QO‘LLASH BO‘YICHA YO‘RIQNOMA
GRAMELL
GRAMELL
Preparatning savdo nomi: Gramell
Ta‘sir etuvchi modda (XPN): meloksikam
Dori shakli: in‘eksiya uchun eritma
Tarkibi:
1 ampula (1,5 ml) quyidagilarni saqlaydi:
faol modda: meloksikam – 15 mg;
yordamchi moddalar: meglumin, glikofurol, poloksamer 188, natriy xloridi, glisin, natriy gidroksidi, in‘eksiya uchun suv.
Ta‘rifi: tiniq, och sariq rangli, rangsiz shisha ampulada.
Farmakoterapevtik guruhi: Nosteroid yallig‘lanishga qarshi vositalar. Oksikamlar.
ATX kodi: M01AS06.
Farmakologik xususiyatlari
Gramell nosteroid yallig‘lanishga qarshi preparati (NYAQP) hisoblanib, yenol kislotasi hosilasiga mansub va yallig‘lanishga qarshi, og‘riqni qoldiruvchi va antipiretik ta‘sir ko‘rsatadi.
Meloksikamning ta‘sir mexanizmi yallig‘lanishning mediatorlari bo‘lish – prostaglandinlar sintezini ingibirlash qobiliyatidan iborat.
Meloksikam in vivo sharoitida me‘da shilliq qavati yoki buyrakka nisbatan prostaglandinlar sintezini yallig‘lanish joyida ko‘proq darajada ingibirlaydi.
Bu farqlar siklooksigena-1 (SOG-1) ga nisbatan siklooksigenaza-2 (SOG-2) ni ko‘proq darajada selektiv ingibirlashi bilan bog‘liq. SOG-2 ni ingibirlash NYAQP larning terapevtik ta‘sirini ta‘minlaydi deb hisoblanadi, ayni vaqtda doimo mavjud bo‘lgan SOG-1 izofermentini ingibirlash me‘da va buyrak tomonidan nojo‘ya ta‘sirlarga javobgar bo‘lishi mumkin.
Farmakokinetikasi
So‘rilishi
Mushak ichiga yuborilganidan keyin meloksikam to‘liq so‘riladi. Ichga qabul qilgandagiga nisbatan nisbiy biokiraolishi taxminan 100% ni tashkil qiladi. Shuning uchun in‘eksiondan peroral shakliga o‘tishda dozani tashlash talab etilmaydi. 15 mg dozada mushak ichiga yuborilganidan keyin Smax 1,62 mkg/ml ni tashkil etadi va taxminan 60 minut davomida erishiladi.
Taqsimlanishi
Meloksikam plazma oqsillari, ayniqsa albuminlar (99%) bilan yaxshi bog‘lanadi. Sinovial suyuqlikka kiradi, sinovial suyuqlikdagi konsentrasiyasi plazmadagi konsentrasiyasining taxminan 50% ni tashkil etadi. Vd past, o‘rtacha 11 l ni tashkil etadi. Individlar orasidagi farq 30-40% tashkil etadi.
Metabolizmi
Meloksikam 4 farmakologik faol bo‘lmagan metabolitlarini hosil qilib, jigarda to‘liq metabolizmga uchraydi. Asosiy metaboliti 5′-karboksimeloksikam (dozaning 60%) kamroq darajada ajraluvchi (dozaning 9%) oraliq metaboliti 5′-gidroksimetilmeloksikamni oksidlanishi yo‘li bilan hosil bo‘ladi.
Chiqarilishi
Teng miqdorda axlat va siydik bilan, asosan metabolitlari shaklida chiqariladi. Sutkalik dozani 5% kamrog‘i o‘zgarmagan holda axlat bilan chiqariladi, siydikda preparat o‘zgarmagan holda juda kam miqdorda aniqlanadi. O‘rtacha T1/2 20 soatni tashkil qiladi. Plazma klirensi o‘rtacha minutiga 8 ml ni tashkil qiladi.
Meloksikam mushak ichiga yuborishda 7,5-15 mg dozada to‘g‘ri chiziqli farmakokinetikani namoyon qiladi.
Alohida klinik holatlardagi farmakokinetikasi
Jigar faoliyatini yetishmovchiligi, shuningdek kuchsiz yoki o‘rtacha yaqqollikdagi buyrak yetishmovchiligi meloksikamning farmakokinetikasiga ahamiyatli darajada ta‘sir qilmaydi.
Terminal buyrak yetishmovchiligida Vd ni oshishi erkin meloksikamning yuqori konsentrasiyalariga olib kelishi mumkin, shuning uchun bunday pasientlarda sutkalik doza 7,5 mg dan oshmasligi kerak.
Keksa yoshli pasientlarda yosh pasientlarga nisbatan farmakokinetikaning turg‘un holati davrida o‘rtacha plazma klirensi biroz pastroq.
Qo‘llanilishi
Qo‘llash usuli va dozalari
Gramellni davolashning birinchi bir necha kunida mushak ichiga (mushakka chuqur yuboriladi) yuborish mumkin.
Keyingi davolash uchun preparatning peroral shakllarini (tabletkalar) qo‘llash kerak. Og‘riq va yallig‘lanish reaksiyasining og‘irlik darajasiga bog‘liq holda preparatning tavsiya etilgan dozasi sutkada 7,5 yoki 15 mg ni tashkil qiladi.
Kattalar uchun maksimal doza 15 mg ni tashkil etadi.
Keksa yoshli pasientlar va nojo‘ya samaralar rivojlanishi yuqori xavfi bo‘lgan pasientlar
Keksa yoshli pasientlar uchun tavsiya etilgan doza kuniga 7,5 mg ni tashkil etadi. Nojo‘ya samaralar rivojlanishi xavfi yuqori bo‘lgan shaxslarni davolash kuniga 7,5 mg (1,5 ml xajmli ampulaning yarmi) dan boshlanadi.
Buyrak yetishmovchiligida:
Ahamiyatsiz yoki o‘rtacha darajadagi buyrak yetishmovchiligida dozani to‘g‘rilash talab qilinmaydi.
Bolalar: Meloksikam bolalar va 15 yoshgacha bo‘lgan o‘smirlarni davolash uchun qo‘llanilmaydi.
Nojo‘ya ta‘sirlari
Preparatga nojo‘ya reaksiyalar tez-tezligi bo‘yicha quyidagicha ta‘riflangan: birinchi – tez-tezroq, shunday gradasiyani qo‘llab: juda tez-tez (≥1/10); tez-tez (≥1/100, <1/10); tez-tez emas (≥1/1000, <1/100); kam hollarda (≥1/10000, <1/1000); juda kam hollarda (<1/10000), shu jumladan alohida xabarlar.
Ovqat-hazm qilish tizimi tomonidan buzilishlar: tez-tez – ko‘ngil aynishi, qusish, diareya, dispepsiya, qabziyat, abdominal og‘riq, meteorizm; kam hollarda – gastrointestinal qon ketishlar, me‘da yoki ichak yarasi (qon ketishi yoki perforasiya bilan yoki usiz), ezofagit, stomatit; juda kam hollarda – ichak perforasiyasi, gastrit, kolit.
Qon yaratish tizimi tomonidan buzilishlar: juda kam hollarda – anemiya, trombositopeniya, leykopeniya, agranulositoz.
Nerv tizimi tomonidan buzilishlar: tez-tez – bosh og‘rig‘i, bosh aylanishi; kam – quloqda shovqin, uyquchanlik; juda kam hollarda – dezorientasiya, xotirani buzilishi.
Yurak tomonidan buzilishlar: juda kam hollarda – yurak urishini his qilish, ko‘krakda og‘riq.
Tomir tizimi tomonidan buzilishlar: juda kam hollarda – arterial gipertenziya, yuzga qonni oqib kelishi.
Ruhiy buzilishlar: juda kam hollarda – kayfiyatni o‘zgarishi, uyqusizlik.
Ko‘rish a‘zolari tomonidan buzilishlar: juda kam hollarda – ko‘rishni buzilishi, ko‘rishni noaniqligi.
Respirator, torakal va mediastinal buzilishlar: kam hollarda – astma, bronxospazm.
Gepatobiliar buzilishlar: tez-tez emas – transaminazalar miqdorini oshishi, jigar faoliyatini buzilishi; kam – gepatit; juda kam hollarda – gepatonekroz, jigar yetishmovchiligi.
Teri va teri osti to‘qimalari tomonidan buzilishlar: tez-tez – qichishish, toshma; kam – eshakemi; juda kam hollarda – bullyoz toshma, ekzema, eritemaning turli shakllari, Stivens-Djonson sindromi, toksik epidermal nekroliz (Layell sindromi), allergik purpura.
Buyrak va siydik chiqarish yo‘llari tomonidan buzilishlar: kam hollarda – buyrak faoliyatining laborator ko‘rsatkichlarini o‘zgarishi, kreatinin yoki mochevina miqdorini oshishi; juda kam hollarda – o‘tkir buyrak yetishmovchiligi.
Umumiy buzilishlar va preparatni yuborish joyidagi buzilishlar: tez-tez – in‘eksiya joyida reaksiya, og‘riq, zichlashish; kam hollarda – in‘eksiya joyida shish.
Qo‘llash mumkin bo‘lmagan holatlar
Dorilarning o‘zaro ta‘siri
Meloksikamni farmasevtik mutanosibligi haqida ma‘lumotlar yo‘q, shu sababli, in‘eksiya uchun meloksikam eritmasini boshqa preparatlar bilan bir shprisda aralashtirish mumkin emas.
Meloksikamni boshqa NYAQP lar bilan bir vaqtda qo‘llash mumkin emas.
Meloksikam va diuretiklarni qabul qilayotgan pasientlar yetarli miqdorda suyuqlik iste‘mol qilishlari kerak. Bunday bemorlarda meloksikam bilan davolashni boshlashdan oldin buyrak faoliyatini tekshirish kerak.
Antikoagulyantlar va trombolitiklar bilan bir vaqtda qo‘llashda trombositlar faoliyatini ingibirlanishi va gastroduodenal shilliq qavatni shikastlanishi yo‘li bilan qon qetishlar xavfi ahamiyatli darajada ortadi.
Meloksikam beta-adrenoblokatorlar, AAF ingibitorlari, vazodilatatorlar, diuretiklar, bachadon ichi kontraseptivlarining samaradorligini kamaytiradi.
Meloksikam metotreksatning gematotoksikligini kuchaytirishi mumkin, shu sababli ularni bir vaqtda qo‘llashda periferik qonni laborator nazorat qilish zarur.
Meloksikam siklosporinning nefrotoksikligini kuchaytiradi, shuning uchun ularni bir vaqtda qo‘llashda buyrak faoliyatini nazorat qilish kerak.
Meloksikam qonda litiy miqdorini oshiradi.
Xolestiramin meloksikamni chiqarilishini tezlashtiradi. Ushbu o‘zaro ta‘sir klinik ahamiyatga ega.
Antasidlar, simetidin va digoksinni meloksikam bilan bir vaqtda qo‘llashda klinik ahamiyatli farmakokinetik o‘zaro ta‘sir aniqlanmagan.
Maxsus ko‘rsatmalar
Peptik yaralar yoki me‘da-ichakdan qon ketishi paydo bo‘lishi, teri va shilliq qavatlar tomonidan nojo‘ya samaralar rivojlanishida preparatni bekor qilish kerak. Aylanib yuruvchi qon hajmi va kalavalar filtrasiyasi (degidratasiya, surunkali yurak yetishmovchiligi, jigar sirrozi, nefrotik sindrom, klinik yaqqol namoyon bo‘lgan buyrak kasalliklari, diuretiklarni qabul qilish, katta xirurgik operasiyalardan keyin suvsizlanish) kamaygan bemorlarda preparatni bekor qilishdan keyin to‘liq qaytuvchan klinik yaqqol namoyon bo‘lgan surunkali buyrak yetishmovchiligi paydo bo‘lishi mumkin (bunday pasientlarda davolashni boshida sutkalik diurez va buyrak faoliyatini tekshirish kerak). Transaminazalar miqdorini turg‘un va ahamiyatli darajada oshishi va jigar faoliyatining boshqa ko‘rsatkichlarini o‘zgarishida preparatni bekor qilish va nazorat sinamalarini o‘tkazish kerak. Nojo‘ya samaralari xavfi yuqori bo‘lgan bemorlarda davolash 7,5 mg dozadan boshlanadi. Dializda bo‘lgan terminal bosqichdagi surunkali buyrak yetishmovchiligi bo‘lgan pasientlarda doza sutkada 7,5 mg dan oshmasligi kerak.
Meloksikam boshqa NYAQP kabi infeksion kasalliklarning simptomlarini niqoblashi mumkin.
Preparatni boshqa NYAQP lar bilan bir vaqtda qo‘llash mumkin emas.
Homiladorlik va laktasiya davrida qo‘llanishi
Homiladorlik
Hayvonlarda o‘tkazilgan tadqiqotlar meloksikamning yaqqol teratogen samaralarini ko‘rsatmadi, ammo homilaga nisbatan toksiklikka ega. Meloksikamni homilador ayollarda qo‘llash bo‘yicha yetarli tajribasi yo‘q. Prostaglandinlar sintezi ingibitorlarini uchinchi uch oylikda qo‘llash bachadonning qisqaruvchanlik faolligini bostirilishi sababli tug‘ruq faoliyatini kechikishi yoki uzayishiga olib kelishi mumkin, shuning uchun meloksikamni homiladorlikning uchinchi uch oyligida qo‘llash mumkin emas.
Laktasiya
Meloksikam ona sutida aniqlangan, shuning uchun ehtiyotkorlik chorasi sifatida preparatni qabul qilishda emizish mumkin emas deb hisoblanadi.
Avtomobilni boshqarish va mexanizmlarga xizmat ko‘rsatish qobiliyatiga ta‘siri
NYAQP larni qabul qilishda ko‘rishni buzilishi, bosh aylanishi, uyquchanlik, charchoqlik yoki markaziy nerv tizimi tomonidan buzilishlari bo‘lgan pasientlar avtomobil yoki boshqa mexanizmlarni boshqarishdan saqlanishlari kerak.
Preparat bolalar ololmaydigan joyda saqlansin va yaroqlilik muddati o‘tgach ishlatilmasin.
Dozani oshirib yuborilishi
Simptomlari
Ko‘ngil aynishi, uyquchanlik, bosh aylanishi, hushdan ketish, bosh miya ichki bosimini oshishi.
Davolash choralari
NYAQP bilan o‘tkir zaharlanishni davolash, birinchi navbatda tutib turuvchi choralar va simptomatik davolashdan iborat.
Tutib turuvchi choralar va simptomatik davolash gipotenziya, buyrak yetishmovchiligi, tirishishlar, gastrointestinal buzilishlar va nafasni susayishi kabi asoratlarni bartaraf qilish uchun zarur.
Xolestiraminni 4 g dozada kuniga uch marta peroral qabul qilishda meloksikamni chiqarilishini tezlashishiga yordam berish klinik jihatdan tasdiqlangan.
Chiqarilish shakli
1,5 ml dan ampulalarda, 3 ampula qo‘llash bo‘yicha yo‘riqnomasi bilan birga o‘ramda.
Saqlash sharoiti
Original o‘ramida, 25oS dan yuqori bo‘lmagan haroratda, yorug‘likdan himoyalangan joyda saqlansin.
Yaroqlilik muddati
5 yil.
Dorixonalardan berish tartibi
Shifokor resepti bo‘yicha beriladi.