QO‘LLASH BO‘YICHA YO‘RIQNOMA
GRINTEROL®
GRINTEROL®
Preparatning savdo nomi: GRINTEROL®
Ta‘sir etuvchi modda (XPN): ursodezoksixol kislotasi (ursodeoxycholic acid)
Dori shakli: kapsulalar
Tarkibi:
Bir kapsula quyidagilarni saqlaydi:
faol modda: 250 mg ursodezoksixol kislotasi;
yordamchi moddalar: makkajo‘xori kraxmali, kremniy dioksidi, magniy stearati;
kapsulasi (korpusi va qopqog‘i): titan dioksidi (Ye 171), jelatin.
Ta‘rifi: oq rangli qattiq jelatin kapsulalar.
Kapsula ichidagi modda – oq yoki deyarli oq rangli kukun.
Farmakoterapevtik guruhi: o‘t kislotasi preparatlari.
ATX kodi: A05A A02 va A05V
Farmakologik xususiyatlari
Farmakodinamikasi
Ursodezoksixol kislotasi (UDXK) o‘t kislotasi bo‘lib, u safro suyuqligida, asosan, xolesterinni dispersiya qilish va suyuq kristall fazasini shakllantirish vositasida xolesterinni pasayishiga ta‘sir ko‘rsatadi.
Kistozli fibroz – pediatrik populyasiyada
Klinik hisobotlarning ma‘lumotlari kistozli fibroz (mukovissidoz) bilan bog‘liq gepatobiliar buzilishlari bo‘lgan bolalarni davolashda UDXK ni uzoq vaqt (10 yilgacha bo‘lgan davr davomida) qo‘llanilishiga taalluqlidir. UDXK ni qo‘llash mukovissidozning erta bosqichlarida davolash boshlanganida safro oqimlarida proliferasiyani kamaytirishi, gistologik o‘zgarishlarning rivojlanishini to‘xtatib qo‘yishi va hatto gepatobiliar o‘zgarishlarni barataraf qilishi mumkin. Yaxshiroq samaraga erishish uchun UDXK ni qo‘llagan holda davolash mukovissidoz tashhisi aniqlanganidan keyin darhol boshlanishi kerak.
Farmakokinetikasi
UDXK organizmda tabiiy yo‘l bilan hosil bo‘ladi. Ichga qabul qilinganida u tezda va to‘liq so‘riladi. U 96-98 % ga plazma proteinlari bilan bog‘lanadi, jigar bilan samarali ekstraksiyaga uchraydi hamda glisin va taurin kon‘yugatlari ko‘rinishida safro bilan chiqariladi. Ichakda ayrim kon‘yugatlar dekonyugasiyaga uchraydi va takroran so‘riladi. Kon‘yugatlar shuningdek litoxol kislotasiga qadar degidroksilizasiyaga uchrashi mumkin, uning bir qismi jigarda so‘riladi, sulfatlanadi va organizmdan safro yo‘llari orqali chiqariladi.
Qo‘llanilishi
Qo‘llash usuli va dozalari
BBS ni davolashda va rentgenda ko‘rinadigan o‘t toshlarini eritishda Grinterolni qo‘llanilishida yoshga oid cheklovlar mavjud emas. Tana vazni 47 kg dan kam bo‘lgan pasientlar uchun yoki Grinterol kapsulalarini yutishda qiyinchilik sezadigan pasientlar uchun boshqa ishlab chiqaruvchining suspenziyasi mavjud.
Birlamchi biliar sirroz (BBS)
Sutkalik doza tana vazniga bog‘liq va 3 tadan 7 tagacha kapsulalarga qadar o‘zgarib turadi (14±2 mg UDXK/tana vaznining har kg ga).
Davolashning dastlabki 3 oyida 250 mg li kapsulalarni sutkalik dozani 3 marta qabul qilish uchun ajratgan holda kun davomida qabul qilish kerak. Jigar funksiyasini ko‘rsatkichlari yaxshi bo‘lganida dozani sutkada bir marta kechqurun qabul qilish mumkin.
Tana vazni (kg) | Sutkalik dozasi
(mg/tana vaznining har kg) |
250 mg li kapsulalar | |||
birinchi 3 oyda | keyinchalik | ||||
ertalab | kunduzi | kechqurun | kechqurun (sutkada
1 marta) |
||
47-62 | 12-16 | 1 | 1 | 1 | 3 |
63-78 | 13-16 | 1 | 1 | 2 | 4 |
79-93 | 13-16 | 1 | 2 | 2 | 5 |
94-109 | 14-16 | 2 | 2 | 2 | 6 |
110 dan ko‘p | 2 | 2 | 3 | 7 |
Kapsulalarni suyuqlik bilan ichgan holda butunligicha yutish lozim. Qabul qilishning muntazamligiga rioya qilish zarur.
Birlamchi biliar sirrozda 250 mg li kapsulalarni qo‘llanilishi vaqt mobaynida chegaralanmagan bo‘lishi mumkin.
O‘t toshlarini eritish
Kattalarda: odatdagi doza sutkada kechqurun 8-12 mg/kg ni (sutkada 750 mg ni) tashkil etadi.
O‘t toshlarini eritish uchun zarur bo‘lgan vaqt odatda toshning o‘lchami va tarkibiga bog‘liq ravishda 6-24 oyni tashkil etadi.
Davolashning muvaffaqiyatli ketayotganini ultratovushli yoki rentgen tadqiqotlari yordamida to toshlar yo‘qolishiga qadar har 6 oyda tekshirish kerak.
Davolashni 4-12 haftalik interval bilan o‘tkaziladigan 2 ta ketma-ket xolesistografik va/yoki ultratovush tekshiruvlarda o‘t toshlari aniqlanmay qolgunicha davom ettirish lozim. Bu har ikkala usul diametri 2 mm dan kichik bo‘lgan toshlarni aniqlashga imkon bermasligi bilan bog‘liq. UDXK bilan eritilganidan keyin o‘t toshlarining qaytalanishi ehtimoli 5 yil davomida 50% ga baholanadi. Rentgenokontrast yoki qisman rentgenokontrast toshlarni davolashda Grinterolning samaradorligi tekshirilmagan, ammo bu odatda rentgenda ko‘rinadigan toshlarga nisbatan ularning kamroq eruvchanligi bilan bog‘liq bo‘ladi. Noxolesterinli toshlar rentgenda ko‘rinadigan toshlardan 10-15% ni tashkil etadi va UDXK ta‘sirida erimaydi.
Keksa yoshdagi pasientlar
Dozaga o‘zgartirish kiritish zarurati bo‘yicha dalillar yo‘q, ammo qo‘llash vaqtida nisbiy ehtiyotkorlik talab qilinadi.
Pediatrik populyasiya
Xolesterinli toshlar va BBS bolalarda kam uchraydi, ammo dozaga tana vazniga bog‘liq holda tuzatish kiritish lozim. Ushbu populyasiyada Grinterolning samaradorligi va xavfsizligiga doir ma‘lumotlar mavjud emas.
Bolalarda kistozli fibroz (mukovissidoz) bilan bog‘liq gepatobiliar buzilishlar
Kistozli fibrozi mavjud 6 yoshdan 18 yoshgacha bo‘lgan bolalar uchun doza sutkada 20 mg/kg ni tashkil etadi va keyinchalik zarurat bo‘lganida doza sutkada 30 mg/kg gacha oshirilgan holda 2-3 marta qabul qilish uchun bo‘linadi.
Tana vazni
(kg) |
Sutkalik dozasi
(mg/kg) |
250 mg li kapsulalar | ||
Ertalab | Kunduzi | Kechqurun | ||
20–29 | 17-25 | 1 | — | 1 |
30–39 | 19-25 | 1 | 1 | 1 |
40–49 | 20-25 | 1 | 1 | 2 |
50–59 | 21-25 | 1 | 2 | 2 |
60–69 | 22-25 | 2 | 2 | 2 |
70–79 | 22-25 | 2 | 2 | 3 |
80–89 | 22-25 | 2 | 3 | 3 |
90–99 | 23-25 | 3 | 3 | 3 |
100–109 | 23-25 | 3 | 3 | 4 |
>110 | 3 | 4 | 4 |
Agar Siz navbatdagi doza qo‘llanilishini yoddan chiqargan bo‘lsangiz, u holda bu haqda eslagan zahotiyoq dorini darhol qabul qiling. Agar dorini keyingi qabul qilish vaqti yaqinlashib qolgan bo‘lsa, o‘tkazib yuborilgan dozani qo‘llamang. Dorini shifokor tavsiyasiga muvofiq qabul qilishni davom ettiring va dozani ikki baravar oshirmang.
Nojo‘ya ta‘sirlari
Nojo‘ya reaksiyalar tez-tezligini baholash quyidagi ma‘lumotlarga asoslanadi: juda tez-tez (≥1/10), tez-tez (≥1/100 va <1/10), tez-tez emas (≥1/1000 va <1/100), kam hollarda (≥1/10 000 va <1/1000), juda kam hollarda (<1/10 000), shu jumladan alohida holatlarda.
Me‘da-ichak yo‘llari tomonidan buzilishlar
Klinik tadqiqotlarda axlatning pastasimon ko‘rinishda ekanligi yoki UDXK bilan uzoq vaqt davolashda diareya haqidagi xabarlar tez-tez uchragan.
Juda kam hollarda BBS ni davolashda o‘ng qovurg‘a ostida mahalliy kuchli abdominal og‘riq qayd etilgan.
Jigar va o‘t qopi tomonidan buzilishlar
UDXK bilan davolashda juda kam hollarda o‘t toshlarini kalsiylanishi mumkin.
BBS ning rivojlangan bosqichlarini davolashda juda kam hollarda jigar sirrozini dekompensasiyasi kuzatiladi, u davolash to‘xtatilganidan keyin qisman regressiyaga uchragan.
Yuqori sezuvchanlik reaksiyalari
Juda kam hollarda allergik reaksiyalar, shu jumladan toshma, eshakemi yuz berishi mumkin.
Sanab o‘tilgan nojo‘ya reaksiyalar paydo bo‘lganida, shuningdek yo‘riqnomada qayd etib o‘tilmagan nojo‘ya reaksiya paydo bo‘lganida shifokorga murojaat qilish zarur.
Qo‘llash mumkin bo‘lmagan holatlar
Grinterolni quyidagi hollarda:
6 yoshdan 18 yoshgacha bo‘lgan bolalarda kistozli fibroz bilan bog‘liq gepatobiliar buzilishlarda:
Agar Sizda yuqorida sanab o‘tilgan kasalliklar yoki holatlarning birontasi qayd etilsa, bu haqda shifokorni preparat qabul qo‘llanilishiga qadar xabardor qiling.
Dorilarning o‘zaro ta‘siri
Grinterolni xolestiramin, kolestipol yoki alminiy gidroksidini va/yoki smektitni (alyuminiy oksidini) saqlovchi antasid preparatlari bilan bir vaqtda qo‘llash mumkin emas, chunki ushbu preparatlar UDXK ni ichakda bog‘lab qo‘yadi va shu tarzda uning yutilishiga to‘sqinlik qiladi va samaradorligini pasaytiradi. Agar qayd etib o‘tilgan moddalardan birini saqlovchi preparatlarni qo‘llanilishi zarur bo‘lsa, ularni Grinterol kapsulalari qabul qilinishidan eng kamida 2 soat oldin yoki qabul qilinganidan keyin 2 soat o‘tgach qo‘llash kerak.
Grinterol siklosporinni ichakdan yutilishini kuchaytirishi mumkin. Siklosporinni qabul qilayotgan pasientlarda shifokor ushbu moddani qondagi konsentrasiyasini tekshirishi va zarurat bo‘lganida siklosporinni dozasiga tuzatish kiritishi kerak.
Ayrim hollarda Grinterol siprofloksasin yutilishini kamaytirishi mumkin.
Klinik tadqiqotlarda sog‘lom ko‘ngillilarda UDXK (sutkada 500 mg) va rozuvastatinni (sutkada 20 mg) birgalikda qo‘llanilishi plazmada rozuvastatin konsentrasiyasini bir muncha oshishiga olib kelgan. Mazkur o‘zaro ta‘sirning klinik ahamiyati, shuningdek boshqa statinlarning ahamiyati noma‘lum.
UDXK sog‘lom ko‘ngillilarda kalsiy nitrendipini antagonistining plazmadagi maksimal konsentrasiyasini (Cmax) va egri chiziq ostidagi maydonini (AUC) kamaytirishi isbotlangan. Nitrendipin va UDXK ning birgalikda qo‘llanilishi natijasini sinchkov nazorat qilish tavsiya etiladi. Nitrendipin dozasini oshirish talab qilinishi mumkin. Bundan tashqari, dapsonning davolash ta‘siri kuchsizlanishi haqida xabar berilgan. Ushbu ma‘lumotlar, shuningdek in vitro sharoitda olingan ma‘lumotlar UDXK R450 3A sitoxromi fermentlarining induksiyasini potensial keltirib chiqarishi mumkinligini taxmin qilishga imkon beradi. Ammo R450 3A sitoxromining isbotlangan substrati bo‘lgan budesonid bilan o‘zaro ta‘siriga doir yaxshi rejalashtirilgan tadqiqotida bunday ta‘sir kuzatilmagan.
Estrogen gormonlar, shuningdek qonda xolesterin konsentrasiyasini kamaytirish uchun klofibrat kabi preparatlar jigar tomonidan xolesterin sekresiyasini kuchaytirishi va shu tarzda o‘t qopida tosh hosil bo‘lishiga yordam berishi mumkin bo‘lib, ular toshlarni eritish uchun qo‘llaniladigan UDXK ga nisbatan qarama-qarshi ta‘sirga ega bo‘ladi.
Agar Siz biron-bir dori vositalarini qabul qilayotgan bo‘lsangiz, preparatni qo‘llashni boshlashdan oldin bu haqda shifokorga xabar bering.
Maxsus ko‘rsatmalar
Grinterol kapsulalarini qabul qilish shifokor kuzatuvi ostida amalga oshirilishi kerak.
Davolashning dastlabki uch oyi davomida jigar faoliyatining funksional ko‘rsatkichlarini (AST, ALT va GGT) har 4 haftada, keyinchalik esa uch oyda bir marta nazorat qilish lozim. Bu BBS li pasientlarda davolashga nisbatan javob mavjudligi yoki mavjud emasligini aniqlash, shuningdek ayniqsa kechki bosqichlarda BBS li pasientlarda jigar funksiyasining potensial buzilishlarini o‘z vaqtida aniqlash imkonini beradi.
Kechki bosqichda BBS ni davolash
Davolash to‘xtatilganidan keyin qisman regress holatiga kelishi mumkin bo‘lgan jigar sirrozi dekompensasiyasi haqida juda kam hollarda xabar berilgan.
BBS li pasientlarda kam hollarda davolash boshlanishida simptomlar kuchayishi mumkin, masalan, qichishish kuchayishi mumkin. Bunday holatda Grinterol preparati dozasini sutkada bitta 250 mg li kapsulaga qadar pasaytirish kerak, so‘ngra dozani asta-sekin oshirib borish lozim.
Diareya paydo bo‘lganida dozani kamaytirish lozim; agar diareya to‘xtamasa, davolashni to‘xtatish lozim.
Xolesterinli o‘t toshlarini eritish
Davolashda holatning yaxshilanayotganligini baholash, shuningdek toshlarning o‘lchamiga bog‘liq holda toshlar kalsiylanishining biron-bir belgilarini o‘z vaqtida aniqlash uchun davolash boshlanganidan keyin 6-10 oy o‘tgach pasient tik turgan va chalqancha yotgan holda (ultratovush nazorati ostida) xiralashgan joylarni tekshirish bilan o‘t qopini ko‘zdan kechirishni (peroral xolesistografiyani) amalga oshirish lozim.
Agar o‘t qopini rentgen suratlarida ko‘zdan kechirish mumkin bo‘lmasa yoki toshlar kalsiylanishi yuz bergan holda o‘t qopining qisqarish faoliyati buzilganida yoki jigar sanchiqlari tez-tez yuz berganida Grinterolni qo‘llash mumkin emas.
O‘t toshlarini eritish uchun Grinterolni qabul qiluvchi ayollar kontrasepsiyaning samarali nogormonal usulidan foydalanishlari kerak, chunki gormonal kontraseptivlar o‘t qopida toshlar hosil bo‘lishini kuchaytirishi mumkin.
Homiladorlik va emizish
Homiladorlik
UDXK ni homiladorlikda qo‘llanilishi haqida yetarlicha ma‘lumotlar yo‘q. Hayvonlarda o‘tkazilgan tadqiqotlar homiladorlikning erta bosqichlarida reproduktiv toksikligini isbotlaydi. Grinterolni homiladorlik davrida qabul qilish mumkin emas, o‘ta zarur bo‘lgan hollar bundan mustasno.
Reproduktiv yoshdagi ayollar faqat kontrasepsiyaning ishonchli vositalaridan foydalangan hollarda, preparatni qabul qilishlari mumkin. Nogormonal kontrasepsiya vositalaridan yoki estrogenlar miqdori past bo‘lgan peroral kontraseptivlardan foydalanish tavsiya etiladi. O‘t qopida toshlarni eritish uchun Grinterolni qabul qilayotgan ayol pasientlar samarali kontrasepsiyaning samarali nogormonal vositalaridan foydalanishlari lozim, chunki gormonal peroral kontraseptivlar o‘t qopida toshlar hosil bo‘lishini kuchaytirishi mumkin.
Davolash boshlanishiga qadar homiladorlik ehtimolini istisno etish lozim.
Emizish
Emizish davrida preparatni qo‘llashning bir necha qayd etilgan hollariga doir ma‘lumotlarga ko‘ra ko‘krak sutida UDXK miqdori juda past bo‘lgan, shu sababli bunday sutni emayotgan bolalarda biron-bir noxush holatlar rivojlanishini kutmaslik kerak.
Transport vositalarini boshqarish va harakatlanuvchi mexanizmlar bilan ishlash qobiliyatiga ta‘siri
UDXK transport vositalarini boshqarish va harakatlanuvchi mexanizmlar bilan ishlash qobiliyatiga ta‘sir qilmaydi yoki sezilarsiz ta‘sirga ega bo‘ladi.
Preparat bolalar ololmaydigan joyda saqlansin va yaroqlilik muddati o‘tgach ishlatilmasin.
Dozani oshirib yuborilishi
Simptomlari: dozasi oshirib yuborilganida diareya bo‘lishi mumkin. Dozani oshirib yuborilishining boshqa simptomlari ehtimoli kam, chunki UDXK so‘rilishi doza oshirilganida kamayadi va shu sababli preparatning katta qismi axlat bilan chiqariladi.
Davolash: diareya paydo bo‘lganida dozani kamaytirish kerak; agar diareya doimiy bo‘lsa, davolash to‘xtatilishi lozim. Maxsus tadbirlarni o‘tkazishga zarurat yo‘q. Diareya oqibatlarini simptomatik ravishda, suyuqlik va elektrolitlar muvozanati tiklangan holda davolash lozim.
Pasientlarning alohida guruhlari uchun qo‘shimcha ma‘lumot
Birlamchi sklerozlanuvchi xolangiti bo‘lgan pasientlarda UDXK ning yuqori dozalari (sutkada 28-30 mg/kg) bilan uzoq muddatli davolash (qayd etilmagan ko‘rsatmalar bo‘yicha qo‘llanilishi) jiddiy noxush holatlarning yuqoriroq tez-tezligi bilan bog‘liq bo‘lgan.
Doza oshirib yuborilganida darhol shifokorga murojaat qiling!
Chiqarilish shakli
10 kapsuladan alyuminiy folgali va polivinilxlorid plyonkali kontur uyali o‘ramda.
5 yoki 10 kontur uyali o‘ramdan tibbiyotda qo‘llash bo‘yicha yo‘riqnomasi bilan karton qutida joylangan.
Saqlash sharoiti
25°S dan yuqori bo‘lmagan haroratda saqlansin.
Yaroqlilik muddati
4 yil.
Dorixonalardan berish tartibi
Resept bo‘yicha.