Анамнезида аллергик реакциялари бўлган пациентларга Сертофен препарати эҳтиёткорлик билан қўлланади.
Препаратни бошқа НЯҚВ, шу билан бирга ЦОГ-2 нинг селектив ингибиторлари билан бир вақтда қўллашдан сақланиш керак. Препаратни минимал дозаларда ва симптомларни бартараф қилиш учун керак бўладиган имкон борича қисқа муддат давомида қўллаш орқали препаратнинг нохуш кўринишларини минимал даражага етказиш мумкин.
Меъда-ичак йўлларига таъсири
НЯҚВ қўлланганида меъда-ичак йўлларида перфорация ва қон кетиши (ҳатто ўлим билан тугаши мумкин бўлган) билан ёки усиз кечувчи пептик яралар ривожланиши мумкин. Бу нохуш кўринишлар даволашнинг исталган вақтида, олдиндан хабар берувчи симптомлар билан бирга ва уларсиз ривожланиши мумкин, ва улар анамнезида меъда-ичак йўллари томонидан оғир даражада бузилишлар борлигига боғлиқ эмас. Агар декскетопрофен қўлланганида меъда-ичакдан қон кетиши ёки пептик яра ривожланган бўлса, препаратни зудлик билан тўхтатиш керак.
Кўрсатилган нохуш кўринишларни ривожланиш ҳавфи НЯҚВ нинг дозасини ошишига пропорционал равишда, шунингдек анамнезида меъда ёки ўн икки бармоқ ичак яраси бўлган пациентларда, айниқса қон кетиши ёки перфорация билан асоратланганда, ва кекса ёшдаги шахсларда ошади. Кекса ёшдаги пациентларда НЯҚВ га нисбатан ножўя реакцияларни, айниқса меъда-ичакдан қон кетиши ва перфорацияни юз бериш тезлиги юқори бўлади, улар ўлимга олиб келиши мумкин. Бу пациентлар даволашни энг кичик дозалардан бошлашлари керак.
Анамнезида эзофагит, гастрит ва/ёки пептик яра бўлган пациентларда декскетопрофенни қўллашни бошлашдан олдин, бошқа НЯҚВ билан бўлгандаги каби, ушбу касалликлар ремиссия босқичида эканлигига ишонч ҳосил қилиш керак.
Меъда-ичак йўллари патологияси симптомлари мавжуд бўлган ва анамнезида меъда-ичак йўлларининг касалликлари бўлган пациентларда меъда-ичак йўллари томонидан кузатиладиган бузилишларни назорат қилиш, айниқса меъда-ичак йўлларидан қон кетишини аниқлаш учун назорат қилиш керак.
Анамнезида меъда-ичак йўлларининг касалликлари (ярали колит, Крон касаллиги) бўлган пациентларга НЯҚВ эҳтиёткорлик билан қўлланиши керак, чунки уларнинг аҳволи ёмонлашиши мумкин. Бундай пациентлар учун меъда-ичак йўлларига ҳимоя таъсир кўрсатувчи дори воситалар (мизопростол, протон помпа ингибиторлари) буюрилиши мумкин. Бу шунингдек ацетилсалицил кислотасини кичик дозаларда ёки меъда-ичак йўллари томонидан асоратларни ривожланиш ҳавфини оширадиган бошқа воситаларни бирга қўллашга муҳтож бўлган пациентларга тааллуқли.
Пациентлар меъда-ичак йўллари соҳасида, айниқса даволашни бошланишида, қандайдир дискомфорт (биринчи навбатда – меъда-ичакдан қон кетиши) пайдо бўлганида, улар шифокорга хабар беришлари кераклиги хақида огоҳлантирилган бўлишлари керак.
Орал кортикостероидлар, варфарин каби антикоагулянтлар, серотонинни қайта қамраб олинишини селектив ингибиторлари ёки аспирин каби антитромбоцитар препаратлар сингари меъда-ичакда яра ҳосил қилиш ёки қон кетиши ҳавфини ошириши мумкин бўлган ёндош препаратларни қабул қилаётган пациентларда эҳтиёткорликка риоя қилиш керак.
Буйрак функциясига таъсири
Буйрак функциясини бузилиши бўлган пациентларга препаратни эҳтиёткорлик билан буюриш керак, чунки уларга НЯҚВ қўллаш буйрак функциясини ёмонлашишига, организмда суюқликни ушланиб қолишига, шишларни пайдо бўлишига олиб келиши мумкин. Диуретикларни қабул қилаётган пациентларга ва гиповолемияни ривожланиш ҳавфи бўлган пациентларга, Сертофен препарати эҳтиёткорлик билан буюрилади, чунки нефротоксиклик ривожланишини юқори ҳавфи мавжуд.
Сувсизланиш ва у билан боғлиқ бўлиши мумкин бўлган юқори нефротоксикликни олдини олиш учун, даволаниш вақтида суюқликни адекват миқдорда истеъмол қилиш таъминланиши керак.
Декскетопрофен, бошқа НЯҚВ каби, қон плазмасида мочевина азоти ва креатининнинг даражасини ошириши мумкин. Простагландинлар синтезини бошқа ингибиторлари сингари, декскетопрофенни қўлланиши буйраклар томонидан, гломерулонефрит, интерстициал нефрит, папилляр некроз, нефротик синдром ва ўткир буйрак етишмовчилигига олиб келиши мумкин бўлган ножўя реакциялар билан кечиши мумкин.
Кекса ёшдаги шахслар буйрак функциясини бузилишини ривожланишига кўпроқ мойилдирлар.
Жигар функциясига таъсири
Жигар функциясини бузилиши бўлган пациентларга Сертофен препаратини эҳтиёткорлик билан буюриш керак.
Декскетопрофен, жигарнинг айрим кўрсаткичларини қисқа муддатли бироз ошишини, шунингдек АсАТ ва АлАТ ларни аҳамиятли даражада ошишини чақириши мумкин. Ушбу кўрсаткичларни мувофиқ ошиши кузатилганида, даволаш тўхтатилиши керак.
Кекса ёшдаги шахслар жигар функциясини бузилишини ривожланишига кўпроқ мойилдирлар.
Юрак-қон томир тизимига таъсири
Анамнезида гипертензияси ва/ёки енгилдан ўртача даражагача юрак етишмовчилиги бўлган пациентлар учун мувофиқ мониторинг ўтказиш керак.
Препарат анамнезида юрак касалликлари, айниқса юрак етишмовчилигини ҳуружлари бўлган пациентларга буюрилганида, алоҳида эҳтиёткорлик талаб этилади, чунки НЯҚВ билан даволанганда организмда суюқликни ушланиб қолиши ва шишларни юзага келиши юзасидан хабарлар бор.
Клиник тадқиқотларнинг маълумотлари ва эпидемилогик маълумотлар, айрим НЯҚВ (айниқса юқори дозаларда ва узоқ муддат қўлланганида) қўллаш артериал тромботик асоратлар (масалан, миокард инфаркти ёки инсульт) ни ривожланиш ҳавфини бироз ошиши билан боғлиқ бўлиши мумкинлигидан далолат беради. Декскетопрофен учун бундай ҳавфни истисно қилишга етарли маълумот йўқ.
Назорат қилиб бўлмайдиган гипертензияси, сурункали юрак етишмовчилиги, юрак ишемик касаллиги, периферик артерияларни шикастланиши ва/ёки цереброваскуляр бузилишлари бўлган пациентларга декскетопрофен фойда ва ҳавф нисбати синчиклаб баҳолангандан сўнггина буюрилади. Гиперлипидемия, гипертензия каби юрак-қон томир касалликларини ривожланиш ҳавф омиллари бўлган, қандли диабет билан хасталанган пациентларга ва пациент чеккан ҳолатда, декскетопрофен билан узоқ муддат даволашни мақсадга мувофиқлиги айнан юқоридаги коида бўйича баҳоланади.
Барча носелектив НЯҚВ тромбоцитлар агрегациясини ингибиция қилиши ва простагландинлар синтезини ингибиция қилиши орқали қон кетиш вақтини узайтириши мумкин. Шу тарзда, варфарин каби гемостазга таъсир қилувчи препаратлар ёки бошқа кумаринлар ёки гепаринлар билан даволанаётган пациентларга декскетопрофенни қўллаш тавсия этилмайди.
Кекса ёшдаги шахслар юрак-қон томир тизими функциясини бузилишлари ривожланишига кўпроқ мойилдирлар.
Тери қопламларига таъсири
НЯҚВ қўллаш билан боғлиқ бўлган тери реакциялари (айримлари ўлим билан тугаган), шу жумладан эксфолиатив дерматит, Стивенс-Джонсон синдроми ва токсик эпидермал некролиз хақида жуда кам хабарлар берилган. Ножўя реакциялар асосан даволаш бошланишида, кўпчилик ҳолларда – даволашнинг биринчи ойида ривожланади. Тери тошмаси, шиллиқ қаватларни шикастланишининг биринчи белгилари пайдо бўлганида ёки ўта юқори сезувчанликнинг бошқа кўринишларида Сертофен препаратини зудлик билан бекор қилиш керак.
Қўшимча маълумот
Препарат қуйидаги:
• порфирин метаболизмини туғма бузилиши (масалан, ўткир вақти-вақти билан содир бўладиган порфирия) бўлган;
• сувсизланиши бўлган;
• бевосита йирик жарроҳлик аралашувларидан кейин
пациентларга буюрилганида алоҳида эҳтиёткорлик чоралари талаб этилади.
Узоқ муддат даволаш зарурати бўлганида қон манзараси, буйрак ва жигар функцияси назорат қилиниши керак.
Жуда кам ҳолларда ўткир оғир ўта юқори сезувчанлик реакциялари (масалан, анафилактик шок) кузатилган. Декскетопрофен қабул қилинганидан кейин оғир даражадаги ўта юқори сезувчанлик реакцияларининг биринчи белгилари пайдо бўлганида, даволаш тўхтатилиши керак.
Сурункали ринит, сурункали синусит ва/ёки бурун полиплари билан бирга астма билан хасталанган пациентларда ацетилсалицил кислотаси ва/ёки НЯҚВ га нисбатан аллергияни ривожланиш ҳавфи юқори бўлади. Декскетопрофенни қабул қилиш, айниқса ацетилсалицил кислотаси ёки НЯҚВ га аллергияси бўлган пациентларда астма ҳуружлари ёки бронхоспазмни чақириши мумкин.
Сувчечакда декскетопрофенни қўллашдан сақланиш тавсия этилади, чунки НЯҚВ ушбу инфекцияда асоратларни ривожланишидаги ролини истисно қилиш мумкин эмас.
Гемопоэзни бузилишлари, тизимли қизил югурик ёки бириктирувчи тўқиманинг аралаш касалликлари бўлган пациентларга Сертофен препаратини эҳтиёткорлик билан буюриш керак. Бошқа НЯҚВ каби, декскетопрофен инфекцион касалликларнинг симптомларини яшириши мумкин.
Ҳомиладорлик ва лактацияда қўлланиши
Ҳомиладорлик
Простагландинлар синтезини сусайиши ҳомиладорликка ва/ёки эмбриофетал ривожланишга салбий таъсир қилиши мумкин. Эпидемиологик тадқиқотларнинг натижалари, ҳомиладорликнинг эрта муддатларида простагландинлар синтезини ингибиторлари қўлланганидан сўнг ҳомилани тутиб туролмаслик, шунингдек юрак нуқсонлари ва гастрошизисни ривожланиш ҳавфи юқорилигини кўрсатади. Юрак нуқсонларини мутлоқ ривожланиш ҳавфи камида 1% дан тахминан 1,5% гача ошган. Бундай ҳавф препаратнинг дозаси оширилганида ва даволаш давомийлиги узайтирилганида ошади деб ҳисобланади. Ҳайвонларда простагландинлар синтези ингибиторларини қўллаш ҳомилани имплантациядан олдин ва кейинги йўқотилишларини ва эмбриофетал ўлимни ошишини чақирган. Бундан ташқари, органогенез даврида простагландинлар синтези ингибиторларини олган ҳайвонларда турли ривожланиш нуқсонлари, шу жумладан юрак-қон томир тизими нуқсонларини ривожланиш тезлигини ошиши кузатилган. Ҳомиладорликнинг биринчи ва иккинчи уч ойликларида декскетопрофенни, она учун даволашдан кутиладиган фойда ҳомила учун ҳавфдан устун бўлган ҳолдагина, қўллаш мумкин. Ҳомиладор бўлишга ҳаракат қилаётган аёл томонидан декскетопрофен қабул қилинганида, ёки ҳомиладорликнинг биринчи ёки иккинчи уч ойликларида препаратни минимал дозада, мумкин бўлган максимал қисқа вақт давомида қўллаш керак.
Ҳомиладорликнинг учинчи уч ойлигида простагландинлар синтезини барча ингибиторлари ҳомилани юрак-ўпка токсиклигини (артериал қон оқимини муддатдан олдин бекилиши ва ўпка гипертензияси билан бирга) ривожланиш ҳавфини ошишига, олигогидрамнион билан бирга буйрак етишмовчилигигача зўрайиши мумкин бўлган буйрак дисфункциясига олиб келиши, ҳомиладорликни охирида онада ва янги туғиладиган чақалоқда қон кетиш вақтини узайиш ҳавфини ошишига, шунингдек ҳатто препаратнинг кичик дозаларида ҳам намоён бўлиши мумкин бўлган антиагрегацион самарага олиб келиши мумкин; бачадонни қисқаришини сусайишига, бу эса туғруқни кечикишига ёки узайишига олиб келиши мумкин.
Ҳомиладорликнинг учинчи уч ойлигида Сертофен препаратини қўллаш мумкин эмас.
Лактация
Декскетопрофенни кўкрак сутига ўтиши юзасидан маълумотлар йўқ. Лактация даврида Сертофен препаратини қўллаш мумкин эмас.
Фертиллик
Ҳар қандай НЯҚВ қўлланганида бўлгани каби, декскетопрофенни қўллаш фертилликни издан чиқариши мумкин, ва ҳомиладор бўлишга ҳаракат қилаётган аёлларга тавсия этилмайди. Ҳомиладор бўлишда қийинчилик ҳис қилаётган аёлларда ёки бепуштликнинг сабабини аниқлаш учун текширилаётган аёлларда Сертофен препаратини бекор қилиш кераклигини кўриб чиқиш керак.
Педиатрияда қўлланиши
Болалар ва ўсмирларда декскетопрофенни қўллаш самарадорлиги ва ҳавфсизлиги аниқланмаган.
Автотранспортни ҳайдаш ва механизмларни бошқариш қобилиятига таъсири
НЯҚВ қабул қилинганидан кейин бош айланиши, уйқучанлик ва кўришни бузилиши каби нохуш реакциялар ривожланиши мумкин. Улар ривожланганида пациентлар механизмларни ҳайдаш ва бошқаришдан сақланишлари керак.
Препаратни болалар ололмайдиган жойда сақлансин ва яроқлилик муддати тугаганидан сўнг ишлатилмасин.