Karbamazepin

Homiladorlik va laktatsiya davrida qullanishi

Preparatni qo'llash vaqtida homilador ekanligingizni aniqlagan bo'lsangiz, bu haqda darhol shifokoringizga xabar bering, chunki faqat u davolashni davom ettirish zaruriyati haqidagi masalani hal etishi mumkin.

Jigar faoliyati buzilganida

Davolash jarayonida karbamazepinni buyurishdan oldin, ayniqsa, anamnezida jigar xastaliklari haqida ma'lumotlar mavjud bo'lgan pasientlar, shuningdek keksa yoshdagi pasientlarda jigar funktsiyasini tekshirish zarur. Jigar funktsiyasining mavjud bo'lgan buzilishlarining kuchayishi holatida yoki jigarning faol kasalligi namoyon bo'lganda, karbamazepin darhol bekor qilinishi kerak.

Buyrak faoliyati buzilganida

Anamnezida buyrak kasalliklari haqida ma'lumotlar bo'lgan pasientlarga preparatni faqat davolashdan kutilayotgan samara va davolashning ehtimoliy xavfi nisbatini qat'iy tahlil qilgandan so'ng va sinchkov hamda muntazam nazorat ta'minlangan taqdirda buyurish lozim.

Tarkibi va ishlab chiqarilish shakli

Tabletkalar 200 mg. 10 ta tabletkadan kontur uyali o'ramda.1, 5 kontur uyali o'ramdan tibbiyotda qo'llanilishiga doir yo'riqnomasi bilan birga karton o'ramga joylangan.

Farmakologik ta'sir

Tutqanoqqa qarshi preparat. Karbamazepin dibenzodiazepin hosilasi hisoblanadi. Tutqanoqqa qarshi ta'sir bilan bir qatorda neyrotrop va psixotrop ta'sirga ham ega.

Tutqanoqqa qarshi vosita sifatida, karbamazepin ikkilamchi yoyilish bilan birga kechuvchi yoki birga kechmaydigan fokal (parsial) tutqanoq xurujlarida (oddiy va majmuaviy), tarqalgan tonik-klonik tutqanoq hurujlarida, shuningdek keltirib o'tilgan hurujlar majmuasida samaradordir.

Karbamazepin tutqanog'i bo'lgan pasientlarda (ayniqsa, bolalar va o'smirlarda) monoterapiya sifatida qo'llanilganda, preparatning, xususan, xavotirlik va depressiya belgilariga ijobiy ta'siri, shuningdek ta'sirchanlik va serjahllikni kamaytirish ko'rinishida namoyon bo'luvchi psixotrop ta'siri kuzatiladi.

Neyrotrop vosita sifatida karbamazepin bir qator nevrologik kasalliklarda samaradordir, masalan u uch shoxli nervning idiopatik va ikkilamchi nevralgiyasida og'riq hurujlarining oldini oladi. Bundan tashqari, karbamazepin turli holatlarda, jumladan zahm tufayli orqa miyaning kasallanishi, posttravmatik paresteziyalar va postgerpetik nevralgiyada neyrogen og'riqni engillashtirish uchun qo'llanadi. Alkogolli abstinentsiya sindromida karbamazepin tirishishlarning boshlanish bo'sag'asini oshiradi (ayni holatda, pasaygan) va ushbu sindromning qo'zg'aluvchanlik, tremor, qadam tashlashning buzilishi kabi klinik ko'rinishlari ifodalanishini kamaytiradi. Markaziy kelib chiqishga ega qandsiz diabet bilan og'rigan pasientlarda karbamazepin diurez va chanqoqlik hissini kamaytiradi.

Psixotrop vosita sifatida karbamazepin affektiv buzilishlarda, aynan o'tkir maniakal holatlarni davolash, bipolyar affektiv (maniakal-depressiv) buzilishlarni (ham monoterapiya, ham neyroleptik vositalar, antidepressantlar yoki litiy preparatlari bilan majmuada) quvvatlovchi davolash o'tkazish uchun, shizoaffektiv psixozlar, maniakal psixozlarda esa u neyroleptiklar bilan majmuada qo'llanganda, shuningdek o'tkir polimorf shizofreniyada (rapid cycling episodes) samaradordir.

Ta'sir mexanizmi potentsial qaram natriy kanallarining blokadasi bilan bog'liq bo'lib, haddan ziyod qo'zg'algan neyronlarning membranalari barqarorlashuviga, neyronlarning seriyali razryadlanishi paydo bo'lishining ingibitsiya qilishiga va impulslarning sinaptik o'tkazilishini pasayishiga olib keladi. Tutqanoqqa qarshi ta'siri, asosan, neyronlar membranalarining barqarorlashuvi va glutamat ajralib chiqishining pasayishi, glutamatning qo'zg'atuvchi neyromediatorli aminokislotasi faolliginiing kamayishi bilan asoslanadi, chunki glutamat – asosiy mediator hisoblanib, aspartatning ahamiyati haqida birorta ham chop etilgan ma'lumot mavjud emas. Markaziy nerv tizimi (MNT) ning pasaygan tirishishlar bo'sag'asini oshiradi va, shu yo'l bilan tutqanoq huruji rivojlanishi xavfini kamaytiradi. Membrananing yuqori potentsiali yordamida faollashtiriladigan, kaliy o'tkazilishining uzayishi va kaltsiy kanallarining modulyasiyasi ham preparatning tutqanoqqa qarshi ta'siriga o'z hissasini qo'shishi mumkin. Shaxsning tutqanoq bilan bog'liq o'zgarishini bartaraf etadi va, oxir-oqibat, pasientlarning muloqotga kiraolishlik qobiliyatini oshiradi va ularning ijtimoiy reabilitasiyasiga yordam beradi. Asosiy terapevtik vosita sifatida va boshqa tirishishga qarshi preparatlar bilan majmuada buyurilishi mumkin. 

Maxsus saqlash sharoitlari

Quruq, yorug'likdan himoyalangan joyda, 25°S dan yuqori bo'lmagan haroratda saqlansin.

Bolalar ololmaydigan joyda saqlansin.

Yaroqlilik muddati

2 yil.

Ta'rifi

oq yoki sarg'ish tusli oq rangli tabletkalar.

Dozani oshirib yuborilishi

Sizga buyurilgan dozadan yuqoriroq doza qabul qilinganida darhol shifokorga murojaat qiling!

Simptomlari

Markaziy nerv tizimi: MNT funktsiyasining susayishi; dezorientasiya, uyquchanlik, qo'zg'aluvchanlik, gallyusinasiyalar, koma; ko'rishning xiralashishi, tushunarsiz nutq, dizartriya, nistagm, ataksiya, diskineziya, giperrefleksiya (boshlanishida), giporefleksiya (keyinroq); tirishishlar, ruhiy-harakatli buzilishlar, mioklonus, gipotermiya, midriaz.

Nafas tizimi: nafas olishning susayishi, o'pka shishi.

Yurak qon-tomir tizimi: taxikardiya, arterial gipotenziya; gohida – gipertenziya, QRS majmuasining kengayishi bilan kechuvchi o'tkazuvchanlikning buzilishi; yurakning to'xtab qolishi, sinkope.

Miy: qusish, me'dadan ovqat chiqishining ushlanishi, yo'g'on ichak motorikasining susayishi.

Siydik chiqarish tizimi: siydikni tutilishi, oliguriya yoki anuriya; suyuqlik ushlanishi; karbamazepin samarasi bilan asoslangan, antidiuretik gormon ta'siri bilan o'xshash bo'lgan tarqalgan giponatriemiya.

Laboratoriya ko'rsatkichlari tomonidan o'zgarishlar: giponatriemiya, metabolik asidoz ehtimoli, giperglikemiya ehtimoli, kreatininfosfokinaza mushak fraktsiyasining ortishi.

Davolash:

Boshida davolash pasientning klinik holatiga asoslanishi kerak; pasientni shifoxonaga yotqizish buyuriladi. Karbamazepinning plazmadagi kontsentrasiyasini, ushbu vosita bilan zaharlanganlikni tasdiqlash va dozani oshirib yuborilganlik darajasini baholash uchun, aniqlash amalga oshiriladi.

Me'da ichidagi borlikni evakuasiya qilish, me'dani yuvish, faollashtirilgan ko'mirni qo'llash amalga oshiriladi. Me'da ichidagi borlikning kech evakuasiya qilinishi kechiktirilgan so'rilish va sog'lomlashish davrida zaharlanish belgilarining qayta paydo bo'lishiga olib kelishi mumkin. Jadal davolash bo'limida simptomatik ushlab turuvchi davolash, yurak faoliyatini monitoring qilish, elektrolitli buzilishlarni sinchkovlik bilan to'g'rilash qo'llaniladi. O'ziga xos ziddi-zahari mavjud emas.

Maxsus ko'rsatmalar

Arterial gipotenziya rivojlanganda vena ichiga dopamin yoki dobutamin kiritish buyuriladi; yurak ritmining buzilishi rivojlanganida, davolash shaxsiy tartibda tanlanadi; tirishish rivojlanganda – tirishishga qarshi vositalar kiritiladi; giponatriemiya (suvli zaharlanish) rivojlanganda – suyuqlik kiritilishi cheklanadi, bu miya shishi rivojlanishining oldini olishga yordam berishi mumkin. Ko'mirli sorbentlar bilan gemosorbtsiyani amalga oshirish tavsiya qilinadi. Jadallashtirilgan diurez, gemodializ va peritoneal dializlarning samarasizligi haqida xabarlar berilgan.

Doza oshirib yuborilishi belgilarining u boshlangandan so'ng ikkinchi va uchinchi kunida, preparat so'rilishining sekinlashishi bilan asoslangan, qayta kuchayishi ehtimolini oldindan ko'ra bilish zarur.