QO‘LLASH BO‘YICHA YO‘RIQNOMA
OKSITOSIN
OXYTOCINE
Preparatning savdo nomi: Oksitosin
Ta‘sir etuvchi modda (XPN): oksitosin
Dori shakli: vena ichiga va mushak ichiga yuborish uchun eritma
Tarkibi:
1 ml quyidagilarni saqlaydi:
faol modda: sintetik oksitosin – 5 XB;
yordamchi moddalar: xlorbutanol gemigidrati – 5,0 mg, 1 M sirka kislotasi eritmasi rN 3,0-4,5 gacha.
In‘eksiya uchun suv – 1 ml gacha.
Ta‘rifi: tiniq, rangsiz, o‘ziga xos hidli suyuqlik.
Farmakoterapevtik guruhi: miometriyning qisqaruvchanligini kuchaytiruvchi vosita.
ATX kodi: N01VV02
Farmakologik xususiyatlari
Oksitosin – gipofizning orqa qismi peptid gormonining sintetik analogidir – bachadonning silliq mushaklari (ayniqsa homilador) va sut bezlaridagi mioepitelial xujayralarni qisqarishini rag‘batlantiradi.
Oksitosin kuchsiz antidiuretik samara ko‘rsatadi va terapevtik dozalarda arterial bosimga sezilarli darajada ta‘sir ko‘rsatmaydi.
Samarasi teri ostiga va mushak ichiga yuborilganda 1-2 minutdan keyin kuzatiladi, 20-30 minut davom etadi; vena ichiga yuborilganda 0,5-1 minutdan keyin boshlanadi.
Farmakokinetikasi
T1/2 – 1-6 minut (homiladorlikning kechki davrlarida va laktasiya davrida qisqaradi). Plazma oqsillari bilan bog‘lanishi past (30%).
Jigar va buyrakda metabolizmga uchraydi. Homiladorlik davrida nishon-a‘zolarda, yo‘ldoshda endogen va ekzogen oksitosinni faolsizlantiruvchi oksitosinazaning darajasi oshadi. O‘zgarmagan ko‘rinishda asosan buyrak orqali chiqariladi.
Qo‘llanilishi
Tug‘ruq faoliyatini qo‘zg‘atish va rag‘batlantirish uchun; tug‘ruqdan keyingi erta davrda bachadondan gipotonik qon ketishlarini oldini olish va davolash uchun va bachadonni tug‘ruqdan keyingi involyusiyasini tezlashtirish uchun: kesar kesishda (yo‘ldosh olib tashlangandan keyin) bachadonni qisqaruvchanlik qobiliyatini kuchaytirish uchun qo‘llanadi.
Qo‘llash usuli va dozalari
Oksitosin vena ichiga, mushak ichiga yuboriladi. Tug‘ruqni qo‘zg‘atish uchun mushak ichiga 0,5-2,0 XB oksitosin yuboriladi; zarurati bo‘lganida har 30-60 minutda in‘eksiya takrorlanadi.
Vena ichiga tomchilab yuborish uchun 1 ml oksitosin (5 XB) 500 ml 5% li dekstroza eritmasida suyultiriladi. Yuborishni minutiga 5-8 tomchidan boshlanadi, keyinchalik tug‘ruq faoliyatining xarakteriga qarab tezlik oshiriladi, lekin minutiga 40 tomchidan oshmasligi kerak. Infuziya jarayonida bachadon faolligi va homilaning YUQS ni doimiy nazorat qilish kerak.
Bachadondan gipotonik qon ketishlarni oldini olish uchun oksitosin mushak ichiga 3-5 XB dan sutkada 2-3 marta 2-3 kun davomida har kuni, bachadondan gipotonik qon ketishlarni davolash uchun esa 5-8 XB dan kuniga 2-3 marta 3 sutka davomida yuboriladi.
Nojo‘ya ta‘sirlari
Aritmiya va bradikardiya (onada va homilada), arterial bosimni pasayishi yoki oshishi, shok, subaraxnoidal qon ketishlar, ko‘ngil aynishi, qusish, neonatal sariqlik, homilada fibrinogen darajasini kamayishi, allergik reaksiyalar, bronxospazm, suvni tutilishi, tug‘ruq faoliyatini haddan tashqari faolligi, bu homilaning o‘tkir gipoksiyasi, normal joylashgan yo‘ldoshni muddatidan oldin ko‘chishi, bachadonni yorilishiga olib kelishi mumkin. Bunday asoratlarning simptomlari paydo bo‘lganida preparatni yuborishni darhol to‘xtatish kerak.
Qo‘llash mumkin bo‘lmagan holatlar
Preparatga shaxsiy yuqori sezuvchanlik, arterial gipertenziya, buyrak yetishmovchiligi, bachadon yorilishiga moyillik, ona chanog‘ining o‘lchamlarini homilaning o‘lchamlariga mos kelmasligi (anatomik va klinik tor chanoq), homilani ko‘ndalang yoki qiyshiq joylashishi, muddatidan oldingi tug‘ruq, bachadon yorilishi xavfi, kesarev kesish yoki bachadondagi boshqa operasiyalardan keyin chandiqlarni mavjudligi, bachadonni haddan tashqarishi cho‘zilishi, ko‘p marta tug‘ruqdan keyingi bachadon, bachadon sepsisi, bachadon bo‘yini invaziv karsinomasi, bachadon gipertonusi (tug‘ruq jarayonida paydo bo‘lmagan), homilani ezilishi, yo‘ldoshni muddatidan oldin ko‘chishiga gumon, homilani bachadon ichidagi gipoksiyasi, yo‘ldoshni oldin kelishida qo‘llash mumkin emas.
Dorilarning o‘zaro ta‘siri
Oksitosinni simpatomimetiklar bilan majmuada ehtiyotkorlik bilan qo‘llanadi (simpatomimetiklarning pressor ta‘sirini kuchaytiradi).
MAO ingibitorlari bilan birga qo‘llash arterial bosim oshishi xavfini oshiradi. Galotan va siklopropan arterial gipotenziya rivojlanishi xavfini kuchaytiradi.
Maxsus ko‘rsatmalar
Faqat shifokor kuzatuvi ostida stasionar sharoitda bachadonning qisqaruvchanlik faoliyati, homilaning holati, ayolning arterial bosimi va umumiy holatining nazorati ostida qo‘llanilsin.
Preparat bolalar ololmaydigan joyda saqlansin va yaroqlilik muddati o‘tgach ishlatilmasin.
Dozani oshirib yuborilishi
Simptomlari: bachadonni haddan tashqari rag‘batlantirilishi, bu gipertonusga va bachadonni tetanik qisqarishlariga olib kelishi mumkin, bu o‘z navbatida bachadonni yorilishi, tug‘ruqdan keyingi qon ketishlar, homilaning yurak faoliyati tomonidan turli o‘zgarishlarga, gipoksiyaga va homilani nobud bo‘lishiga olib kelishi mumkin: homilani ezilishi, homilaning asfiksiyasi, homilaning bradikardiyasi, bachadon-yo‘ldosh gipoperfuziyasi, giperkapniya, homilaning tug‘ruq jarohatlari, suvli intoksikasiya, tirishishlar.
Davolash: oksitosinni yuborishni darhol to‘xtatish, suyuqlikni yuborishni kamaytirish, diurezni jadallashtirish, simptomatik preparatlar va gipertonik tuzli eritmalarni (elektrolit muvozanatni normallashtirish maqsadida), barbituratlarni (ehtiyotkorlik sifatida) yuborish kerak. Pasientni sinchkovlik bilan kuzatish kerak.
Chiqarilish shakli
Vena ichiga va mushak ichiga yuborish uchun eritma 5 XB/ml.
1 ml dan neytral shisha ampulada.
5 ampula polivinilxlorid (PVX) plyonkali kontur uyali o‘ramda.
1 yoki 2 kontur uyali o‘ramlar qo‘llash bo‘yicha yo‘riqnomasi va ampula skarifikatori bilan karton qutida.
5 yoki 10 ampulalar qo‘llash bo‘yicha yo‘riqnomasi va ampula skarifikatori bilan gofrirlangan kiritmali karton qutida.
Sindirish nuqtasi yoki halqasi bo‘lgan ampulalar ishlatilganida ampula skarifikatori joylanmaydi.
Stasionarlar uchun o‘ramlar.
50 yoki 100 kontur uyali o‘ramlar teng miqdordagi qo‘llash bo‘yicha yo‘riqnomasi bilan gofrirlangan karton qutiga joylanadi.
Saqlash sharoiti
Yorug‘likdan himoyalangan joyda, 4°S dan 20°S gacha haroratda.
Yaroqlilik muddati
2 yil.
Dorixonalardan berish tartibi
Resept bo‘yicha.
