Biseptol

Umumiy ma'lumot

QO‘LLASH BO‘YICHA YO‘RIQNOMA

BISEPTOL

BISEPTOL

Preparatning savdo nomi: Biseptol

Ta‘sir etuvchi modda (XPN): sulfametoksazol va trimetoprim

Dori shakli: tabletkalar

Tarkibi:

bir tabletka quyidagilarni saqlaydi:

faol moddallar:

Biseptol 120 – 100 mg sulfametoksazol va 20 mg trimetoprim saqlaydi.

Biseptol 480 – 400 mg sulfametoksazol va 80 mg trimetoprim saqlaydi.

Biseptol 960 – 800 mg sulfametoksazol va 160 mg trimetoprim saqlaydi.

yordamchi moddalar: kartoshka kraxmali, talk, magniy stearati, natriy karboksimetilsellyuloza (960 mg doza uchun), polivinil spirti, metilparagidroksibenzoat, propilparagidroksibenzoat, propilenglikol.

Ta‘rifi: sarg‘ish tusli, oq rangli dumaloq shaklli, ikki tomonlama yassim faskali, qirralari kesilmagan, 120 mg dozada “Bs” gravirovkasi, 480 mg dozada gravirovkasini ustida “Bs” xariflari, 960 mg dozada «-» gravirovkasi bo‘lgan tabletkalar.

Farmakoterapevtik guruhi: Antibakterial sintetik vositalar (sulfonilamidlar guruhi).

ATX kodi: J01EE01

Farmakologik xususiyatlari

Biseptol ko-trimoksazol – trimetoprim va sulfametoksazolning (o‘rtacha davomiylikda ta‘sir etuvchi sulfanilamid) aralashmasini muvofiq proporsiyalarda saqlovchi majmuaviy antibakterial preparatdir.

Ikkala komponent xam biokimyoviy aylanishlarning aynan bir zanjiriga ta‘sir qiladi, bu antibakterial ta‘sirni kuchaytirishiga va bakterial rezistentlikni rivojlanishini sekinlashishiga olib keladi.

Ko-trimoksazol Escherichia coli (shu jumladan enteropatogen shtammlari), Proteus spp. ning indolmusbat shtammlariga (shu jumladan P. vulgaris), Morganella morganii, Klebsiella spp., Proteus mirabilis, Enterobacter spp., Haemophilus influenzae, Streptococcus pneumoniae, Shigella flexneri, S.sonnei, Neisseria gonorrhoeae, shuningdek Pneumocystis carrinii ga nisbatan faol.

Dori preparatining ikkala komponenti me‘da-ichak yo‘llaridan tez so‘riladi; ikkala komponentning qondagi maksimal konsentrasiyasiga qabul qilinganidan so‘ng 1-4 soat o‘tgach erishiladi. Ikkala komponent ham organizmning to‘qima va suyuqliklarida terapevtik konsentrasiyalarda aniqlanadi.

Qo‘llanilishi

Preparat quyidagi bakterial infeksiyalarni davolashda qo‘llanadi:

– E.coli, Klebsiella spp., Enterobacter spp., Morganella morganii, Proteus mirabilis va Proteus vulgaris ning sezgir shtammlari tomonidan chaqirilgan siydik chiqarish yo‘llarining infeksiyalari;

– Streptococcus pneumoniae yoki H.influenzae ning sezgir shtammlari tomonidan chaqirilgan o‘tkir o‘rta otit;

– Streptococcus pneumoniae yoki H.influenzae ning sezgir shtammlari tomonidan chaqirilgan surunkali bronxitni zo‘rayishi;

– Shigella tayoqchalari tomonidan chaqirilgan me‘da-ichak yo‘llarining infeksiyalanishi;

– mikrobiologik tekshirishlar bilan tasdiqlangan Pneumocystis carinii tomonidan chaqirilgan pnevmoniya va immuniteti pasaygan bemorlarda bu mikroorganizm bilan infeksiyalanishni oldini olish (masalan, OITV bilan infeksiyalangan pasientlarda);

– E. coli ning enteropatogen shtammlari tomonidan chaqirilgan sayoxatchilar diareyasida qo‘llaniladi.

Qo‘llash usuli va dozalari

Dori preparati ichga ovqatlanish vaqtida yoki ovqat qabul qilinganidan keyin qabul qilinadi. Dori preparatini qo‘llash vaqtida ko‘p miqdorida suyuqlik iste‘mol qilish kerak. Tabletkalarni ikkiga bo‘lish mumkin emas.

Siydik-chiqarish yo‘llarining infeksiyalari, me‘da-ichak yo‘llarining Shigella tayoqchasi bilan infeksiyalanishi va kattalarda surunkali bronxitning zo‘rayishi:

Odatda ichga 960 mg ko-trimoksazol (8 tabletka Biseptol 120 yoki 2 tabletka Biseptol 480 yoki 1 tabletka Biseptol 960) sutkada 2 marta qabul qilinadi.

Siydik chiqarish yo‘llarining infeksiyalanishida dori preparati odatda 10-14 kun davomida, surunkali bronxitda – 14 kun davomida, me‘da-ichak yo‘llarining Shigella tayoqchasi bilan infeksiyalanganida – 5 kun davomida qo‘llanadi.

Siydik chiqarish yo‘llarining infeksiyalari, me‘da-ichak yo‘llarining Shigella tayoqchasi bilan infeksiyalanishi va bolalardagi o‘tkir o‘rta otit:

Odatda doza sutkada 48 mg/kg tana vazniga hisobidan, ikkita qabulga har 12 soatda buyuriladi. Kattalarda qo‘llanadigandan yuqori dozani qo‘llash mumkin emas.

Siydik chiqarish yo‘llarining infeksiyalarida va o‘tkir o‘rta otitda preparat, odatda 10 kun davomida, me‘da-ichak yo‘llarining Shigella tayoqchasi bilan infeksiyalanishida – 5 kun davomida qo‘llanadi.

Kattalarda va bolalarda Pneumocystis carinii chaqirgan pnevmoniya:

Tashxis qilingan infeksiyali pasientlar uchun tavsiya qilinadigan doza sutkada tana vazniga 90-120 mg, ko-trimoksazol teng qabullarda, har 6 soatda 14-21 kun davomida tashkil qiladi.

Pneumocystis carinii bilan infeksiyalanishni oldini olish:

Kattalarda 960 mg ko-trimoksazol (8 tabletka Biseptol 120 yoki 2 tabletka Biseptol 480 mg ni yoki 1 tabletka Biseptol 960) sutkada 1 marta, 7 kun davomida.

Bolalarga sutkada 900 mg ko-trimoksazol/m² tana yuzasiga, 2 teng qabulda, har 12 soatda ketma-ket haftaning 3 kuni davomida.

Maksimal sutkalik doza 1920 mg ni (Biseptol 480 4 tabletkasi yoki Biseptol 960 tabletkasi) tashkil qiladi.

E.coli ning enteropatogen shtammlari tomonidan chaqirilgan kattalardagi sayoxatchilar diareyasi:

Tavsiya etiladigan doza 960 mg (8 tabletka Biseptol 120 yoki 2 tabletka Biseptol 480 yoki 1 tabletka Biseptol 960 mg) tashkil qiladi har 12 soatda.

Buyrak yetishmovchiligi bo‘lgan pasientlarda dozalash:

Kreatinin klirensi minutiga 15-30 ml bo‘lgan bemorlarda dozani ikki marta kamaytirish kerak, kreatinin klirensi minutiga 15 ml dan kam bo‘lganida ko-trimoksazolni qo‘llash tavsiya qilinmaydi.

Nojo‘ya ta‘sirlari

Tavsiya etilgan dozalarda Biseptol odatda yaxshi o‘zlashtiriladi.

Tez-tez paydo bo‘ladigan noxush samaralar bo‘lib (10 nafar pasientdan 1 tasidan kamroq, lekin 100 nafar pasientdan 1 tasidan ko‘proq) teridagi o‘zgarishlar (toshmalar, eshakemi) va me‘da-ichak yo‘llari tomonidan simptomlar (ko‘ngil aynishi, diareya, qusish) paydo bo‘lishi mumkin.

Kam hollarda kuzatiladigan nohush samaralar bo‘lib (10 nafar pasientdan 1 tasidan kamroq, lekin 1000 nafar pasientdan 1 tasidan ko‘proq) quyidagilar hisoblanadi:

– qon va limfatik tizimi tomonidan buzilishlar: leykositlar sonini kamayishi (leykopeniya), trombositlar sonini kamayishi (trombositopeniya);

– immun tizimi tomonidan buzilishlar: tugunli periarteriit;

– me‘da-ichak yo‘llari tomonidan buzilishlar: qorinda og‘riq, glossit, stomatit, diareya;

– buyrak va siydik chiqarish yo‘llari tomonidan buzilishlar: siydik miqdorini oshishi;

– moddalar almashinuvi tomonidan buzilishlari: qon zardobida glyukoza darajasini pasayishi (gipoglikemiya).

Juda kam hollarda uchraydigan nohush samaralar (lekin 10000 nafar pasientdan 1 tasidan kamroq):

– qon va limfatik tizimi tomonidan buzilishlar: leykositlar sonini ancha kamayishi yoki yo‘qligi (agranulositoz), aplastik, gemolitik yoki megaloblast anemiya, gipoprotrombinemiya, qonda metgemoglobinni paydo bo‘lishi (metgemoglobinemiya), eozinofiliya, neytropeniya.

– immun tizimi tomonidan buzilishlar: zardob kasalligi sindromi (teri reaksiyalar, bo‘g‘imlar va suyaklarda og‘riqlar, isitma), anafilaktik reaksiyalar (shu jumladan og‘ir, hayot uchun xavf tug‘diruvchi reaksiyalar), allergik miokardit, angionevrotik shish (yuz va tomoqni qamrab oluvchi shish, ba‘zan hayot uchun xavf tug‘diruvchi bo‘g‘ilishni chaqiradi), dori isitmasi, Shenleyn – Genox purpurasi (kichik qon tomirlar tizimli yalig‘lanishi), yugurik sindromi, et uvishishi, nafas tizimi tomonidan yuqori sezuvchanlik reaksiyalari, kon‘yunktiva va ko‘z sklerasining giperemiyasi.

– moddadar almashinuvi tomonidan buzilishlar: zardobda kaliyning konsentrasiyasini oshishi (giperkaliemiya), giponatriemiya, ishtahani yo‘qolishi;

– ruhiy buzilishlar: depressiya, gallyusinasiyalar;

– nerv tizimi tomonidan buzilishlar: bosh og‘rig‘i, bosh aylanishi, aseptik meningit, tirishishlar, periferik nevrit, ataksiya (harakat koordinasiyasini buzilishi), quloqlarda shovqin, apatiya, asabiylik.

– nafas tizimi, ko‘krak qafasi va ko‘ks oralig‘i tomonidan buzilishlar: bo‘g‘ilish hissi, yo‘tal, o‘pkada infiltrat;

– me‘da-ichak yo‘llari tomonidan buzilishlar: soxtamembranoz kolit, pankreatit;

– jigar va safro chiqarilish yo‘llari tomonidan buzilishlar: aminotransferazalar darajasini oshishi, ba‘zida xolestatik sariqlik yoki jigar nekrozi bilan kechuvchi gepatit;

– teri va teri osti kletchatkasi tomonidan buzilishlar: Stivens-Djonson sindromi va toksik epidermal nekroliz holatlari to‘g‘risida xabar berilgan.

– tayanch-harakat apparati va biriktiruvchi to‘qima tomonidan buzilishlar: bo‘g‘imlarda og‘riq, mushak og‘riqlari;

– buyrak va siydik chiqarish yo‘llari tomonidan buzilishlar: kristalluriya, buyrak yetishmovchiligi, interstisial nefrit, oliguriya yoki anuriya bilan kechuvchi nefrotik sindrom, zardobda mochevina va kreatinin darajasini oshishi.

Boshqalar. Holsizlik, charchoqlik hissi, uyqusizlik.

Biseptol dori preparati qo‘llash davrida ayrim pasientlarda boshqa nojo‘ya ta‘sirlari kuzatilishi mumkin.

Qo‘llash mumkin bo‘lmagan holatlar

• agar pasientda ko-trimoksazolga (sulfametoksazol trimetoprimom bilan), bu preparatning har qanday boshqa ingredientlariga, sulfanilamidga yoki trimetoprimga yuqori sezuvchanlik kuzatilganda;
• jigar parenximasining diagnostika qilingan shikastlanishi;
• og‘ir buyrak yetishmovchiligi va dori preparatining qondagi konsentrasiyasini aniqlashning iloji bo‘lmaganda;
• gematologik kasalliklarning og‘ir shakllari;
• folat kislotasi tanqisligi oqibatidagi megaloblast anemiya;
• glyukozo-6-fosfatdegidrogenaza tanqisligi;
• 2 oylikdan kichik bolalarda (yadroli sariqlikni rivojlanish xavfi tufayli) qo‘llash mumkin emas.

Dorilarning o‘zaro ta‘siri

Pasient qabul qilayotgan yoki so‘nggi paytlarda qabul qilgan, shuningdek pasient qabul qilishni rejalashtirayotgan barcha dori vositalari to‘g‘risida shifokorga yoki farmasevtga xabar berish kerak.

Tiazid diuretiklari

Keksa yoshdagi pasientlarda ko-trimoksazolni ayrim diuretiklar, ayniqsa tiazidlar bilan birga qo‘llanganida, gemorragik diatez bilan kechuvchi trombositopeniyaning xavfi oshadi.

Antikoagulyantlar

Ko-trimoksazol antikoagulyantlarning ta‘sirini, bu preparatlarning dozasiga tuzatish kiritishni talab etiladigan darajada kuchaytirishi mumkin.

Fenitoin

Ko-trimoksazol fenitoinning metabolizmini susaytiradi; ikkala dori preparatini qabul qilayotgan shaxslarda fenitoinning yarim chiqarilishi davri oshadi.

Metotreksat

Ko-trimoksazol metotreksatning ta‘sirini kuchaytirishi mumkin.

Sulfonilmochevina hosilalari

Ko-trimoksazol bir vaqtda qabul qilinayotgan gipoglikemik dori preparatlarining, sulfonilmochevina hosilalarining ta‘sirini kuchaytirishi mumkin va shunday qilib glyukozaning qondagi darajasini kamayishi xavfini oshirishi mumkin.

Digoksin

Ko-trimoksazol ayrim keksa yoshdagi pasientlarda plazmada digoksin konsentrasiyasini oshirishi mumkin.

Trisiklik antidepressantlar

Ko-trimoksazol trisiklik antidepressantlarning samaradorligini pasaytirishi mumkin.

Pirimetamin

Ko-trimoksazol pirimetamin bilan birga megaloblast anemiyani chaqirishi mumkin.

Siklosporin

Buyrak ko‘chirib o‘tkazilganidan keyin, ko-trimoksazol va siklosporin bilan davolangan pasientlarda kreatininning zardobdagi darajasining oshishini bildiruvchi ko‘chirib o‘tkazilgan buyrak faoliyatini tranzitor buzilishi kuzatiladi, bu ehtimol trimetoprimning ta‘siri bilan bog‘liq.

Sulfanilamidlar antitireoid preparatlarga, diuretiklarga (asetazolamid va tiazid) va peroral gipoglikemik preparatlarga yuqori reaksiyali shaxslarda o‘xshash kimyoviy tuzilishi tufayli allergiya chiqarishi mumkin.

Laboratoriya tekshirishlarining natijalariga ta‘siri

– Trimetoprim zardobdagi metotreksatning konsentrasiyasini enzimatik usulda aniqlash natijalarini o‘zgartirishi mumkin.

– Ko-trimoksazol ishqoriy Yaffe pikrinatini ishlatish bilan kreatininni aniqlash natijalarini oshirishi mumkin (taxminan 10% ga).

Maxsus ko‘rsatmalar

Preparatni buyrak faoliyatini buzilishi bo‘lgan pasientlarda ehtiyotkorlik bilan qo‘llash lozim.

6 yoshdan kichik bolalarda: tabletkani nafas yo‘llariga tushib qolishi mumkinligi tufayli preparatni qo‘llash tavsiya qilinmaydi; 6 yoshdan kichik bolalar uchun suspenziya shaklidagi preparatlar mavjud.

2 oylikkacha bo‘lgan emizikli bolalarda Biseptolni qo‘llash mumkin emas.

Jiddiy nojo‘ya ta‘sirlarini paydo bo‘lishining yuqori xavfi tufayli, preparatni ehtiyotkorlik bilan qo‘llash kerak.

Homiladorlik: har qanday preparatini qo‘llashdan oldin shifokorga murojaat qilish kerak.

Preparatni, shifokorning fikriga ko‘ra, ona uchun bo‘lgan foyda, homila uchun bo‘lgan potensial xavfdan ustun bo‘lgan hollardagina qo‘llash mumkin.

Emizish: preparatni qo‘llashdan oldin shifokorga murojaat qilish kerak.

Trimetoprim ham, sulfametoksazol ham ko‘krak suti bilan chiqariladi. Ko-trimoksazolni laktasiya davrida qo‘llash tavsiya qilinmaydi.

Avtotransportni xaydash va mexanizmlarni boshqarish qobilyatiga ta‘siri:

Preparat odatda psixofizik faollikning buzilishlarini chiqarmaydi va transport vositalarini boshqarish va harakatlanuvchi mexanizmlarga xizmat ko‘rsatish qobiliyatiga

ta‘sir qilmaydi.

Biroq transport vositalarini boshqarishda va harakatlanuvchi mexanizmlarga xizmat ko‘rsatishda, bosh og‘rig‘i, tirishishlar, asabiylik, charchoqlik hissi kabi nohush simptomlar paydo bo‘lgan hollarda ehtiyotkorlikka rioya qilish kerak.

Preparat bolalar ololmaydigan joyda saqlash va muddati o‘tgach tugagandan keyin ishlatmaslik lozim.

Dozani oshirib yuborilishi

Dozani oshirib yuborilishining ehtimol bo‘lishi mumkin bo‘lgan simptomlari ishtahani yo‘qolishi, ichak sanchig‘i, ko‘ngil aynishi, qusish, bosh aylanishi va bosh og‘rig‘i, tana xaroratini oshishi, uyquchanlik, xushni yo‘qotish, ongni chalkashishi, siydikda qon yoki kristallarni bo‘lishi hisoblanadi. Keyinchalik suyak ko‘miki faoliyatini susayishi va sariqlik aniqlanishi mumkin.

Dozani oshirib yuborilganidan keyin me‘dani yuvish, qusishni chaqirish, agar siydikni chiqarish yetarli darajada bo‘lmasa, biroq buyraklar faoliyati me‘yorda bo‘lsa ko‘p miqdorda suyuqlik buyurish ko‘rsatilgan.

Trimetoprimni chiqarilishini pasientga siydikning kislotali muhitini oshiruvchi vositalarni buyurib oshirish mumkin. Siydikning ishqoriylashtiruvchi va uning chiqarilishini oshiruvchi vositalarni yuborish sulfametoksazolning chiqarilishiga yordam beradi.

Organizmning hayotiy muhim faoliyatlarini tutib turish yuzasidan chora-tadbirlarni o‘tkazish, ko‘p miqdorda suyuqlikni yuborish va qon morfologiyasini va elektrolitlarning nazoratini o‘tkazish tavsiya qilinadi.

Chiqarilish shakli

10 yoki 20 tabletkadan kontur uyali o‘ramda.

1, 2, 3, 4, 5, 6 kontur uyali o‘ramdan qo‘llash bo‘yicha yuriqnomasi bilan birga karton qutili o‘ramlarga joylanadi.

Saqlash sharoiti

Quruq, yorug‘likdan himoyalangan joyda, 25°S dan yuqori bo‘lmagan haroratda saqlansin.

Yaroqlilik muddati

5 yil.

Dorixonalardan berish tartibi

Resept bo‘yicha.