QO‘LLASH BO‘YICHA YO‘RIQNOMA
PANZOL
PANZOL
Preparatning savdo nomi: Panzol
Ta‘sir etuvchi modda (XPN): pantoprazol
Dori shakli: vena ichiga yuborish uchun eritma tayyorlash uchun liofilizasiya qilingan kukun.
Tarkibi:
1 flakonda quyidagilar saqlanadi:
faol modda: pantoprazol natriy seskvigidrati 40 mg pantoprazolga ekvivalent,
yordamchi moddalar: 0,9% li natriy xloridi eritmasi
Ta‘rifi: flakonning ichidagisi: deyarli oq rangli liofilizasiya qilingan kukun.
Farmakoterapevtik guruhi: Me‘da-ichak yarasiga qarshi vosita. Proton pompa ingibitorlari.
ATX kodi: A02VS02
Farmakologik hususiyatlari
Pantoprazol – parietal hujayralarning proton nasoslarini maxsus blokadasi orqali me‘dada xlorid kislotasini sekresiyasini ingibisiya qiladigan almashingan benzimidazoldir. Parietal hujayralarning kislotali muhitida faol shakliga aylanadi, u yerda N+K+-ATFazani ingibisiya qiladi, ya‘ni me‘dada xlorid kislotani ishlab chiqarilishini yakuniy bosqichini bloklaydi. Ingibisiya preparatning dozasiga bog‘liq va xlorid kislotani ham bazal, ham rag‘batlantirilgan sekresiyasini susaytiradi. Ko‘pchilik pasientlarda kasallikning simptomlari 2 hafta davomida yo‘qoladi. Pantoprazol me‘daning kislotaliligini pasaytiradi va shu orqali kislotalini kamayishiga proporsional ravishda gastrinni sekresiyasini oshiradi. Gastrinni sekresiyasini oshishi qaytuvchan hisoblanadi. Pantoprazol fermentni hujayra reseptoriga nisbatan distal bog‘laganligi sababli, u boshqa moddalar (asetilxolin, gistamin, gastrin) tomonidan rag‘batlantirishidan qat‘iy nazar xlorid kislota sekresiyasini ingibisiya qilishi mumkin. Peroral va vena ichiga yuborilganda kuzatiladigan samarasi bir xildir.
Pantoprazol qo‘llanganida gastrinning darajasi och qoringa oshadi. Preparat qisqa muddat qo‘llanganida gastrinning darajasi ko‘pchilik hollarda ikki marta oshadi. Biroq, uni haddan tashqari oshishi yakka hollardagina kuzatiladi. Buning oqibatida, ko‘p bo‘lmagan hollarda uzoq muddat qo‘llanganida me‘dada enteroxromafinsimon (ECL-hujayra) hujayralarning miqdorini yengil va o‘rtacha darajada oshishi kuzatiladi. Biroq, ayni vaqtda o‘tkazilgan tadqiqotlarga muvofiq hayvonlarda va odamlarda o‘tkazilgan eksperimentlarda aniqlangan, neyroendokrin o‘smalar (atipik giperplaziya) yoki me‘daning neyroendokrin o‘smalarini o‘tmishdosh hujayralarini hosil bo‘lishi kuzatilmagan.
Hayvonlarda o‘tkazilgan tadqiqotlarning natijalaridan kelib chiqib, pantoprazol bilan uzoq muddat (bir yildan ortiq) davolanish qalqonsimon bezning endokrin ko‘rsatkichlariga ta‘sir qilishini istisno qilish mumkin emas.
Farmakokinetikasi
Pantoprazol organizmda to‘planmaydi va preparat bir marta qo‘llanganda ham, ko‘p marta qo‘llanganda ham uning farmakokinetikasi bir xil bo‘ladi. 10 mg dan 80 mg gacha bo‘lgan dozalar diapazonida vena ichiga yuborilganidan so‘ng Cmax va AUC lar dozalari yuborilishiga proporsional ravishda oshib boradi. 40 mg pantoprazol vena ichiga doimiy tezlik bilan kamida 15 minut davomida yuborilganidan so‘ng maksimal konsentrasiyasi 5,52 mkg/ml, AUC – 5,4 mkg × soat/ml ni tashkil etadi.
Pantoprazolni plazma oqsillari bilan bog‘lanishi 98% ni tashkil etadi, taqsimlanish hajmi 11,0 dan 23,6 l gacha bo‘lgan chegaralarda o‘zgarib turadi, klirensi – 0,1 l/soat/kg ni tashkil etadi.
Pantoprazol jigarda sitoxrom R-450 fermentlar tizimi ishtirokida metabolizmga uchraydi, asosiy metaboliti bo‘lib, sulfat bilan kon‘yugasiya bo‘ladigan desmetilpantoprazol hisoblanadi. Buyraklar orqali metabolitlar holida taxminan 71% ekskresiya bo‘ladi, yuborilgan dozaning 18% – biliar ekskresiya yo‘li bilan chiqariladi. Pantoprazolning T1/2 – 1 soat, metabolitiniki – taxminan 1,5 soatni tashkil etadi.
Ayrim hollarda preparatning farmakokinetikasi
18 yoshgacha bo‘lgan shaxslarda pantoprazolning farmakokinetikasi o‘rganilmagan.
Keksa yoshdagi odamlarda preparatning maksimal konsentrasiyasi va AUC ko‘rsatkichini biroz oshishi klinik jihatdan ahamiyatli hisoblanmaydi va dozasiga tuzatish kiritish talab etilmaydi.
Pantoprazol buyrak yetishmovchiligi pasientlarga (shu jumladan, gemodializdagi pasientlarga) qo‘llanganida uning dozasini kamaytirish talab etilmaydi.
Jigar yetishmovchiligi bo‘lgan pasientlarga pantoprazol vena ichiga yuborish uchun eritma qo‘llanganida T1/2 qiymati 7-9 soatgacha uzayadi, AUC ko‘rsatkichi 5-7 marta oshadi, maksimal konsentrasiyasi 1,5 marta oshadi. Preparatni kuniga 40 mg dan ortiq dozalarda qo‘llash bunday pasientlarda o‘rganilmagan.
Qo‘llanilishi
Qo‘llash usuli va dozalari
Pantoprazol preparatini qabul qilish imkoni bo‘lmagan hollardagina Panzol preparatini vena ichiga yuborish kerak.
Gastroezofageal reflyuks kasalligi (GERK), eroziv reflyuks-ezofagitni davolash
Tavsiya etilgan dozasi 40 mg sutkada bir marta 7-10 kun davomida qo‘llanadi.
15 minutlik infuziya
Liofilizasiyalangan kukun bo‘lgan flakonga 10 ml natriy xloridining fiziologik eritmasi qo‘shiladi (birlamchi eritma). Pantoprazolning birlamchi eritmasi natriy xloridining fiziologik eritmasi yoki 5% li glyukoza eritmasi yoki Ringer laktat eritmasining 100 ml da yakuniy konsentrasiyasi 0,4 mg/ml bo‘lgunicha suyultiriladi. Eritma bevosita tayyor bo‘lgandan so‘ng ishlatiladi.
Tayyor bo‘lgan eritma vena ichiga 15 minut davomida minutiga taxminan 7 ml tezlik bilan yuboriladi.
2 minutlik infuziya
Liofilizasiyalangan kukun bo‘lgan flakonga 10 ml natriy xloridining fiziologik eritmasi, yakuniy konsentrasiyasi 4,0 mg/ml bo‘lgunigacha, qo‘shiladi. Eritma bevosita tayyorlangandan so‘ng ishlatiladi.
Tayyor bo‘lgan eritma vena ichiga 2 minut davomida yuboriladi.
Zollinger-Ellison sindromi va boshqa patologik gipersekretor holatlar
Tavsiya etilgan dozasi 80 mg ni tashkil etadi, sutkada ikki marta yuboriladi. Preparatning dozasi pasientning shaxsiy hususiyatlariga qarab o‘zgarishi mumkin.
15 minutlik infuziya
Liofilizasiyalangan kukun bo‘lgan ikkita flakonga 10 ml dan natriy xloridining fiziologik eritmasi qo‘shiladi (birlamchi eritma). Har ikkala flakondagi birlamchi eritmalar qo‘shiladi va 80 ml natriy xloridining fiziologik eritmasi yoki 5% li glyukoza eritmasi yoki Ringer laktat eritmasida yakuniy konsentrasiyasi 0,8 mg/ml bo‘lgunicha suyultiriladi. Eritma bevosita tayyorlangandan so‘ng ishlatiladi.
Tayyor bo‘lgan eritma vena ichiga 15 minut davomida minutiga taxminan 7 ml tezlik bilan yuboriladi.
2 minutlik infuziya
Liofilizasiyalangan kukun bo‘lgan ikkita flakonga 10 ml dan natriy xloridining fiziologik eritmasi, yakuniy konsentrasiyasi 4,0 mg/ml bo‘lgunigacha qo‘shiladi. Eritma bevosita tayyorlangandan so‘ng ishlatiladi.
Har ikkala flakondagi eritmalar qo‘shiladi va vena ichiga 2 minut davomida yuboriladi.
Nojo‘ya ta‘sirlari
Pantoprazol vena ichiga ko‘rsatmalarga muvofiq va tavsiya etilgan dozalarda yuborilganida nojo‘ya ko‘rinishlar juda kam rivojlanadi.
Eng ko‘p kuzatiladigan (> 1% pasientlarda) nojo‘ya samaralar quyidagilar hisoblanadi:
Umumiy: qorinda og‘riq, bosh og‘rig‘i, yuborilgan joydagi reaksiyalar (shu jumladan tromboflebitlar);
Ovqat hazm qilish tizimi tomonidan: qabziyat, dispepsiya, ko‘ngil aynishi, diareya;
Markaziy nerv tizimi tomonidan: uyqusizlik, bosh aylanishi;
Nafas tizimi tomonidan: rinitlar.
Allergik reaksiyalar: qichishish, teri reaksiyalari, anafilaktik shok juda kam hollarda kuzatilgan.
Qo‘llash mumkin bo‘lmagan holatlar
Preparatning komponentlariga ma‘lum yuqori sezuvchanlikda qo‘llash mumkin emas.
Jigar yetishmovchiligida preparatni ehtiyotkorlik bilan qo‘llash kerak. Og‘ir darajadagi jigar yetishmovchiligi bo‘lgan shaxslarda pantoprazolning kundalik dozasi 20 mg gacha kamaytirilishi kerak. Bunday pasientlarda Panzol bilan davolanish vaqtida jigar fermentlarining darajasini muntazam ravishda nazorat qilish kerak. Ular oshganida davolashni to‘xtatish kerak.
Preparat bilan davolanishdan oldin va keyin xavfli o‘sma borligini istisno qilish uchun endoskopik tekshiruv o‘tkazish tavsiya etilgan, chunki preparat bilan davolash kasallikning simptomlarini yashirishi va to‘g‘ri tashxis qo‘yishni kechiktirishi mumkin.
Dorilarning o‘zaro ta‘siri
Panzolni bir vaqtda qo‘llash, biokiraolishligi me‘daning rN muhitiga bog‘liq bo‘lgan preparatlar (shu jumladan temir tuzlari, ketokonazol, atazanavir, ritonavir) ning so‘rilishini pasaytirishi mumkin.
Preparatni digoksin, nifedipin, metoprolol, amoksisillin, klaritromisin, diklofenak, fenazon, naproksen, piroksikam, glibenklamid, levotiroksin, diazepam, karbamazepin va fenitoin, varfarin, siklosporin, takrolimus, antasidlar, peroral kontraseptiv vositalar, teofillin, kofein va etanol bilan ahamiyatli darajadagi o‘zaro ta‘siri aniqlanmagan.
Maxsus ko‘rsatmalar
Panzol buyrak yetishmovchiligi (shu jumladan gemodializdagi pasientlar) va keksa yoshdagi pasientlarga qo‘llanganida preparatning dozasiga tuzatish kiritish talab etilmaydi.
Homiladorlik va emizish davrida qo‘llanishi
Homiladorlikda Panzol preparatini qat‘iy ko‘rsatmalar, ona uchun kutilgan foyda homila uchun potensial havfdan ustun bo‘lgan holdagina qo‘llash mumkin. Pantoprazol ko‘krak suti bilan ajralib chiqadi, shuning uchun davolanish vaqtida emizishni to‘xtatish kerak.
Pediatriyada qo‘llanishi
Bolalarda Panzol preparatini qo‘llash samaradorligi va havfsizligi aniqlanmagan.
Avtotransportni haydash va mexanizmlarni boshqarish qobiliyatiga ta‘siri
Panzol transport vositalari va boshqa mexanizmlarni boshqarish qobiliyatiga ta‘sir qilmaydi.
Preparat bolalar ololmaydigan joyda saqlansin va yaroqlilik muddati tugaganidan so‘ng ishlatilmasin.
Dozani oshirib yuborilishi
Hozirgi vaqtgacha dozani oshirib yuborilish hollari kuzatilmagan. Preparatning dozasi intoksikasiya belgilari bilan birga oshirib yuborilganida umumiy dezintoksikasion choralar o‘tkaziladi. Pantoprazol organizmdan gemodializ yordamida chiqarilmaydi.
Chiqarilish shakli
Liofilizasiyalangan kukunli 1 flakon va erituvchili 1 ampula kontur uyali o‘ramda.
1 kontur uyali o‘ram qo‘llash bo‘yicha yo‘riqnomasi bilan birga karton qutiga joylangan.
Saqlash sharoiti
Quruq, yorug‘likdan himoyalangan joyda 25oS dan yuqori bo‘lmagan joyda saqlansin.
Yaroqlilik muddati
2 yil.
Dorixonalardan berish tartibi
Resept bo‘yicha.