Роталфен анамнезида аллергик реакциялари бўлган пациентларда эҳтиёткорлик билан қўлланади.
Препаратни бошқа НЯҚП, шу жумладан ЦОГ-2 селектив ингибиторлари билан бир вақтда қабул қилишдан сақланиш керак.
Нохуш реакцияларни препаратнинг минимал самарали дозаларини, симптомларни назорат қилиш учун керак бўладиган имкон борича қисқа вақт давомида қўллаш орқали минимал даражага етказиш мумкин.
Меъда-ичак йўлларига таъсири
НЯҚП билан даволаниш вақтида, исталган вақтда меъда-ичак йўлларидан, ўлим билан якунланиши мумкин бўлган қон кетиши, яраларни ҳосил бўлиши ёки перфорация ривожланиши мумкин. Бундай асоратларни ривожланиши учун олдиндан хабар берувчи симптомларни бўлиши ёки анамнезида ярали шикастланишларни бўлиши шарт эмас. Агар декскетопрофен қўлланганида меъда-ичак йўлларидан қон кетиши ёки яраларни ҳосил бўлиши юз берса, препаратни қўллашни зудлик билан тўхтатиш керак.
Кўрсатилган нохуш реакцияларни ривожланиш ҳавфи НЯҚП дозасига пропорционал равишда, шунингдек анамнезида меъда ёки ўн икки бармоқ ичак яраси бўлган, айниқса қон кетиши ёки перфорация билан асоратланган пациентларда, ва кекса ёшдаги шахсларда юқори бўлади. Кекса ёшдаги пациентларда НЯҚП нисбатан нохуш реакциялар, айниқса меъда-ичак йўлларидан, ўлимга олиб келиши мумкин бўлган қон кетишлар ва перфорацияни ривожланиш тезлиги ошган бўлади. Бу пациентлар даволашни энг кичик дозалар билан бошлашлари лозим.
НЯҚП анамнезида меъда-ичак йўлларининг касалликлари (ярали колит, Крон касаллиги) бўлган пациентларда эҳтиёткорлик билан қўлланиши керак, чунки уларнинг аҳволи ёмонлашиши мумкин.
Анамнезида эзофагит, гастрит ва/ёки пептик яралари бўлган пациентларда декскетопрофенни қўллашни бошлашдан олдин, бошқа НЯҚП қўлланганида бўлгани каби, ушбу касалликлар ремиссия босқичида эканлигига ишонч ҳосил қилиш керак. Анамнезида меъда-ичак йўлларининг патологияси симптомлари ва меъда-ичак йўлларининг касалликлари бўлган пациентларда меъда-ичак йўллари томонидан кузатилиши мумкин бўлган бузилишларни, айниқса меъда-ичак йўлларидан қон кетишини аниқлаш учун назорат ўтказиш керак.
Бундай пациентларга меъда-ичак йўлларига ҳимояловчи таъсир кўрсатувчи дори воситалар (мизопростол, протон помпа ингибиторлари) буюрилиши мумкин. Бу шунингдек ацетилсалицил кислотасининг кичик дозаларини ёки меъда-ичак йўллари томонидан асоратларни ривожланиш ҳавфини оширадиган бошқа воситаларни бир вақтда қўллашга муҳтож бўлган пациентларга ҳам тааллуқли.
Меъда-ичак йўллари соҳасида бирор-бир дискомфорт ҳолати (биринчи навбатда – меъда-ичак йўлларидан қон кетиши), айниқса даволанишнинг бошланишида пайдо бўлганида, улар шифокорга хабар беришлари кераклиги хақида пациентларни огоҳлантириш керак.
Меъда-ичак йўлларида яраларни ҳосил бўлиши ёки қон кетишини ошириши мумкин бўлган, орал кортикостероидлар, варфарин каби антикоагулянтлар, серотонинни қайта қамраб олинишини селектив ингибиторлари ёки аспирин каби антитромбоцитар препаратлар каби ёндош препаратларни қабул қилаётган пациентларда эҳтиёткорликка риоя қилиш керак.
Буйрак функциясига таъсири
Буйрак функциясини бузилиши бўлган пациентларга препаратни эҳтиёткорлик билан буюриш керак, чунки уларда НЯҚП қўллаш буйрак функциясини ёмонлаштириши, организмда суюқликни ушланиб қолиши, шишларни пайдо бўлишини чақириши мумкин. Роталфен препарати диуретикларни қабул қилаётган пациентларга, ва гиповолемияни ривожланиш ҳавфи бўлган пациентларга эҳтиёткорлик билан буюрилади, чунки уларда нефротоксикликни ривожланиш ҳавфи юқори бўлади.
Сувсизланиш, ва эҳтимол, у билан боғлиқ бўлган юқори токсикликни олдини олиш мақсадида, даволаниш вақтида суюқликни адекват равишда истеъмол қилиниши таъминланиши керак.
Декскетопрофен, бошқа НЯҚП каби, қон плазмасида мочевина азоти ва креатининнинг даражасини ошириши мумкин. Простагландинлар синтезини бошқа ингибиторлари каби, декскетопрофенни қўллаш ҳам буйрак томонидан, гломерулонефрит, интерстициал нефрит, папилляр некроз, нефротик синдром, ва ўткир буйрак етишмовчилигига олиб келиши мумкин бўлган нохуш реакциялар билан кечиши мумкин.
Кекса ёшдаги шахслар, буйрак функциясини бузилишига кўпроқ мойилдирлар.
Жигар функциясига таъсири
Жигар функциясини бузилиши бўлган пациентларга Роталфен препаратини эҳтиёткорлик билан буюриш керак.
Декскетопрофен жигарнинг айрим кўрсаткичларини қисқа муддатга бироз ошириши, шунингдек АсАТ ва АлАТ қийматларини аҳамиятли даражада ошириши мумкин. Ушбу кўрсаткичлар мувофиқ ошганида, даволаш тўхтатилиши керак.
Кекса ёшдаги шахслар, жигар функциясини бузилишига кўпроқ мойилдирлар.
Юрак-қон томир тизимига таъсири
Препарат артериал гипертензияси ва/ёки енгил ёки ўртача оғирлик даражадаги димланган юрак етишмовчилиги бўлган пациентларга буюрилганида синчков мониторинг ўтказиш керак, чунки НЯҚП билан даволанганда суюқлик ушланиб қолиши ва шишларни юзага келганлиги тўғрисида хабарлар бор. Анамнезида юрак касалликлари бўлган, айниқса юрак етишмовчилигининг эпизодлари бўлган пациентларга алоҳида эҳтиёткорлик талаб этилади, чунки юрак етишмовчилигини ривожланиш ҳавфи юқори.
Клиник тадқиқотлар ва эпидемиологик маълумотлар, айрим НЯҚП ни қўллаш (айниқса юқори дозаларда ва узоқ муддат қўлланганида) артериал тромботик асоратлар (масалан, миокард инфаркти ёки инсульт) ни ривожланиш ҳавфини бироз ошиши билан боғлиқ бўлиши мумкинлигидан далолат беради. Ушбу ҳавфни декскетопрофен оқибатида эканлигини истисно қилиш учун маълумотлар етарли эмас.
Назорат қилиб бўлмайдиган гипертензия, сурункали юрак етишмовчилиги, юрак ишемик касаллиги, периферик артерияларни шикастланиши ва/ёки цереброваскуляр бузилишлари бўлган пациентларга декскетопрофен фойда ва ҳавф нисбати яхшилаб баҳолангандан кейингина буюрилади. Гиперлипидемия, гипертензия, қандли диабет каби юрак-қон томир тизими касалликларини ривожланиш ҳавф омиллари бўлган пациентларга ва пациент чекканида, декскетопрофен билан узоқ муддат даволашнинг мақсадга мувофиқлиги худди шунга ўхшаш принциплар бўйича баҳоланади.
Барча носелектив НЯҚП простагландинлар синтезини ингибиция бўлиши ҳисобига тромбоцитлар агрегациясини ингибиция қилиши ва қон кетиши вақтини узайтириши мумкин. Операциядан кейинги даврда паст молекуляр гепаринни профилактик дозаларда ва декскетопрофенни бир вақтда қўллаш назоратли клиник тадқиқотларда ўрганилган, коагуляция кўрсаткичларига таъсири аниқланмаган. Шундай бўлишига қарамай, декскетопрофенни гемостазга таъсир қилувчи препаратлар, масалан варфарин, бошқа кумаринлар ёки гепаринлар билан бир вақтда қабул қилаётган пациентларга шифокорнинг синчков назорати талаб этилади.
Кекса ёшдаги шахслар юрак-қон томир тизими функциясини бузилишига кўпроқ мойилдирлар.
Тери қопламларига таъсири
НЯҚП қўллаш билан боғлиқ бўлган жиддий тери реакциялари (айримлари ўлим билан якунланган), жумладан эксфолиатив дерматит, Стивенс-Джонсон синдроми ва токсик эпидермал некролизни ривожланганлиги хақида жуда кам хабарлар берилган. Кўпинча нохуш реакциялар даволашнинг бошланишида ривожланади; кўпчилик ҳолларда – даволашнинг биринчи ойларида ривожланади. Тери тошмалари, шиллиқ қаватларни шикастланишининг биринчи белгилари пайдо бўлганида ёки ўта юқори сезувчанликни бошқа кўринишларида Роталфенни зудлик билан бекор қилиш керак.
Қўшимча маълумотлар
Препарат қуйидаги пациентларга буюрилганида эҳтиёткорлик чораларига риоя қилиш талаб этилади:
- порфирин метаболизмини туғма бузилиши (масалан, вақти-вақти билан кузатиладиган ўткир порфирияси) бўлган;
- сувсизланиш бўлган;
- бевосита йирик жарроҳлик аралашувларидан кейин талаб этилади.
Узоқ муддатли даволаш зарурати бўлганида қон манзараси, жигар ва буйрак функциясини мунтазам равишда назорат қилиш керак.
Оғир даражадаги ўткир ўта юқори сезувчанлик реакциялари (масалан, анафилактик шок) жуда кам ҳолларда кузатилган. Декскетопрофен қабул қилинганидан сўнг оғир даражадаги ўта юқори сезувчанлик реакцияларининг биринчи белгилари пайдо бўлганида даволаш тўхтатилиши керак.
Сурункали ринит, сурункали синусит ва/ёки бурун полиплари билан бирга астма билан хасталанган пациентларда ацетилсалицил кислотаси ва/ёки НЯҚП га аллергияни ривожланиш ҳавфи юқори бўлади. Декскетопрофенни қабул қилиш, айниқса ацетилсалицил кислотаси ёки НЯҚП га аллергияси бўлган пациентларда астма ёки бронхоспазм ҳуружларини чақириши мумкин.
Сувчечакда декскетопрофенни қўллашдан сақланиш тавсия этилади, чунки ушбу инфекцияда асоратларни юзага келишида НЯҚП ролини истисно қилиш мумкин эмас.
Роталфен препарати гемопоэзни бузилишлари, тизимли қизил югурик ёки бириктирувчи тўқиманинг аралаш касалликлари бўлган пациентларга эҳтиёткорлик билан буюриш керак.
Бошқа НЯҚП каби, декскетопрофен инфекцион касалликларининг симптомларини яшириши мумкин. НЯҚП қўллаш вақтида юмшоқ тўқималардаги инфекцион жараёнларни алоҳида фаоллашуви ҳолатлари таърифланган. Агар даволаниш вақтида бактериал инфекцияларнинг симптомлари ривожланса ёки кучайса, пациент зудлик билан шифокорга мурожаат қилиши керак.
Препаратнинг ҳар бир ампуласи 200 мг этанол сақлайди, бу 5 мл пиво ёки 2,08 мл винога тўғри келади. Препарат алкоголизм билан хасталанган шахсларга салбий таъсир қилиши мумкин. Препарат ҳомиладорликда ва лактация даврида, болаларга ва ҳавф гуруҳига кирувчи пациентларга, масалан жигар касалликларида, шунингдек тутқаноқ билан хасталанган пациентларга буюрилганида таркибида этанол борлигини инобатга олиш керак.
Препаратнинг бир ампуласида 23 мг (1 ммоль) дан кам натрий сақланади, яъни умуман олганда “натрийдан ҳоли” ҳисобланади.
Ҳомиладорлик ва лактация даврида қўлланиши
Ҳомиладорлик
Простагландинлар синтезини ингибиция бўлиши ҳомиладорликка ва/ёки эмбриофетал ривожланишга салбий таъсир қилиши мумкин. Эпидемиологик тадқиқотларнинг натижалари, ҳомиладорликнинг эрта муддатларида простагландинлар синтезини ингибиторлари қўлланганидан сўнг ҳомиладорликни кўтариб юролмаслик ҳавфи, шунингдек юрак нуқсонлари ва гастрошизисни ривожланиш ҳавфини юқори бўлишини кўрсатди. Юрак нуқсонларини мутлоқ ривожланиш ҳавфи камида 1% дан тахминан 1,5% гача ошган. Препаратнинг дозаси оширилганида ва даволашнинг давомийлиги узайтирилганида ушбу ҳавф ошади деб ҳисобланади. Ҳайвонларда простагландинлар синтези ингибиторини қўллаш имплантациядан олдинги ва кейинги йўқотишларни ва эмбриофетал ўлимни ошишига олиб келган. Бундан ташқари, органогенез даврида простагландинлар синтези ингибиторини олган ҳайвонларда турли ривожланиш нуқсонлари, жумладан юрак-қон томир нуқсонларини ривожланиш тезлигини ошиши кузатилган. Шундай бўлишига қарамай, ҳайвонларда декскетопрофенни ўрганиш репродуктив токсиклик ривожланишини кўрсатмаган. Ҳомиладорликнинг биринчи ва иккинчи уч ойликларида декскетопрофенни, она учун даволашдан кутиладиган фойда ҳомила учун ҳавфдан устун бўлган ҳолатдагина қўллаш мумкин. Декскетопрофен ҳомиладорликни режалаштираётган аёлга қўлланганида ёки ҳомиладорликнинг биринчи ёки иккинчи уч ойликларида қўлланганида максимал қисқа вақт давомида минимал дозаларни қабул қилиши керак.
Ҳомиладорликнинг учинчи уч ойлигида простагландинлар синтезини барча ингибиторларини қўллаш юрак-ўпка токсиклигини ривожланиш ҳавфига (артериал қон оқимини муддатидан олдин ёпилишига ва ўпка гипертензиясига) олиб келиши; буйрак дисфункциясига олиб келиши, бу эса олигогидрамнион билан кечувчи буйрак етишмовчилигигача зўрайиши мумкин; ҳомиладорликнинг якунида онага ва янги туғилган чақалоққа қон кетиш вақтини узайиш ҳавфини ошишига, ҳатто кичик дозаларда ҳам намоён бўлиши мумкин бўлган антиагрегацион самарасини ривожланишига; бачадонни қисқариши оқибатида туғруқни кечикишига ёки давомли бўлишига олиб келиши мумкин.
Роталфен препаратини ҳомиладорликнинг учинчи уч ойлигида қўллаш мумкин эмас.
Лактация
Декскетопрофенни кўкрак сутига ўтиши тўғрисида маълумотлар йўқ. Лактация даврида Роталфен препаратини қўллаш мумкин эмас.
Фертиллик
Ҳар қандай НЯҚП каби, декскетопрофенни қўллаш фертилликни издан чиқариши мумкин, ҳомиладор бўлишга ҳаракат қилаётган аёлларга қўллаш тавсия этилмайди. Ҳомиладор бўлишда қийинчиликни бошдан кечираётган ёки бепуштликни сабаби аниқланаётган аёлларда Роталфен препаратини бекор қилиш заруриятини кўриб чиқиш керак.
Педиатрияда қўлланиши
Болалар ва ўсмирларда декскетопрофенни қўллаш ҳавфсизлиги ва самарадорлиги аниқланмаган.
Автотранспортни ҳайдаш ва механизмларни бошқариш қобилиятига таъсири
Препарат билан даволанишда бош айланиши ва уйқучанлик кузатилиши мумкинлиги сабабли, препарат автотранспортни ҳайдаш ва механизмларни бошқариш қобилиятига енгил ёки ўртача таъсир кўрсатади.