QO‘LLASH BO‘YICHA YO‘RIQNOMA
MEKSIDOL®
MEXIDOLUM®
Preparatning savdo nomi: Meksidol®
Ta‘sir qiluvchi modda (XPN): etilmetilgidroksipiridin suksinati
Dori shakli: vena ichiga va mushak ichiga yuborish uchun eritma
Tarkibi:
Faol modda:
– etilmetilgidroksipiridin suksinati – 50 mg.
Yordamchi moddalar:
– natriy metabisulfiti – 1 mg
– in‘eksiya uchun suv 1 ml gacha.
Ta‘rifi: rangsiz yoki biroz sarg‘ish, tiniq suyuqlik 2 ml yoki 5 ml dan ampulalarda.
Farmakoterapevtik guruhi: Antioksidant vosita. Alkogolizmda, toksiko- va narkomaniyalardagi buzilishlarni davolash uchun vosita.
ATS kodi: N07XX
Farmakologik xususiyatlari
Antigipoksik, membranoprotektor, nootrop, tirishishga qarshi, anksiolitik ta‘sir ko‘rsatadi, organizmning stressga chidamliligini oshiradi. Meksidol® organizmni asosiy shikastlovchi omillarning ta‘siriga, kislorodga bog‘liq patologik holatlar (shok, gipoksiya va ishemiya, miyada qon aylanishini buzilishi, alkogol va antipsixotik vositalar (neyroleptiklar) bilan zaharlanish) ga chidamliligini oshiradi.
Meksidol® bosh miyaning metabolizmi va qon bilan ta‘minlanishini yaxshilaydi, mikrosirkulyasiyani va qonning reologik xususiyatlarini yaxshilaydi, trombositlar agregasiyasini kamaytiradi. Gemolizda qon xujayralari (eritrositlar va trombositlar) ning membrana tuzilmalarini barqarorlashtiradi. Gipolipidemik ta‘sir ko‘rsatadi, umumiy xolesterin va past zichlikdagi lipoproteinlar (PZLP) ning miqdorini kamaytiradi.
O‘tkir pankreatitda fermentativ toksemiya va endogen intoksikasiyani kamaytiradi.
Meksidol®ning ta‘sir mexanizmi uning antigipoksant, antioksidant va membranoprotektiv ta‘siri bilan bog‘liq. U lipidlarning perekisli oksidlanishini ingibirlaydi, superoksiddismutazaning faolligini oshiradi, lipid-oqsil nisbatini oshiradi, membrananing qovushqoqligini kamaytiradi, uning oquvchanligini oshiradi. Membranaga bog‘liq fermentlar (kalsiyga bog‘liq bo‘lmagan fosfodiesteraza, adenilatsiklaza, asetilxolinesterazaning), reseptor (benzodiazepin, GAMK, asetilxolinli) komplekslarning faolligini modullaydi, bu ularning ligandalar bilan bog‘lanish qobiliyatini kuchaytiradi, biomembranalarning struktur-funksional tuzilishini saqlanib qolishiga, neyromediatorlarning tashilishiga va sinaptik o‘tkazuvchanlikni yaxshilanishiga yordam beradi. Meksidol® bosh miyada dofaminning miqdorini oshiradi. Aerob glikolizning kompensator faollashishini kuchayishini va gipoksiya sharoitida ATF va kreatinfosfatning miqdorini oshirish bilan, Krebs siklidagi oksidlanish jarayonlarining susayish darajasini pasayishini, mitoxondriyalarning energiyani sintez qiluvchi faoliyatini faollashishini, xujayra membranalarining barqarorlashishini chaqiradi.
Meksidol® ishemiyaga uchragan miokardda metabolik jarayonlarni normallashtiradi, nekroz sohasini kichraytiradi, miokardning elektrik faolligi va qisqaruvchanligini tiklaydi va yaxshilaydi, shuningdek ishemiya sohasida koronar qon oqimini oshiradi, o‘tkir koronar yetishmovchilikka reperfuzion sindromning oqibatlarini kamaytiradi. Nitropreparatlarning antianginal faolligini oshiradi. Meksidol® surunkali ishemiya va gipoksiya oqibatidagi avj oluvchi neyropatiyada ko‘z to‘r pardasining ganglioz xujayralarini va ko‘rish nervi tolalarini shikastlanishlardan saqlanib qolishiga yordam beradi. Ko‘zning to‘r pardasi va ko‘rish nervining funksonal faolligini oshirib, ko‘rish o‘tkirligini kuchaytiradi.
Farmakokinetikasi
Mushak ichiga yuborilganida qon plazmasida yuborilgandan so‘ng 4 soat davomida aniqlanadi. Maksimal konsentrasiyaga erishish vaqti (Tmax) – 0,45-0,5 soat. 400-500 mg doza yuborilganida maksimal konsentrasiyasi (Smax) 3,5-4,0 mkg/ml ni tashkil qiladi. Meksidol® qon havzasidan a‘zolar va to‘qimalarga tez o‘tadi va organizmdan tez chiqariladi. Preparatni organizmda tutib turilish vaqti (MRT) 0,7-1,3 soatni tashkil etadi. Preparat asosan siydik bilan, glyukuron bilan kon‘yugasiyalangan shaklda va ozgina miqdorda o‘zgarmagan holda chiqariladi.
Qo‘llanilishi
- miyada qon aylanishini o‘tkir buzilishlari;
- bosh-miya jarohati, bosh-miya jarohatlarining oqibatlari;
- dissirkulyator ensefalopatiya;
- vegetativ distoniya sindromi;
- aterosklerotik genezga ega yengil kognitiv buzilishlar;
- nevrotik va nevrozga o‘xshash holatlardagi xavotirlik buzilishlar;
- o‘tkir miokard infarkti (birinchi sutkalardan boshlab) kompleks davolash tarkibida;
- turli bosqichlardagi ochiq burchakli glaukoma, kompleks davolash tarkibida;
- nevrozga o‘xshash holatlar va vegetativ-tomir buzilishlarining ustunligi bilan kechuvchi alkogolizmda abstinent sindromni bartaraf qilish;
- antipsixotik vositalr bilan o‘tkir zaharlanish;
- qorin bo‘shlig‘ining o‘tkir yiringli-yallig‘lanish jarayonlarida (o‘tkir nekrolitik pankreatit, peritonit) kompleks davolash tarkibida qo‘llanadi.
Qo‘llash usuli va dozalari
Vena ichiga (oqim bilan yoki tomchilab) yoki mushak ichiga. Infuzion yuborish usulida Meksidol® ni natriy xloridining izotonik eritmasida suyultirish kerak. Meksidol® oqim bilan, asta-sekin 5-7 minut davomida, tomchilab – minutiga 40-60 tomchi tezlikda yuboriladi. Maksimal sutkalik doza 1200 mg dan oshmasligi kerak.
Miyada qon aylanishini o‘tkir buzilishlarida Meksidol® birinchi 10-14 kunda – vena ichiga (v/i) tomchilab 200-500 mg dan sutkada 2-4 marta, so‘ngra – 2 hafta davomida mushak ichiga (m/i) 200-250 mg dan sutkada 2-3 marta qo‘llanadi.
Bosh-miya jarohati, bosh-miya jarohatlarining oqibatlarida Meksidol® 10-15 kun davomida v/i tomchilab 200-500 mg dozada sutkada 2-4 marta qo‘llanadi.
Dekompensasiya bosqichidagi dissirkulyator ensefalopatiyada Meksidol® ni 14 kun davomida v/i oqim bilan yoki tomchilab 200-500 mg dozada sutkada 1-2 marta buyurish kerak. So‘ngra – keyingi 2 hafta davomida m/i sutkada 100-250 mg dan buyuriladi.
Dissirkulyator ensefalopatiyaning kurslik profilaktikasi uchun preparat 10-14 kun davomida m/i 200-250 mg doza sutkada 2 marta yuboriladi.
Keksa yoshdagi bemorlardagi yengil kognitiv buzilishlarda va xavotirli buzilishlarda preparat 14-30 kun davomida m/i sutkada 100-300 mg li sutkalik dozada qo‘llanadi.
O‘tkir miokard infarktida kompleks davolash tarkibida Meksidol® v/i yoki m/i 14 sutka davomida nitratlar, beta-adrenoblokatorlar, angiotenzinga aylantiruvchi ferment (AAF) ingibitorlari, trombolitiklar, antikoagulyatlar va antiagregant vositalar, shuningdek ko‘rsatmalar bo‘yicha simptomatik vositalarni o‘z ichiga oluvchi miokard infarktini an‘anaviy davolash fonida yuboriladi. Birinchi 5 sutka davomida maksimal samaraga erishish uchun, preparatni v/i yuborgan afzal, keyingi 9 sutka davomida Meksidol® m/i yuborilishi mumkin. Preparatni v/i yuborishni 0,9% li natriy xloridi eritmasi yoki 5% li dekstroza (glyukoza) eritmasining 100-150 ml hajmida tomchilab infuziya yo‘li bilan, asta-sekin (nojo‘ya samaralardan saqlanish maqsadida) 30-90 minut davomida o‘tkazish lozim. Zarurat tug‘ilganida preparatni kamida 5 minut davomiylikdagi oqim bilan asta-sekin yuborish mumkin. Preparatni har 8 soatdan so‘ng sutkada 3 marta (v/i yoki m/i) yuboriladi. Sutkalik terapevtik doza sutkada tana vazniga 6-9 mg/kg ni, 1 martalik doza – tana vazniga 2-3 mg/kg ni tashkil qiladi. Maksimal sutkalik doza 800 mg dan, bir martalik esa – 250 mg dan oshmasligi kerak.
Turli bosqichdagi ochiq burchakli glaukomada kompleks davolash tarkibida Meksidol® m/i sutkada 100-300 mg dan 14 kun davomida sutkada 1-3 marta yuboriladi.
Alkogolli abstinent sindromida Meksidol® 5-7 kun davomida 200-500 mg dozada v/i tomchilab yoki m/i sutkada 2-3 marta yuboriladi.
Antipsixotik vositalar bilan o‘tkir zaharlanishda Meksidol® 7-14 kun davomida v/i sutkada 200-500 mg dozada yuboriladi.
Qorin bo‘shlig‘ining o‘tkir yiringli-yallig‘lanish jarayonlarida (o‘tkir nekrotik pankreatit, peritonit) Meksidol® birinchi sutkalarda operasiyadan oldingi va operasiyadan keyingi davrda buyuriladi. Yuboriladigan dozalar kasallikning shakli va og‘irligiga, jarayonning tarqalganligiga, klinik kechishining variantlariga bog‘liq. Preparatni bekor qilinishi asta-sekin, barqaror ijobiy klinik-laborator samaradan so‘ng o‘tkazilishi kerak.
O‘tkir shishli (interstisial) pankreatitda Meksidol® 200-500 mg dan kuniga 3 marta, v/i tomchilab (natriy xloridining izotonik eritmasida) va m/i buyuriladi.
Nekrotik pankreatitning yengil og‘irlik darajasida – 100-200 mg dan kuniga 3 marta v/i tomchilab (natriy xloridining izotonik eritmasida) va m/i yuboriladi. O‘rtacha og‘irlik darajasida – 200 mg dan kuniga 3 marta v/i tomchilab (natriy xloridining izotonik eritmasida) yuboriladi. Og‘ir kechishida – puls – dozalashda birinchi sutkada 800 mg, ikki marta yuborish tartibida; keyinchalik – sutkalik dozani asta-sekin pasaytirish bilan 200-500 mg dan kuniga 2 marta. O‘ta og‘ir kechishida – sutkada 800 mg li boshlang‘ich dozada pankreatik shokni ko‘rinishlari barqarorlashganidan keyin – sutkalik dozani asta-sekin pasaytirilishi bilan 300-500 mg dan kuniga 2 marta v/i tomchilab (natriy xloridining 0,9% li eritmasida) yuboriladi.
Nojo‘ya ta‘sirlari
Ko‘ngil aynishi va og‘izni qurishi, uyquchanlik, allergik reaksiyalar paydo bo‘lishi mumkin.
Qo‘llash mumkin bo‘lmagan holatlar
Jigar va buyraklar faoliyatini o‘tkir buzilishlari, preparatga yuqori shaxsiy sezuvchanlik. Meksidol® preparatini qo‘llashning xavfsizligini o‘rganish bo‘yicha qat‘iy nazoratli klinik tekshirishlar bolalar, homiladorlik va emizishda o‘tkazilmagan.
Dorilarning o‘zaro ta‘siri
Benzodiazepin anksiolitiklari, tirishishga qarshi vositalar (karbamazepin), parkinsonizmga qarshi vositalar (levodopa) ning ta‘sirini kuchaytiradi. Etil spirtining zaharli ta‘sirini kamaytiradi.
Maxsus ko‘rsatmalar
Alohida hollarda, bronxial astmasi bo‘lgan moyil pasientlarda, sulfitlarga yuqori sezuvchanlikda o‘ta yuqori sezuvchanlikning og‘ir reaksiyalari rivojlanishi mumkin.
Preparat bolalar olaolmaydigan joyda saqlansin va yaroqlilik muddati o‘tgach qo‘llanilmasin.
Dozani oshirib yuborilishi
Doza oshirib yuborilganida uyquchanlik rivojlanishi mumkin.
Chiqarilish shakli
Vena ichiga va mushak ichiga yuborish uchun eritma 50 mg/ml 2 ml yoki 5 ml dan rangsiz ampulalarda yoki ko‘k rangli sindirish nuqtasi bo‘lgan yoki oq rangli sindirish nuqtasi va uchta markirovka halqasi (yuqori halqa – sariq, o‘rtadagi halqa – oq, pastki halqa – qizil) bo‘lgan yorug‘likdan himoya qilingan shisha ampulalarda. 5 ampuladan kontur uyali o‘ramda. 1 (5 ml dan ampulalar uchun) yoki 2 (2 ml dan ampula uchun) kontur uyali o‘ram davlat va rus tillaridagi tibbiyotda qo‘llash bo‘yicha yo‘riqnomasi bilan birga karton qutida.
Saqlash sharoiti
Quruq, yorug‘likdan himoyalangan joyda, 25oS dan yuqori bo‘lmagan haroratda saqlansin.
Yaroqlilik muddati
3 yil.
Dorixonalardan berish tartibi
Resept bo‘yicha.
