Har qanday dori preparati singari, Biseptol nojo‘ya taʼsirlar chaqirishi mumkin, garchi ular har bir patsiyentda paydo bo‘lmasa ham.
Ko-trimoksazol trimetoprim va sulfanilamid saqlagani tufayli, nojo‘ya taʼsirlarning ushbu komponentlar bilan bog‘liq bo‘lgan turi va tez-tezligi ularni qo‘llashning zamonaviy tajribasiga muvofiq bo‘ladi.
Nashr qilingan ko‘p sonli klinik tadqiqotlar natijalari nojo‘ya taʼsirlarning paydo bo‘lish tez-tezligini aniqlash uchun qo‘llanilgan – eng tez-tezidan kam uchraydiganigacha.
Juda kam uchraydigar nojo‘ya taʼsirlar bu, birinchi navbatda, postmarketing tadqiqotlarida xabar beriladigan reaksiyalardir va shuning uchun ular haqiqiy paydo bo‘lishlar tez-tezligiga emas, balki xabarlar tez-tezligiga mansubdir. Undan tashqari, nojo‘ya taʼsirlar qo‘llash uchun ko‘rsatmalaridan kelib chiqqan holda farqlanadi.
Nojo‘ya taʼsirlar ularning paydo bo‘lish tez-tezligi bo‘yicha tasniflangan: juda tez-tez (≥1/10); tez-tez (≥1/100 dan <1/10 gacha); tez-tez emas (≥1/1 000 dan <1/100 gacha); kam hollarda (≥1/10 000 dan <1/1 000 gacha); juda kam hollarda (<1/10 000), nomaʼlum tez-tezligi bilan (mavjud maʼlumotlarga asoslanib tez-tezligini baholashning imkoni yo‘q).
Yuqumli va parazitar kasalliklar
Tez-tez: kandidoz.
Qon va limfa tizimi tomonidan buzilishlar
Juda kam hollarda: leykopeniya, neytropeniya, trombotsitopeniya, agranulotsitoz, megaloblast anemiya, aplastik anemiya, gemolitik anemiya, metgemoglobinemiya, eozinofiliya, purpura, G-6-PD tanqisligi bo‘lgan patsiyentlarda gemoliz.
Immun tizimi tomonidan buzilishlar
Juda kam hollarda: zardob kasalligi, anafilaktik reaksiyalar, allergik miokardit, angionevrotik shish, dori taʼsirida isitmali qaltirash, Genox-Shenleyn purpurasi, tugunli periarteriit, tizimli qizil yuguratki.
Moddalar almashinuvi va ovqatlanishning buzilishi
Juda tez-tez: giperkaliyemiya.
Juda kam hollarda: gipoglikemiya, giponatriyemiya, anoreksiya.
Ruxiyatning buzilishi
Juda kam hollarda: depressiya, gallyusinatsiyalar.
Nerv tizimi tomonidan buzilishlar
Tez-tez: bosh og‘rig‘i.
Juda kam hollarda: aseptik meningit, tirishishlar, nevrit, ataksiya, muvozanatning buzilishi, quloqlarda shovqin, bosh aylanishi.
Preparat bekor qilingandan so‘ng aseptik meningit tez yo‘qolgan, lekin ko‘pchilik hollarda, agar patsiyent yana ko-trimoksazol yoki faqat trimetoprim qabul qilganda, qaytalangan.
Nafas olish tizimi, ko‘krak qafasi va to‘sh sohasi aʼzolari tomonidan buzilishlar
Juda kam hollarda: yo‘tal, tezlashgan sirtqi nafas olish, o‘pkada infiltratlar. Ushbu simptomlar nafas olish yo‘llarining juda kam holatlarida o‘lim bilan yakunlanuvchi yuqori sezuvchanlikning ilk ko‘rsatkichi bo‘lishi mumkin.
Meʼda-ichak yo‘llari tomonidan buzilishlar
Tez-tez: ko‘ngil aynishi, diareya.
Tez-tez emas: qusish.
Juda kam hollarda: gingivit, stomatit, yolg‘on membranoz kolit, pankreatit.
Ko‘rish aʼzolari tomonidan buzilishlar
Juda kam hollarda: uveit.
Jigar va o‘t chiqarish yo‘llari tomonidan
Juda kam hollarda: sariq kasal, jigar nekrozi, zardobda aminotransferazalar faolligining ortishi, bilirubin konsentratsiyasining oshishi.
Sariq kasal va jigar nekrozi o‘lim bilan yakun topishi mumkin.
Teri va teri osti to‘qimalari tomonidan buzilishlar.
Tez-tez: teri toshmasi.
Juda kam hollarda: fotosezuvchanlik, eksfoliativ dermatit, dori tufayli chaqirilgan dermatit, polimorf eritema, Stivens-Djonson sindromi, toksik epidermal nekroliz kabi og‘ir teri reaksiyalari.
Nomaʼlum tez-tezligi bilan: o‘tkir febril neytrofil dermatoz (Svit sindromi).
Skelet-mushak va birlashtiruvchi to‘qima tomonidan buzilishlar
Juda kam hollarda: artralgiya, mialgiya.
Buyraklar va siydik chiqarish yo‘llari tomonidan buzilishlar
Juda kam hollarda: buyraklar faoliyatining buzilishi (gohida buyrak yetishmovchiligi holatlari haqida xabarlar berilgan), interstitsial nefrit.
Pnevmotsistli pnevmoniya (PSP) chaqiruvchi Pneumocystis jirovecii (P. carinii) infeksiyasi bilan bog‘liq bo‘lgan nojo‘ya taʼsirlar
Juda kam hollarda: yuqori sezuvchanlikning og‘ir reaksiyalari, teri toshmasi, isitmalab qaltirash, neytropeniya, trombotsitopeniya, jigar transminazalari miqdorining ortishi, rabdomioliz, giperkaliyemiya, giponatriyemiya.
PSP ni davolash vaqtida, preparatni qabul qilish to‘xtatilishi kerak bo‘lganda, yuqori dozalar qabul qilingandan so‘ng gipersezuvchanlikning og‘ir reaksiyalari holatlari kuzatilgan.
Agar suyak iligi so‘nishining simptomlari paydo bo‘lsa, patsiyentga kalsiy folinat (5-10 mg/sutka) buyurish zarur. Yuqori sezuvchanlikning og‘ir reaksiyalari gohida davolashdagi tanaffusdan so‘ng bir necha kun davomida trimetoprim va sulfametoksazol bilan davolanish takroran buyurilgan PSPsi bo‘lgan patsiyentlarda kuzatilgan.
Rabdomioliz profilaktik maqsadda va PSPni davolashda ko-trimoksazol qabul qilayotgan OITV-musbat patsiyentlarda kuzatilgan.
Yomon nojo‘ya reaksiyalar holatlari haqidagi xabarlar
Tibbiyotda qo‘llanilishiga doir yo‘riqnomada taʼriflanmagan har qanday nojo‘ya holatning og‘irlashish yoki nojo‘ya holatlarning paydo bo‘lish hollarida, shifokor yoki farmatsevtga murojaat qilish zarur. Tibbiyot xodimi gumon qilinayotgan nojo‘ya reaksiyalarning barcha holatlari haqida xabar berishi kerak.
Nojo‘ya reaksiyalar haqidagi shunday xabarlar tufayli, preparatni qo‘llash xavfsizligi bo‘yicha keng maʼlumotni to‘plash mumkin bo‘ladi.
