BO‘YICHA YO‘RIQNOMA
AKORTA®
AKORTA®
Preparatning savdo nomi: Akorta®
Ta‘sir etuvchi modda (XPN): rozuvastatin
Dori shakli: plyonka qobiq bilan qoplangan tabletkalar
Tarkibi
Har bir tabletka quyidagilarni saqlaydi:
faol modda: rozuvastatin kalsiy – 10,4 mg yoki 20,8 mg (suvsiz moddaga qayta hisoblanganda, bu 10,0 mg yoki 20,0 mg rozuvastatin miqdoriga ekvivalent);
yordamchi moddalar
tabletkaning yadrosi:
10 mg doza uchun – 89,50 mg laktoza monogidrati (sut qandi), 29,82 mg mikrokristall sellyuloza, 10,90 mg kalsiy gidrofosfati (Ye341), 7,50 mg krospovidon, 1,88 mg magniy stearati;
20 mg doza uchun – 179,00 mg laktoza monogidrati (sut qandi), 59,64 mg mikrokristallik sellyuloza, 21,80 mg kalsiy gidrofosfati (Ye341), 15,00 mg krospovidon, 3,76 mg magniy stearati;
qobig‘i:
10 mg doza uchun – 6,00 mg OPADRAY II 30K240001 Pushti (OPADRAY II 30K240001 Pink) [2,40 mg laktoza monogidrati (sut qandi), 1,68 mg gipromelloza (gidroksipropilmetilsellyuloza), 1,413 mg titan dioksidi, 0,48 mg triasetin (gliseril triasetati), 0,027 mg temir (III) oksidi bo‘yovchisi];
20 mg doza uchun – 12,00 mg OPADRAY II 30K240001 Pushti (OPADRAY II 30K240001 Pink) [4,80 mg laktoza monogidrati (sut qandi), 3,36 mg gipromelloza (gidroksipropilmetilsellyuloza), 2,826 mg titan dioksidi, 0,96 mg triasetin (gliseril triasetati), 0,054 mg temir (III) oksidi bo‘yovchisi].
Ta‘rifi: och-pushtidan pushti rangligacha, dumaloq, ikki yoqlama qavariq, plyonka qobiq bilan qoplangan tabletkalar. Bo‘linganida oqdan och sariq rangligacha bo‘ladi.
Farmakoterapevtik guruhi: gipolipidemik vosita – GMG-KoA-reduktaza ingibitori.
ATX kodi: S10AA07
Farmakologik xususiyatlari
Farmakodinamikasi
Rozuvastatin 3-gidroksi-3-metilglutaril-KoA ni xolesterinning o‘tmishdoshi hisoblangan mevalonatga aylantiruvchi ferment gidroksimetilglutaril-koenzim A (GMG-KoA)-reduktazaning selektiv raqobatli ingibitoridir. Rozuvastatin ta‘sirining asosiy nishoni jigar hisoblanadi, u yerda xolesterin (XS) sintezi va past zichlikdagi lipoproteinlar (PZLP) katabolizmi amalga oshadi. Rozuvastatin PZLP ni qamrab olinishi va katabolizmini oshirib, gepatositlarning yuzasidagi PZLP reseptorlari sonini oshiradi. U shuningdek jigar xujayralarida XS juda past zichlikdagi lipoproteinlar (JPZLP) sintezini tormozlaydi, shu tariqa PZLP va JPZLP ning umumiy miqdorini kamaytiradi.
Rozuvastatin xolesterin-PZLP, umumiy xolesterin va trigliseridlar (TG) konsentrasiyasini kamaytiradi, yuqori zichlikdagi lipoprotein xolesterini (XS-YUZLP) konsentrasiyasini oshiradi, shuningdek apolipoprotein V (ApoV), xolesterin-YUZLP bo‘lmagan (XS-YUZLP dan tashqari umumiy XS konsentrasiyasi), XS-JPZLP, TG-JPZLP konsentrasiyasini kamaytiradi va apolipoprotein A-I (ApoA-I) konsentrasiyasini oshiradi. Rozuvastatin XS-PZLP/XS-YUZLP, umumiy XS/XS-YUZLP, XS-YUZLP bo‘lmagan/XS-YUZLP va ApoV/ApoA-I nisbatini kamaytiradi.
Gipolipidemik ta‘siri buyurilgan dozaga to‘g‘ri proporsional.
Terapevtik samarasi davolash boshlanganidan keyin 1 hafta davomida rivojlanadi, 2 haftadan keyin bo‘lishi mumkin bo‘lgan maksimal samaraning 90% ga erishadi, maksimal terapevtik samaraga 4 xaftdan keyin erishiladi va preparatni keyinchalik qabul qilinganida samara bir maromda ushlab turiladi.
Giperxolesterinemiyasi bo‘lgan yoki gipertrigliseridemiyasi bo‘lmagan (riqi, jinsi yoki yoshidan qat‘iy nazar) pasientlarda, shu jumladan qandli diabeti va oilaviy giperxolesterinemiyaning nasliy shakli bo‘lgan pasientlarda samarali.
Fenofibrat bilan (TG konsentrasiyasini kamaytirishga nisbatan) va lipidlarni kamaytiruvchi dozalarda (sutkada 1 g dan yuqori) nikotin kislotasi bilan (xolesterin-YUZLP konsentrasiyasini oshirishga nisbatan) majmuada qo‘llanilganida additiv samarasi kuzatiladi.
Farmakokinetikasi
So‘rilishi: mutloq biokiraolishligi – 20% ni tashkil qiladi. Ovqat so‘rilish tezligini pasaytiradi. Ichga qabul qilinganidan keyin maksimal konsentrasiyaga erishish vaqti (TSmax) – 3-5 soatni tashkil etadi. Yo‘ldosh to‘sig‘i orqali o‘tadi.
Taqsimlanishi: rozuvastatin xolesterin sintezi va XS-PZLP metabolizmining joyi hisoblangan asosan jigar tomonidan o‘zlashtiriladi. Taqsimlanish xajmi taxminan 134 l ni tashkil etadi. Qon plazmasi oqsillari bilan (asosan albuminlar bilan) bog‘lanishi – 90% ni tashkil qiladi.
Metabolizmi: qabul qilingan dozaning 10% jigarda metabolizmga uchraydi. Rozuvastatin sitoxrom R450 tizimi fermentlari tomonidan metabolizm uchun maxsus bo‘lmagan substrati hisoblanadi. CYP2C9 rozuvastatinning metabolizmida ishtirok etuvchi asosiy izoferment hisoblanadi, ayni vaqtda CYP2S19, CYP3A4, CYP2D6 izofermentlari uning metabolizmida kamroq darajada ishtirok etadi.
Aylanib yuradigan GMG-KoA-reduktazani susaytirish bo‘yicha 90% dan yuqori farmakologik faollik rozuvastatin tomonidan, qolgan qismi – uning metabolitlari tomonidan ta‘minlanadi. Rozuvastatinning aniqlangan asosiy metabolitlari bo‘lib N-dismetil va lakton metabolitlari hisoblanadi. N-dismetil rozuvastatinga nisbatan taxminan 50% ga kamroq faol, lakton metabolitlari farmakologik faol emas.
Chiqarilishi: asosan o‘zgarmagan shaklda (90%) ichak orqali (shu jumladan so‘rilgan va so‘rilmagan rozuvastatin) chiqariladi; qolgan qismi – buyraklar orqali chiqariladi. Yarim chiqarilish davri (T1/2) taxminan 19 soatni tashkil etadi. Preparatning dozasi oshirilganida yarim chiqarilish davri o‘zgarmaydi. Plazmadagi klirensining o‘rtacha geometrik ko‘rsatkichi taxminan soatiga 50 l (variasiya koeffisienti 21,7%) ni tashkil etadi. Boshqa GMG-KoA-reduktaza ingibitorlari bilan bo‘lgani kabi, rozuvastatinni jigar orqali chiqarilishida muhim rol bajaruvchi rozuvastatinni “jigar” tomonidan qamrab olinishi jarayonida xolesterinning membrana tashuvchisi (organik anionlarning transport S oqsili) jalb etiladi.
Rozuvastatinning tizimli ekspozisiyasi dozaga proporsional ravishda oshadi. Preparatni har kuni qabul qilinganida farmakokinetik ko‘rsatkichlarini o‘zgarishi kuzatilmaydi.
Pasientning jinsi va yoshi rozuvastatinning farmakokinetikasiga klinik ahamiyatli darajada ta‘sir qilmaydi.
Etnik guruhlar
Farmakokinetik tadqiqotlar yevropaliklarga nisbatan mongoloid irqqa mansub (yaponlar, xitoyliklar, filippinlar, vetnamliklar va koreys) pasientlarda rozuvastatinning AUC (“konsentrasiya-vaqt” egri chizig‘i ostidagi maydon) va Smax (qon plazmasidagi maksimal konsentrasiyasi) medianasini taxminan ikki marta oshishini ko‘rsatdi; hind pasientlarda AUC va Smax medianasini 1,3 marta oshishi ko‘rsatilgan. Farmakokinetik tahlil yevropaliklar va negroid irqqa mansub pasientlar orasida preparatning farmakokinetikasida klinik ahamiyatli farqlarni aniqlamagan.
Buyrak yetishmovchiligi
Yengil va o‘rtacha yaqqollikdagi buyrak yetishmovchiligi bo‘lgan pasientlarda rozuvastatin yoki N-dismetilning plazmadagi konsentrasiyasi sezilarli darajada o‘zgarmaydi. Og‘ir buyrak yetishmovchiligi (kreatinin klirensi (KK) minutiga <30 ml) bo‘lgan pasientlarda sog‘lom ko‘ngillilarga nisbatan rozuvastatinning qon plazmasidagi konsentrasiyasi 3 marta, N-dismetilning konsentrasiyasi esa – 9 marta yuqori. Gemodializda bo‘lgan pasientlarda rozuvastatinning plazmadagi konsentrasiyasi sog‘lom ko‘ngillilarga nisbatan taxminan 50% ga yuqori.
Jigar yetishmovchiligi
Chayld-Pyu shkalasi bo‘yicha 7 ball va undan past turli bosqichdagi jigar yetishmovchiligi bo‘lgan pasientlarda rozuvastatinning T1/2 oshishi aniqlanmagan; Chayld-Pyu shkalasi bo‘yicha 8 va 9 ball bo‘lgan 2 ta bemorlarda Chayld-Pyu shkalasi bo‘yicha pastroq ko‘rsatkichlarga ega bo‘lgan pasientlarga nisbatan T1/2 2 marta oshishi aniqlangan. Jigar faoliyatini yaqqolroq buzilishlari (Chayld-Pyu shkalasi bo‘yicha 9 balldan yuqori) bo‘lgan pasientlarda preparatni qo‘llash tajribasi yo‘q.
Genetik polimorfizm
GMG-KoA-reduktaza ingibitorlari, shu jumladan rozuvastatin OATR1V1 (GMG-KoA-reduktazani gepatositlar tomonidan qamrab olinishida ishtirok etuvchi organik anionlarning transport polipeptidi) transport oqsillari va BCRP (efflyuks transporter) bilan bog‘lanadi. SLCO1B1 (OATP1B1) c.521CC va/yoki ABCG2 (BCRP) c.421AA genotipi tashuvchilarida SLCO1B1 c.521TT va ABCG2 c.421SS genotipi tashuvchilariga nisbatan rozuvastatinning ekspozisiyasini (AUC) oshishi xavfi mavjud.
Qo‘llanilishi
Fredriksen bo‘yicha birlamchi giperxolesterinemiya (IIa turi, shu jumladan oilaviy geterozigot giperxolesterinemiya) yoki aralash giperxolesterinemiyada (IIb turi) parhez yoki davolashning medikamentoz bo‘lmagan usullari (masalan, jismoniy mashqlar, tana vaznini kamaytirish) yetarli bo‘lmaganida parhezga qo‘shimcha sifatida qo‘llanadi.
Oilaviy gomozigot giperxolesterinemiya – parhezga yoki boshqa lipidlar miqdorini kamaytiruvchi davolashga (masalan, PZLP-aferez) qo‘shimcha sifatida yoki bunday davolash samarali bo‘magan hollarda.
Gipertrigliseridemiya (Fredriksen bo‘yicha IV tur) parhezga qo‘shimcha sifatida.
Umumiy XS va XS-PZLP konsentrasiyasini kamaytirish uchun davolash buyurilgan pasientlarda parhezga qo‘shimcha sifatida aterosklerozni avj olishini sekinlashtirish uchun qo‘llanadi.
Yurak ishemik kasalligini (YUIK) klinik belgilarisiz, ammo uni rivojlanishini yuqori xavfi (erkaklar uchun 50 yoshdan va ayollar uchun 60 yoshdan yuqoridagilar, S reaktiv oqsil konsentrasiyasini oshishi (≥2 mg/l), arterial gipertenziya, XS-YUZLP konsentrasiyasini pastligi, oilaviy anamnezda YUIK ni erta boshlanishi kabi xavf omillaridan kamida bittasini bo‘lishi) bo‘lgan pasientlarda asosiy yurak-qon tomir asoratlarini (insult, infarkt, arterial revaskulyarizasiya) birlamchi oldini olishda qo‘llanadi.
Qo‘llash usuli va dozalari
Preparat bilan davolashni boshlashdan oldin pasient standart gipolipidemik parhezga rioya qilishni boshlashi va davolash vaqtida unga rioya qilishni davom ettirishi kerak. Davolash maqsadi va lipidlarning kutilgan konsentrasiyalari bo‘yicha umumiy qabul qilingan zamonaviy tavsiyalarni e‘tiborga olgan holda, terapevtik javobga qarab preparatning dozasi shaxsiy ravishda belgilanadi.
Akorta® preparatini sutkaning istalgan vaqtida, ovqat qabul qilishdan qat‘iy nazar, chaynamasdan va tabletkani maydalamasdan, butunligicha, suv bilan ichga qabul qilinadi.
Rozuvastatinning tavsiya etilgan boshlang‘ich dozasi (agar boshqacha buyurilmagan bo‘lsa) – avval GMG-KoA-reduktaza ingibitorlarini qabul qilgan pasientlar uchun ham, boshqa GMG-KoA-reduktaza ingibitorlari bilan davolashdan keyin ushbu dori vositasini qabul qilishga o‘tkazilgan pasientlar uchun ham sutkada 1 marta 10 mg ni tashkil etadi. Boshlang‘ich dozani tanlashda xolesterin konsentrasiyasining shaxsiy ko‘rsatkichlariga asoslanish va yurak-qon tomir asoratlarini bo‘lishi mumkin bo‘lgan xavfini e‘tiborga olish, shuningdek nojo‘ya samaralar rivojlanishini potensial xavfini baholash kerak.
Zarurati bo‘lganida dozasi 4 haftadan keyin 20 mg gacha oshirilishi mumkin.
Preparatning pastroq dozalariga nisbatan 40 mg dozasi qabul qilinganida nojo‘ya samaralar rivojlanishi mumkinligi tufayli, dozani 40 mg gacha oshirish faqat 20 mg doza qabul qilinganida kutilgan natijaga erishilmagan va shifokor kuzatuvi ostida bo‘ladigan og‘ir giperxolesterinemiyasi va yurak-qon tomir asoratlarining yuqori xavfi (ayniqsa oilaviy giperxolesterinemiyasi bo‘lgan pasientlarda) bo‘lgan pasientlarda amalga oshirilishi mumkin.
Preparatni 40 mg dozada qabul qilayotgan pasientlarni sinchkovlik bilan kuzatish tavsiya etiladi. Avval shifokorga murojaat etmagan pasientlarga 40 mg dozani buyurish tavsiya etilmaydi. 2-4 hafta davolangandan keyin va/yoki preparatning dozasi oshirilganida lipidlar almashinuvining ko‘rsatkichlarini nazorat qilish (zarurati bo‘lganida dozaga tuzatish kiritish) kerak.
Preparatni 40 mg dozada qabul qilayotgan pasientlarda buyrak faoliyatining ko‘rsatkichlarini nazorat qilish tavsiya etiladi.
Keksa yoshdagi pasientlarda dozaga tuzatish kiritish talab etilmaydi.
Turli etnik guruhlarga mansub pasientlarda farmakokinetik ko‘rsatkichlar o‘rganilganida yaponlar va xitoyliklar orasida rozuvastatinning tizimli konsentrasiyasini oshishi aniqlangan. Bu faktni ushbu guruh pasientlariga buyurilganida e‘tiborga olish kerak. Mongoloid irqqa mansub pasientlarga preparatni 40 mg dozada buyurish mumkin emas.
Buyrak yetishmovchiligi bo‘lgan pasientlar
Yengil yoki o‘rtacha og‘irlik darajasidagi buyrak yetishmovchiligi bo‘lgan pasientlarda dozaga tuzatish kiritish talab etilmaydi. Og‘ir buyrak yetishmovchiligi (kreatinin klirensi minutiga 30 ml dan kam) bo‘lgan pasientlarda Akorta® preparatining barcha dozalari qo‘llash mumkin emas. Buyrak faoliyatini o‘rtacha darajada buzilishi (kreatinin klirensi minutiga 60 ml dan kam) bo‘lgan pasientlarda preparatni 40 mg dozada qo‘llash mumkin emas.
Jigar yetishmovchiligi bo‘lgan pasientlar
Chayld-Pyu shkalasi bo‘yicha 9 balldan yuqori bo‘lgan pasientlarda preparatni qo‘llash tajribasi yo‘q. Faol bosqichdagi jigar kasalligi (shu jumladan “jigar” transaminazalari faolligini turg‘un oshishi, shu jumladan “jigar” transaminazalari faolligini normaning yuqori chegarasidan 3 martadan ko‘proqqa oshishining har qanday holatlarida) Akorta® preparatini qo‘llash mumkin emas.
Genetik polimorfizm
SLCO1B1 (OATP1B1) c.521CC va ABCG2 (BCRP) c.421AA genotipi tashuvchilarida SLCO1B1 c.521TT va ABCG2 c.421SS genotipi tashuvchilariga nisbatan rozuvastatinning ekspozisiyasini (AUC) oshishi aniqlangan. c.521CC va c.421AA genotiplarini tashuvchi-pasientlarda preparatning tavsiya etilgan maksimal dozasi sutkada 1 marta 20 mg ni tashkil etadi.
Miopatiyaga moyilligi bo‘lgan pasientlar
Miopatiyani rivojlanishiga moyilligini ko‘rsatuvchi omillari bo‘lgan pasientlarga preparatni 40 mg dozada buyurish mumkin emas.
Yondosh davolash
Rozuvastatin turli transport oqsillari (xususan, OATR1V1 va BCRP) bilan bog‘lanadi. Akorta® preparatini transport oqsillari bilan o‘zaro ta‘siri hisobiga qon plazmasida rozuvastatinning konsentrasiyasini oshiradigan dori vositalari (siklosporin, ba‘zi OITV proteaza ingibitorlari, shu jumladan ritonavirni atanazanavir, lopinavir va/yoki tipranavir bilan kombinasiyasi kabi) miopatiyaning (shu jumladan rabdomioliz) xavfini oshirishi mumkin. Bunday hollarda muqobil davolashni buyurish yoki Akorta® preparatini qabul qilishni vaqtincha to‘xtatish imkonini baholash kerak. Agar yuqorida ko‘rsatilgan preparatlarni qo‘llash zarur bo‘lsa, kutilayotgan foyda va Akorta® preparati bilan yondosh davolashning bo‘lishi mumkin bo‘lgan xavfi nisbatini baholash va uning dozasini kamaytirish imkonini ko‘rib chiqish kerak.
Nojo‘ya ta‘sirlari
Boshqa GMG-KoA-reduktaza ingibitorlarini qo‘llagandagi kabi nojo‘ya samaralarni paydo bo‘lishi tez-tezligi dozaga bog‘liq xarakterga ega.
Nojo‘ya samaralarni paydo bo‘lishi tez-tezligi: tez-tez (>1/100, <1/10); tez-tez emas (>1/1000, <1/100); kam hollarda (>1/10000, <1/1000); juda kam hollarda (<1/10000); tez-tezligi aniqlanmagan (mavjud ma‘lumotlar asosida hisoblab bo‘lmaydi).
Markaziy va periferik nerv tizimi tomonidan: tez-tez – bosh og‘rig‘i, bosh aylanishi, astenik sindrom; tez-tez emas – xavotirlik, nevralgiya, paresteziya, juda kam hollarda – polineyropatiya, amneziya.
Ovqat-hazm qilish tizimi tomonidan: tez-tez – qabziyat, ko‘ngil aynishi, qorinda og‘riq; kam hollarda – “jigar” transaminazalari faolligini qaytuvchan o‘tib ketuvchan dozaga bog‘liq ravishda oshishi, pankreatit; juda kam hollarda – dispepsiya (shu jumladan, diareya, meteorizm, qusish), gastroenterit, sariqlik, gepatit.
Nafas tizimi tomonidan: tez-tez – faringit; tez-tez emas – rinit, sinusit, bronxil astma, bronxit, pnevmoniya; tez-tezligi aniqlanmagan – yo‘tal, dispnoe.
Yurak-qon tomir tizimi tomonidan: tez-tez emas – stenokardiya, arterial bosimni oshishi, yurak urishini his qilish, vazodilatasiya simptomlari (shu jumladan teri giperemiyasi).
Tayanch-harakat apparati tizimi tomonidan: tez-tez – mialgiya; tez-tez emas – artrit, mushak gipertonusi, belda og‘riq, qo‘l va oyoq suyaklarini patologik sinishi (shikastlanishsiz); kam hollarda – miopatiya, rabdomioliz (buyrak faoliyatini buzilishi bilan bir vaqtda, preparatni 40 mg dozada qabul qilish fonida); juda kam hollarda – artralgiya; tez-tezligi aniqlanmagan – immunitetga bog‘liq nekrotik miopatiya; ba‘zida uzilishlar bilan asoratlangan tendopatiyalar.
Siydik chiqarish tizimi tomonidan: proteinuriya (1% dan kam hollarda – 10 mg va 20 mg doza uchun, 3% hollarda – 40 mg doza uchun). Ko‘pgina hollarda davolash jarayonida proteinuriya kamayadi yoki yo‘q bo‘ladi va o‘tkir buyrak kasalligi yoki buyrakning mavjud kasalligini zo‘rayishini bildirmaydi; juda kam hollarda – gematuriya.
Allergik reaksiyalar: tez-tez emas – teri toshmasi, teri qichishishi, eshakemi; kam hollarda – angionevrotik shish; tez-tezligi aniqlanmagan – Stivens-Djonson sindromi.
Laborator ko‘rsatkichlar tomonidan: qon plazmasida glyukoza, bilirubin konsentrasiyasini oshishi, gamma-glutamiltransferaza, ishqoriy fosfotaza faolligini oshishi. Kreatinfosfokinaza (KFK) faolligini dozaga bog‘liq ravishda oshishi rozuvastatin qabul qilgan pasientlarning kam sonida kuzatilgan. Ko‘pchilik hollarda u ahamiyatsiz, simptomsiz va vaqtinchalik bo‘lgan. KFK faolligini normaning yuqori chegarasidan 5 martadan yuqoriroqqa oshishida davolash vaqtinchalik to‘xtatilishi kerak.
Boshqalar: tez-tez – 2-tur qandli diabet; tez-tez emas – anemiya, ko‘krak qafasida og‘riq, ekximozlar, grippsimon sindrom, periodontal abssess; kam hollarda – trombositopeniya; tez-tezligi aniqlanmagan – periferik shishlar, ginekomastiya.
Ba‘zi statinlar qo‘llanilganida quyidagi nojo‘ya samaralar haqida xabar berilgan: deressiya, uyquni buzilishi, shu jumladan uyqusizlik va dahshatli tush ko‘rishlar, jinsiy disfunksiya. O‘pkaning interstisial kasalligining ayrim hollari haqida xabar berilgan, ayniqsa preparatlarni uzoq muddat qo‘llaganda (Maxsus ko‘rsatmalarga qarang).
Qo‘llash mumkin bo‘lmagan holatlar
10 va 20 mg sutkalik dozadagi preparat uchun: rozuvastatinga yoki preparatning har qanday komponentiga yuqori sezuvchanlik, faol bosqichdagi jigar kasalligi (shu jumladan “jigar” transaminazalari faolligini turg‘un oshishi, shuningdek qon zardobida “jigar” transaminazalari faolligini normaning yuqori chegarasidan 3 martadan ko‘proq oshishining har qanday holatlari), buyrak faoliyatini og‘ir darajali buzilishlari (KK minutiga 30 ml dan kam), laktozani o‘zlashtiraolmaslik, laktaza tanqisligi yoki glyukozo-galaktoz malabsorbsiya sindromi (preparat laktoza saqlaydi), miopatiya, siklosporinni bir vaqtda qabul qilish, miotoksik asoratlarni rivojlanishiga moyillik, homiladorlik, laktasiya davri; kontrasepsiyaning ishonchli usullarini qo‘llamagan reproduktiv yoshdagi ayollarda qo‘llash; 18 yoshgacha bo‘lgan bolalarda (samaradorligi va xavfsizligi aniqlanmagan) qo‘llash mumkin emas.
40 mg sutkalik dozada: yuqorida sanab o‘tilgan qo‘llash mumkin bo‘lmagan holatlarga qo‘shimcha sifatida preparatni gipotireoz, shaxsiy yoki oilaviy anamnezidagi mushak kasalliklari, anamnezida boshqa GMG-KoA-reduktaza ingibitorlarini yoki fibratlarni qabul qilish fonida miotoksiklik, alkogolni haddan ziyod qabul qilish, qon plazmasida rozuvastatinning konsentrasiyasini oshishiga olib keluvchi holatlar, mongoloid irqdagi pasientlar, fibratlarni bir vaqtda qabul qilish, o‘rtacha og‘irlik darajasidagi buyrak yetishmovchiligida (KK minutiga 60 ml dan kam) qo‘llash mumkin emas.
Ehtiyotkorlik bilan
10 va 20 mg sutkalik dozadagi preparat uchun: miopatiya/rabdomioliz rivojlanishi xavfini mavjudligi – buyrak yetishmovchiligi, gipotireoz, shaxsiy yoki oilaviy anamnezidagi nasliy mushak kasalliklari va anamnezida boshqa GMG-KoA-reduktaza ingibitorlari yoki fibratlarni qo‘llanilganida mushak toksikligi, alkogolni haddan ziyod iste‘mol qilish, rozuvastatinning plazmadagi konsentrasiyasini oshishi kuzatiladigan holatlar, 65 yoshdan oshganlar, anamnezida jigar kasalliklari, sepsis, arterial gipotenziya, katta jarroxlik aralashuvlari, jarohatlar, og‘ir metabolik, endokrin yoki suv-elektrolit buzilishlari, nazoratlanmagan tutqanoq, irqiy mansublik (mongoloid irq), fibratlarni bir vaqtda qo‘llash.
40 mg sutkalik dozadagi preparat uchun: engil og‘irlik darajasidagi buyrak yetishmovchiligi (KK minutiga 60 ml dan yuqori); 65 yoshdan oshganlar; anamnezida jigar kasalliklari; sepsis; arterial gipotenziya; katta jarrohlik aralashuvlari, jarohatlar, og‘ir metabolik, endokrin yoki suv-elektrolit buzilishlari yoki nazoratlanmagan tutqanoq xurujlari.
Dorilarning o‘zaro ta‘siri
Boshqa preparatlarni qo‘llashning rozuvastatinga ta‘siri
Transport oqsillarining ingibitorlari: rozuvastatin ba‘zi transport oqsillari, xususan, OATR1V1 va BCRP bilan bog‘lanadi. Ushbu transport oqsillarining ingibitori bo‘lgan preparatlarni yondosh qo‘llash qon plazmasida rozuvastatinning konsentrasiyasini oshishi va miopatiya rivojlanishining yuqori xavfi bilan kechishi mumkin.
Rozuvastatin siklosporinning plazmadagi konsentrasiyasiga ta‘sir qilmaydi. Siklosporin rozuvastatinning samarasini kuchaytiradi (uni chiqarilishini sekinlashtiradi, AUC ni 7 marta, Smax ni 11 marta oshiradi).
Gemfibrozil rozuvastatinning samarasini kuchaytiradi (uning Smax va AUC ni 2 marta oshiradi). Gemfibrozil,fenofibrat va boshqa fibratlar va lipidlar miqdorini pasaytiruvchi dozada nikotin kislotasi (sutkada 1 g dan yuqori) GMG-KoA-reduktaza ingibitorlari bilan bir vaqtda qo‘llanilganida ehtimol, monoterapiya sifatida qo‘llanilganida ularning o‘zi miopatiya chaqirishi mumkinligi sababli miopatiya paydo bo‘lishi xavfini oshiradi.
Fibratlar bilan birga buyurilganida preparatni 40 mg dozada qabul qilish mumkin emas. Gemfibrozil bilan buyurilganida rozuvastatinning dozasi sutkada 10 mg dan oshmasligi kerak.
O‘zaro ta‘sirining aniq mexanizmi aniq emasligiga qaramasdan, OITV protezasi ingibitorlari bilan birga qabul qilish rozuvastatinning ekspozisiyasini ahamiyatli darajada oshishiga olib kelishi mumkin. Sog‘lom ko‘ngillilarda 20 mg rozuvastatinni ikkita OITV-proteza ingibitorini (400 mg lopinavir/100 mg ritonavir) saqlovchi majmuaviy preparat bilan bir vaqtda qo‘llash bo‘yicha o‘tkazilgan farmakokinetik tadqiqotda rozuvastatinning AUC(0-24) va Cmax ni muvofiq ravishda taxminan ikki marta va besh marta oshishiga olib kelgan. Shuning uchun rozuvastatin va OITV-proteazani bir vaqtda qabul qilish tavsiya etilmaydi.
Alyuminiy va magniy saqlovchi antasidlar rozuvastatinning plazmadagi konsentrasiyasini taxminan 50% ga pasayishiga olib keladi (antasidlarni rozuvastatinni qabul qilgandan 2 soatdan keyin qo‘llash kerak, bunday o‘zaro ta‘sirning klinik ahamiyati o‘rganilmagan).
Eritromisin me‘da-ichak yo‘llari motorikasini kuchaytiradi, bu rozuvastatinning samarasini pasayishiga olib keladi (uning AUC ni 20% ga va Smax ni 30% ga kamaytiradi).
In vivo va in vitro sharoitlarda o‘tkazilgan tadqiqotlar rozuvastatin sitoxrom R450 izofermentlar tizimining ingibitori ham, induktori ham emasligini ko‘rsatdi. Bundan tashqari, rozuvastatin ushbu fermentlar uchun maxsus bo‘lmagan substrat hisoblanadi. Rozuvastatin va flukonazol (CYP2S9 va CYP3A4 ingibitori) va ketokonazol (CYP2A6 va CYP3A4 ingibitori) orasida klinik ahamiyatga ega o‘zaro ta‘sir aniqlanmagan. Rozuvastatin va itrakonazolni (CYP3A4 ingibitori) birga qo‘llash rozuvastatinning AUC ni 28% ga (klinik ahamiyatsiz) oshiradi. Shunday qilib, sitoxrom R450 tizimiga bog‘liq metabolizm bilan bog‘liq o‘zaro ta‘sir kutilmaydi.
Rozuvastatinni 10 mg dozada va ezetimibni 10 mg dozada bir vaqtda qo‘llash giperxolesterinemiyasi bo‘lgan pasientlarda rozuvastatinning AUC ni oshishi bilan kechgan.
Ammo noxush ko‘rinishlarni chaqirishi mumkin bo‘lgan rozuvastatin va ezetimibning farmakodinamik o‘zaro ta‘sirini inkor etib bo‘lmaydi.
Rozuvastatinning dozasiga tuzatish kiritishni talab etuvchi dori vositalari bilan o‘zaro ta‘siri (1-jadvalga qarang)
Rozuvastatinning ekspozisiyasini oshiruvchi dori vositalari bilan birga qo‘llash zarurati bo‘lganida uning dozasiga tuzatish kiritish lozim. Shuningdek, uning maksimal sutkalik dozasiga rozuvastatin bilan o‘zaro ta‘sirlashadigan dori vositalarini bir vaqtda buyurilmasdan qabul qilinadigan 40 mg doza uchun rozuvastatinning ekspozisiyasidan oshmaydigan holda tuzatish kiritish lozim.
1-jadval. Chop etilgan klinik tadqiqotlar ma‘lumotlari bo‘yicha dori preparatlarini birga qo‘llashning rozuvastatinning ekspozisiyasiga ta‘siri (AUC, ko‘rsatkichini kamayib borishi tartibida)
Yondosh preparatlarni dozalash tartibi | Rozuvastatinni dozalash tartibi | Rozuvastatin ekspozisiyasini o‘zgarishi (AUC) |
Siklosporin 75 mg sutkada ikki marta, sutkada ikki marta 200 mg gacha, 6 oy | 10 mg sutkada bir marta, 10 kun | 7,1 marta oshishi |
Atazanavir 300 mg/ritonavir 100 mg sutkada bir marta, 8 kun | 10 mg, bir marta | 3,1 marta oshishi |
Lopinavir 400 mg/ritonavir 100 mg sutkada ikki marta, 17 kun | 20 mg sutkada bir marta, 7 kun | 2,1 marta oshishi |
Gemfibrozil 600 mg sutkada ikki marta, 7 kun | 80 mg, bir marta | 1,9 marta oshishi |
Eltrombopag 75 mg sutkada bir marta, 10 kun | 10 mg, bir marta | 1,6 marta oshishi |
Darunavir 600 mg/ritonavir 100 mg sutkada ikki marta, 7 kun | 10 mg sutkada bir marta, 7 kun | 1,5 marta oshishi |
Tipranavir 500 mg/ritonavir 200 mg sutkada ikki marta, 11 kun | 10 mg, bir marta | 1,4 marta oshishi |
Dronedaron 400 mg sutkada ikki marta | Ma‘lumotlar yo‘q | 1,4 marta oshishi |
Itrakonazol 200 mg sutkada bir marta, 5 kun | 10 mg, bir marta | 1,4 marta oshishi |
Ezetimib 10 mg sutkada bir marta, 14 kun | 10 mg, sutkada bir marta, 14 kun | 1,2 marta oshishi |
Fosamprenavir 700 mg/ritonavir
100 mg sutkada ikki marta, 8 kun |
10 mg, bir marta | o‘zgarishsiz |
Aleglitazar 0,3 mg, 7 kun | 40 mg, 7 kun | o‘zgarishsiz |
Silimarin 140 mg sutkada uch marta, 5 kun | 10 mg, bir marta | o‘zgarishsiz |
Fenofibrat 67 mg sutkada uch marta, 7 kun | 10 mg, 7 kun | o‘zgarishsiz |
Rifampin 450 mg sutkada bir marta, 7 kun | 20 mg, bir marta | o‘zgarishsiz |
Ketokonazol 200 mg sutkada ikki marta, 7 kun | 80 mg, bir marta | o‘zgarishsiz |
Flukonazol 200 mg sutkada bir marta, 11 kun | 80 mg, bir marta | o‘zgarishsiz |
Eritromisin 500 mg sutkada 4 marta, 7 kun | 80 mg, bir marta | 28% ga pasayishi |
Baykalin 50 mg sutkada uch marta, 14 kun | 20 mg, bir marta | 47% ga pasayishi |
Rozuvastatinni qo‘llashning boshqa preparatlarga ta‘siri
K vitamini antagonistlari (masalan, varfarin) ni bir vaqtda qabul qilayotgan pasientlarda rozuvastatin bilan davolashni boshlash yoki preparatning dozasini oshirish protrombin vaqtini uzayishi (xalqaro muvofiqlashtirilgan nisbat (XMN) ni oshishi) olib kelishi mumkin. Rozuvastatinni bekor qilish yoki uning dozasini kamaytirish XMN pasayishiga olib kelishi mumkin (bunday hollarda XMN monitoringi tavsiya etiladi).
Rozuvastatin peroral kontraseptivlarning samarasini kuchaytiradi (etinilestradiol va norgestrelning AUC ni muvofiq ravishda 26% va 34% ga oshiradi, buni peroral kontraseptivlarning dozasini tanlashda e‘tiborga olish lozim). Rozuvastatin va gormonal o‘rinbosar davolashni bir vaqtda qo‘llash bo‘yicha farmakokinetik ma‘lumotlar yo‘q, shunday qilib, ularni birga qo‘llaganda analogik samarani inkor etib bo‘lmaydi.
Rozuvastatinni digoksin bilan klinik ahamiyatli o‘zaro ta‘siri kutilmaydi.
Maxsus ko‘rsatmalar
Rozuvastatinning yuqori dozalari, ayniqsa 40 mg qabul qilinganida pasientlarda proteinuriya, asosan kanalchalar tufayli kelib chiqqan proteinuriya kuzatilgan, lekin ko‘pchilik hollarda vaqti-vaqti yoki qisqa muddatli bo‘lgan. Bunday proteinuriya buyrakning o‘tkir kasalligini paydo bo‘lishi yoki buyrakning mavjud kasalligini avj olishini bildirmasligi ko‘rsatilgan. Preparatni 40 mg dozada qabul qilayotgan pasientlarda davolash vaqtida buyrak faoliyatining ko‘rsatkichlarini nazorat qilish tavsiya etiladi.
Jadal jismoniy yuklamalardan keyin yoki KFK faolligini oshirishi mumkin bo‘lgan sabablar bo‘lganida KFK faolligini aniqlash mumkin emas, bu olingan natijalarni noto‘g‘ri interpretasiyasiga olib kelishi mumkin. KFK ning dastlabki faolligini normaning yuqori chegarasidan 5 martadan ko‘proqqa oshishida 5-7 kundan keyin takroran tekshirish kerak. Agar takroriy tekshirish KFKning dastlabki faolligini normaning yuqori chegarasiga nisbatan 5 martadan ko‘proqqa oshganligini tasdiqlasa, davolashni boshlash mumkin emas.
Rabdomiolizning xavf omillari mavjud bo‘lgan pasientlarda davolashning xavfi va bo‘lishi mumkin bo‘lgan foyda nisbatini ko‘rib chiqish va butun davolash kursi davomida klinik kuzatuvni amalga oshirish kerak.
To‘satdan mushak og‘riqlari, mushak kuchsizligi yoki spazmlar paydo bo‘lgan hollarda, ayniqsa lohaslik va isitma bilan birga kuzatilgan holatlar haqida darhol shifokorga xabar berish kerakligi haqida pasientlarga axborot berish kerak. Bunday pasientlarda KFK faolligi darajasi monitoringini amalga oshirish kerak. Agar KFK ning faolligi normaning yuqori chegarasidan 5 martadan ko‘proqqa oshgan bo‘lgan va agar mushak simptomlari yaqqol namoyon bo‘lgan bo‘lsa va har kunlik diskomfort chaqirsa (hatto, agar KFK ning faolligi normaning yuqori chegarasidan 5 martadan kamroq bo‘lsa ham) davolash to‘xtatilishi kerak. Agar simptomlar yo‘q bo‘lsa va KFK ning faolligi normaga qaytsa, preparatni yoki boshqa GMG-KoA-reduktaza ingibitorlarini pastroq dozada pasient holatini sinchkovlik bilan kuzatgan holda takroriy buyurishni masalasini ko‘rib chiqish kerak. Rabdomiolizning simptomlari yo‘qligida KFK ning odatdagi monitoringini amalga oshirish maqsadga muvofiq emas.
Davolash vaqtida yoki statinlarni, shu jumladan rozuvastatinni qabul qilish to‘xtatilganida proksimal mushaklarning turg‘un kuchsizligi va qon zardobida KFK faolligini oshishi ko‘rinishidagi klinik ko‘rinishlar bilan immunitetga bog‘liq nekrozlanuvchi miopatiyaning juda kam hollari aniqlangan. Mushak va nerv tizimini qo‘shimcha tekshirish, serologik tekshiruvlar, shuningdek immunodepressiv vositalar bilan davolash talab etilishi mumkin.
Boshqa GMG-KoA-reduktaza ingibitorlarini fibrat kislotasining hosilalari (shu jumladan, gemfibrozil), siklosporin, lipidlar miqdorini pasaytiruvchi dozada nikotin kislotasi (sutkada 1 dan ortiq), mikroblarga qarshi azol preparatlar, OITV proteazasi ingibitorlari va makrolid antibiotiklari bilan birga qabul qilgan pasientlarda miozit va miopatiyalar holatlari sonini oshishi haqida xabar berilgan. Gemfibrozil ba‘zi GMG-KoA-reduktaza ingibitorlari bilan birga buyurilganida miopatiyani paydo bo‘lishi xavfini oshiradi. Shunday qilib, rozuvastatin va gemfibrozilni bir vaqtda qo‘llash tavsiya etilmaydi. Rozuvastatinni fibratlar yoki lipidlar miqdorini pasaytiruvchi dozada nikotin kislotasi bilan birga qo‘llanilganida xavf va bo‘lishi mumkin bo‘lgan foyda nisbati sinchkovlik bilan baholanishi kerak. Akorta® preparatini 40 mg dozada fibratlar bilan birga qabul qilish mumkin emas.
Miopatiyani taxmin qilish mumkin bo‘lgan yoki ikkilamchi buyrak yetishmovchiligi rivojlanishi mumkin bo‘lgan (sepsis, arterial gipertenziya, jarroxlik aralashuvi, jarohat, metabolik sindrom, tirishishlar, endokrin buzilishlar, suv-elektrolit buzilishlari) o‘tkir, og‘ir kasalliklari bo‘lgan pasientlarga Akorta® preparatini buyurish mumkin emas.
Boshqa GMG-KoA-reduktaza ingibitorlari kabi Akorta® preparatini alkogolni suiste‘mol qiluvchi yoki anamnezida jigar kasalligi bo‘lgan pasientlar alohida ehtiyotkorlik bilan qabul qilishlari kerak.
Davolash boshlanganidan 2-4 haftadan keyin va/yoki Akorta® preparatining dozasi oshirilganida lipid almashinuvining ko‘rsatkichlarini nazorat qilish lozim (zarurati bo‘lganida dozaga tuzatish kiritish talab etiladi).
Davolash boshlangunigacha va davolash boshlanganidan 3 oydan keyin “jigar” transaminazalari faolligini aniqlash tavsiya etiladi. Agar qon zardobidagi “jigar” transaminazalari faolligi normaning yuqori chegarasidan 3 marta oshsa, preparatning dozasini kamaytirish yoki qabul qilishni to‘xtatish kerak.
Ko‘pchilik hollarda proteinuriya davolash vaqtida kamayadi yoki yo‘q bo‘ladi va buyrakning o‘tkir kasalligini paydo bo‘lishi yoki buyrakning mavjud kasalligini avj olishini bildirmaydi. Giperxolesterinemiya gipotireoz yoki nefrotik sindrom bilan birga kechsa, asosiy kasalliklarni davolash rozuvastatin bilan davolash boshlanishidan oldin amalga oshirilishi kerak.
Preparatni OITV proteazalari ingibitorlari bilan birga qo‘llash tavsiya etilmaydi (“Dorilarning o‘zaro ta‘siri” bo‘limiga qarang).
Ba‘zi statinlar, ayniqsa uzoq muddat qo‘llanilganida o‘pkaning interstisial kasallini ayrim hollari haqida xabar berilgan. Kasallikning belgilari hansirash, balg‘amsiz yo‘tal va umumiy holatni yomonlashishi (holsizlik, tana vaznini kamayishi va isitma) bo‘lishi mumkin. O‘pkaning interstisial kasalligiga gumon bo‘lganida statinlar bilan davolashni to‘xtatish kerak.
Glkozaning konsentrasiyasi 5,6 dan 6,9 mmol/l gacha bo‘lgan pasientlarda rozuvastatin bilan davolash 2 tur qandli diabet rivojlanishini yuqori xavfi bilan assosiasiyalangan.
Homiladorlik va emizish davrida qo‘llanishi
Akorta® preparatini homiladorlik va emizish davrida qo‘llash mumkin emas. Reproduktiv yoshdagi ayollar kontrasepsiyaning ishonchli va adekvat usullaridan foydalanishlari lozim. Xolesterin va xolesterin biosintezining boshqa mahsulotlari homilani rivojlanishi uchun muhimligi tufayli, GMG-KoA-reduktazani susaytirishning potensial xavfi homiladorlarda preparatni qo‘llashning foydasidan yuqori. Davolash jarayonida homiladorlik yuzaga kelganida preparatni qabul qilish darhol to‘xtatilishi kerak. Rozuvastatinni ko‘krak suti bilan ajralishiga nisbatan ma‘lumotlar yo‘q, shuning uchun emizish davrida preparatni qabul qilishni to‘xtatish kerak.
Transport vositalari, mexanizmlarni boshqarish qobiliyatiga ta‘siri
Transport vositalarini boshqarish va diqqatni yuqori jamlash va psixomotor reaksiyalarning tezligi bilan bog‘liq ishlarni bajarishda ehtiyotkorlikka rioya qilish kerak (davolash vaqtida bosh aylanishi paydo bo‘lishi mumkin).
Preparat bolalar ololmaydigan joyda saqlansin va yaroqlilik muddati o‘tgach qo‘llanilmasin.
Dozani oshirib yuborilishi
Simptomlari: nojo‘ya samaralarni kuchayishi. Bir necha sutkalik dozalarni bir vaqtda qabul qilinganida rozuvastatinning farmakokinetik ko‘rsatkichlari o‘zgarmaydi.
Davolash: spesifik antidoti yo‘q. Simptomatik davolash va hayot uchun muhim a‘zolar va tizimlar faoliyatini tutib turishga qaratilgan choralarni amalga oshirish tavsiya etiladi. Jigar faoliyatini va kreatinfosfokinaza faolligini nazorat qilish kerak. Gemodializ samarasiz.
Chiqarilish shakli
Plyonka qobiq bilan qoplangan tabletkalar, 10 mg, 20 mg.
10 tabletkadan kontur uyali o‘ramda.
1, 2, 3 kontur uyali o‘ramlar qo‘llash bo‘yicha yo‘riqnomasi bilan karton qutiga joylanadi.
Yaroqlilik muddati
2 yil.
Saqlash sharoiti
25oS dan yuqori bo‘lmagan haroratda.
Berish tartibi
Resept bo‘yicha beriladi.
Chiqarish shakllari