QO‘LLASH BO‘YICHA YO‘RIQNOMA
ARTROKOL
ARTROCOL
Preparatning savdo nomi: Artrokol
Ta‘sir etuvchi modda (XPN): ketoprofen
Dori shakli: in‘eksiya uchun eritma
Tarkibi:
Preparatning 1 ampulasi quyidagilarni saqlaydi:
faol modda: 100 mg ketoprofen;
yordamchi moddalar: arginin, limon kislotasi monogidrati, benzil spirti, natriy gidroksidi yoki xlorid kislotasi, in‘eksiya uchun suv.
Ta‘rifi: tiniq, rangsiz eritma.
Farmakoterapevtik guruhi: Nosteroid yallig‘lanishga qarshi preparatlar. Propion kislotasining hosilalari.
ATX kodi: M01AE03
Farmakologik hususiyatlari
Artrokol – nosteroid yallig‘lanishga qarshi vosita bo‘lib, propion kislotasining hosilasidir. Og‘riq qoldiruvchi, yallig‘lanishga qarshi va isitmani tushiruvchi ta‘sir ko‘rsatadi. Ta‘sir mexanizmi siklooksigenaza-1 va siklooksigenaza-2 larning faolligini susayishi va yallig‘lanish, og‘riq hamda isitmani patogenezida asosiy rol o‘ynaydigan prostaglandinlar biosintezini kamayishi bilan bog‘liq.
Ketoprofenning yaqqol og‘riq qoldiruvchi ta‘siri ikkita mexanizm bilan bog‘liq: periferik – prostaglandinlar sintezini susayishi bilan ifodalanadi, va markaziy – markaziy va periferik nerv tizimida prostaglandinlar sintezini ingibisiya bo‘lishi, shuningdek orqa miyada og‘riq mediatorlarini ajralib chiqishida muhim rol o‘ynaydigan boshqa neyrotrop substansiyalarning biologik faolligiga ta‘siri bilan ifodalanadi. Bundan tashqari, ketoprofen antibradikinin faollikka ham ega, lizomal membranalarni barqarorlashtiradi, revmatoid artrit bilan xastalangan bemorlarda neytrofillarning faolligini ahamiyatli darajada tormozlanishini chaqiradi. Trombositlar agregasiyasini susaytiradi.
Farmakokinetikasi
Biokiraolishligi 90% ni tashkil etadi. Qonda maksimal konsentrasiyasiga 30 minut davomida erishadi. Oqsillar bilan, asosan albuminlar bilan bog‘lanishi – 99%. Taqsimlanish hajmi 0,1-0,2 l/kg ni tashkil etadi. Yarim chiqarilish davri – taxminan 2 soat.
Ketoprofen gematoensefalik to‘siq orqali, sinovial suyuqlikka tez o‘tadi. Sinovial suyuqlikda ketoprofenning konsentrasiyasi qondagiga nisbatan pastroq, ammo u yerda uzoqroq muddat saqlanib turadi, bu preparatning ta‘siri uzoq vaqt davom etishi bilan ifodalanadi.
Organizmdan asosan siydik bilan (50% dan ko‘proq qismi metabolitlar ko‘rinishida), 1% axlat bilan chiqariladi.
Qo‘llanilishi
Turli genezli og‘riqli yallig‘lanish jarayonlarini simptomatik davolash uchun qo‘llanadi:
- revmatoid artrit;
- ankilozlanuvchi spondilit;
- psoriatik artrit;
- reaktiv artrit;
- podagra, soxta podagra;
- osteoartroz;
- bo‘g‘imdan tashqari revmatizm (tendinit, bursit, yelka kapsuliti).
Og‘riq sindromi (shu jumladan, operasiyadan keyingi hamda jarohatlardan keyingi og‘riqlar, algodismenoreya, o‘smalarni metastazlarida kuzatiladigan og‘riqlar) da qo‘llanadi.
Qo‘llash usuli va dozalari
Mushak ichiga yuborish uchun eritma.
Preparat 2 ml (100 mg) dan sutkada 1-2 marta yuboriladi.
Maksimal sutkalik dozasi 300 mg dan oshmasligi kerak.
Qo‘llash davomiyligi bir necha kunni tashkil etadi.
Nojo‘ya ta‘sirlari
Ovqat hazm qilish tizimi tomonidan: me‘dada og‘riq, ko‘ngil aynishi, qusish, diareya, meteorizm bo‘lishi mumkin; kam hollarda – MIYdan qon ketishi mumkin.
MNT tomonidan: kam hollarda – asteniya, bosh og‘rig‘i, bosh aylanishi.
Boshqalar: kam hollarda – tranzitor dizuriya, teri toshmalar bo‘lishi mumkin.
Qo‘llash mumkin bo‘lmagan holatlar
- Ketoprofenga, asetilsalisil kislotasi yoki boshqa NYAQVlarga yuqori sezuvchanlik;
- MIY kasalliklarini zo‘rayish bosqichi;
- jigar va buyrak faoliyatini yaqqol ifodalangan buzilishlari;
- qon tomonidan kuzatiladigan buzilishlar (leykopeniya, trombositopeniya, qon ivishi tizimini buzilishlari);
- kompensasiyalanmagan yurak yetishmovchiligi;
- aortakoronar shuntlash o‘tkazilganidan so‘ng operasiyadan keyingi davr;
- anamnezida asetilsalisil kislotasi yoki boshqa NYAQVni qabul qilish oqibatida chaqirilgan bronxial astma, eshakemi va rinitni rivojlanganligiga ko‘rsatmalarni bo‘lishi;
- homiladorlikni III uch oyligi;
- laktasiya;
- 15 yoshgacha bo‘lgan bolalarga qo‘llash mumkin emas.
Dorilarning o‘zaro ta‘siri
Ketoprofen plazma oqsillari bilan ahamiyatli darajada bog‘langanligi tufayli, Artrokol bilan bir vaqtda qo‘llanadigan antikoagulyantlar, difenilgidantoin yoki oltingugurt saqlovchi preparatlarning dozalarini kamaytirish kerak.
Geparin, tiklopidin, kortikosteroidlar, peroral diabetga qarshi vositalar va alkogolning samarasini kuchaytiradi, spironolakton, periferik vazodilatatorlarning ta‘sirini susaytiradi.
Artrokol metotreksatning toksikligini oshiradi.
Probenesidni fonida qonda ketoprofenning konsentrasiyasi oshadi (buyrak ekskresiyasini susaytiradi).
Maxsus ko‘rsatmalar
Mushak ichiga yuborishni shifokorning nazorati ostida o‘tkazish kerak. Faqat kasalxona sharoitlarida preparatni uzoq muddat qo‘llashga yo‘l qo‘yiladi.
Artrokol preparatini asetilsalisil kislotasi va boshqa NYAQV, litiy preparatlari, antigipertenziv vositalar, diuretiklar, metotreksat va diabetga qarshi vositalar bilan bir vaqtda ehtiyotkorlik bilan qo‘llash kerak.
Preparat anamnezida buyrak yoki jigar faoliyatini buzilishlari, MIYni kasalliklari bo‘lgan pasientlarga, bronxial astma, rinit, burun shilliq qavatini poliplarida, yurak-qon tomir tizimini kasalliklari bo‘lgan pasientlarga, keksa yoshdagi shaxslarga ehtiyotkorlik bilan buyuriladi. Antikoagulyantlar bilan bir vaqtda buyurilganida qon ketishini rivojlanish havfi oshadi.
Artrokol preparatini qo‘llash fonida alkogol iste‘mol qilishdan saqlanish kerak.
Homiladorlikda va laktasiyada qo‘llanishi
Homiladorlikni I va II uch oyliklarida preparatni, ona uchun kutilgan potensial foyda homila uchun havfdan ustun bo‘lgan holatdagina qo‘llash mumkin. Homiladorlikni III uch oyligida va laktasiya davrida Artrokolni qo‘llash mumkin emas.
Pediatriyada qo‘llanishi
Bolalarda Artrokol preparatini qo‘llash havfsizligi va samaradorligi aniqlanmagan.
Avtotransportni haydash va mexanizmlarni boshqarish qobiliyatiga ta‘siri
Artrokol qo‘llanganida yuqori diqqat va psixomotor reaksiyalar tezligini talab etuvchi potensial havfli faoliyat turlarini bajarishda ehtiyotkorlikka rioya qilish kerak.
Preparat bolalar ololmaydigan joyda saqlansin va yaroqlilik muddati tugaganidan so‘ng ishlatilmasin.
Dozani oshirib yuborilishi
Simptomlari: bosh og‘rig‘i, bosh aylanishi, mudrash, ko‘ngil aynishi va qusish bo‘lishi mumkin. Shuningdek gipotenziya, nafas faoliyatini susayishi va sianoz paydo bo‘lishi mumkin.
Davolash: spesifik antidoti yo‘q; zarurat bo‘lganida simptomatik davolash o‘tkaziladi.
Chiqarilish shakli
In‘eksiya uchun eritma 2 ml dan sariq rangli shisha ampulalarda. 5 ampula kontur uyali o‘ramda. 1 yoki 2 kontur uyali o‘ram qo‘llash bo‘yicha yo‘riqnomasi bilan birga karton qutiga joylangan.
Saqlash sharoiti
Yorug‘likdan himoyalangan joyda 25ºS dan yuqori bo‘lmagan haroratda saqlansin.
Yaroqlilik muddati
3 yil.
Dorixonalardan berish tartibi
Resept bo‘yicha beriladi.
