Vitakson ko'rsatmalar
- Homiladorlik va laktatsiya davrida qullanishi
- Bolalar uchun qo'llanilishi
- Umumiy ma'lumot
- Dozirovkasi
- Tarkibi va ishlab chiqarilish shakli
- Farmakodinamikasi
- Sotish shartlari
- Maxsus saqlash sharoitlari
- Ta'rifi
- Dozani oshirib yuborilishi
Homiladorlik va laktatsiya davrida qullanishi
Seftriakson yo‘ldosh to‘sig‘i orqali o‘tadi. Homiladorlik davrida ayollarda seftriaksonni qo‘llash xavfsizligi o‘rganilmagan. Shuning uchun homiladorlik davrida preparatni faqat, shifokorning fikriga ko‘ra, ona uchun ijobiy samara homila uchun potensial xavfdan ustun bo‘lgan hollardagina qo‘llanishi mumkin.
Seftriakson kichik konsentratsiyalarda ko‘krak sutiga o‘tadi. Shuning uchun seftriakson buyurilganda emizishni to‘xtatish kerak.
Bolalar uchun qo'llanilishi
Preparat bolalarga «Qo‘llash usuli va dozalar» bo‘limida ko‘rsatilgan dozalashga muvofiq qo‘llanadi.
Umumiy ma'lumot
QO‘LLASH BO‘YICHA YO‘RIQNOMA
VITAKSON®
Savdo nomi
Vitakson®
Halqaro patentlanmagan nomi
Yo‘q
Dori shakli
In‘eksiya uchun eritma
Tarkibi
1 ml preparat quyidagilarni saqdaydi:
Faol moddalar: 100% suvsiz moddaga qayta hisoblanganda 50 mg tiamin gidroxloridi, 100% quruq moddaga qayta hisoblanganda 50 mg piridoksin gidroxloridi, 100% quruq moddaga qayta hisoblanganda 0,5 mg sianokobalamin;
Yordamchi moddalar: lidokain gidroxloridi, benzil spirti, natriy polifosfati, kaliy geksasianoferrat III, 1M natriy gidroksidi eritmasi, in‘eksiya uchun suv.
Ta‘rifi
Tiniq, qizil rangli, o‘ziga xos hidli suyuqlik.
Farmakoterapevtik guruhi
V1 vitamini preparatlari, V6 vitamini va/yoki V12 vitamini bilan majmuada.
ATX kodi A11DB
Farmakologik xususiyatlari
Farmakokinetikasi
Tiamin parenteral yuborilgandan keyin organizmda taqsimlanadi. Tiaminning taxminan 1 mg har kuni metabolizmga uchraydi. Metabolitlari siydik bilan chiqariladi. Defosforilizasiyasi buyrakda amalga oshadi. Tiaminning biologik yarim parchalanish davri 0,35 soatni tashkil qiladi. Yog‘larda erishi cheklanganligi tufayli, tiaminni organizmda to‘planishi kuzatilmaydi.
V6 vitamini fosforlanadi va piridoksal-5-fosfatgacha oksidlanadi. Qon plazmasida piridoksal-5-fosfat va piridoksal albumin bilan bog‘lanadi. Transport qilinadigan shakli piridoksal hisoblanadi. Xujayra membranasidan o‘tish uchun albumin bilan bog‘langan piridoksal-5-fosfat ishqoriy fosfotaza tomonidan piridoksalgacha gidrolizga uchraydi.
V12 vitamini parenteral yuborilgandan keyint transport oqsil komplekslarini hosil qiladi, ular jigar, suyak ko‘migi va boshqa proliferativ a‘zolar tomonidan tez so‘riladi. V12 vitamini safroga tushadi va ichak-jigar sirkulyasiyasida ishtirok etadi. V12 vitamini yo‘ldosh orqali o‘tadi.
Farmakodinamikasi
V guruh neyrotrop vitaminlar nerv va harakat apparatining yallig‘lanishli va degenerativ kasalliklarida ijobiy ta‘sir ko‘rsatadi. Ular tanqislik holatlarini bartaraf etish uchun qo‘llanadi, yuqori dozalarda esa og‘riq qoldiruvchi xususiyatlarga ega, qon aylanishini yaxshilanishiga yordam beradi, nerv tizimi va qon yaratish jarayonlarini ishini normallashtiradi.
V1 vitamini juda muhim faol modda hisoblanadi. Organizmda V1 vitamini biologik faol tiamindifosfat (kokarboksilaza) va tiamintrifosfat (TTR) hosil qilib fosforlanadi. Tiamindifosfat koenzim sifatida nerv to‘qimalarida almashinuv jarayonlarida muhim ahamiyatga ega uglevod almashinuvining muhim faoliyatlarida ishtirok etadi, sinapslarda nerv impulslarini o‘tkazilishiga ta‘sir ko‘rsatadi. V1 vitamini yetishmovchiligida to‘qimalarda metabolitlarni, birinchi navbatda sut va piruvat kislotalarini to‘planishi yuz beradi, bu turli patologik holatlar va nerv tizimi faoliyatini izdan chiqishiga olib keladi.
V6 vitamini o‘zining fosforlangan shakli bo‘yicha (piridoksal-5’-fosfat, PALP) aminokislotalarning umumiy oksidlanmaydigan metabolizmida o‘zaro ta‘sirlashuvchi bir qator fermentlarning koenzimi hisoblanadi. Dekarboksilizasiya orqali ular fiziologik faol aminlar (adrenalin, gistamin, serotonin, dopamin, tiramin), transaminizasiya orqadi – almashinuvning anabolik va katabolik jarayonlarida (masalan, glutamat-oksaloasetattransaminaza, glutamatpiruvattransaminaza, γ-aminomoy kislotasi, α-ketoglyutarattransaminaza), shuningdek aminokislotalarni parchalanishi va sintezining turli jarayonlarida ishtirok etadi. V6 vitamini triptofan metabolizmining 4 turli jarayonida ta‘sir ko‘rsatadi. Gemoglobin sintezi jarayonida V6 vitamini α-amino-β-ketoadinin kislotasini hosil bo‘lishini katalizasiya qiladi.
V12 vitamini xujayra metabolizmi jarayonlari uchun muhim. U qon yaratish faoliyatiga (anemiyaga qarshi tashqi omil) ta‘sir ko‘rsatadi, xolin, metionin, kreatinin, nuklein kislotalari hosil bo‘lishida ishtirok etadi, og‘riqsizlantiruvchi ta‘sir ko‘rsatadi.
Qo‘llanilishi
Turli nevrologik kasalliklar:
- nevritlar, nevralgiyalar, polineyropatiyalar (diabetik, alkogolli)
- ildizcha sindromi
- retrobulbar nevrit
- yuz nervini shikastlanishida qo‘llanadi.
Qo‘llash usuli va dozalari
Mushak ichiga yuborish uchun buyuriladi.
Lidokain saqlovchi dori vositasini yuborishdan oldin preparatga shaxsiy yuqori sezuvchanlikka teri sinamasini o‘tkazish kerak, in‘eksiya joyida shish va qizarish undan dalolat beradi.
Og‘ir (o‘tkir) holatlarda davolash o‘tkir simptomlarni bartaraf etguncha sutkada 1 marta 2 ml eritmadan mushak ichiga yuborishdan boshlanadi. Davolashni davom ettirish uchun 2 ml (1 in‘eksiya) dan xaftada 2-3 marta buyuriladi. Davolash kursi kamida 1 oy davom etadi.
Mushak ichiga in‘eksiyani dumba mushagining tashqi yuqori kvadratiga amalga oshirish kerak.
In‘eksiyalarning terapevtik kursni tutib turish yoki davom ettirish uchun yoki qaytalanishni oldini olish uchun Vitakson, qobiq bilan qoplangan tabletkalar preparati tavsiya etiladi.
Nojo‘ya ta‘sirlari
V6 vitaminini har kuni 50 mg dan yuqori dozalarda uzoq vaqt (6-12 oydan ko‘proq) qo‘llash periferik sensor neyropatiya, nerv qo‘zg‘alishi, lohaslik, bosh aylanishi, bosh og‘rig‘iga olib kelishi mumkin.
Ovqat hazm qilish yo‘llari tomonidan: me‘da-ichak yo‘llari tomonidan buzilishlar, shu jumladan ko‘ngil aynishi, qusish, diareya, qorinda og‘riq, me‘da shirasining kislotaligini oshishi.
Immun tizimi tomonidan: o‘ta yuqori sezuvchanlik reaksiyalari (teri toshmasi, nafasni buzilishi, anafilaktik shok, Kvinke shishi), ko‘p terlash.
Teri tomonidan: qichishish, eshakemi, husnbuzar toshma, tarqalgan eksfoliativ dermatit, angionevrotik shish.
Yurak-qon tomir tizimi tomonidan: taxikardiya, aritmiyalar, bradikardiya, yurak o‘tkazuvchanligini sekinlashishi, yurakni ko‘ngdalang blokadasi, yurak faoliyatini to‘xtashi, periferik vazodilatasiya, kollaps, taxikardiya, arterial bosimni oshishi/pasayishi, yurakda og‘riq.
Nerv tizimi tomonidan: markaziy nerv tizimini (MNT) qo‘zg‘alishi (yuqori dozalarda qo‘llanilganda), bezovtalik, bosh og‘rig‘i, bosh aylanishi, uyquni buzilishi, ongni chalkashishi, uyquchanlik, hushdan ketish, koma; yuqori sezuvchanligi bo‘lgan pasientlarda – eyforiya, tremor, trizm, harakat bezovtaligi, paresteziyalar, tirishishlar.
Ko‘rish a‘zosi tomonidan: nistagm, qaytuvchan ko‘rlik, diplopiya, ko‘z oldida “jimirlash”, yorug‘likdan qo‘rqish, kon‘yunktivit.
Eshitish a‘zosi tomonidan: eshitishni buzilishi, quloqlarda shovqin, giperakuziya.
Nafas tizimi tomonidan: hansirash, rinit, nafasni susayishi yoki to‘xtashi.
Boshqalar: qo‘l-oyoqda qizish, sovush yoki uvishish hissi, shishlar, holsizlik, xavfli gipertermiya, sezuvchanlikni buzilishi, motor blok.
Umumiy buzilishlar: yuborish joyida reaksiyalar.
Tez parenteral yuborilgan hollarda tirishish ko‘rinishidagi tizimli reaksiyalar rivojlanishi mumkin.
Qo‘llash mumkin bo‘lmagan holatlar
- preparatning komponentlariga yuqori sezuvchanlik
- yurak o‘tkazuvchanligini o‘tkir buzilishlari
- dekompensasiyalangan yurak yetishmovchiligining o‘tkir shakli
- homiladorlik va laktasiya davri
- bolalar va 18 yoshgacha o‘smirlarda qo‘llash mumkin emas.
V1 vitaminini quyidagilarda qo‘llash mumkin emas:
- allergik reaksiyalar
V6 vitaminini quyidagilarda qo‘llash mumkin emas:
- zo‘rayish bosqichidagi me‘da va o‘n ikki barmoq ichak yara kasalligi (chunki me‘da shirasining kislotaligi oshishi mumkin)
V12 vitaminini quyidagilarda qo‘llash mumkin emas:
- eritremiya, eritrositoz, tromboemboliya
Lidokainni quyidagilarda qo‘llash mumkin emas:
- lidokain yoki boshqa mahalliy og‘riqsizlantiruvchi amidlarga yuqori shaxsiy sezuvchanlik
- anamnezida lidokainga tutqanoqsimon xurujlarning mavjudligi
- og‘ir bradikardiya
- og‘ir arterial gipotenziya
- kardiogen shok
- surunkali yurak yetishmovchiligining og‘ir (II-III darajadagi) shakllari
- sinus tugunining zaifligi sindromi
- Volf-Parkinson-Uayt sindromi
- Adams-Stoks sindromi
- II va III darajadagi atrioventrikulyar (AV) blokada
- gipovolemiya
- jigar/buyrak faoliyatini og‘ir buzilishlari
- porfiriya
- miasteniyada qo‘llash mumkin emas.
Dorilarning o‘zaro ta‘siri
Tiaminning ta‘siri 5-ftorurasil tomonidan faolsizlantiriladi, chunki 5-ftorurasil tiaminni tiamin-pirofosfatga fosforlanishini ingibisiya qiladi. Kanalchalar reabsorbsiyasini tormozlovchi halqali diuretiklar, masalan furosemid uzoq vaqt davolaganda tiaminni chiqarilishini oshirishi va shu orqali tiaminning darajasini kamaytirishi mumkin.
Levodopa bilan bir vaqtda qo‘llash mumkin emas, chunki V6 vitamini levodopaning parkinsonga qarshi ta‘sirini kamaytirishi mumkin. Piridoksin antagonistlari (masalan izoniazid, gidralazin, penisillamin yoki sikloserin), peroral kontraseptivlar bilan bir vaqtda qabul qilish V6 vitaminiga ehtiyojni oshirishi mumkin. Sulfitlar saqlovchi ichimliklarni (masalan vino) iste‘mol qilish tiaminning degradasiyasini oshiradi.
Lidokain narkoz uchun vositalar (geksobarbital, vena ichiga tiopental natriy), uxlatuvchi va sedativ vositalarning nafas markazlariga susaytiruvchi ta‘sirini kuchaytiradi; digitoksinning kardiotonik ta‘sirini susaytiradi. Uxlatuvchi va sedativ vositalar bilan bir vaqtda qo‘llanilganda markaziy nerv tizimiga susaytiruvchi ta‘siri kuchayishi mumkin. Etanol lidokainning nafas faoliyatiga susaytiruvchi ta‘sirini kuchaytiradi.
Adrenoblokatorlar (shu jumladan propranolol, nadolol) – jigarda lidokainning metabolizmini sekinlashtiradi, lidokainning samaralarini (shu jumladan toksik) kuchaytiradi va bradikardiya va gipotenziya rivojlanishi xavfini oshiradi.
Kuraresimon preparatlar – miorelaksasiya chuqurlashishi mumkin (hatto nafas mushaklarini falajigacha).
Norepinefrin, meksiletin – lidokainning toksiligi oshadi (lidokainning klirensi pasayadi).
Izadrin va glyukagon – lidokainning klirensi oshadi.
Simetidin, midazolam – qon plazmasida lidokainning konsentrasiyasi oshadi. Simetidin lidokainni oqsillar bilan bog‘idan siqib chiqaradi va jigarda faolsizlanishini sekinlashtiradi, bu lidokainning nojo‘ya ta‘sirini kuchayishi xavfini oshishiga olib keladi. Midazolam qonda lidokainning konsentrasiyasini biroz oshiradi.
Tirishishga qarshi vositalar, barbituratlar (shu jumladan fenobarbital) – jigarda lidokainning metabolizmi oshishi, qonda konsentrasiyasi kamayishi mumkin.
Antiaritmik preparatlar (amiodaron, verapamil, xinidin, aymalin, dizopiramid), tirishishga qarshi vositalar (gidantoin hosilalari) – kardiodepressiv ta‘siri kuchayadi; amiodaron bilan bir vaqtda qo‘llash tirishishlar rivojlanishiga olib kelishi mumkin.
Novokain, novokainamid – lidokain bilan majmuaviy qo‘llanilganda markaziy nerv tizimi qo‘zg‘alishi, gallyusinasiyalar kuzatilishi mumkin.
Monoaminoksidaza ingibitorlari, aminazin, bupivakain, amitriptilin, nortriptilin, imipramin – lidokain bilan majmuaviy qo‘llanilganda arterial gipotenziya rivojlanishi xavfi oshadi va lidokainning mahalliy og‘riqsizlantiruvchi ta‘siri uzayadi.
Narkotik analgetiklar (morfin va boshqalar) – lidokain bilan majmuaviy qo‘llanilganda narkotik analgetiklarning og‘risizlantiruvchi samarasi kuchayadi, lekin nafasni susayishi ham kuchayadi.
Prenialmin – “piruet” tipidagi qorinchalar aritmiyasi rivojlanishi xavfi oshadi.
Propafenon – markaziy nerv tizimi tomonidan nojo‘ya samaralarning davomiyligini oshishi va og‘irligini oshishi kuzatilishi mumkin.
Rifampisin – qonda lidokainning konsentrasiyasi pasayishi mumkin.
Polimiksin V – nafas faoliyatini nazorat qilish kerak.
Prokainamid – gallyusinasiyalar bo‘lishi mumkin.
Yurak glikozidlari – lidokain bilan majmuaviy qo‘llanilganda yurak glikozidlarining kardiotonik samarasi susayishi mumkin.
Digitalis glikozidlari – intoksikasiya fonida lidokain AV-blokadaning og‘irligini chuqurlashtirishi mumkin.
Vazokonstriktorlar (epinefrin, metoksamin, fenilefrin) – lidokain bilan majmuaviy qo‘llanilganda lidokainni so‘rilishini sekinlashishi va lidokainning ta‘sirini uzayishiga olib keladi.
Guanadrel, guanetidin, mekamilamin, trimetafan – spinal va epidural anesteziya uchun majmuaviy qo‘llanilganda yaqqol gipotenziya va bradikardiya xavfi oshadi.
β-adrenoblokatorlar – majmuaviy qo‘llanilganda jigarda lidokainning metabolizmi sekinlashadi, lidokainning samaralari (shu jumladan toksik) kuchayadi va bradikardiya va arterial gipotenziya rivojlanishi xavfi oshadi. β-adrenoblokatorlar va lidokain bir vaqtda qo‘llanilganda lidokainning dozasini kamaytirish kerak.
Asetazolamid, tiazid va halqali diuretiklar – lidokain bilan majmuaviy qo‘llanilganda gipokaliemiya paydo bo‘lishi oqibatida lidokainning samarasi kamayadi.
Antikoagulyantlar (shu jumladan ardeparin, dalteparin, danaparoid, enoksiparin, geparin, varfarin) lidokain bilan majmuaviy qo‘llanilganda qon ketishi rivojlanishi xavfi oshadi.
Tirishishga qarshi vositalar, barbituratlar (fenitoin) – lidokain bilan majmuaviy qo‘llanilganda jigarda lidokainning metabolizmi tezlashishi, qonda konsentrasiyasi pasayishi, kardiodepressiv samarasi kuchayishi mumkin.
Nerv-mushak blokadasiga olib keluvchi preparatlar – lidokain bilan majmuaviy qo‘llanilganda nerv-mushak blokadasiga olib keluvchi preparatlarning ta‘siri kuchayadi, chunki bu preparatlar nerv impulsini o‘tkazuvchanligini kamaytiradi.
Maxsus ko‘rsatmalar
Preparatni vena ichiga yuborish mumkin emas.
V12 vitaminini parenteral yuborish funikulyar mieloz yoki pernisioz anemiyaning diagnostikasiga vaqtincha ta‘sir ko‘rsatishi mumkin.
V6 vitaminini har kuni 50 mg dan yuqoriroq dozada uzoq vaqt (6-12 oydan ko‘proq) yoki sutkada 1000 mg dan yuqoriroq dozalarda (2 oydan ko‘proq) qo‘llash qaytuvchan periferik sensor neyropatiyaga olib kelishi mumkin. Periferik sensor neyropatiya (paresteziya) simptomlari paydo bo‘lgan hollarda preparatning dozasiga tuzatish kiritish kerak va agar zarur bo‘lsa davolashni to‘xtatish kerak.
Bu dori vositasi 1 mmol/doza natriy va kaliy saqlaydi, ya‘ni bu elementlardan deyarli xoli.
Vitakson® V6 vitamini saqlaganligi tufayli, anamnezida me‘da va o‘n ikki barmoq ichak peptik yarasi, buyrak va jigar faoliyatini yaqqol buzilishlari bo‘lgan pasientlarda preparatni ehtiyotkorlik bilan qo‘llash kerak.
O‘smalari bo‘lgan pasientlarda, megaloblast anemiya va V12 vitamini tanqisligi bo‘lgan hollardan tashqari, preparatni qo‘llash mumkin emas.
Yurak faoliyati dekompensasiyasi va stenokardiyaning og‘ir shaklida preparatni qo‘llash mumkin emas.
Vitakson® lidokain saqlaganligi tufayli, in‘eksiya joyini og‘ir metall tuzlarini saqlovchi dezinfeksiya qiluvchi eritmalar bilan ishlov berilganda og‘riq va shish ko‘rinishida mahalliy reaksiya rivojlanishi xavfi oshishini e‘tiborga olish kerak.
Lidokain yaqqol antiaritmik ta‘sir ko‘rsatishi va o‘zi aritmiyaga olib kelishi mumkin bo‘lgan aritmogen omil sifatida ta‘sir ko‘rsatishi mumkinligi tufayli, ilgari aritmiyaga shikoyat qilgan shaxslarda preparatni ehtiyotkorlik bilan qo‘llash kerak.
O‘rtacha darajadagi yurak yetishmovchiligi, o‘rtacha darajadagi arterial gipotenziya, to‘liq bo‘lmagan AV-blokada, qorinchalar ichki o‘tkazuvchanligini buzilishi, o‘rtacha darajada jigar va buyrak faoliyatini buzilishi (kreatinin klirensi minutiga 10 ml), nafas faoliyatini buzilishi, tutqanoq, yurakdagi operasiyadan keyingi, gipertermiyaga genetik moyilligi bo‘lgan pasientlar, holsizlangan bemorlar va keksa yoshdagi pasientlarda ehtiyotkorlik bilan qo‘llash kerak.
Lidokainni qo‘llaganda EKG nazorati majburiy hisoblanadi. Sinus tuguni faoliyatini buzilishlari, PQ intervalini uzayishi, QRS ni kengayishi yoki yangi aritmiyalar rivojlangan hollarda preparatning dozasini kamaytirish/bekor qilish kerak.
Yurak kasalliklarida lidokainni qo‘llashdan oldin (gipokaliemiya lidokainning samaradorligini pasaytiradi) qonda kaliyning darajasini normallashtirish kerak.
Mushak ichiga yuborilganda kreatinin konsentrasiyasi oshishi mumkin, bu o‘tkir miokard infarkti diagnozini qo‘yishda xatoga olib kelishi mumkin.
Pediatriyada qo‘llanishi
Preparatni bolalarda qo‘llash mumkin emas.
Homiladorlik va laktasiya davrida qo‘llanishi
Homiladorlik yoki emizish davrida V6 vitaminiga bo‘lgan sutkalik ehtiyoj 25 mg gachani tashkil qiladi.
Preparat bir ampulada 100 mg V6 vitamini saqlaydi, shuning uchun homiladorlik yoki emizish davrida uni qo‘llash mumkin emas.
Preparatni transport vositalari va potensial xavfli mexanizmlarni boshqarish qobiliyatiga ta‘sirining o‘ziga xosligi
Preparat avtotransportni boshqarish yoki murakkab mexanizmlar bilan ishlash qobiliyatiga ta‘sir ko‘rsatmaydi.
Agar preparat bilan davolanish vaqtida bosh aylanishi kuzatilsa, avtotransportni boshqarish yoki boshqa mexanizmlar bilan ishlashdan saqlanish kerak.
Dozani oshirib yuborilishi
V1 vitamini keng terapevtik doiraga ega. Juda yuqori dozalarida (10 g dan ko‘p) nerv impulslarini o‘tkazuvchanligini susaytirib, kuraresimon samara kuzatiladi.
V6 vitamini juda past toksiklikka ega.
Bir necha oy davomida sutkada 1 g dan yuqoriroq dozalarda haddan tashqari ko‘p qo‘llash neyrotoksik samaralarga olib kelishi mumkin.
Ataksiya va sezuvchanlikni buzilishi bilan kechuvchi neyropatiya, EEG da o‘zgarishlar bilan kechuvchi serebral tirishishlar, shuningdek ayrim hollarda gipoxrom anemiya va seboreyali dermatit sutkada 2 g dan ortiq yuborilganda ta‘riflangan.
V12 vitamini: tavsiya etilgan dozalardan yuqoriroq dozalar parenteral yuborilganda (kam hollarda – peroral qo‘llanilgandan keyin) allergik reaksiyalar, ekzematoz teri buzilishlari va aknening xavfsiz shakli kuzatilgan.
Yuqori dozalarda uzoq vaqt qo‘llanilganda jigar fermentlari faolligini buzilishi, yurak sohasida og‘riq, giperkoagulyasiya kuzatilishi mumkin.
Davolash: simptomatik davolash.
Lidokain: Simptomlari: psixomotor qo‘zg‘alish, bosh aylanishi, umumiy holsizlik, arterial bosimni pasayishi, tremor, ko‘rishni buzilishi, toniko-klonik tirishishlar, kollaps, atrioventrikulyar blokada, markaziy nerv tizimini susayishi, nafasni to‘xtashi kuzatilishi mumkin. Sog‘lom odamlarda dozani oshirib yuborilishining birinchi simptomlari lidokainning qondagi konsentrasiyasi 0,006 mg/kg dan oshganda, tirishishlar – 0,01 mg/kg da kuzatila boshlaydi.
Davolash: preparatni yuborishni to‘xtatish, oksigenoterapiya, tirishishga qarshi vositalar, vazokonstriktorlar (noradrenalin, mezaton), bradikardiyada – xolinolitiklar (0,5-1 mg atropin). Intubasiya, o‘pkalarning sun‘iy ventilyasiyasi, reanimasion choralar o‘tkazilishi mumkin. Dializ samarasiz.
Chiqarilish shakli va o‘rami
Preparat 2 ml dan sindirish halqasi yoki sindirish nuqtasi bo‘lgan jigarrang rangli shisha ampulalarga joylanadi. Ampulalarga o‘zi yopishadigan etiketka yopishtiriladi.
5 ampuladan polimer plyonkali kontur uyali o‘ramga joylanadi.
1 yoki 2 kontur uyali o‘ramdan tibbiyotda qo‘llash bo‘yicha yo‘riqnomasi bilan karton qutiga joylanadi.
Saqlash sharoiti
Original o‘ramida, 2°S dan 8°S gacha haroratda saqlansin.
Bolalar ololmaydigan joyda saqlansin!
Yaroqlilik muddati
2 yil.
O‘ramida ko‘rsatilgan yaroqlilik muddati o‘tgach preparat ishlatilmasin.
Dorixonalardan berish tartibi
Resept bo‘yicha.
Dozirovkasi
Preparatni qo‘llashni boshlashdan oldin o‘zlashtira olinishiga sinama qo‘yilishi kerak. Kattalar va 12 yoshdan oshgan bolalar: odatda 1-2 g seftriakson sutkada 1 marta (har 24 soatda) buyuriladi. Og‘ir infektsiyalarda yoki seftriaksonga sezgirligi o‘rtacha bo‘lgan qo‘zg‘atuvchilar chaqirgan infektsiyalarda, sutkalik doza 4 g gacha oshirilishi mumkin. Bolalar Yangi tug‘ilgan chaqaloqlar, go‘daklar va 12 yoshgacha bo‘lgan bolalar: Yangi tug‘ilgan (2 haftalikkacha bo‘lgan) chaqaloqlar: tana vazniga 20-50 mg/kg sutkada 1 marta. Yangi tug‘ilgan chaqaloqlarning ferment tizimini yetilmaganligini hisobga olib, sutkalik doza 50 mg/kg oshmasligi kerak. Seftriakson 28 kunlik yangi tug‘ilgan chaqaloqlarda kalьtsiy saqlovchi vena ichiga yuboriladigan eritmalar bilan davolash zarurati tug‘ilganda (yoki bunday zarurat kutilganda), shu jumladan kalьtsiy saqlovchi eritmalarni vena ichiga quyish, masalan parenteral oziqlanish uchun qo‘llash, seftriaksonning kalьtsiyli tuzlarini pretsipitatlari hosil bo‘lishi xavfi tufayli, qo‘llash mumkin emas. Yangi tug‘ilgan chaqaloqlar va 15 kunlikdan 12 yoshgacha bo‘lgan bolalar: 20-80 mg/kg sutkada 1 marta buyuriladi. Tana vazni 50 kg va yuqori bo‘lgan bolalarda kattalar uchun yuborilgan doza qo‘llaniladi. Tana vazniga 50 mg/kg dan ortiq dozani kamida 30 minut davomidagi vena ichiga infuziya yo‘li bilan yuborish kerak. Keksa yoshdagi patsiyentlar Keksa yoshdagi patsiyentlarda dozaga tuzatish kiritish talab etilmaydi. Davolash davomiyligi Davolash davomiyligi kasallikni kechishiga bog‘liq. Antibiotiklar davolanganda qabul qilinganidek, patsiyentlar harorat normallashganidan keyin va tahlillar qo‘zg‘atuvchi yo‘qligini ko‘rsatganidan so‘ng yana kamida 48-72 soat davomida Seftriaksonni qabul qilishni davom ettirishlari kerak. Kombinatsiyalangan davolash: Tadqiqotlar, seftriakson va aminoglikozidlar orasida ko‘pchilik grammanfiy bakteriyalarga nisbatan sinergizm mavjudligini ko‘rsatdi. Bunday kombinatsiyalarning yuqori samaradorligini har doim xam oldindan aytib berish mumkin bo‘lmasligiga qaramasdan, ularni Pseudomonas aeruginosa chaqirgan og‘ir va hayot uchun xavf soluvchi infektsiyalarda hisobga olish lozim. Seftriakson va aminoglikozidlarning fizik nomutanosibligi tufayli, ularni tavsiya etilgan dozalarda alohida yuborish kerak! O‘ziga xos holatlarda dozalash Meningit: Yangi tug‘ilgan chaqaloqlar va 15 kunlikdan 12 yoshgacha bo‘lgan bolalardagi bakterial meningitda davolash sutkada 1 marta 100 mg/kg dozadan (lekin 4 g dan ortiq emas) boshlanadi. Qo‘zg‘atuvchi identifikatsiya qilinishi, va uning sezuchanligi aniqlanishi bilanoq, dozani muvofiq ravishda pasaytirish mumkin. Eng yaxshi natijalarga quyidagi davolash davomiyligida erishilgan. Neisseria meningitidis 4 kun Haemophilus influenzae 6 kun Streptococcus pneumoniae 7 kun Laym borreliozi. Kattalar va bolalarga - 50 mg/kg (yuqori sutkalik dozasi – 2 g), 14 kun davomida sutkada 1 marta buyuriladi. Gonoreya. Gonoreyani (penitsillinazani hosil qiluvchi va hosil qilmaydigan shtammlar chaqirgan) davolash uchun 250 mg bir martalik dozani buyurish tavsiya qilinadi. Jarrohlikda infektsiyalarni oldini olish. Jarrohlikda operatsiyadan keyingi infetsiyalarni oldini olish uchun, zararlanish xavf darajasiga qarab, seftriaksonning 1-2 g bir martalik dozasini operatsiyadan 30-90 minut oldin yuborish tavsiya etiladi. Yo‘g‘on va to‘g‘ri ichakdagi operatsiyalarda seftriaksonni va 5- nitroimidazollardan birini, masalan ornidazolni bir vaqtda (lekin alohida) yuborish o‘zini yaxshi ko‘rsatdi. Buyrak va jigar yetishmovchiligi. Buyrak faoliyatini buzilishlari bo‘lgan patsiyentlarda, agar jigar funktsiyasi me'yorida qolsa, seftriaksonning dozasini pasaytirishga zarurat yo‘q. Jigar faoliyatini buzilishlari bo‘lgan patsiyentlarda, buyrak faoliyati me'yorida qolsa, seftriaksonning dozasini pasaytirishga zarurat yo‘q. Faqat buyrak yetishmovchiligining terminal bosqichidan oldingi bosqichida (kreatinin klirensi minutiga 10 ml dan kam bo‘lganida), preparatning sutkalik dozasi 2 g dan oshmasligi kerak. Bir vaqtda og‘ir jigar va buyrakning yetishmovchiligida qon plazmasida seftriaksonning kontsentratsiyasini muntazam nazorat qilish kerak va zarurat tug‘ilgan hollarda preparatning dozasiga tuzatish kiritish kerak. Gemodializdagi patsiyentlarda, dializdan so‘ng preparatning qo‘shimcha doza yuborish talab qilinmaydi. Biroq dozaga tuzatish kiritish mumkinligi yuzasidan qon zardobida seftriaksonning kontsentratsiyasini muntazam nazorat qilish kerak, chunki bu patsiyentlarda yuborish tezligi pasayishi mumkin. Gemodializdagi patsiyentlar uchun seftriaksonning dozasi 2 g dan oshmasligi kerak. Eritmalarni tayyorlash Eritmalarni bevosita ularni qo‘llash oldidan tayyorlash kerak. Yangi tayyorlangan eritmalar o‘zining fizik va kimyoviy barqarorligini xona haroratida 6 soat davomida (yoki 2-8°S haroratda 24 soat davomida) saqlab qoladi. Kontsentratsiyasi va saqlash davomiyligiga qarab, eritmalarning rangi och-sariqdan qaxrabo rangligacha o‘zgarib turishi mumkin. Faol moddaning bu xususiyati preparatning samaradorligi yoki o‘zlashtira olinishiga ta'sir qilmaydi. Mushak ichiga yuboriladigan in'ektsiya. Mushak ichiga yuborish uchun 1 g preparat 1% lidokain eritmasining 3,5 ml da eritiladi; in'ektsiyani dumba mushagiga chuqur yuboriladi. Bir dumbaga ko‘pi bilan 1 g preparat yuborish tavsiya qilinadi. Lidokain saqlovchi eritmani vena ichiga yuborish mumkin emas! Vena ichiga yuboriladigan in'ektsiya. Vena ichiga in'ektsiya uchun 1 g Seftriakson 10 ml steril in'ektsiya uchun suvda eritiladi va vena ichiga asta-sekin (2-4 minut davomida) yuboriladi. Vena ichiga yuboriladigan infuziya. Vena ichiga infuziya kamida 30 minut davom etishi kerak. Vena ichiga quyishda eritmani tayyorlash uchun 2 g Seftriakson, kalьtsiy ionlaridan holi bo‘lgan quyidagi infuzion eritmalarning birining 40 ml da eritiladi:, 0,9% li natriy xloridi eritmasi 0,45% li natriy xloridi + 2,5% glyukoza eritmasi, 5% li glyukoza eritmasi, 10% li glyukoza eritmasi, 5% li glyukoza eritmasidagi 6% li dekstran, 6-10% li gidroksietil kraxmal, in'ektsiya uchun suv. Bo‘lishi mumkin bo‘lgan nomutanosiblikni hisobga olib, seftriakson saqlovchi eritmalarni, xam tayyorlashda, xam yuborish vaqtida boshqa antibiotiklarni saqlovchi eritmalar bilan aralashtirish mumkin emas. Seftriaksonning kalьtsiyli tuzlarining pretsipitatlarini paydo bo‘lish havfi tufayli, flakondagi seftriaksonni eritish uchun yoki vena ichiga yuborish uchun tayyorlangan eritmani suyultirish uchun Ringer eritmasi yoki Gartman eritmasi kabi kalьtsiy saqlovchi erituvchilarni ishlatish mumkin emas. Seftriaksonning kalьtsiyli tuzlarining pretsipitatlarini hosil bo‘lishi, shuningdek vena ichiga yuborish uchun bir infuzion tizimda seftriaksonni kalьtsiy saqlovchi eritmalar bilan aralashtirilganda xam yuz berishi mumkin. Seftriaksonni kalьtsiy saqlovchi eritmalar, shu jumladan kaltsiy saqlovchi eritmalar, masalan, parenteral oziqlanishda uzoq muddatli infuziyalar bilan bir vaqtda yuborish mumkin emas («Dorilarning o‘zaro ta'siri” qarang).
Tarkibi va ishlab chiqarilish shakli
Tarkibi:
seftriakson natriyli tuzi (tseftriaksonga qayta hisoblanganda) - 0,5 g yoki 1,0 g.
Chiqarilish shakli
0,5 g yoki 1,0 g flakonlarda.
Farmakodinamikasi
Seftriakson – parenteral qo‘llash uchun uzoq ta'sirga ega III avlod sefalosporin antibiotigi. Bakteritsid ta'siri hujayra membranasi sintezini susaytirishi bilan bog‘liq. Seftriakson in vitro sharoitda ko‘pchilik grammusbat va grammanfiy mikroorganizmlarga nisbatan faol. Seftriakson grammusbat va grammanfiy bakteriyalarning ko‘pchilik beta-laktamazalariga (xam penitsillinazalar, ham sefalosporinazalarga) nisbatan juda katta chidamliligi bilan xarakterlanadi. In vitro sharoitlarda va klinik infektsiyalarda seftriakson odatda quyidagi mikroorganizmlarga nisbatan faol: grammusbat aeroblar: Straphylococcus aureus (shu jumladan penitsillinazani hosil qiluvchilar), koagulazo-manfiy stafilokokklar Streptococcus pneumoniae, Streptococcus ning A guruhi (Str. pyogenes), Streptococcus ning V guruhi (Str. agalactiae), Streptococcus viridans. Izoh. Metitsillinga chidamli Staphylococcus spp., shuningdek Enterococcus ning ko‘pchilik shtammlari (masalan E. faecalis, Enterococcus faecium va Listeria monocytogenes) sefalosporinlarga, shu jumladan seftriaksonga ham chidamlilik namoyon etadi.. grammanfiy aeroblar: Aeromonas spp., Alcaligenes spp., Branhamella catarrhalis (β-laktamazani ishlab chiqaruvchi va ishlab chiqarmaydigan shtammlari), Citrobacter spp., Enterobaster spp. (ayrim shtammlari rezistent), Escherichia coli, Haemophilus ducreyi, Haemophilus influenzae, Haemophilus parainfluenzae, Moraxella spp., Morganella morgani, Neisseria gonorrhoeae, Neisseria meningitidis, Plesiomonas shigelloides, Proteus mirabilis, Proteus vulgaris, Providencia spp., Pseudomonas aeruginosa (ayrim shtammlari rezistent), Salmonella spp. (shu jumladan S. typhi), Klebsiella spp. (shu jumladan K. pneumoniae), Serratia spp. (shu jumladan S. marcescens), Shigella spp., Vibrio spp., Yersinia spp. (shu jumladan Y. enterocolitica). Izoh. Yuqorida ko‘rsatilgan penitsillinlar, ancha avvalgi sefalosporinlar va aminoglikozidlarga chidamli bo‘lgan mikroorganizmlarning ko‘pchilik shtammlari, seftriaksonga sezgirdir. Treponema pallidum in vitro sharoitlarda seftriaksonga sezgir. Klinik tadqiqotlar, seftriaksonga chidamli bo‘lgan P.aeruginosa ning klinik shtammlaridan tashqari seftriakson birlamchi va ikkilamchi sifilisda samaradorligini ko‘rsatdi. Anaeroblar: Bacteroides spp. (shu jumladan B. fragilis ning ayrim shtammlari), Clostridium spp. (shu jumladan Cl. dificile), Fusobacterium spp. (F. mostiferum. F. varium dan tashqari), Peptococcus spp., Peptostreptococcus spp. Izoh. Bacteroides spp. ning beta-laktamazani ishlab chiqaruvchi shtammlaridan ko‘pchiligi (xususan, B. fragilis), seftriaksonga chidamli.
Sotish shartlari
Retsepti bo‘yicha.
Maxsus saqlash sharoitlari
Quruq va yorug‘likdan himoyadangan joyda, 250 C dan yuqori bo‘lmagan haroratda saqlansin.
Bolalar ololmaydigan joyda saqlansin.
Yaroqlilik muddati
3 yil.
Yaroqlilik muddati o‘tgach qo‘llanilmasin.
Ta'rifi
Oq rangli yoki oq rangli sarg‘ish tusli kukun. Gigroskopik.
Dozani oshirib yuborilishi
Doza oshirib yuborilgan hollarda nojo‘ya reaktsiyalarning ko‘rinishlari kuchayishi mumkin. Gemodializ yoki peritoneal dializ preparatning kontsentratsiyasini pasaytirmaydi. Spetsifik antidoti yo‘q. Dozani oshirib yuborilishini simptomatik davolanadi.
Chiqarish shakllari